|
2004
|
|
|
Ahuleziak Balantzearen ahuleziak bihotz transplantea (%6, 8) eta birika transplantea (%7, 5) dira, 2003ko 161ekin alderatuz gero. Gainera, emaileen batez besteko adina gero eta handiagoa izateak bihotz eta birika transplantea
|
jasotzeko
aukera gutxiago izatea dakar. Horrekin batera, organoak ematen dituzten pertsonak hil egiten dira istripu kardiobaskularren ondorioz, eta istripu horiek arestian aipatu bezalako organoak kaltetzen dituzte.
|
|
2007
|
|
|
Unicefek salatu du haurren arteko ezkontza dela “sexu abusua eta nesken esplotazioa modurik zabalduena”. Ondorio negatiboen artean daude familia eta lagunak banantzea, adin bereko pertsonekin harremanak izateko eta jarduera komunitarioetan parte hartzeko askatasunik eza eta hezkuntza
|
jasotzeko
aukera gutxiago. Gainera, lan behartuak, esklabotza, prostituzioa eta indarkeria matxista ekar ditzake.
|
|
2011
|
|
|
Azken urteotan, irakasle kopurua ere handitu egin da. Osasun arretari dagokionez, aurrerabideek uste baino arrakasta txikiagoa izan dute, eta landa eremu pobreetako emakumeek erditzeko garaian laguntza profesionala
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute, bai medikua bai erizaina izan. Alderdi hori nabarmena da, amen osasuna ez ezik, seme alaben osasuna ere arriskuan jartzen baitu, jaiotzean eta bizitzako lehen orduetan beharrezkoak diren zainketak ez baitituzte.
|
|
2019
|
|
|
Arrazoibide diferentzia horrek genero ezberdintasunak ekar ditzake prebentzioan eta tratamenduan (12). Adibidez, mina duten emakumezkoek analgesia
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute (13). Izan ere, somatizazioari buruzko irudikapen kognitiboa gehiago erlazionatzen da emakumezkoen estereotipoarekin, eta ondorioz, osasun profesionalek emakumezkoen mina gutxiets dezakete (14).
|
|
|
Badira ia hiru hamarkada emakumezkoei gizonezkoen aldean proba diagnostiko gutxiago egiten zitzaizkiela eta diagnostiko berantiarra jasotzen zutela argitara eman zela (4). Zentzu horretan, UNESCOren Genero Berdintasunerako Lehentasunezko Ekintza Plana edota Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzari buruzko ekainaren 1eko 14/ 2011 legea emakumezkoek osasun zerbitzuak jasotzeko dituzten desabantailak gainditzera bideratuta daude, baina estatistikek adierazten dutenez, emakumezkoek artatze eraginkorra
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute oraindik ere (5, 6). Datu horien atzean osasun profesionalen genero aurreiritzi eta estereotipoak, sexu ezberdintasun fisiologikoekiko ezjakintasuna eta genero kontzientzia murritza egon daitezke.
|
|
2020
|
|
|
Iparraldean, ordea, egoera oso ezberdina da eta aurrerapausoak barik atzerapausoak ematen ari direla dirudi. Izan ere, Frantziako Estatuan onartu den lizeoen erreformarekin, gaur egun euskarazko ikasgaia
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute ikasleek erreformaren aurretik baino. Hain zuzen ere, hamabost urtetik gorako ikasleetatik, gutxi batzuek izango dute euskarazko ikasgaia jasotzeko aukera; horiek, lizeoko ikasketak bukatu ondoren, euskal filologia ikasiko dutenak bakarrik izango dira.
|
|
|
Honen ondorioz, prebentzioan eta tratamenduan ezberdintasunak egondaitezke eta osasun emaitza okerragoak, konplikazio gehiago, morbilitate handiagoa eta hilkortasun ratio handiagoa izan daitezke. EAEn adibidez, miokardioko infartu akutua jasaten duten emakumezkoek tratamendu egokia
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute.
|
|
2022
|
|
|
BGBK duten emakumeek gaixotasun bera duten gizonek baino aukera gutxiago dute diagnostikatzeko eta, beraz, tratamendu egokia
|
jasotzeko
aukera gutxiago dute.
|
|
2023
|
|
|
OME Osasunaren Mundu Erakundeak" buruko osasunari buruzko jarrerak, jarduerak eta planteamenduak eraldatzeko" beharra nabarmendu zuen 2022an. " Gizarteko pertsonarik pobreenek eta zaurgarrienek dute osasun mentaleko arazoak izateko arriskurik handiena, eta arazo horiei aurre egiteko zerbitzu egokiak
|
jasotzeko
aukera gutxien", erran zuten OMEko adituek, iazko ekainean argitaratutako txostenean.
|