|
2002
|
|
|
Bigarren atalaren abiapuntu den aipamena Beterriko Liburua aldizkariak Kirmen Uriberi egindako elkarrizketa batean dago (14 zenbakia, 2002); Bernardo Atxagarena plajioa  ri buruzko azkeneko bere hausnarketatik aterata dago (Groenlandiako lezioa, 154 orrialdeak); Argiako kazetari batek egindako galdera bati erantzunez esan zituen Josu Landak hemen
|
jasotako
hitzak(, 36); Gombrowiczen hi  tzaldiaren itzulpena Literatur Gazetaren 7 zenbakian dago (1987ko urria), Antton Juaristik itzulia (pittin bat moldatu dugu argitarapen honetan); bide batez, Gombrowiczetik hain urrun dagoen Josep Plak antzeko iritziak plazaratu zituen: " Literaturak fartsa ugari izaten du bere baitan.
|
|
2004
|
|
|
1 Alderdiek frogabide gisa proposa dezakete auzitegiaren aurrean hitzak, irudiak eta soinuak erreproduzitzea, horiek jaso badira filmatzeko, grabaziorako eta antzeko tresnen bidez. Froga hori proposatzean, alderdiak, hala badagokio, ekar dezake kasuan kasuko euskarrian
|
jasotako
hitzen transkripzio idatzia, horiek kasurako erabakigarri badira.
|
|
|
Eta honen froga da Aranak asmatu edo eratutako hainbeste hitz txertatuta daudela, batzuk bes teak baino gehiago, ez gaurko hiztegietan bakarrik, baita ahozko zein idatziz ko erabileran ere. Hona hemen zerrenda horietatik
|
jasotako
hitz batzuk, be rak berritzat dauzkanak: abenda (raza), aberri (patria), abertzale (patriota), abeslari (cantor), abesti (canto), abixen (apellido), adimen (inteligencia), ar pidedun (suscriptor), autetsi (elegir), batzoki (círculo, sociedad), bazkun (so ciedad), bildegi (depósito), edesti (historia), erdeltzale (erderáfilo), ereslari (músico), eresti (pieza musical), euskeltzale (euskeráfilo), Euzkadi (toda la nación vaska), euzkelgi (dialecto del Euskera), garagardo (cerveza), gotzon (ángel), gudari (soldado), ikastola (escuela), ikur (signo), ikurrin (bandera), ikurton (sacramento), irarkola (imprenta), ixenorde (seudónimo), izki (letra), laurleko (peseta), ludi (tierra), margo (color), oben (pecado), opaldu (dedi car), orlei (berde), sendi (familia), ugaztun (mamífero), zenbaki (número), etab., edota beste iturrietatik hartuak, Hervás enetik, adibidez, margo (color) bezala.
|
|
|
Azken batean, ongi asmatutako edo herritik
|
jasotako
hitzen egokitasun kontua erabilerak erabakitzen baitu, beude hor auzi horiek. Elorregi kritikaria, hau ere esan beharra dago, ez zebilen beti zuzen, zeren, Bizkaian erabiltzen diren «bier> >, «bijar» eta «bijer» forma ortografikoak direla eta, Aranaren tes tuan kontraesan batzuk ikusi bide baitzituen ez zeuden lekuan eta, lege fone tiko eta ortografikoen arteko bereizketaz egiten dituen zehaztapenez ez ohar tzean, ondorio faltsuak ateratzen baititu (206).
|
|
|
Euskara dotorea,
|
jasoa
hitz egiten duzula azpimarratu izan da beti. Hori esateak ba al du funtsik?
|
|
2006
|
|
|
Hermann berehala etorri zen bere onera, eta ukabila
|
jasota
hitz egin zuen:
|
|
|
Asko maite duenak ezer ez du maite, zer maite duen ez badaki; eta asko dakienak ezertxo ez daki, dakiena maite ez badu. JosAnton Artzek esan eta gaurko egunkarietan
|
jasotako
hitzak dira. Horra hor, poeta baten ahoan, nire ezjakintasunaren eta bakardadearen erretratu ezin zehatzagoa.
