|
2022
|
|
|
Bai baina, hara paradoxia kezkagarria, gaur egun atzo baino gutxiagok hitz egiten dugu euskaraz. Zuberoako kontuekin
|
jarraitzeko
, demagun eus kaldunenik bezala hartua den herri bateko karrikan gabiltzala, esaterako Altzain edo Altzürükun aurkitzen garela. Denbora gutxi behar izango dugu ohartzeko be launaldiak gero eta gazteagoak izan, orduan eta euskara gutxiago ematen dutela.
|
|
|
Baina horiek ez dira, ezta inondik inola ere, pastoralaren funtsezko esanahi bateko baitezpadako ekaiak... Hortaz, bide horre tatik
|
jarraituz
, arriskua bada trajeriaren funtsa, muina, mamia eta eitea edo itxura nahasi egin daitezen. Pastoral bat, oro har, dramaturgia bat da, ez" grand gignol" tankerako ikusgarri bat!...
|
|
|
Bere lan anitz argitaratu dira, pastoraletako testuak demagun, baina gehienak ez dira atera oraindik. Sail berri bati hasiera eman nahi izan diogu Aita Junes Cazenave Harigile gogoan, eta horretan
|
jarraitzeko
asmoa dugu hurrengo argitaraldietan.
|
|
|
Amaitu zen aro hori, elkarrekin lan egiteari utzi genion Allandek eta biok, baina eguneroko harremanak sortutako adiskidetasunak
|
jarraitu
egin zuen. Lehen eguneroko harremana zena tartean behinekoa bihurtu zen, eta lanean oinarritutakoa izatetik, mendizaletasunean errotutakoa izatera pasatu zen.
|
|
|
Aldaketa haren ondotik, Allandek munduko edozein berriri buruz idatzi zuen. Baina," Estatuak" sailean hasi zenean bezala, beti arreta handiarekin
|
jarraitu
zituen beren askatasunaren alde borrokan ari zi ren herrialdeetako berriak, oroz gainetik Korsika, Bretainia, Kaledonia Berria, Guadalupe edo Martinikakoak. Euskaldunon Egunkaria itxi ondoren, Berrian se gitu zuen lanean, eta munduko berri franko landu zuen:
|
|
|
" Autonomia" zen Euskal Herri kontinentalarentzat es katzen zuen neurri ttipiena. Kazetaritza lanak utzi zituenean, bere gogoetak idazten
|
jarraitu
zuen, blogetan bereziki. Gogoeta horietan, ahoan bilorik gabe kritikatzen zuen mugimendu abertzalearen azken urteetako bidea.
|
|
|
Baina militantzia politikotik –eta nagusiki frantsesez funtzionatzen zuen giro hartatik– harago, euskarari eta euskal kulturari leku eta garrantzia handia ematen zion. Berria utzi ondoan ere
|
jarraitu
zuen Zuberoako maskaradei eta pastoralei buruz idazten, urtero. Halaber, mendizalea zen, eta Euskal Herriko irakurleei mendi ibilbideak proposatu izan zizkien, Berriak mendiari eskaintzen dion sailean.
|
|
|
Bidarte hegoaldean, Getariarekin mugan, kokatua den Uhabiako hondartza txikia izango dugu abiagune. Leku horretan lehenago izan zen arrantzale portu tik ezer ez da geratzen gaur egun. Lehen urratsak hondartzan bertan egin on doren, aski gutxi ageri diren itsasertzeko xendaren seinaleei
|
jarraituz
, zurez egindako eskailerei esker egingo dugu labarraren gora, Parlamentia auzuneko etxeen artean igarotzeko. Aberatsen etxeak direla hemengo hauek nabarmen age ri da eta dolurik gabe emango diegu bizkar, Santa Madalena kaperatik bere hala itsasoaren albora berriro jaisteko; aldi honetan ere, eskaileretan behera.
