|
2001
|
|
|
|
Badaki
gerraren egoerarik krudelenak
|
|
2004
|
|
|
Jon Benitoren poesiak nituen begietan lupinuen ondoan: "...
|
Badaki
gerraren egoerarik krudelenak/ hurbilduko direnean/ arima ahulduko zaiela soldaduei/ etsaien artean ere elkar besarkatuko dutela..."
|
|
2006
|
|
|
|
Badakit
gerratik majo probatu zenuela. Makina bat bonba eta tiro izan zen hemen hauetan eta ez zintuzten aparte harrapatu, hamalau urteko mutil gaztea zinena.
|
|
2008
|
|
|
Donostiaren errendizioa izugarrizko kolpea izan zen frantziar gudarosteei aurre egiteko prestatzen ari zirenentzat. Bergarako Udal Artxibategian aurkitutako dokumentu anonimo batek dioenez, abuztuaren 2rako Eibarko udalkideek
|
bazekiten
Gerra Diputazioa frantziarrekin akordio batera ailegatu nahian zebilela185 Baina, eibartarrak ez zeuden hain erraz amore emateko prest, eta Donostia errenditu zen egun berean defentsa prestatzeko 200 fusil eskatu zizkioten Soraluzeko Erret Arma Fabrikako zuzendaria zen Rodriguez Zapatari, eta Filipinetako Konpainiako zuzenpectivas Balas y piedras vajo de responsavilidad y reintegro»dari Jose Mar... ademas al primero cien libras de polvora, y res186 Helburu berdinarekin, kutxaginek eginda baina Soraluzera bidali gabe zituzten armak eskuratzea agindu zuen udalak abuztuaren 21ean.
|
|
2009
|
|
|
–Orain haurrek ez
|
dakite
gerrara baino jolasten. Gaur arratsaldean, foruen pasealekuan fusilatzera jolasten ziren haur talde batekin egin dut topo.
|
|
|
Hasperen egin zuen. Ez
|
zekiat
gerra garaitik asko aldatu garen, pentsatu zuen.
|
|
|
Itsasontzi idatzi zuen Eutimiok, baina Teresak, beheko ezpainari odoldu arte hozka egiten ziola, argi utzi zidan izen hura bonbaketari batena zela, ez itsasontzi batena. Nik gutxi
|
nekien
gerra kontuez, eta politikaz ere apenas, amak ez baitzidan inorekin gauza haiei buruz hitz egiten uzten, bizarra diten kontu horiek, Marti! esaten zidan, baina usain txarra hartu nien hasieratik lerro haiei.
|
|
|
Arduratuta zeuden, ongi
|
baitzekiten
gerrak, izurriteak eta goseteak edonoiz eta edonon piztu zitezkeela.
|
|
|
Bakearen izena erabili ohi dute sarri gerra sortzaileek, egitera doazen sarraskia arrazonatu nahian,
|
jakin arren
gerra bera dela baketik gehien urruntzen gaituena. Bakearen aitzakiak balio ez dienean, beti topatzen dute haren izenean gerra egiteko jainkoren bat.
|
|
2010
|
|
|
Eta nola burua galdu eta garrasika hasi bainintzen, eskatu ere, eskatu nion pistola bat, neure buruaz beste egiteko, zeren hilzori ezin minberagoan bainengoen eta zeren heriotzak minezko min guztiak moztuko baitzizkidan errotik?, bera gogorrago jarri zitzaidan: . Ez al
|
zenekien
gerrara zentozela. Baina zu hobeto zaude emakume batailoi batean borrokatzeko, antza??.
