|
2000
|
|
|
Net pozgarria zait berenak iraun dezan nahi dutela ikustea, baina beranduegiko ahalegina deritzat: inork tlingit hizkuntzaz ote
|
dakien
galdetutakoan, hiztun bakarra zegoela beldurrez aditu dut (bildutakoen artean ala herri osoan?), gutxienez, hirurogei bat urteko agurea. Patuak ez dakarkigu hori, ezta?
|
|
|
Ez zen erantzunaren zain egoten. Nik banekien
|
bazekiela
galdetutako gauza guztien erantzuna, baina zer edo zertaz hitz egin behar zuen gurekin, eta edonori atsegin zaio jakitea bere gainetik dagoen batek bere arazoen berri dakiela eta kezkatu egiten dela. Gaur, egia esan, ezin dut horrelakorik jasan, baina orduan bertute zoragarri, gizon zuzenaren ispilu iruditzen zitzaidan erretorearen galdetu behar etengabea.
|
|
2001
|
|
|
Lur zital honetan, ordea, munduko seme garenez gero, ezin asmoei eta usteei begira egon.
|
Dakiguna
galdetu beharrik ez dago. Ez dakiguna behar da galdetu:
|
|
|
Izan ere, gauza berei buruzko zientzia bat eta bakarra balego, orduan zer baieztatuko genuke bata eta bestea izendatzean, bietan oinarriturik gauza berak jakin bagenitza? Horrela, bada, nik badakit, zure antzera, honako hauek bost hatz direla eta, gainera, ea teknika berari esker, aritmetikari esker alegia, biok gauza bera
|
dakigun
galdetuko banizu, ziur aski baietz erantzungo zenidake. lon. Bai.
|
|
|
Berehala esan nion neu nintzela galderak egiten nituena; eta hala zela ikus zezan, segituan Kolko Mitxoleta non zegoen ba ote
|
zekien
galdetu nion.
|
|
2002
|
|
|
HARTU HITZA, berez, Hezkuntzako Lehenengo Hizkuntza Eskakizunak (HE1) eskatzen duen gaitasuna eskuratzeko sortutako material sorta handiago batenlehenengo atala dugu, lehenengo ekarria. Ez
|
dakienak
galdetuko du ea zer arraioden Hezkuntzako HE1 delako hori. Denok ulertzeko moduan, esan dezagun material hau HABEren kurrikulu berriaren 2 mailari egokitzen zaiola.
|
|
2003
|
|
|
Gure Gizonaren berri ba ote
|
zekiten
galdetzea otu zitzaidan, zeharkako bidez.
|
|
2005
|
|
|
Argi dago hirurek ingelesez egitea neutralagoa litzatekeela, nesken artean derrigorrez egin behar duten bezala. Bestalde, japonieraz zelan
|
dakien
galdetu ere ez du egin nahi izan. Beldur da badakiela erantzuna zein den.
|
|
|
eta noiztik
|
dakidan
galdetu dit.
|
|
|
Hala zen, bai, Eva Duarte hori, Argentinako lehendakari Juan Domingo Peronen emaztea, Evita ospe handikoa. Peron ere Donostian egurastuko zen udan, gero, derrokatuta erbestera jo zuenean, Maria Cristina hotelean egoten zen ostatuz, eta bertan botoitxu ibili zen Txuma nire lagunari milako bat eman zion behin, gelara whisky botila eraman behar izan zion batean euskaraz
|
zekienetz
galdeturik baietz," Gora Euskadi askatuta!" esan ziolako. Eta Txumak gogait eragiteraino errepikatzen zigun" Bravo por el vasquito!" egin zuela algara Peronek, eta bere morroiei agindu ziela emateko mutikoari eskupeko gizen bat, hala esan omen zuen," gordo".
|
|
2006
|
|
|
duten galdetzen dutenean, edo haurraren, benetako? amari buruz zerbait
|
dakiten
galdetzen dutenean.
|
|
|
Horixe emango juek, eta hik lasai baino lasaiago eztarriratu eta lehertu egingo haiz, puxika ustel baten moduan... Eta Candidaz zeozer ote
|
nekien
galdetu zidan. Eta nik, ba, hori, Punta Roncudotik behera bota zuela bere burua...
|
|
|
Virgil Holt da, WildLife edo Basa Bizitzaren arduraduna. Irria ezpainetan, mahaian diren adakerak zein animaliarenak diren ba ote
|
dakigun
galdetu digu, eta guk elkarri begiratu ondoren ezetz erantzun. Adakera handiena hartu du.
