|
2023
|
|
|
Horrekin batera, EKren 31.1 artikuluak xedatu du guztiok lagundu behar dugula gastu publikoei aurre egiten, bakoitzak bere ekonomia ahalbidearen arabera, eta progresibitate eta berdintasunaren printzipioak oinarri dituen tributu sistema zuzenaren bitartez; sistema hori ez da inoiz konfiskagarria izango. Eta 31 artikulu horrek 3 atalean
|
jarraitzen
duenez, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira.
|
|
|
Demagun errentamenduan ematen den lokalaren titularra hil dela, eta bere testamentuan lokala hiru seme alaben artean izatea agindu duela, hiru zati berdinetan bakoitzarentzat. Behin jabe errentatzailea hil eta gero, errentariak alokairua ordaintzen
|
jarraituko
du eta horren gaineko Balio Erantsiaren gaineko Zerga. Jarauntsia onartu arte, bada, jarauntsi onartu gabea Balio Erantsiaren gaineko Zergaren subjektu pasiboa da eta zerga hori ordaindu behar dio Ogasunari.
|
|
|
Graduazioa beharrezko da diruzko zehapenen kasuan proportziozko isuna bada, gutxieneko eta gehieneko kopuruaren artekoa baita. Honako eskemari
|
jarraituko
zaio:
|
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeagatik, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa eskatzeko eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik lortu denetan. Ostera, etetea lortu ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak
|
jarrai
ditzake.
|
|
|
a) Tributu betebeharpekoak zein Administrazioak administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzeagatik. Epearen zenbaketa geldituko da, eta prozesua amaitzeko ebazpen irmoa jakinarazi denetik berriro zenbatzen
|
jarraituko
da. b) Berraztertzeko errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik. Epea berriro zenbatzen jarraituko da ebazpena eman denetik aurera.
|
|
|
Epearen zenbaketa geldituko da, eta prozesua amaitzeko ebazpen irmoa jakinarazi denetik berriro zenbatzen jarraituko da. b) Berraztertzeko errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa jartzeagatik, edota peritu tasazio kontrajarria eskatzeagatik. Epea berriro zenbatzen
|
jarraituko
da ebazpena eman denetik aurera. Salbuespenez, organoak edo Auzitegi Ekonomiko administratiboak ebazpena emateko hiru hileko edo urtebeteko gehieneko epea, hurrenez hurren, gainditu badu, orduan gehieneko epea igarotakoan jarraituko da zenbatzen. c) Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik.
|
|
|
Epea berriro zenbatzen jarraituko da ebazpena eman denetik aurera. Salbuespenez, organoak edo Auzitegi Ekonomiko administratiboak ebazpena emateko hiru hileko edo urtebeteko gehieneko epea, hurrenez hurren, gainditu badu, orduan gehieneko epea igarotakoan
|
jarraituko
da zenbatzen. c) Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik. Epea berriro zenbatzen jarraituko da Batzordeak hartutako erabakia jakinarazi denetik. d) Zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edo Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik.
|
|
|
Salbuespenez, organoak edo Auzitegi Ekonomiko administratiboak ebazpena emateko hiru hileko edo urtebeteko gehieneko epea, hurrenez hurren, gainditu badu, orduan gehieneko epea igarotakoan jarraituko da zenbatzen. c) Ekonomia Ituneko Arbitraje batzordean gatazka aurkezteagatik. Epea berriro zenbatzen
|
jarraituko
da Batzordeak hartutako erabakia jakinarazi denetik. d) Zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edo Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik. Epea berriro zenbatzen jarraituko da Tributu administrazioak Fiskaltzaren jakinarazpena jaso duenetik espedientea itzuliz. e) Organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik.
|
|
|
Epea berriro zenbatzen jarraituko da Batzordeak hartutako erabakia jakinarazi denetik. d) Zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edo Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik. Epea berriro zenbatzen
|
jarraituko
da Tributu administrazioak Fiskaltzaren jakinarazpena jaso duenetik espedientea itzuliz. e) Organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik. Epea berriro zenbatzen jarraituko da gelditzea kentzen duen ebazpen irmoa jakinarazi denetik. f) Laguntzarako eskaera jasotzen denean, elkarren laguntzari buruzko arauketaren esparruan.
|
|
|
Epea berriro zenbatzen jarraituko da Tributu administrazioak Fiskaltzaren jakinarazpena jaso duenetik espedientea itzuliz. e) Organo judizialak tributu prozedura gelditzea agintzeko komunikazioa jasotzeagatik. Epea berriro zenbatzen
|
jarraituko
da gelditzea kentzen duen ebazpen irmoa jakinarazi denetik. f) Laguntzarako eskaera jasotzen denean, elkarren laguntzari buruzko arauketaren esparruan.
|
|
|
Eskaera borondatezko epean aurkeztuz gero, ez da betearazpen aldia hasiko, baina berandutze interesak zor dira. Behin betearazpen aldia hasi eta gero aurkeztu bada, premiamendu prozedura ez da etengo, baina, gure ustez, eskaeraren ebazpenera arte itxaron litzateke ondasun enbargatua besterendu aurretik21 Eskaerari ezezkoa emanez gero, betearazpen aldia hasi edo
|
jarraituko
da.
|
|
|
Horien artean daude tributu kredituak, oro har. Kreditua atxikipenengatik bada, pribilegioa zor osoaren gainean dago, eta ordaindu behar da masaren kontrako kredituak ordaintzeko ondasun nahikoak kendu eta gero, pribilegio bereziarekin lotuta ez dauden ondasunen pentsutan edo horiek ordaindu ondorengo gerakinaren pentsutan (Konkurtso Legearen 432 artikulua) Konkurtso Legearen 280 artikuluak ezarritako hurrenkerari
|
jarraituta
(bigarren lekuan alokairu kreditu batzuen ostean) eta Gizarte Segurantzaren langilearen kuotarekin batera hainbana, artikuluko lerrokada berean aipatzen direlako. Gainerako tributu kredituek pribilegio orokorra dute baina %50aren gainean soilik.
|
|
|
Administrazioak zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzen badio edota Fiskaltzari espedientea igortzen badio Ogasun publikoaren aurkako delituaren zantzuak antzeman dituelako, orduan ez du prozedura hasiko edo, ordurako hasi badu prozedura, ez du prozedura
|
jarraituko
. Azken kasu horretan prozedura une horretan bertan amaituko da, baina beste zehapen prozedura bat berriro has daiteke deliturik ez dagoela antzemanez gero; auzitegiek frogatutzat hartu dituzten egitateak bere hartan aintzat hartu behar dira prozedura berrian.
