|
2000
|
|
|
Salbatore Mitxelenak irudimenez egin zion elkarrizketa zirraragarri hartan, Unamunok beste mundutik euskara berpizten ikusten zuen atseginez. Nik ere uste dut bilbotar argia, edonon delarik ere, pozik dagokeela bere obretarik bi berak bere gaztaroan bultzatu zuen hizkuntzan argitaraturik12 eta UPV/ Euskal Herriko Unibertsitatean honezkero enborreko irakasgaien% 50 euskaraz ematen direla ikustean, mintzaira hori, bere kritika zorrotzei esker, hirugarren milurtekoaren hasieran,
|
jakite
hegoek igoa, jadanik kultur hizkuntza izateraino heldurik. Horrela bete da, gainera, lehen euskal idazleak, Bernard Etxeparek, 1545.ean profetikoki aldarrikatu zigun nahi zaharra:
|
|
2001
|
|
|
Euskal literaturaren eginkizuna, behar beharrezkoa eta ber bertatik ekitekoa, ezin hobeki agindua daukagu: larreko hizkuntza  noranahiko egin,
|
jakite
hegoz jaso, soin zaharrari gogo berria eman eta gogo horretan izar urdinetarainoko asmoak sorrarazi.
|
|
2002
|
|
|
Ordea, euskara gure hizkuntza izanik ere, orain dela zenbait urte, eguneroko bizitzan, gure hizkuntzaz ezin baliaturik bizi ginen, norabaiteratuak batzuetan, hori da kontua. Eta ez dakit nik gogoan duzuen nola hasi ginen aitzin hartan gure hizkuntza berreskuratu, hedatu eta plazara jalgiarazi nahian,
|
jakite
hegoek igoa, beste poeta hark ere idatzi zuen bezala, euskara noranahikoa nahi genuen aldi hartan: pentsatzen dut eskolan edo ikastolan norbaitek galdetuko zizula Lizardiri buruz zerbait.
|
|
2003
|
|
|
Bestalde, eta dagoeneko, Iparraldeko beste lau heriotza gaineratu behar zaizkie datu ofizial horiei. Horrez gainera, badakigu
|
jakin
Hego Euskal Herrian 8 heriotza behintzat gertatu zirela azaroan. Kontuak horrela, 134 langile behinik behin baziren zenduak urteko lehen 11 hilabetetan, eta ziur aski 140 langiletik gorakoa izango da urte osoko konputua.
|
|
2004
|
|
|
" Baina nik, hizkuntza larrekoa, nahi haunat ere noranahikoa:
|
jakite
hegoak igoa, soina zahar, berri gogoa, azal horizta, muin betirakoa."
|
|
2007
|
|
|
Etxebizitza alokatu nahi duten gazteentzako diru-laguntza formula berri hori mesedegarria izan daiteke, jakinda gazteek etxea erosteko eta bikoteko bizitza aurrera eramateko zailtasun anitz dituztela.
|
Badakigu
Hego Euskal Herriko etxebizitzen prezioak Espainiar Estatuko garestienetakoak direla; beraz, alokairuaren bidearen aldeko apustua egiten ari dira. Hala ere, plan horiek aurrera eramateko, alokatzeko etxebizitzak behar dira eta autonomia erkidego guztiek ezin dute baldintza hori bete.
|
|
2009
|
|
|
Goizetik sartu da hego haizea eta Musonek buruko mina izan du eguerditik. Bleulerrek ez du oraintsura arte
|
jakin
hego haizea zer den ere, Phineasek azaldu zion arte. Berak ere erdi zorabiatuta eman du egun osoa.
|
|
2012
|
|
|
Ez dakit Garzon gaiztoa gaiztoa den noizbehinka txintxoa dena edo txintxoa batzuetan gaizto gaiztoa izandakoa. Ez
|
dakit
hego haizeak, ego haizeak eta ero haizeak non egiten duten bat. Lanbroa ari du nonbait?
|
|
|
Latxagak 1971n Zeruko Argian aurkeztu gizon hartaz deus ez da gehiago
|
jakin
Hego Euskal Herrian. Aldiz, Iparraldean, laborarien artean eta oro har ezkerreko militanteen artean sarritan aipatzen zen haren izena.
|
|
|
Nik ene bizia eman bainizun naizen guztia nire altxorrik gordeena eta preziatuena, eta ez zara egon eta erortzen utzi ninduzun
|
jakinik
hego bat puskaturik nuela. Eta zer?
|
|
2014
|
|
|
Terapietan, gehienbat. Bada astebete edo eguneroko terapiei zentzua harrapatu niela; ez du lortzen nire barneko ekaitza baretzea, baina laguntzen dit
|
jakiten
hegotik edo ekitik, nondik datorren (eta zerbait da). Barre egiten dit.