|
|
2008
|
|
|
Dena den, gaur esaten diren gauza asko azterketa haietatik ateratako ondorio okerrak baino ez dira; eta, kasu batzuetan, sasi zientzialarien gehiegikeria hutsak. Norbaiti marisorginei buruz zer
|
zekien
galdetuz gero beti esaten zigun: Ar emetu ondoren emeak jan egiten duela arra.
|
|
|
X. Kaltzakortak (1989) bildu ditu adibide andana bat. Esaterako, Azkuek Mundakan erabiltzen zen bat aipatzen du, kontalariak entzuleari zenbat ipuin
|
zekien
galdetzeko erabiltzen zena: « ¿ zenbat> arrautza> yan> dozuz> zuk? »> (13.or.).
|
|
|
Bigarrenik, gurasoek euren artean euskara zein maiztasunez erabiltzen duten galdetu da. Azkenik, gurasoek euskaraz badakiten eta, baiezko kasuan, ea noiztik
|
dakiten
galdetu zaie.
|
|
|
Morroia korrika joan zen, hemen galdetu, han galdetu, ingelesez zekien lankide bat ekarri arte. Neskari euskaraz
|
bazekien
galdetu nion ingelesez, eta ezetz. Ingelesez egin nuen erosketa.
|
|
|
0 zenbakiaAldizkariaren 0 zenbakiak “Txistokiko zubia zenb. g.” izenburua zuen eta Andoaingo zubiaren azpian bizitu ziren ijito familiarekin izandako elkarrizketan oinarrituta osatu zuen erreportajea Idoia San Sebastian kazetariak. “Heldu orduko zazpi zakur jarriko zaizkizu inguruan eta haien atzetik beste hainbeste ume zertara zoazen edota euskaraz ba al
|
dakizun
galdetzera. Andres, Facundo, Alfredo, Pascual, Tamara, Michael eta José oso segidan jaiotako anai arrebak dira.
|
|
2009
|
|
|
" Dirua eskaintzen dute, neska politak bidaltzen dizkizute' amu' gisa,' goxatzeko' …". Hain zuzen ere nire hizketakideari irakurtzen eta idazten ba ote
|
zekien
galdetu zioten eta baietz erantzun zien. " Caracasera, zein sartu eta zein ateratzen zen begiratzera, joan nahi al nuen galdetu eta motor eder bat eskaini zidaten".
|
|
|
elipsea. Halley gazteak, pozez zoratzen eta zur eta lur, nola
|
zekien
galdetu zion. Kalkulatu dudalako, Newtonen erantzuna.
|
|
|
AITOR: Ba duzu
|
jakin
galdetu arte.
|
|
|
Deigarria da beste datu bat. AHT beren udalerrietatik igarotzea aurreikusia dagoela
|
badakiten
galdetuta, proiektuak kaltetuko dituen udalerrietako biztanleen herenek baino gehiagok(% 35) ez du horren berririk, eta bostetik hiruk(% 62) adierazi dute ez dakitela beren udalerrian zein izango den trenaren ibilbidea;% 19k adierazi du ezagutzen dutela beren udalerriko zein tokitatik igaroko den AHT, eta beste% 19k gutxi gorabeherako ideia bat badutela. AHTren proiektuaren inguruko ezagutzarik eza oraindik handiagoa da hiriburuetan udalerrietan baino.
|
|
|
Zerbait abestu baino lehen kontsultatzen nuen. Euskaraz ondo
|
zekitenei
galdetzen nien. Joseba Agirreazkunagari, adibidez.
|
|
|
Soilik esan diot gustatzen zaizkidala oparitzen dizkidan arrautzak, bi gorringo dituztenak. Bi dituztela nola
|
dakien
galdetu diot, baina irri egin du eta isilik geratu da.
|
|
|
Atzetik jarraitu nion Frantsesari bere laneko mahairaino. Ez baitzuen oraindik hitzik egin, gaztelaniaz ba al
|
zekien
galdetu nion.
|
|
|
Estudianteak paper batzuk atera zituen lebitaren barruko poltsikotik. Kapitalismoa zer zen, ba ote
|
nekien
galdetu zidan orduan Frantsesak.
|
|
|
Eltzagorrak zer ziren ba al
|
zekien
galdetu nion orduan Frantsesari, zigarro muturra atearen zirrikitutik kanpora jaurtiz. Ez zekien noski, eta ez nion beste azalpenik ere eman, g letrak eltzagorrak ekartzen zizkidala niri gogora, besterik ez.