|
|
|
Zenbatekoa zehazteko abiaburua ez da tributu zorra, ezpada tributu kuota soilik, errekarguak eta berandutze interesak kenduta. Arean bere, zehapenak ezin dira aintzat hartu iruzur egindako zenbatekoa zehazteko, zehapenok eta delituaren ondoriozko zigorrak bateraezinak direlako, eta ikusi dugun moduan, prozesu penala dagoenean ezin daitekeelako administrazio prozedura zehatzailea hasi edo
|
jarraitu
, eta zehapen prozedura amaitu behar delako.
|
|
|
Bigarren horren arabera, delitu fiskalaren ondoriozko erantzukizun zibila eta isun zigorra betearazteko, epaile eta auzitegiek Tributu administrazioaren zerbitzuen laguntza eskatuko dute. Lehenengoaren arabera, behin baino gehiagotan aipatu dugun 7/ 2012 Lege Organikoak sartuta, likidaziorako eta zerga bilketarako administrazio prozedurak
|
jarraitzeko
aukera dago, egitate berdinengatik auzitegien aurrean Ogasun publikoaren aurkako delitua dela-eta prozesu judiziala ari bada ere. Jarraian jorratuko dugu aukera hori TFAOen VI. Titulu berria erakarri duena.
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluko 5 lerrokadak goitik beherako aldaketa ekarri du aurreko arauketari begira. Lehenago Tributu administrazioak uste bazuen Ogasun publikoaren aurkako delitu baten zantzuak zeudela, erruduntasun testigantza zigor jurisdikzioari bidali behar zion eta ezin zuen likidazio prozedurak aurrera
|
jarraitu
. Orain, 7/ 2012 Lege Organikoa eta TFAOen VI. Titulua indarrean jarri ondoren, arau orokorra da administrazio prozedura izapidetzen jarraitzea, likidaziozein bilketa prozedura izan, nahiz eta erruduntasun testigantza jurisdikzio eskudunari igorri edo espedientea Fiskaltzari bidali prozesu judiziala has dadin.
|
|
|
Lehenago Tributu administrazioak uste bazuen Ogasun publikoaren aurkako delitu baten zantzuak zeudela, erruduntasun testigantza zigor jurisdikzioari bidali behar zion eta ezin zuen likidazio prozedurak aurrera jarraitu. Orain, 7/ 2012 Lege Organikoa eta TFAOen VI. Titulua indarrean jarri ondoren, arau orokorra da administrazio prozedura izapidetzen
|
jarraitzea
, likidaziozein bilketa prozedura izan, nahiz eta erruduntasun testigantza jurisdikzio eskudunari igorri edo espedientea Fiskaltzari bidali prozesu judiziala has dadin. Horrek guztiak"... aukera emango du bi alderdi gainditzeko.
|
|
|
Helburu horietarako, Administrazioak delituaren zantzuak daudela antzeman badu (gehienetan ikuskapen prozedura batean), prozedura izapidetzen
|
jarraituko
du erregela aplikagarri orokorren arabera, eta bi likidazio emango ditu: bata, tributu betebeharraren osagai batzuen gainekoa, delituari lotuta badaude; eta bestea, Ogasun publikoaren aurkako delituari lotuta ez dauden osagaien gainekoa.
|
|
|
Edozein kasutan, Administrazioak erruduntasun testigantza epaileari bidali behar dio edota espedientea Fiskaltzari bidali behar dio prozesu judiziala hasi ahal izateko, interesduna entzun ondoren, VI. Tituluak ezarri bezala. Salbuespenez, administrazio likidazioa izapidetzeak delituaren preskripzioa ekar badezake edo likidazioak moduren batean kaltetu badezake iruzurra ikertu edo egiaztatzea, edota likidazioaren zenbatekoa zehaztu ezin bada, likidazioa ezin bazaio betebeharpeko jakin bati egotzi edo zorra zehazteko ahala preskribatu (edo iraungi) bada, orduan Administrazioak ez du prozedura hasiko edo
|
jarraituko
eta, ondorioz, ez du likidaziorik emango. Kasu horietan, betebeharpekoari ez zaio aukerarik emango entzunaldirako edo alegazioak egiteko.
|
|
|
Azkenik, epaiak tributu betebeharrik ez dagoela adieraziz gero, delituari lotutako likidazioa deuseztatuko da eta egindako sarrerak eta bermeen kostuak itzuliko dira. Epaia absolbitzekoa bada, administrazio jarduketak atzera eramango dira delituari lotutako likidazio proposamena eman zen aurreko unera; halakoetan, prozedurak aurrera
|
jarraituko
du goian zehaztutako epe eta ondorioekin salaketa edo kereila ez izapidetzeko kasuetan bezala. Epaia kondenatzekoa bada likidazioa berretsiko da, nahiz eta doikuntza batzuk egin behar likidatutako kuotaren eta epaiaren likidazioaren artean alderik badago.
|
|
|
Administrazioak zorra likidatzeko duen ahalmena egikaritzeko iraungitze epea
|
jarraitu
edo preskripzio epea berriro zenbatzeaz gain, salaketa edo kereila onartzen ez bada, administrazio jarduketak atzera eramango dira delituari lotutako likidazio proposamena eman zen aurreko unera; kasu horretan, ikuskapen akta edo behin behineko likidazioa formalizatuko da. Prozedura gehieneko epean amaitu da, edo, bestela, ebazpen judiziala edo espedientea jaso denetik sei hilabeteko epean, azken epe hori luzeagoa bada.