|
|
|
Obra erraldoia da, poema pila bat tamahak hizkuntzan, bakoitzaren itzulpen literal eta bertsio frantsesarekin, aurkezpen eta era guztietako oharrekin. Zozoa ez da-eta,
|
badaki
gerra gainean duela. Tuaregen intsurrekzioa zabaltzen ari da:
|
|
|
‘Infernuan ere mailak eta mailak daude, eta morfinomanoena da okerrena’ Eta nola burua galdu eta garrasika hasi bainintzen —eskatu ere, eskatu nion pistola bat, neure buruaz beste egiteko, zeren hilzori ezin minberagoan bainengoen eta zeren heriotzak minezko min guztiak moztuko baitzizkidan errotik—, bera gogorrago jarri zitzaidan: ‘Ez al
|
zenekien
gerrara zentozela. Baina zu hobeto zaude emakume batailoi batean borrokatzeko, antza... ’ Ez nuen etsi, hala ere, eta erizain batengana jo nuen orduan:
|
|
2012
|
|
|
Bi Mundu Gerren tarte labur hartan sortu zen Bauhaus! Ba al
|
dakizu
gerra bat zer den?
|
|
|
Artean Eusebioren hitzek sorraraziriko oihartzuna ongi itzali baino lehen deitu zioten akusatuen aulkian esertzeko; beste hamazazpi lagun ere eserarazi zituzten berarekin batera. Ez
|
zekien
gerra kontseilu batean zer egiten zen eta atezuan zegoen zer gertatuko.
|
|
|
Gerra hasi zenean, galeria bat zulatu zuten hiriaren aldirietan, badaezpada ere, inoiz ez baita
|
jakiten
gerra batek zer nolako premiak ekarriko dituen. Luze jo zuen gerrak, baina halako batean bukatu zen hura ere, eta irabazleek galeriako sarrera itsutzeko agindu zuten harriz eta zementuz.
|
|
2014
|
|
|
Mundutarron memoria laburra da. AEBetako inkestek erakutsi dute bertako biztanleen hiru laurdenek ez
|
dakitela
Gerra Hotz famatua noren kontra zeukaten amerikarrek; aldiz, milaka arma atomiko dauzkate oraindik AEBek, gehienek Errusia daukatela jomuga, eta jendeak horiek normaltzat dauzka.
|
|
|
Poeta frantsesa hil eta urte batera jaio zen Xamuio. Oraindik ez
|
zekien
gerrak esistitzen zirenik ere, eta haietako bat frontean, haragi bizian, pairatuko zuenik. Infernua bizitzeko ez zen heriotzaren zain egon beharrik, zapaltzen zuen lurrean baitzegoen.
|
|
|
Uste dut zeuk baino gehiago
|
dakidala
gerrei buruz, neskato.
|
|
|
Jasperri eta Gatlin taldeari buruzko dena
|
dakit
gerra hasi baino askoz lehenago.
|
|
2015
|
|
|
1936ko irailaren 20an sartu ziren Francoren tropak Aian. " Irailaren 2tik aiarrek
|
bazekiten
gerra gertu zebilela. Herritar batzuek Aiatik alde egin zuten, baina berriak ere iritsi ziren".
|
|
|
Tsiprasi dimisioa ematean hau idatzi dio Nadia Valvani ministroak: " Alexis, nik baino hobeto
|
dakizu
gerra batean etsaia askoz indartsuagoa dela ikusitakoan errenditzea onartzen dela, zeure indarrak bildu eta porrotera eraman zaituzten baldintzak aldatzeko asmoz. Baina errenditze hau hain da izugarria ezen ez baitigu gure indarrak berrantolatzeko aukerarik emango.
|
|
|
Isilik begiratu zion gero. Hitzak hitz, biek ala biek
|
bazekiten
gerra hura airean ari zela erabakitzen lubakietan baino gehiago. Molak alemaniarren eta italiarren eskuadroi ongi entrenatuak zituen bere aldean.
|
|
|
Gauzei buelta gehiegi ez ematen.
|
Badakit
gerra zikin honek duela guztiaren errua. Egin behar dudana egiten ari naizela pentsatu nahi dut.
|
|
|
–Bai, ezagutu ez duenak ez
|
zekik
gerra zer den. Ez ahal da zuen parean egokituko!