|
|
2007
|
|
|
Ongi leitzen ikasiko banu?; edota Euskal Herriko gorabeherez. Orixeri
|
jasotako
hitz bat erabiliz, aleunka gai bildu ditu Alberdania argitaletxearen eskutik kaleratutako lanean. Artxibategietako miatzaile nekaezina, haietatik kanpo ere asko irakurria, asko ikusia eta asko ikasia da, dudarik gabe, Patziku Perurena.
|
|
|
latinaz janaritu eta indartu egin zuen: bere sistema barruan egosi ziren
|
jasoriko
hitz eta egiturak, hizkuntzari indar berria emanik.
|
|
2008
|
|
|
Liburuan agertzen diren pertsonen adierazpenek ez dute zertan
|
jaso
hitzez hitz haien pentsamendua.
|
|
2009
|
|
|
memoriaren eraikuntzaeta transmisio bideak jorratzea da hemen axola zaiguna, hau da, oroitzen dena etaahazten eta/ edo isilarazten dena berraztertzea ahalbidetzen duen ikuspegi batez arigara. Ikuspegi horretatik, lekukotzen inguruan jokoan dagoena asko edo gutxi izandaiteke, jaso diren unean zer garrantzi ematen zaien
|
jasotako
hitzoi, bai etanarraziook entzun eta lantzen diren unean zer arreta eskaintzen zaien.
|
|
|
Lehen pausoko begizta inplementatzeko while, foreach edo for egitura erabil dezakegu, hiruretako edozein. Teklatu bidez
|
jasotako
hitzak ordenan gordetzeko egitura egokiena array a litzateke, guk @guztiak izenekoa erabiliko dugu. Baina aldagai gehiago ditu programak:
|
|
|
Baina aldagai gehiago ditu programak: bat teklatutik
|
jasotako
hitzak gordetzeko, $hitza. Beste bat hitzen karaktere kopurua gordeko duena, $karaktereak.
|
|
|
Teklatu bidez
|
jasotako
hitz guztiak gordetzeko.
|
|
|
(11B) Pasabideak emandako telefonora egingo du deia. Patxik erantzuten badu, sare konbentzionaletik
|
jasotako
hitz jarioaren formatua aldatu, eta SIP saioaren bidez Peioren bezeroari helarazi. Horrek, aurreko kasuan bezala, deskodetu eta bozgorailuan jarriko ditu hitzak, baita Peiok esandakoak mikrofonotik jaso, kodetu, eta pasabideari bidali ezarritako SIP saioaren bidez. Horrekin elkarrizketa abiatu da.
|
|
|
–Tamalez, baina, aire hondamendi baten aurrean gaudela ez dago zalantzarik?. Pierre Henri Gourgeone Air France konpainiako zuzendariak Parisko Charles de Gaulle nazioarteko aireportuan atzo arratsaldean eginiko prentsaurrekoan
|
jasotako
hitzak dira. Fran, ois Brousse enpresako komunikazio arduradunak istripua eragin zuen hipotesiez aritu zen:
|
|
|
Liberatu hitza asociacionismo católicotik
|
jasotako
hitza zen. Moja edo fraide joaten zirenak beren etxea utzi eta komentura sartzean liberatu egiten ziren, hots, familia eta gizarte zibilarekiko harreman guztiak eten eta erlijio taldeko bizimoduari ekiten zioten, egunaren hogeita lau orduak Jaungoikoari eskainiz.
|
|
2011
|
|
|
Bide batez, ohartarazi dute txostenak dioela ezin direla egin «portuko erabilerarako ez diren betelanak». Izan ere, txostenak aintzat hartu du kanpoko kaian zentral termiko bat egiteko aukera.«Espazio guztiak ezin dira patrimonializatu edo prozesu urbanizatzaile batean gehitu», Espainiako Ingurumen Ministerioaren txostenak
|
jasotako
hitz horiek ere nabarmendu dituzte alkateek. Kanpoko kaia ez bada bideragarria proiektuari lotutako gainontzeko azpiegiturak ere, errepide berriak, trenbideak eta abar?
|
|
|
Karlak, bestalde, nire jakituria ere izugarri estimatzen zuen, edozein gairi buruz modu
|
jasoan
hitz egiteko dudan gaitasuna alegia. Adiskideekin elkartzen ginen afari bakanetan ezin izaten nuen Kieerkegard, Proust edo, berdin dio, Atxagari buruz jardunen bat egin gabe bukatu.