|
|
|
Bestetik, ikusi dugun bezala, borondatezko epean eskatutako geroratze edo zatikatzearen kasuan, zorra ezin daiteke premiamenduaren bidez eskatu. Geroratzea edo zatikatzea betearazpen aldian ere eska daiteke ondasun enbargatuak besterentzeko erabakia jakinarazi aurretik, baina halakoetan premiamendu prozedurak aurrera izapidetzen
|
jarrai
dezake ondasunak besterentzeko faseraino, une horretan prozedura eten behar delako eskaera ebatzi arte. c) Likidazioa ez jakinaraztea. Hau da betiko eta ohiko arrazoia.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala
|
jarraitzen
badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erre... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Peritu tasazio kontrajarriaren eskaera aurkezteak ala tasazio hori sustatzeko eskubidea erreserbatzeak eten egingo ditu likidazioa betearaztea, likidazioaren aurkako errekurtso nahiz erreklamazioak jartzeko epea, baita zehapen prozedura hasteko epea ere, hori hasi gabe badago. Zehapen prozedura hasi bada, horren gehieneko epea etengo da eta, peritu tasazio kontrajarria amaitu ondoren, epea berriro zenbatzen
|
jarraitu
behar da amaitzeko falta den denboran. Harrezkero, zehapena ezarri bada, zehapena deuseztatuko da eta beste zehapen bat ezarriko, balio berria aintzat hartuta zehapenaren zenbatekoa zehaztuz.
|
|
|
Erruduntasun testigantza jurisdikzio eskudunari ematen zaionean edo espedientea Fiskaltzari bidaltzen zaionean Ogasun publikoaren aurkako delituaren zantzuak daudelako, jarduketa horiek epearen zenbaketa eteteko bidezko arrazoitzat hartuko dira. Halaber, kasu horretan ere, ikuskapen prozedurarekin
|
jarraitu
behar denean, ikuskapen jarduketen epea luzatzeko arrazoitzat hartuko da.
|
|
|
Ebazpena emateko gehienezko epea igaro bada baina berariaz jakinarazi ez bada, interesdunak errekurtsoa ezetsi egin dela ulertu ahal izango du eta erreklamazio ekonomiko administratiboa jarri. Errekurtsoa ezetsiz gero, berandutze interesak zenbatuko dira ordainketa egiteko borondatezko epea amaitu den egunetik ebazpena eman den egunera arte, baina bakarrik egintzaren betearazpena eten bada, bestela, errekurtsoa jartzeagatik betearazpena ez denez eteten, zerga bilketako prozedura
|
jarraitu
behar izan delako zorra benetan kobratu arte. Behin ebazteko gehieneko epea igaro ondoren berariazko ebazpena jakinarazi gabe, eta esan dugunez aurkaratutako egintzaren betearazpena etetea erabaki bada, berandutze interesaren sortzapena gelditu egingo da.
|
|
|
Elkarren laguntzaren esparruan, zerga bilketako prozedura ere etengo da, errekerimendua egin duen Estatuak nazioarteko erakundeak edo nazioz gaindiko erakundeak ala betebeharpekoak auzi bat dagoela komunikatzeagatik, erakundeok betearazpenarekin
|
jarraitzeko
borondatea adierazi ezik edota alderdien artean prozedura adiskidetsua hasteagatik kreditua osorik ala zati batean kobratzeko.
|
|
|
Epe hori dela-eta, jarduketen epea bidezko moduan eten dela uste da. Hiru hilabeteko epean organo eskudunak irizpenik ematen ez badu, jarduketek aurrera
|
jarraitu
ahal izango dute berariazko ebazpenari itxaron gabe eta, behar izanez gero, itzurpenaren aurkako klausularekin zerikusirik ez duten gainontzeko elementuen behin behineko likidazioa egin ahal izango da.
|
|
|
Itzurpenaren aurkako klausula aplikatzeko ala ez aplikatzeko adierazten duen irizpena organo jarduleari bidaliko zaio jarduketak aurrera
|
jarraitzeko
; ondoren, organo jarduleak likidaziorako administrazio egintzak emango ditu. Irizpenaren eta itzurpenaren aurkako klausula aplikatzeko egintzen aurka ezin izango da jarri ez errekurtsorik ez erreklamaziorik; hala ere, irizpenaren ondoriozko egintzen eta likidazioen aurka jartzen direnetan itzurpenaren aurkako klausula aplikatzea bidezkoa denez planteatu ahal izango da.
|
|
|
Titulu berria sartu da TFAOetan (eta TLOn), bateraezinak eta legez kontrakoak diren estatu laguntzei buruzko Europako arauketara egokitu nahian. Beren beregi arautu dira tributuen arloan estatu laguntzak berreskuratzeko,
|
jarraitu
beharreko prozedurak Europako Batzordeak emandako Erabakiak betearaziz.
|
|
|
Beste alde batetik, arauketa berrian, bi prozedura ezberdin bereizten dira: batetik, erabakiak tributu betebeharraren elementuak ukituz gero, elementuok erregularizatu behar direnean
|
jarraitu
beharreko berreskuratze prozedura dago; horietan, Tributu administrazioak soilik egiaztatuko ditu erabaki horrek ukitu dituen betebeharraren elementuak. Eta, bestetik, beste kasuetan jarraitu beharreko berreskuratze prozedura; bertan, berreskuratze erabakia betearazteak ez dakar tributu betebeharra erregularizatzea.
|
|
|
batetik, erabakiak tributu betebeharraren elementuak ukituz gero, elementuok erregularizatu behar direnean jarraitu beharreko berreskuratze prozedura dago; horietan, Tributu administrazioak soilik egiaztatuko ditu erabaki horrek ukitu dituen betebeharraren elementuak. Eta, bestetik, beste kasuetan
|
jarraitu
beharreko berreskuratze prozedura; bertan, berreskuratze erabakia betearazteak ez dakar tributu betebeharra erregularizatzea. Nolanahi den ere, berreskuratze erabakiak ikuskapen prozedura arruntaren bidez ere betearaz daitezke baldin eta tributu betebeharpekoari betebeharraren beste elementuak edo beste betebeharrak ere egiaztatuko bazaizkio, berreskuratze erabakiaren objektu direnak aparte.
|
|
|
geroratzea zorra ordaintzeko borondatezko epean eskatu bada, betearazpen aldia hasiko da eta premiamendu probidentzia emango da beste izapiderik gabe. Geroratzea, ostera, betearazpen aldian eskatu bada, premiamendu prozedurari
|
jarraituko
zaio. Zorra zatikatu bada, geroratzeetarako adierazi duguna aplikatuko da, ordaintzeke dauden zatiki guztien gertatuko da, baldin eta bi zatiki ordaindu ez badira edota zatiki
|
|
|
20 Geroratzeko eskaera ez onartzean eskaera ez dela inoiz aurkeztu izan ulertuko da ondorio guztietarako. Beraz, premiamendu prozedura jakinarazi bada, berehala zordunaren ondarearen exekuzioarekin
|
jarraituko
da. Berariazko edo isilbidezko ezezkoarekin gertatu aldera, eskaera ez onartzea gertatuko da eskaera egiteko betekizunak ez direlako bete (ikusi Bizkaiko Lurralde Historikoaren zerga bilketari buruzko Erregelamenduaren 28 artikulua, abuztuaren 21eko 125/ 2019 Foru dekretua). bat ordaindu ez bada Administrazioak errekerimendua egin duenean.