|
|
|
Aitak, ordea, lepoa bakarra izan eta ez zuen apustuan jokatu nahi izan. Ondotxo
|
zekien
Gerraren heroiak koldarrak direla gehienetan. Bere aita Eulogiok ere, berak Txindurritan bezala, bakarren bat hilzorian utziko zuela bere burua salbatuko bazuen.
|
|
|
Ez
|
dakizu
gerra bat dagoela?
|
|
|
Dastatu zure etsaiaren odol iragana, baina, izan gogoan, benetako borrokalariak
|
badaki
gerra ez dela krisi bat edo une bat, baizik eta izate jarraitua.
|
|
2016
|
|
|
Ezin naiz ados egon. Denok
|
dakigu
gerraren iturburua zer den: kapitalismoa.
|
|
|
" Zer zara txixtuz ari? Ez
|
dakizu
gerra dela?" Erantzuna izan nuen: " Ongi futitzen naiz ori ni, gerraz!"
|
|
2017
|
|
|
Aspaldi honetan, Frantzian, errietan ari zaizkigu jo eta ke 70eko hamarkada dela-eta. Okerreko bidea hartu dugula, ea zertan ari garen iraultza sexuala gora eta behera, ea uste dugun gizonak garela edo, eta gure pitokerien erruz auskalo non gelditu dela garai bateko gizontasun on hura, aitatxorena eta aitonarena, haiek bai gizonak,
|
bazekiten
gerran hiltzen, eta etxea aginpide zintzoz gobernatzen. Eta legea alde, gainera.
|
|
|
Zer ikasi duzu orain arte? Zer
|
dakizu
Gerra Hotzari buruz?
|
|
|
Zer ikasi duzu orain arte? Zer
|
dakizu
Gerra Hotzari buruz?
|
|
2018
|
|
|
"
|
Badakigu
gerra horren sostenguak interes ekonomikoak ekartzen dizkiela boteretsuenei; horregatik interpelatu ditugu erantzukizuna daukaten boteretsuak" azpimarratu du Oihane Landazabalek. Izan ere, gaurko martxak salatu ditu erakunde publikoen, gobernuen eta bankuen papera gatazkei eta militarizazioari eusteko, baita gatazkei" etekin ekonomikoa ateratzeko politikak" ere.
|
|
|
Lehenik eta behin, frogatua dago bando bateko eta bestekoak tropak biltzen aritu zirela: aspaldiko bezerien sare zabalaz baliatzerik zen Ponpeio," Kantabriar eta ozeano aldeko barbaroen artean". 46 Hispanian halakorik ez, baina seguru asko Pirinioez bestaldean aliaturik izango zituen Zesarrek," arraza bikaineko akitaniar herrien artean eta baita Galia probintziarekin mugakide ziren menditarren artean ere". 47 Bestalde,
|
badakigu
gerra ekimenak jada abian zirelarik, Zesarrek, propaganda kanpaina zuhur bati esker, bertako herrien artean Ponpeiok zeukan ospea kolokan jartzea lortu zuela, eta 72 urteko garaipenaren ondoren honek ziurrenik zigorturiko sertoriarren ezinikusi eta gorroto zaharren txingarrak trebeki harrotuz, hauetako batzuk oskatar, iaketaniar eta Calagurritani Fibularenses direlakoak, kasu bere alde jarri zitu... Baita beroiak ere.
|
|
2019
|
|
|
Orduan, sutan, beira landuzko edalontzia txikitu zuen ukabil itxian, eta ardo gorria ebakiei zerien odolarekin nahastu zen. " Doilor halakoak", egin zuen deiadar," ez
|
dakite
gerra zer den". Gero:
|
|
|
Guk ez dakigu zer den gerra. Ez
|
dakigu
gerra batek nola txikitzen zaituen egunero, gauero. Filmetan, liburuetan eta aitor dezagun zintzoorain dela ez gehiegi hainbeste aspertzen gintuzten zaharren istorioetan bakarrik eduki dugu gerraren berri.