|
|
2015
|
|
|
Kontua da ze, Xabier Amurizaren adierazpenak iritsi egin zirela nire bizitzako unerik irakurzaleenean, areago, unerik irakurtzaileenean, berrogeitaka liburu urteko leitzen bainuen sasoi horretan. Eta, hurrean, banuen ere ordurako gure hizkuntza larrekoa lumaz jorratzeko burutazio tentagarria, eta bai horrenbestez, premiazko eredu linguistikoaren kezka, posiblea izan zedin benetan, prosa bat noranahikoa eta
|
jakite
hegoek igoa.
|
|
|
Bihar denok zenituztenik ere ez
|
zenekiten
hegoekin jaikiko zarete.
|
|
2016
|
|
|
Eta beste askok baino nekezago. Hizkuntza larreko, noranahiko,
|
jakite
hegoek igoa, Lizardiren amets. Baina eta egunero dugu mugitu beharra bultzia galduko ez badugu.
|
|
|
Gizarte baten ehun urteko bilakaera zaigu kondatua, ketxuar kultura eta ekonomia alorretako bizi borrokatsua.
|
Jakinez gainera
Hego Euskal Herrian milaka ketxuar imigratu badauzkagula, Ekuadorretik ala Boliviatik lan bila etorriak, Andetako Amerindiarrez liburu argigarria (365 orrialde, 24€).
|
|
2018
|
|
|
Xabier Amuritzak, hein batean, katalizatu egin zuen kolkoan nerabilen gogoeta: aspaldian ibili naiz bueltaka eredu linguistikoaren kezkarekin, eta konbentzituta nengoen behar dugula ohikoaz bestelako eredu bat, zeinak ahalbidetuko baitigu prosa bat noranahikoa eta
|
jakite
hegoek igoa, prosa eredu bat proiekzio kulturala duena. Alegia, prosa leizarragatarra.
|
|
|
Nire ustez, Bonaparte printzearen proiektua da euskara aztertzea, lagintzea, erregistratzea, disekzionatzea eta sailkatzea, baina bere horretan izozteko, ez
|
jakite
hegoek igoa noranahikoa izan dadin Duvoisin kapitaina lekuko. Eta horretan nik neuk ezin dut printzea hurbileko sentitu.
|
|
2019
|
|
|
Bada hego haize bat, hori bai, ez
|
dakit
hego soila edo ipar hego fal  tsoa den, ez nuke jakingo nola deitu, zeren penintsulatik datorren hego gorakakoa den arren, Pirinio mendi kate altu hori jo, eta, Nafarroatik barrena, geuregana jotzen duena baita, eta mediterraneo aldetiko hezedura jasotzen duena, Katalunia aldetik sartu haizexkarekin nahasian, eta hau bai, hauxe da hego hegoi berezia, pregoi guztiak apurtzen dituena.... Ez dakit hegoaren erruz den edo mediterranear kutsuarengatik den.
|
|
|
Bada hego haize bat, hori bai, ez dakit hego soila edo ipar hego fal  tsoa den, ez nuke jakingo nola deitu, zeren penintsulatik datorren hego gorakakoa den arren, Pirinio mendi kate altu hori jo, eta, Nafarroatik barrena, geuregana jotzen duena baita, eta mediterraneo aldetiko hezedura jasotzen duena, Katalunia aldetik sartu haizexkarekin nahasian, eta hau bai, hauxe da hego hegoi berezia, pregoi guztiak apurtzen dituena. Ez
|
dakit
hegoaren erruz den edo mediterranear kutsuarengatik den. Ez dakit, ba, zergatik den hori, baina haize tipo hauxe da iragarpen guztiak ziplo botatzen dituena, eta euria xarra xarra, segido, luze, beti intentsitate berean, altutik behera fijo botatzen duena.
|
|
|
San Migel inguruan, urriaren atarian,
|
badaki
hegoak bisitatxoren bat egiten: estimatua izan ohi da gainera, baba eta artaburu, umotzen eta zoritzen joan daitezen.
|
|
2020
|
|
|
Espainola, ingelesa, edo frantsesa inperioen hizkuntzak izan dira, gurea mendialdeko nekazarien artean geratu zen artean. Eusko bidaztiak bere hizkuntza larrekoa noranahikoa nahi izan arren,"
|
jakite
hegoek igoa", kurloi lumak utziko ditu aginte arranokeriak azaltzeko orduan.
|
|
|
|
Bazekien
Hego Karolinara heldu ahal bazen indarrarekin, erabakigarria izango zitekeela hautatua izateko prozesuan.
|
|
2021
|
|
|
" Mehatxu eta ekintza beldurgarriak izan arren, Carlos Garci' ak ez du
|
jakin
Hego Euskaditik joateko eskaintzen zitzaion aukera baliatzen, eta haren exekutatzeko betebeharra ikusi dugu.
|
|
2022
|
|
|
Hona gogoan izatea nahi nukeen xehetasun bat: Gregor, Peter, John askok ez
|
daki
hegoak dituenik".
|