|
|
|
Hariari segituz, tributu erantzukizunari buruzko kasu bat arautzen da, eta ez tributuaren eskualdaketa bat; izan ere, ustiapenaren jatorrizko edo lehenengo titularrak (hau da, ustiapena eskualdatzen duenak) tributu betebeharpean dirau. Eskuratzaileak ustiapena hirugarren bati eskualdatzen dionean ere, katea ez da mozten eta erantzule
|
jarraitzen
du izaten erantzukizunaren kasua gauzatu duelako. Gauza bera gertatuko da ondorengo eskualdaketekin ere.
|
|
|
Zerga oinarria toki erakundeak benetan izan dituen kostuen %90 izango da, gehienez. Kostu hori onuradun guztien artean banatzen da, zenbait irizpideri
|
jarraituz
(eraikinen fatxadaren luzera metrotan, ondasun higiezinen azalera edo katastroko balioa etab.). Kontribuzio berezien sortzapena gertatzen da obrak amaitu edo zerbitzua ematen hasten denean. Obrak zatitzeko modukoak badira, zati bakoitza gauzatu denetik eska daiteke kontribuzioa.
|
|
|
9 Hurrengo epigrafean aipatuko dugun azalpen historikoa emateko, ALONSO ARCEri
|
jarraituko
diogu, berak argitaratu zuen idazlan honen arabera: ALONSO ARCE, I., El Concierto Economico en Europa:
|
|
|
Euskadirentzat Ekonomia Itunak emaitza ekonomiko onuragarriak ekarri zituen, onurak handituz Lehen Munduko Gerran Espainiak parte hartu ez zuelako.
|
Jarraitu
ere, Ekonomia Itunak horrela jarraitu zuen 1926ra arte. Ordutik aurrera arazoak sortzen hasi ziren diputazioen eta Ogasun Ministerioaren artean, batik bat II. Errepublikaren garaian autonomia estatutuak eztabaidatu zirenean, Ekonomia Ituna ez zelako egokitzen autonomia ogasunarekin.
|
|
|
Euskadirentzat Ekonomia Itunak emaitza ekonomiko onuragarriak ekarri zituen, onurak handituz Lehen Munduko Gerran Espainiak parte hartu ez zuelako. Jarraitu ere, Ekonomia Itunak horrela
|
jarraitu
zuen 1926ra arte. Ordutik aurrera arazoak sortzen hasi ziren diputazioen eta Ogasun Ministerioaren artean, batik bat II. Errepublikaren garaian autonomia estatutuak eztabaidatu zirenean, Ekonomia Ituna ez zelako egokitzen autonomia ogasunarekin.
|
|
|
Azkenean gauzak bere onera etorri ziren, baina aurretik hasitako auziek aurrera
|
jarraitu
zuten. Egoera hori larriagotu zen errekurtsogileek Europar Batasunaren barruan Ekonomia Itunaren bateragarritasuna" kolokan" jarri zutenean.
|
|
|
Konponbidea da Euskadira etorri aurretik bizi izan den autonomia erkidegoaren arauketa aplikatzea (2006ko urtarrilaren 25eko Euskadiko Tributuen Koordinazioko Organoaren Kontsulta Loteslea). Ekonomia Itunak dionez, alabaina, erregela hori ez zaie kausatzaileei edo dohaintza hartzaileei aplikatuko Autonomia Estatutuaren 7.2 artikuluaren arabera euskal herritarren izaera politikoa izaten
|
jarraitu
dutenei.
|
|
|
Betebehar hori ex lege sortzen zen eta Zuzenbide pribatupeko betebeharren antzekoa zen. Jarrera hori baliozkoa
|
jarraitzen
du izaten gaur egun. Hori berori da, hain zuzen ere, Tributuen Foru Arau Orokorrek eta Tributuen Lege Orokorrak jaso duten ikusmoldea, baita egungo egunean doktrinan nagusi den jarrera ere. Ikuspegi estatiko deritzo tributuaren bizitza juridikoa une jakin batean aztertzen duelako, ordainketaren unean, alegia; eta une horretan dauden osagaiak deskribatzen ditu.
|
|
|
Zehapena jartzeko, egiaztatu behar da bat datozela itzurpenaren aurkako klausularen kasua eta Administrazioak bere irizpidea ezarrita duen kasua edo kasuak, beti ere irizpide hori aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko epea hasi aurretik, guztiek ezagutzeko, plazaratu bada. Hala ere, gure ustez, arau orokorra zehapenik ez jartzea izaten
|
jarraitu
behar da, tributu arau hauste bezala araututako kasuan izan ezik.
|
|
|
Simulazioaren eta beste negozio juridiko anomaloen arteko aldea oso mehea denez, Tributu administrazioak, auzitegiek sarritan lagunduta, arauen aplikazioaren inguruko eztabaida guztiak simulaziotzat jo ohi ditu, eta ez ditu zuzentzen, ordea, kalifikazioa (TFAOen 12 artikulua eta TLOren 13 artikulua) edo tributu araua aplikatzeko gatazka nahiz itzurpenaren aurkako klausula (TFAOen 14 artikulua eta TLOren 15 artikulua) aplikatuz. Nolanahi den ere, jurisprudentziak sendotu duen irizpideari
|
jarraituz
, iruzurraren aurka egiteko tresna guztiak (kalifikazioa, simulazioa eta itzurpenaren aurkako klausula) ezin dira elkarren artean trukatu, ezpada tresna bakoitzak dituen betekizunak daudenean soilik aplika daitezke (Auzitegi Gorenaren 904 eta 905 epaiak, 2020ko uztailaren 2koak, 1429/ 2018 eta 1433/ 2018 errekurtsokoak). Horrela, neba arreben arteko gezurrezko salerosketaren kasuan, salmenta euro batengatik izan balitz, ez da simulazioa izango ez delako preziorik ez dagoelako itxura egiten; ezta itzurpenaren aurkako klausula aplikatuko ere ez dagoelako ezer artifizial; hortaz, kalifikazioaren esparruan egongo ginateke.