|
|
|
Guk ez dakigu zer den gerra bat. Ez
|
dakigu
gerra batek nola txikitzen zaituen egunero, gauero. Ez dakigu nolatan irratiko albiste batek lehertu ahal dizun bihotza.
|
|
|
Baina ez
|
dakit
gerrako sekretua den.
|
|
|
|
Badakizu
Gerra eta gero nire kapitala izango da.
|
|
2020
|
|
|
Baina Estatuko aparatuek ez. Eurek
|
badakite
gerra zikineko mertzenarioak izan ziren ala ez. Norbaitek pentsa dezake, borondate onez, Estatuen aparatuak eurak ez zirela jakinda, 40 urte luze hauetan, egin dituzten atxiloketa eta tortura guztiekin, ez zutela arrastorik aterako?
|
|
|
Eta normala da hango gauza asko jakitea, bizitza osoa han daramanez. Kontatu zioten gutxiarengatik,
|
badaki
Gerra Zibilaz geroztik dela Pazoko nagusia, aurreko jabeei orduan erosi zielako. Eta esan ziotenaren arabera, ez da handik inoiz irten Gerra garaiaz geroztik.
|
|
2021
|
|
|
Esanguratsua egiten zait batzuetan gauza batzuk nola murrizten diren irudi, keinu edo anekdota bakar batera. Aitona amonen etxean beti ezagutu dut gazte baten argazkia, eta
|
banekien
gerran fusilatu zuten aitonaren anaia zela, baina, denborarekin, konturatu nintzen horretaz ez zela asko hitz egin etxean. Irudi hori nuen poemaren abiapuntuan, eta gerora jakin nuen bizirik jarraitzen duen arreba bakarra bertan zegoela anaia eraman zutenean.
|
|
|
" Izan ere, bizirik zegoen inork ez
|
zekien
gerra zer zen; inork ezin zuen irudikatu, asmakizun berri haiekin guztiekin, nolako izugarrikeria ekar zezakeen gerrak. Uste dut jende gehienak buruan uniforme distiratsuak, kargatzeko oihuak, garaipenak, banderak eta bandak zeuzkala oraindik, noiz eta munduaren erdiak janaria milaka miliatara zeuden lurraldeetatik ekartzen zuen garai batean.
|
|
|
Enpresatik atera dudan furgoneta batean joan naiz Joseba jasotzera orain Larraitzena bakarrik den etxera. Ez
|
dakit
gerrara doan soldaduak bezala azken agurra eman nahi dion bere maiteari, baina ez ninduke harrituko. Anaiak beti izan du dramarako eta sentimentaltasunerako joera anakroniko samar bat.
|
|
|
Gerra hasi zenean ia ez zitzaion kemenik geratzen.
|
Bazekien
gerrarekin dirua egin zitekeela, baina beldur zen, hainbeste aldiz azpiratua izan ondoren.
|
|
|
Agurtu genuen. ‘Zer zabiltzate ba hemen? ’ Ez
|
zekien
gerra zegoenik ere. Gazta eman zigun, eta irentsi egin genuen.
|
|
|
Euskal emakume poeten ekarpen ugariagoen berri izateko, XX. mendera arte itxaron dugu.
|
Badakigu
gerra hasi aurretik zenbait emakume poeta izan zirela olerkarien mugimenduaren garaikide. Hauetako batzuk, hala nola Sorne Unzueta" Utarsus", Emakume Abertzaleen Batzako kide ziren, eta EAJren ideologia zabaltzea zuten helburu (Alvarez Uria 2005:
|
|
|
Zer
|
dakizu
gerraz?
|
|
2022
|
|
|
" Gure erremedioak ezin du izan medizina azkar bat. Hurrengo gerra geldiarazteko lan egin behar dugu gaurdanik,
|
jakinda
gerra hemen hasten dela".