|
|
|
Bat bateko tximist argia da, zubi bat bi lurralde artean eraikia: alde batek iragan denboratik egiten digu hots; Lekuonak
|
jasotako
hitz joko horien bitartez han sustraitzera deituz. Bestea gorantz doan ubidea da, hots zorrokadaz osatua, azken leherketa kristalino batean amaitzen dena.
|
|
2014
|
|
|
Hitzak osatzen duen ondare horren harat honatak, esku aldaketak, debaldekoak izanik norabide guztietan, merkatuaren legeak saihesten ditu. Herritik
|
jasotako
hitza mailu bihurturik itzultzen du Arestik bizi duten egoera iraultzeko elkarrekin: gozatu goiburupean gabe, salaturenaren azpian mamitutako poesia da, oker dagoena zu
|
|
|
Ez du marfilezko dorre batetik, aukeratuentzat?,, gu txiengoentzat? idazten, aitzitik, herriaren hitza iturri ubide horreta tik
|
jasotako
hitza jorratu eta, eragiketaren ostean, berriro ematen dio. Ez dago salerosketarik, bere poesia ez delako salerosgai:
|
|
|
Halere, aitortutako jabegoaz berehala desjabetzen da, herriari emateko. Hau da, herritik
|
jasotako
hitza landu eta, ondutakoaren jabegoarekin gelditu gabe, langai emaileari itzultzen dio. Bere egitekoa, amarenarekin konparatzen du poetak; herriarena, oste ra, aitarenarekin.
|
|
|
Bata garbizaleke ria zen, eta joera horrek indar handiena Bizkaian zeukan. Ara natarrek euskarak bere historian zehar inguruko hizkuntzetatik
|
jasoriko
hitz guztiak baztertu nahi zituzten, zaharrak zein berriak izan, horien ordez berek nola edo hala asmaturikoak bultzatzeko. Horien eraginez bizkaiera idatzia beste euskalkietatik asko urrun du zen, desitxuratzeraino ere helduz.
|
|
2015
|
|
|
Neure zerrenda osatu eta gero, Arabako zenbait lagunengana jo dut laguntza bila, hor
|
jasotako
hitzak ezagutzen ote zituzten galdetzeko, edo bilduma horretan ez zegoen besteren bat erabiltzen ote zuten jakiteko. Hauexek izan dira zintzo eta eskuzabal lagundu didatenak:
|
|
|
esanahiarekin. Esan dezadan
|
jaso
hitza ez dela agertzen Arabako lekukoetan. Ant. beheratu.
|
|
|
Txartela
|
jasotzeak
hitz egiteko aukera eskatzen duzuela esan nahi du.
|
|
2016
|
|
|
Enpresari gazte eta modernoaren irudi betea ematen zuen, zertan ari den ondo dakienaren segurtasuna transmititzen zuena. Kazetariak
|
jasotako
hitzetan, tradizio baten jarraipenaz mintzo zen zuzendaria; fabrikaren jardunean etenik ez zela izan zioen, baina horrekin batera eguneratu eta berritu beharra aipatzen zuen, etengabe aldatzen ari zen mundura egokitu beharra.
|
|
|
Collegnoko eroetxera eraman zuten eta Corriere della Sera egunkariko igandeko gehigarrian iragarkia jarri zuten argazki eta guzti: ? 45 bat urteko gizasemea da, italiera
|
jasoa
hitz egiten du eta, pertsona ikasia dirudien arren, ez daki nor den, memoria galdua baitu?. 14ko Gerraren ondoren ohikoak izan ziren, nonbait, gisako kasuak.
|
|
|
c Zuetako bakoitzak zuen taldeko aztergaia eta ALDE ala KONTRA hitza idatziko du letra lodiz txartel batean. Txartela
|
jasotzeak
hitz egiteko aukera eskatzen duzuela esan nahi du.