|
|
|
Horrenbestez, lotura puntua zergaduna ohiko egoiliarra izatea da. Familia unitate bereko zergadunak ohiko egoiliarrak lurralde desberdinetan baldin badira eta tributuak batera ordaintzea erabakitzen badute, oinarri likidagarri handiena duen kidea nongo egoiliar izan eta lurralde hartako Administrazioak izango du eskumena; oinarri likidagarria kasuan kasuko lurraldeko arauei
|
jarraituz
kalkulatuko da (Itunaren 6 artikuluko bigarren puntua).
|
|
|
Kontratuak izan beharreko gehieneko iraupena amaitu bada, kontratua salatu gabe, eta langileak zerbitzuak ematen
|
jarraitzen
badu, uste izango da kontratua iraupen mugagabearekin luzatu dela. Hala eta guztiz ere, aurkakoa froga daiteke, zerbitzu emateak aldi baterako izaera duela egiaztatuz.
|
|
|
Aipatu arrazoiengatik kontratua azkendu behar denean, kontratua ez bada azkentzen eta, kontratu berritzerik gauzatu gabe, langileak lanean
|
jarraitzen
badu, ulertuko da kontratua isilbidez iraupen mugagabeko bihurtu dela, aurkakoa frogatu ezean.
|
|
|
Kasuan kasuko lanaldi murrizketari kalterik egin gabe, jubilazio partzialak iraun bitartean, enpresak eta langileak kotizatuko dute, langileak lanaldi osoarekin lan egiten
|
jarraituko
balu langile horrek izango lukeen kotizazio oinarriaren arabera.
|
|
|
Jubilazioa hartzeko adin arruntera heltzean jubilazioa modu partzialean hartu duen langileak enpresan
|
jarraitzen
badu, iraupen jakinarekin egindako errelebu kontratua urtez urte luza daiteke alderdien akordioaren bidez. Edozein kasutan ere, errelebu kontratu hori azkenduko da ordeztutako langileak erabateko jubilazioa zein urtetan hartu eta urte horretako lanaldia amaitzean.
|
|
|
Kontratu horren objektua da bateragarri egitea ordaindutako lan jarduera eta kasuan kasuko prestakuntza prozesuak, halakoak gauzatzen direnean unibertsitate ikasketen esparruan eta Lanbide Prestakuntzaren Sistemako heziketa graduen esparruan, heziketa gradu horiek izaera duala badute eta lan kontratua behar badute, martxoaren 31ko 3/ 2022 Lege Organikoan, Lanbide Heziketa antolatu eta bateratzekoan, ezarritakoarekin bat etorriz. Nolanahi ere, 2028ko abenduaren 31ra arte, indarrean
|
jarraituko
du azaroaren 8ko 1529/ 2012 Errege Dekretuak lanbide heziketa dualerako beka sistemari buruz ezarritako arauketak, 3/ 2022 Lege Organikoa indarrean jartzeko unean arauketa hori aplikatzen zen esparruetan, kalterik egin gabe LELTBren 11.2 artikuluko prestakuntza dualeko kontratua egiteko aukerari.
|
|
|
...ko ezgaitasunaren kasuan, egoera hori ezgaitasun iraunkorra adierazita azkentzen denean, ohiko lanbiderako ezgaitasun iraunkor osoarekin, edozein lanetarako erabateko ezgaitasun iraunkorrarekin edo baliaezintasun handiarekin, kalifikazio organoak uste badu langilearen ezgaitasun egoera hobekuntzarengatik berrikusiko dela, langilea lanpostuan berriro lanean hastea ahalbidetuz, lan harremanek etenda
|
jarraituko
dute, eta lanpostua bi urtean erreserbatuko da, ezgaitasun iraunkorra adierazi duen ebazpena eman denetik zenbatzen hasita (ikusi LELTBren 48.2 artikulua).
|
|
|
Emakume den langileak lan kontratua eteten badu genero indarkeriaren biktima izateagatik, etenaldiak hasieran izango du 6 hilabetetik gorakoa ez den iraupena, salbu eta babes judizialaren jardunetik ondorioztatzen denean kontratuak etenda
|
jarraitu
behar duela, biktima babesteko eskubidea eragingarri izan dadin. Kasu horretan, epaileak kontratu etetea 3 hilabeteko aldietan luzatu ahal izango du, 18 hilabeteko mugarekin (ikusi LELTBren 48.8 artikulua).
|
|
|
Trebetasunik ezaren kontzeptuak bere baitan hartzen du, doktrina zientifikoarekin eta jurisprudentziarekin bat etorriz, eta kontzeptu horrek hizkuntza arruntean duen esangurari
|
jarraituz
, langileak duen lanbide gaitasun edo ahalmenik eza, dela prestakuntzarik ez izateagatik edo bere jakitateak ez eguneratzeagatik, dela bere lan arintasun, pertzepzio, abilezia, kontzentratzeko gaitasuna eta abar gutxitu edo desagertzeagatik [1990eko maiatzaren 2ko (1990/ 4586 EDJ) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
Ohartarazi behar da ukitutako langile kopuruak LELTBren 51 artikuluak (kaleratze kolektiboari buruzkoak) ezarritako mugak gainditzen baditu kaleratze kolektiborako prozedurari
|
jarraitu
zaiola.
|
|
|
O E dukia: ...berriro sartzeko eskubidea; langileak beste enpresa batzuetan berriro laneratzea, langileak berriro laneratzeko enpresa baimenduen bidez; lanbide prestakuntzako nahiz birziklatzeko ekintzak, langile horien enplegagarritasuna hobetzeko; beregaineko enplegua sustatzea, autonomo gisa edo ekonomia sozialeko enpresetan, betiere horrek ez badakar ukitutako langileek enpresa berari lan zerbitzuak ematen
|
jarraitzea
obren edo zerbitzuen kontraten edo antzeko kontratu moten bidez, helburu izanik, lege maula gauzatuz, lan kontratuaren betebeharrak ez gauzatzea; mugigarritasun geografikoak eratorritako gastuak konpentsatzeko neurriak; edo enplegu berri baten ondorioz sortzen diren alokairu diferentziak konpentsatzeko neurriak.
|
|
|
(d) Isilpeko eginbeharrak bere horretan
|
jarraituko
du, baita euren agintaldia amaitu ondoren ere, eta eurak dauden lekua gorabehera.