|
|
|
Przemysl, Pszczyna, Szydlow, Paczkow...
|
Badakit
gerra eta umorea nahasten oso zaila dela, bata beti gainetik geratzen zaiola besteari, nola olioa urari. Baina ukenduren bat behar izaten du hainbeste zauri pilatu dituenak...
|
|
|
Alde batekoen eta bestekoen diskurtsoak berdinak dira oraindik ere. Zeinek
|
daki
gerra ez ote den berriz piztuko bosniarren eta serbiarren artean. Inoiz ez da izan orduan egindakoaren aitorpenik.
|
|
|
Gernikan bezala, Durangon, Legution, Otxandion... Euskal Herriak, beraz,
|
badaki
gerraren minaz eta suntsipenaz. Gernika Lumok, lehenengoetariko izu unibertsalaren lekukoak, garrasi egiten jarraitzen du gizateria axolagabetasunaren lozorrotik esnatzeko, eta ozen aldarrikatu nahi du gerrarekiko gaitzespenik sakonena.
|
|
|
Gizakiak badu muga bat: aski duelarik, momentu batez, behar du berrikasi bizitzen dirua errege den munduan, denak lotsa garelarik, ez
|
dakigularik
gerra izanen denetz... Beti bada presioa, baina ez da errealitatea.
|
|
|
Aspaldi
|
nekien
gerra garaian, hilketez eta espetxeratzeez gainera, ohikoak izan zirela desjabetzeak: garaituen etxeak, lurrak, negozioak... garaileen eskuetara pasatu ziren autoritate berrien laguntzaz.
|
|
|
Pentsatzen zuen bizitzan lehenengo aldiz eskatzen ziola halako arazo larri batek erantzukizuna bere gain hartzea. Kontua ez baitzen traizioaren aurrean negar edo garrasi egitea; gizon bat zen; ez zuen guduan borrokatzeko legezko adinik, baina
|
bazekien
gerrara bidali zituzten hogeita hamabost edo berrogei urteko zahar haiek baino indartsuagoa zela, gogorragoa nekearen kontra, trebeagoa, maltzurragoa; eta libre zegoen.
|
|
2023
|
|
|
|
Badakizu
Gerra Handiko iperita non dagoen?
|
|
|
Efemerideak gaiztoak dira, eta justu bihar beteko dira hogei urte AEBek Irak inbaditu zutenetik. Sekula ez da garbi
|
jakingo
gerra horrek zenbat ume hil eta zenbat milaka bidali zituen erbestera, zenbat utzi zituen etxerik gabe, gurasorik gabe. Nazioarteko Zigor Auzitegiak ez zuen eman George W.
|
|
|
Nire anaia gaztea armadan zen ordu hartan. Ez genekien Txanbarak arriskuan ote zen ala ez, hau da, ez
|
genekien
gerra Artsakheko Errepublikara mugatuko zen edo Armeniara ere zabalduko zen. Badaezpada, beraz, herrian segurtasun eremua ezarri beharra zegoen.
|
|
|
Miguel Gutierrez Garitano, esploratzailea eta idazlea: " Iraken, zaila zen
|
jakitea
gerra non hasi eta non bukatzen zen". Estatu Islamikoaren aurkako gerran jasotako testigantzetan oinarritu du idazleak Hay dragones liburua.
|
|
|
Aberririk gabeko herri bat ez da ezer.
|
Badakigu
gerrak zer dakarren, baina saharar bat bizirik dagoen bitartean gerra egongo da".
|
|
|
Baina estatu aparatuek ez. Eurek
|
badakite
gerra zikineko mertzenarioak izan ziren ala ez. Norbaitek, borondate onez, pentsa dezake estatuen aparatuek, eurak izan ez zirela jakinda, urte luze hauetan egin dituzten atxiloketa eta tortura guztiekin ez zutela arrastorik aterako?
|