|
|
|
Han esandakoak paperera ekartzean ohartzen zara analisi anitz eta sakonak, oso sakonak, egin zirela bertan. Eta idatzita
|
jasotzeak
hitzak haizeak eramaten baititueta galbahea pasatzeak euskal kulturaren gaia aztertzeko beste helduleku finkoago batzuk ematen ditu, eta, horrenbestez, norabide eta estrategia zehatzetara iristeko aukera argiagoa. Lan hori Iñigo Astiz eta Miren Rubio kultur kazetariek egin dute, eta artikulu mamitsu, zentratu eta iradokitzaile batera tolestu dute Durangon esan zena.
|
|
|
Juan Mateo Zabala frantxikotar bilbotarrak 1828.ean helarazi zion Bizkaiko herrietan
|
jasotako
hitz eta esaera bilduma ere ez omen zitzaion lagungarri nahikoa jazo hiztegia lehenbailehen ager zedin, izan ere alfabetikoki ordenaturik ez baitzegoen eta, hizki xeheegiaz izkiriaturik nonbait, erdarazko ordainak ez ziren guztietan agertzen, lana zailtzeko baizik balioko zitzaiokeena. Hirugarren eskutitz horretan ere Iztueta pikotan ezarri gogo zuen, harritzekoa agitzen ez zaiguna, biek dantzarekiko zituzten aburu kontrajarriak zirela eta, baiki.
|
|
|
Txirdil horiek, Nafarroan eta Gipuzkoan guztiz gehien, eta Iparraldeko hiru idazle klasikoengandik ere
|
jaso
hitz zerrenda oparoak izan ziren. Seguruenik, lagundiaren kanporaketarekin, idazkiok Larramendiren beste paper askorekin batera Madrilera eraman zituzten, eta hantxe idoro zituen Fita aitak, 1880 eko argitalpena ahalbidetu zuena.
|
|
2017
|
|
|
Batzuetan egileak kaletik
|
jasotako
hitz esamoldeei buruzkoak dira; bestetan, Ekuadorko indigenen" berezko" hizkuntzatik kitxueratik, gehienbat erreskatatutakoez dihardute. Kasu batean zein bestean, euskaraz parekiderik ez duten terminoak.
|
|
|
Ongi, ez dago erronkarik arriskurik gabe, baina, aurrerantzean, Errege txit gorenarengandik
|
jasotako
hitzek dioten bezala, bidaia gehiago egin behar baditugu, zer egingo dugu mugaren arrisku hori ekiditeko?
|
|
|
Oñati, txantxiku hitz berezia erabiltzen da han?, Mendaro, Mutriku eta Deba. Arabako lekukoetan, Landucciren hiztegian baino ez zen
|
jaso
hitz hori, eta zapallor agertzen da. Dena dela, Arabaren mugan, ubaxa esan da Burunda gehienean; igualaiza Bakaikun (Ondarra 1965).
|
|
|
Bigarren asmoari dagokionez, Euskaltzaindiaren egitasmoetako bat gauzatzeko balioko luke, Orixeren esanetan: «hemos leído que la Academia fomentará las versiones de obras literarias universales» dioenean, Euskaltzaindiaren sortarauak dokumentuan
|
jasoriko
hitzez ari da. Hitzez hitz honela dakar, helburuen atalean (Euskaltzaindia 1920a, 3):
|
|
2018
|
|
|
Jonanek mintzoa
|
jasoz
hitz egin zidan, nire beldurraren arrazoi  falta erakutsiz:
|
|
|
Ikusdaitekeenez, bateraematenzaizkigu 1501eanjasotakohitzak, 1621ekoak eta 2003an Iruñeko erdaran topatutakoak, berdin ahoz
|
jasotako
hitzak, leku izenak zein inprimatzeko prestatu zen liburu erlijioso batekoak, edo Beriainen eta Utergan hazitako apaiz batenak, jatorri baxenabartarreko Amenduzenak eta iruindarrei jasotakoak.