|
|
|
Era berean, LELTBren 84 artikuluari
|
jarraituz
, salbu eta LELTBren 83.2 artikuluaren arabera negoziatutako itunak aurkakoa dioenean, LELTBren 87 eta 88 artikuluetako legitimazio betekizunak gauzatzen dituzten sindikatu eta enpresaburuen elkarteek, autonomia erkidego baten esparruan, negoziatu ahal izango dituzte estatu mailakoetan xedatutakoa ukitzen duten akordio edo hitzarmenak, betiere, erabaki horrek lortzen badu kasuan kasuko negoziazio ...
|
|
|
Izendatutako arbitroaren aurrera agertu baino lehenago, alderdiak ados jarri eta beste arbitro bat izendatuz gero, lan agintaritzaren mendeko bulego publikoari jakinaraziko diote hori, bulego publikoak arbitro horri bidal diezaion hauteskundeetako administrazio espedientea. Arbitro horrekin
|
jarraituko
du prozedurak.
|
|
|
Haatik, KAk sarri sarri adierazi du negoziazio kolektiboa sindikatu askatasunaren oinarrizko edukian sartzen dela, hots, oinarrizko eskubidea dela (ikusi ekainaren 2ko 103/ 2004 KAE). Hartara, sindikatuaren negoziazio kolektiborako eskubidea urratzen denean (baina ez beste subjektu batzuena, enpresa batzordearena, berbarako), sindikatu askatasunaren babes egokia eska daiteke zeharkako bide horri
|
jarraituz
.
|
|
|
Beraz, printzipioz, Gizarte Segurantzari kotizatzeko betebeharra ere eten egiten da. Hala ere, salbuespenez, legegileak babestu nahi izan ditu egoera jakin batzuetan kontratua etenda duten subjektu batzuk, eta kotizatzen
|
jarraitzeko
betebeharra ezarri du. Halako egoeren artean daude aldi baterako ezgaitasuna, jaiotza eta adingabekoa zaintzea, haurdunaldi bitarteko arriskua, edoskialdi naturalak iraun bitarteko arriskua, eta ekonomiateknikaantolaketaeta ekoizpen arrazoietan oinarritutako kontratu eteteak (azken kasu horretan kotizazioaren inguruan arau berezi batzuk aplikatzen dira).
|
|
|
Hala ere, legeak ez duenez esanbidez eten, kontratu onustearen eginbeharrak indarrean
|
jarraitzen
du kontratua etenda dagoen bitartean [ikusi 1989ko abenduaren 11ko (1989/ 11093 EDJ) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
ABEEEren ebazpenean zehaztutako aldia bukatu eta ezinbesteko kasuak bere horretan
|
jarraitzen
badu, baimen berria eskatu da.
|
|
|
Baina enpresaburuaren ius variadi delakoaz hitz egiteko, beharrezkoa da enpresaburuak alde bakarrez gauzatutako aldaketak oinarrizkoak ez izatea (infra, 5 gaia, 1.1.A). Hurrean ere, hasieran kontratatutako lan prestazioari dagokionez aldaketak oinarrizkoak badira, LELTBk ezarritako prozedura bereziei
|
jarraitu
zaie, nahiz eta aldaketok enpresaburuak alde bakarrez erabaki.
|
|
|
Halakoetan, urtebeteko preskripzio epea zenbatzen hasiko da sailkapen ezegokia egin zenetik.
|
Jarraitu
beharreko prozedura izango da lanbide sailkapenari buruzko prozedura berezia, hots, JSALren 137 artikuluak jasotakoa [2002ko martxoaren 15eko (2197/ 2001 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
© Lan kontratua azkendu osteko ez betetzeak: enpresan
|
jarraitzeko
ituna eta kontratu ostean enpresarekin ez lehiatzeko ituna ez betetzea, aurreabisurik eza, enpresako ondasunak ez itzultzea.
|
|
|
Prebentzio ekintzaren printzipioen hurrenkera errespetatuta, enpresaburuak hurrengo betebeharrak ditu bere langileei begira prebentzio arloan, betiere, kronologikoki antolatutako prebentzio fase hauei
|
jarraituz
(ikusi LAPLren III, IV eta V. kapituluak eta urtarrilaren 17ko 39/ 1997 Errege Dekretua, Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua onestekoa):
|
|
|
izendatutako langileek kasuan kasuko gaitasuna izatea gauzatu beharreko eginkizunei begira (oinarrizkoa, ertaina edo goi mailakoa); izendatutako langileak behar adina izatea euren eginkizunak behar bezala gauzatzeko; izendatutako langileek euren eginkizunak behar bezala gauzatzeko behar besteko denbora eta baliabideak izatea; lanbide isilpekoa izatea; berme bereziak izatea: aurkakotasuneko espedientea irekitzea; enpresan
|
jarraitzeko
lehentasuna; euren eginkizunen ondoriozko zehapenak edo kaleratzeak ez jasateko eskubidea; bereizkeriarik ez jasateko eskubidea; bidegabeko kaleratzearen kasuan enpresan berriro onartuak izateko eskubidea.
|
|
|
Hain justu ere, iraupenari dagokionez, kontratua izan daiteke ikuskizun baterako nahiz batzuetarako, aldi baterako, denboraldi baterako, ikuskizunak kartelean iraun artekoa edo ekoizpen fase desberdinek iraun bitartekoa. Gainera, ondoz ondoko luzapenak akordatzea ahalbidetzen da, betiere, enpresaren aldi baterako beharrizanak, kontratua egitea justifikatu zuenak, bere horretan
|
jarraitzen
badu.
|
|
|
Enplegatzailea aldatzearen ondoriozko kontratu subrogazioa egongo da alderdiek hala akordatu dutenean bakarrik. Uste izango da akordio hori badela, familia etxeko enplegatuak bizilekuan zerbitzuak ematen
|
jarraitzen
duenean, gutxienez, 7 egunez, nahiz eta familia etxeko titularra aldatu.
|
|
|
Familia etxea aldatzen denean, berau beste herri batera lekualdatzeagatik, kontratuari eusteari dagokionez aplikatuko da enplegatzailea aldatzen denerako dagoen araubide bera. Beraz, uste izango da kontratuari eutsi zaiola, zerbitzuak ematen
|
jarraitzen
direnean, 7 egunez, bizileku berrian. Familia etxea aldi baterako lekualdatzen denean, kontratua etetea akordatu ahal izango da.