|
|
|
Getarian bada portu txiki txiki bat eta hemen topatuko ditugun ontsixkei agur eginda, aurrera
|
jarraituko
dugu, eguraldia egokia izanez gero, itsasoko fu nanbuluak diren surflariak ikusteko aukerarik izango dugularik. Xenda honetatik ibilita, ohartuko gara itsasertzeko landaredia ez dela batere urria, ez3 Artikulu honen erreferentzia Berrian:
|
|
|
Hasieran, aspaldiko urteetako pastoralen agerraldietako giroarekin alde ratu ta, ez zen aldaketarik sumatzen. Alta, joan den igandean, Ürrüstoiko errebote plazan antzeztu zen Abdelkader trajeriaren (pastoralaren izen zaharra) ikusle ko purua mila lagunetara mugatua zen, COVID gaitzarengatik hartutako osasun segurantza neurriei
|
jarraitu
beharrez. Mila ikusliar, eta seguraz ere apur bat gehiago, jende andana eskailera mailetan eserita baitzen; asko zirela ez da du darik, eta giroaren araberakoa izango zela pentsa daiteke.
|
|
|
Zeinek gehiago emate horretan le hiatu ziren, ordea, aldi batez gutxienez, Barkoxe, Gamere Zihiga, MauleLex tarre, Muskildi, Sohüta eta Urdiñarbe herrietako ordezkariak. Alabaina, ohituratzat bilakatu da pastoral baten lehen agerraldian antxeren irabaztera utz dadin aurreko urtean trajeria eman zuen herria, eta bigarren antzeztean hurrengo urtean ildoari
|
jarraituko
diona, hots Muskildi herria. Kontua da, baina, aur tengo lau agerraldietatik hirutan antxerak izango direla.
|
|
|
Aurretik zehaztu ditudan sailetan gabiltzan euskaldunontzat ulergaitza, tamalgarria eta onartezina ere zela erran nezake, Euskaltzaindiak, gure bere zitasuna bereizkuntza bihurtu zuela hautemateak. Nola besterik azaldu zitekeen Euskal Herriko beste herrialde guztietan idazkera arau bezala finkatuak di renak, guk, Zuberoan,
|
jarraitu
ez beharra. Hizkuntza aditu eta arau egile gi sa, nola ontzat eman, Zuberoan, ahomintzozko H-ak atxiki beharra edota ea idatzi beharrean ia izkiriatzea?
|
|
|
Gure Euskal He rrian, euskal kulturaren hitzordu garrantzitsu baten karietara menderatu gai tuztenen hizkuntza erabiltzea. Norat joango gara horrela
|
jarraituta
–Gure herriaren sendotzerat bederen ez.
|
|
|
Leku horretan, bada autoen aparkatzeko zabalgune bat. Hego mendebalderat abiatzen den lurrezko bide bat hartuko dugu, eta sarda batean eskuinaldeko ari
|
jarraituko
diogu. Aski laster, lurrezko bidexka hau gero eta aldapatsuagoa bilakatuko da, zeren eta, distantzia laburrera, 350 metroko malda garaituko baitugu, Süduko leporaino iritsi arte (782 m).
|
|
|
Ibilbide luzeago bat egin nahi izango dutenek, hegiari jarraikiko diote, 899 metrotan emana den gailur batera igoko, Garbaseko leporra jaitsiko (850 m), Larranche izeneko tontor bateraino igoko (903 m), eta hemendik 200 m beherago beti ere hegoaldeko norabidean igarotzen den bidexka batera joko. Honi
|
jarraituko
diogu 250 metrotan, baina erne egon dugu erabat ekialderantz sartzen den xenda hertsi bat hartzeko, Legorre d’Ibarry malda oso aldapatsuaren behera. Apalago (777 m), malda honek Ombre d’Ibarry izena hartzen du, eta La Moulineko etxeen artera eramaten gaitu.
|
|
|
Joan zatzaizkigu, Allande, baina gurekin zaude. Lanean
|
jarraituko
dugu zure gomuta gogoan eta euskara ezpainetan ditugula. Zuberoa eta Euskal Herria bat datoz zure bitartez eta badakigu bati muzin egin gabe, bestean ere jarduteko ahala badugula, herria, kultura eta hizkuntza bat eginez.
|