|
|
|
Dena dela, deklarazioetan lekukoen hitzak ahal bezain zorrotz jaso beharrez, zenbaitetan lekukoek ekoitzitako jatorrizko euskal hitzak (birao, irain eta mehatxuak usuen) bere horretan kopiatu zituzten eskribauek (begiratu Maiora, 2011, Santazilia, 2015; 2017; errebisatzen a; errebisatzen b; Reguero, 2017; Monteano, 2017). Pasarte laburrak izan arren, helburu literariorik eta kontzientzia linguistikorik gabe esandako eta
|
jasotako
hitzak izan ziren, ahozko mintzoa nolakoa zen hurbiletik ezagutzeko aukera ematen digutenak eta, zentzu horretan, altxorra dira; gainera, frankotan gaur egun eremu erdaldunean dauden lekuetako lekukotzak dira. Dena dela, eskribauek transkripzioak hitzez hitz egin ez, eta testuotan beren eskua eta euskara zenbateraino sartu zuten jakiterik ez dago, ondorioz, ezin ziurta daiteke tokian tokiko hizkeratik zenbat duten pasarte horiek.234
|
|
|
Euskarak eutsi egin die Espainiar eta Frantses kultura hegemonikoen enbatei. Izango da, suomieraren antzera, gure gramatika erregular eta malgua erraz moldatzen delako egoera berrietara, eta etengabean jaso eta inkorporatzen dituelako erdaretatik
|
jasotako
hitz berriak.
|
|
2019
|
|
|
Gure eguneroko erabilera arruntean, beste hizkuntzetatik
|
jasotako
hitz eta esamolde batzuk onargarritzat jotzen ditugu (ez ordea guztiok berdinak), eta guztiz ohikoa da berauek erabiltzea. Horietako batzuk Euskaltzaindiak berak onartu egiten ditu.
|
|
|
Poliziak ere etorri zitzaizkigun inoiz bileretara, legez kanpokoak zirela susmatuta. Bileretako aktetan ezin izaten genuen
|
jaso
hitz egindako dena, zigorren beldurrez. Akademiaren gaineko kontrola oso zorrotza zen.
|
|
|
Kirola, gorputz adierazpena, kale jolasak… Saio bereziekin tartekatzen dugu: harrapaketa jolasak, ginkana, herri kirolak, jolas arruntak beste baliabide batzuekin… Gero bildu eta 10 minututan beraiekin saioa baloratu eta hausnartzen dugu.Hausnarketa tarte horietan, zer da jasotzen duzuena?
|
Jasotako
hitzak “oso ondo” eta “noiz joango gara berriz? ” izaten dira. Lehenengo mailakoak dira hasieratik Zirimara egitasmoa ezagutzen ari direnak, aurreko eredua ezagutu ez dutenak.
|
|
|
Manexek berak aitortu zigun bere lehen andregaia(" zorigaitzez...", esan zuen) euskara izan zela; lotsatiegia izatearen erruz, beti kaier bat alboan eramaten duela eta nekazarien ahotik bertan
|
jasotako
hitz eta esapide berriak orgasmo ttikiak zaizkiola. Piarresek esku imintzio batez irri karkaila bati nekez eusten zion bitartean, irakasleak jakinarazi zigun sufritu egiten zuela(" fisikoki sufritu...", esan zuen) euskalki bateko azken hiztunak hiltzen zirenean, Erronkariko Fidela Bernat kasu.
|
|
|
Beste batuetan, hitzak iraun du, aldaturik baina. Halakoetan tentu handiz ibili behar da, ezin baita erabat uxatu, dokumentuak
|
jaso
hitzaren aldaera eskribauak bere berezko hizkuntza irizpideari jarraituz idatziko ote zuenaren zalantza.
|
|
2020
|
|
|
Agerraldia amaitzeko, Nafarroako Euskararen I. Plan Estrategikoan
|
jasotako
hitzak gogorarazi dituzte UEMAko ordezkariek: “Udalerri euskaldunetan edo euskararen arnasgune diren lekuetan euskarak gizarte bizitzan duen nagusitasuna zaindu eta sendotu beharrekoa da.
|
|
|
Karmen Irizar Segurola (Azkoitia, 1973), Lide Rekondo Jauregi (Azkoitia, 1990) eta Amaia Arakistain Arrieta (Azkoitia, 1993) irakurleei buruz ari gara. Orri zuriek
|
jasotako
hitzen irakusleak dira azkoitiarrak. Azkenaldian irakurritako liburuen hainbat gomendio egin dute hirurek, baita liburuak irakurtzeko bidea zein duten azaldu ere.