|
|
|
Bestalde, lan kontratuak bere horretan
|
jarraitzen
du, enpresaren titularra aldatzen denean, bai eta besterentzeko moduko enpresa baino zati txikiagoen titularra aldatzen denean ere. Hori berori baieztatzen du LELTBren 44.1 artikuluak, ondokoa esatean:
|
|
|
2018ko urtarrilean, KAKUETA, S.L., ILUNTZAR, S.L. eta TONTORRAMENDI, S.L. azkendu ziren eta enpresa bakarra eratu zuten, hots, GUZTIOK BAT, S.A. Azken hori ALLUITZ MOTOR, SLU enpresaren zerbitzuak gero eta gutxiago baliatzen hasi zen, nahiz eta hiru merkataritza zentroetako zerbitzuekin
|
jarraitu
eta bezero kopurua gehitu, batez ere, konpainia desberdinetako autobusen mantentze zerbitzuei dagokienez.
|
|
|
Lantoki aldaketak hasieran 6 hilabeteko iraupena izango du; hilabete horietan enpresak betebeharra izango du langileek aldez aurretik zuten lanpostua erreserbatzeko. Behin aldi hori amaituta, langileek aukeratu ahal izango dute aldez aurretik zuten lanpostura itzultzea edo lanpostu berrian
|
jarraitzea
. Azken kasu horretan, enpresaburuak lanpostua erreserbatzeko duen betebeharra bertan behera geratuko da (LELTBren 40.4 artikulua).
|
|
|
Enpresaburuak LELTBren 40.2 artikuluan ezarritako prozedurari
|
jarraitu
behar dio; prozedura hori banakako lekualdaketetarako ezarritakoa baino korapilatsuagoa da:
|
|
|
Halako aldarazpenak enpresaburuaren ius variandi delakotik at daude. Beraz, enpresaburuak horiek gauzatzeko 41 artikuluak ezarritako prozedura katramilatsuei
|
jarraitu
behar die.
|
|
|
(c) Goragoko iturrian alokairua igo arren, beheragoko iturrian aitortutako alokairua handiagoa izaten
|
jarraitzea
(hala ez balitz gutxieneko arauaren printzipioa aplikatu litzateke).
|
|
|
(1) Langile batek lan kontratua dela eta, 1500 euro jasotzen ditu oinarrizko alokairu gisa. (2) Geroago, hitzarmen kolektiboan oinarrizko alokairu gisa ezarritako 1000 euroak 1200 eurotara igotzen dira, gainerako alokairu kontzeptuak bere horretan
|
jarraitzen
dutela.
|
|
|
(i) Distantziara egindako lana normaltasunez gauzatzea eragozten dituzten zailtasun teknikoak sortzen direnean
|
jarraitu
beharreko prozedura.
|
|
|
Hitzarmen edo akordio kolektiboek, euren esparruko jarduera zehatzak izan dezakeen berezitasunaren arabera, ezar ditzakete distantziara lan eginez gauza daitezkeen lanpostu eta eginkizunak, lan jarduera modalitate horri ekin eta bere horretan
|
jarraitzeko
baldintzak, distantziara egindako lanaren gehieneko iraupena, bai eta distantziara lan egiteko akordioaren eduki gehigarriak eta beste edozein gai ere, gai horiek arautzea egokitzat jotzen bada.
|
|
|
Bada, antolatzeko modu horren arabera, enpresaburuak aldez aurretik kontratatutako langileei jarduera bat gauzatzea aginduko die, eta, hain zuzen, jarduera hori gauzatzeko langile horiek nahitaez aritu dira lankidetzan. Horrela, inorentzako zerbitzu emateak banakakoak eta pertsonalisimoak badira ere, ezerk ez du eragozten enplegatzaileak bere enplegatuei, une jakin batean, galdatzea zerbitzuak modu kolektiboan ematea; izan ere, horrek ez du desegingo lan loturaren banakako izaera, lan kontratuak indarrean
|
jarraituko
baitu. Egin eginean ere, langile horiek une jakin batean baino ez dute batera jardungo, kasuan kasuko zereginak hala behar duelako (Fernandez Costales Muñiz).
|
|
|
Egin eginean ere, langile horiek une jakin batean baino ez dute batera jardungo, kasuan kasuko zereginak hala behar duelako (Fernandez Costales Muñiz). Ondorenez, batera lan egingo duten langileen banakako lan kontratuak bere horretan
|
jarraituko
dute, ez dute indarrik galduko; baterako lanak enpresaren barne egituran du eragina eta ez kanpora begira (Rodriguez Piñero).
|
|
|
LELTBren 10.3 artikuluaren arabera, idatziz itundutakoari
|
jarraituz
, langilea bere lana egiteko, laguntzaile edo sorosle batekin elkartu bada, haren enpresaburua laguntzaile edo soroslearen enpresaburu ere izango da.
|
|
|
(a) Kalte ordaina jasotzea, eta lanean
|
jarraitzea
. Kalte ordaina alderdiek akordatutakoa izango da.
|
|
|
(a) Berari dagokion jarduera bete behar du, enpresaburuaren jarraibideei
|
jarraituz
eta horren interes legitimoak defendatuz.
|
|
|
Hala ere, alderdiek dituzten eskubide eta betebeharrak banan banan aztertu aurretik, horiek behar bezala ulertzeko
|
jarraitu
beharreko sistematizazioari erreparatu behar zaio.
|
|
|
© Kreditu arrunta (KLTBren 433 artikulua): aurreko erregelei
|
jarraituz
ordaindu gabe geratu diren kreditu zatiak biltzen dira horietara. Halakoak ordainduko dira masaren aurkako kredituak eta kreditu pribilegiatuak ordaindu ondoren masa aktiboan geratzen diren ondasunen eta eskubideen kontura.
|
|
|
Halakoetan, esan bide da bekaduna erakunde beka emaileak jasan beharreko kostu ekonomikoa dela [2006ko otsailaren 6ko (4965/ 2005 errek. zk.) Madrileko ANE, 4 Salakoa]. Aitzitik, auzitegiek lan harremanak daudela adierazi ohi dute, antzematen dutenean bekadunik izan ezean erakunde beka emaileak hirugarren bat kontratatu lukeela bekadunak gauzatzeari utzitako zereginekin
|
jarraitzeko
[2018ko maiatzaren 21eko (1037/ 2007 errek. zk.) Aragoiko ANE, 4 Salakoa; 2007ko ekainaren 19ko (1037/ 2007 errek. zk.) Madrileko ANE, 4 Salakoa; 2023ko martxoaren 14ko (989/ 2021 errek. zk.) Murtziako ANE, 4 Salakoa].