|
|
|
Azterketa hori burutzeko, datu bilketa bat eraman nuen aurrera, eta baita elkarrizketa multzo bat burutu ere. Bertan, hogeita bi sortzaile emakume zein gizonezkoekin hitz egiteko aukera izan nuen, eta bertan
|
jasotako
hitzak izan dira nire ondorioak ateratzeko elikagai nagusia.
|
|
|
Ez da halabeharra Aulki jokoa gaztelerara Miren Agur Meabek itzuli izana, ez eta Eider Rodriguezen Idazleen gorputzak. Egiletasuna ezbaian literaturaren joko zelaian (2019) saiakeran, besteren artean, Uxue Alberdi idazleari
|
jasotako
hitzak bildu izana. Haien liburuetan hiru idazleek gerrarekiko begirada ezberdina eskaintzea esanguratsua da. tzeko; Eulali bere barnera begira dago, eta barne gogoeta horiek aberasten dute bere kanpoko errealitatea; Teresaren begirada zorrotza da, gizartearen genero ikuspegia eta balio sozialak auzitan jartzen dituena.
|
|
|
Nerabeek kontsumitzen dituzten kultura produktu gehienak gaztelaniaz (nagusiki) edo ingelesez egindakoak dira. Telebista dela-eta
|
jasotako
hitz hauek horren adibide dira:
|
|
2021
|
|
|
Atzerriko hizkuntza kilikarian
|
jasotako
hitzen errepikapena:
|
|
|
Erkorekak, berriz, nabarmendu du «estatutuan
|
jasotako
hitzetatik errealitatera» igaro direla, eta Jaurlaritzak espetxe eredu propio bat diseinatua duela, «hiru B tan oinarrituta: birsozializazioan, berreziketan eta birgizarteratzean».
|
|
|
XX. mendean
|
jasotako
hitzetan gaztelaniaren eragina antzeman daiteke azentuazioan, hitz gehienak azken aurreko silaban azentuatu arren, azkeneko silaban ere ematen baita (Anbolin, Katxaldn, Kusm, Musin, Musupuli, Txomastdr, Zirrin).
|
|
2022
|
|
|
Euskararen (ezein hizkun  tzaren) leizeko hitz asko mikrohistoriak dira. Pasioz betea behar du izan liburu bat biltzeak lexikoaren aztarnategian
|
jasotako
hitzen kontakizun mikroekin, poema estilizatuekin, mosaiko primitibo bat osatzea helburu.
|
|
|
Harrigarria eta sinesgaitza izan arren, esku horrek, belarriak bezala, hitzak bereizten eta ezagutzen ditu. Are gehiago,
|
jasotako
hitzak errepikatzeko gai da. Hi  tzak jasotzea eta hitzak errepikatzea ez da mintzatzea, baina hortik gertu dago.
|
|
|
Beste alde batetik, artikulu horretan ageri den oso osorik forma ez da ohikoa izan Iparraldeko idazleentzat eta
|
jaso
hitza, bildu, bereganatu adieran, ere ez (ikus OEHn jaso 5 adiera). Horrek berak indartzen du geneukan susmoa, alegia, Hegoaldeko idazleren batek, hitza ondo ezagutu gabe erabili zuela.
|
|
2023
|
|
|
Xabier Mendiguren eta Beñat Sarasolari, proiektua hasi genuenetik emandako babesa eta edizio prozesuan erantzundako galdera infinituengatik, baita Maite Etxaniz eta Unai Zubeldiari ere, beti prest egoteagatik. Pilar Kaltzada eta Martin Zuñigari, hemen
|
jasotako
hitz politengatik, baita hemen jasotzen ez diren guztiengatik ere. Mikel Atxari, euskararekin solasean genbiltzan bitartean ezinbesteko laguntza izan baita testuari azken puntua emateko.
|
|
|
6 Zaldibian
|
jasotako
hitz, esapide, esaera eta atsotitz batzuk
|
|
|
Betidanik azaldu du euskal gaiekiko jakin mina, nahiz eta inoiz esan izan didan ez dagoela argitaratzen ditudan gauzak ulertuko dituen fraiderik. Harekin, bai, inkesta erabili dut, izebari
|
jasotako
hitzekin eta esapideekin osatutakoa. Zuzenean galdetu diot hitzak eta ezagutzen zituen ala ez.
|