|
|
|
Mendekotasun akademikoak bere baitan hartzen ditu bekadunari eman beharreko orientazio jarraibideak eta bekadunak gauzatutako jarduerak
|
jarraitzea
, hain zuzen, bekaduna prestatzeko xedearekin. Hori dela eta, enpresaburuak ezin ditu egikaritu bere zuzendaritza ahalmenak, ekoizpen jarduera antolatzeari dagokionez.
|
|
|
Hitzarmen kolektiboa berriztatzeko negoziazioek iraun bitartean, horren inguruko itunik izan ezean, berriztu nahi den hitzarmen kolektiboak indarrean
|
jarraituko
du, baina hitzarmen hori indarrean izan bitartean bertan grebari uko egitearen inguruan jasotako klausulek indarra galduko dute, hitzarmena salatu ondoren.
|
|
|
Hitzarmen kolektiboa hedatzeko erabakia alderdiren batek hala eskatuta hartuko da beti, eta ekainaren 20ko 718/ 2005 Errege Dekretuak araututako prozeduraren izapideei
|
jarraituko
zaie. Bada, prozedura horrek, gehienez ere, 3 hilabete iraungo du, eta epe horretan esanbidezko ebazpenik ez badago, eskabidea gaitzetsi dela ulertuko da.
|
|
|
(g) Kontratua amaitzean langileak enpresan
|
jarraitzen
badu, ezin izango da langile horrekin probaldi gehiagorik hitzartu. Halaber, prestakuntzarako lan kontratuaren iraupena kontuan hartuko da langile horrek enpresan duen antzinatasunerako.
|
|
|
Azken horien askatasuna aukera oso erraz batera mugatu zen: besterik gabe, ugazabak ezarritakoari atxikitzea, eta lan egiten
|
jarraitzea
, ala langabeziaren zerrendak handitzen jarraitzea.
|
|
|
Azken horien askatasuna aukera oso erraz batera mugatu zen: besterik gabe, ugazabak ezarritakoari atxikitzea, eta lan egiten jarraitzea, ala langabeziaren zerrendak handitzen
|
jarraitzea
.
|
|
|
Bigarren garai honetan asko garatu zen lan arautegia, ikaragarri gehituz gai desberdinen inguruan emandako arau kopurua. Alabaina, inolako antolaketa sistematikorik gabe eta koherentziarik gabe jardunez
|
jarraitu
zen, lehenengo garaian gertatu antzera.
|
|
|
O 1908ko maiatzaren 19ko Legea, Industriako Adiskidetze eta Arbitraje Kontseiluei buruzkoa. ...zirenetik hogeita lau ordu igaro baino lehen), ugazabek enpresak ixtea edo langile talde baten eta enpresaburu baten edo enpresaburu talde baten arteko gorabeherak, adiskidetze kontseilu edo epaitegi misto parekideek gauzatutako adiskidetzearen bidez. Eta alderdien artean adostasunik izan ezean, alderdiei eskatzen zitzaien adostasunez pertsona bat edo gehiago izendatzea, euren izenean izapideekin
|
jarrai
zezaten. Edonola ere, halako kasuetan, konpromiso eskrituraren nondik norakoak alderdiek adostu behar zituzten.
|
|
|
Zehatz mehatz, eginkizun horiek ziren: (a) Lan Oinarriak zeritzenak onestea (horien bidez sektore bakoitzaren lan harremanak arautzen ziren —ordainsariak, ordutegiak, atsedena—, hastapenetan zegoen negoziazio kolektiboa ordeztuz; (b) industria gatazkak saihestea; (c) banakako gatazkak eta gatazka kolektiboak konpontzea, 1919an hasitako ildoari
|
jarraituz
, eta Industria Auzitegiei eskumen horiek kenduz; (d) laguntza izaerako jarduerak gauzatzea (adib. lan poltsak antolatzea, langabezian zeuden langileei okupazioa ahalbidetzeko).
|
|
|
Sindikatu Erakundeari eutsi zitzaion, eta, ondorenez, baita sindikatu bertikalari ere. Beraz, enpresaburuek, teknikariek eta langileek kasuan kasuko adarreko sindikatuetara biltzen
|
jarraitu
zuten, nahiz eta horien baitan enpresaburuen batasunak eta langileen nahiz teknikarien batasunak bereizi.
|
|
|
Espainian, ordea, lan merkatua malgutu beharrean, apirilaren 8ko 16/ 1976 Legea, laneko harremanei buruzkoa, onetsi zen; lege horrek banakako lan harremanak indartzen
|
jarraitu
zuen, nahiz eta, zenbait aldetan, 1944ko Lan Kontratuari buruzko Legeak lan kontratuaren inguruan egindako arauketa aldatu.
|
|
|
Arau horren bidez arautu ziren, besteak beste, greba eskubidea, ugazabek enpresak ixtea eta gatazka kolektiboaren prozedura. Bada, horien inguruko arauketak indarrean
|
jarraitzen
du, apirilaren 8ko 11/ 1981 KAEk egindako ñabardura garrantzitsuekin bada ere. Bestalde, arau horrek banakako lan harremanak malgutzeari ere ekin zion, krisi ekonomikoari aurre egiteko.
|
|
|
Bestalde, arau horrek banakako lan harremanak malgutzeari ere ekin zion, krisi ekonomikoari aurre egiteko. Horrela, LANEk emandako irizpideei
|
jarraituz
, eta orduko Europako Ekonomia Erkidegoan nagusi ziren joerak aintzat hartuz, banakako kaleratzea berriro definitu zen. Zehatzago, bertan behera utzi zen bidegabeko kaleratzeetako langileak berriro hartzeko betebeharra ezartzen zuen erregela orokorra (apirilaren 8ko 16/ 1976 Legeak, laneko harremanei buruzkoak jasotakoa), eta kaleratze modalitate berria arautu zen, hots, langilearen gaitasunak edo enpresaren jardunbide beharrizanek eratorritako inguruabar objektiboengatiko kaleratzea (kaleratze objektibo gisa ezagutzen dena).
|