|
|
|
– Aurrekoan kapitalismoa zer ote den ba al
|
nekien
galdetu huen... Pedrok irakatsi zidaan niri kapitalismoa zer den.
|
|
|
Baietz erabaki zuten itxuraz, baina lehenengo leziotik hasi genuela erabaki zuten. Frantsesak ardo tragoa egin zuen, ezpainak garbitu, eta kapitalismoa zer zen ba al
|
nekien
galdetu zidan.
|
|
2010
|
|
|
Landaketak, modu ekologikoan molekula kimikorik gabe egiten dira Garagartzako ortuetan. Giro polita sortzen ari da erabiltzaileen artean esaten du Mikelek.
|
Dakienari
galdetuz ezagutza konpartitzen dutela dio berriz Iñakik. Bistakoa da, gogo onez etortzen direla lanera eta gauza berriak ikastera.
|
|
|
Eseri eta nire eskubideak jakinarazi zizkidan epaileak. Ondoren han zergatik nengoen ba al
|
nekien
galdetu zidan. –Gutxi gora behera, baietz?
|
|
|
“Otañori buruz umorez idatzi ditugu bertso horietako batzuk, beste batzuk Otañoren onbuaren inguruan, Argentinara joan eta gero bere oinordekoak gu garela esanaz ere bai... Bestalde, Otañoren ‘Mutil koskor bat’ bertso ezagunak ikasle eta irakaslearen arteko elkarrizketa balira moduan moldatu ditugu, oso hitz gutxi aldatuta”, jakinarazi du jaialdia antolatzen ari den Amaia Agirrek.Ikasleak jaialdiari begiraBertsolari handiaren izen bera duen eskolako seigarren mailako ikasleei Pello Mariren inguruan zer
|
dakiten
galdetuta, “Argentinara joan zela” erantzun dute lehenik eta behin. “Han, onbu zuhaitz baten ondoan esertzen zen beti, bere etxe atariko intxaurrondoa gogorarazten ziolako.
|
|
|
Kontatu nion gertatua. Eta berehala, atentatu hartaz ezer ba ote
|
zekiten
galdetu zien guardia zibilei. " Beti dira oso zailak horrelako gertaerak", erantzun zion.
|
|
|
Angeli buruz zer ote
|
zekien
galdetu nion neure buruari. " Zure kezka aurpegi hori daukazu berriro", esan zidan Cesarrek.
|
|
|
Gelako atea ireki zidaten etxartera jaisteko. Artean ez nuen aukerarik izan konfiantzazko OLTren bati Xabierri buruz ezer ote
|
zekien
galdetzeko.
|
|
2011
|
|
|
datazioak beste inor baino lehenago egin, ostrakak egiazkoak diren al ez jakin ahal izateko. Epaileak, Madariagak esaten duenaren kontra, datazioak egin daitezkeela uste badu, ez zen egokiagoa izango epaileari aurre hartzea. Gainera, datazioak egin daitezkeen ala ez argitzeko, inori ez zaio bururatu gai honetan gehien
|
dakitenei
galdetzea: Europan dauden arkeometriako laborategiei, adibidez, Liejako Unibertsitateko CEAri (Centre Européen d' Archéométrie) edo Groningen go LCMri (Laboratory for Conservation & Material Studies). Orain, EAko Lorena anderearen ordez, Malentxo anderea, zeu zaitugu EAJren alderditik Kultura Diputatu.
|
|
|
–Dendako lapurretaren kontu horregatik da. Eurek badakite ni beti kalean nabilela, zerbait ba ote
|
nekien
galdetzeko eraman ninduten.
|
|
|
Geroxeago Batista etorri zen, aitona, bazkaria ekartzera idiekin eta gurdiarekin. Ordurako dena moztua genuen eta aitona etxera bueltatu ondoren Frantziskok metak egiten ba ote
|
nekien
galdetu zidan. Nik erantzun nion berek iratzea ekartzen bazuten nik egingo nuela meta.
|
|
|
Lur zital honetan, ordea, munduko seme garenez gero, ezin asmoei eta usteei begira egon.
|
Dakiguna
galdetu beharrik ez dago. Ez dakiguna behar da galdetu.
|
|
|
Marcok mahai gainean jarri zuen eguneko egunkaria eta Fabiori eta Ninari Piazza di Spagna inguruko tiroketaz zerbait
|
bazekiten
galdetu zien. Ninak beraiek izan zirela (eta ez gaizkileak) baieztatu eta tiroketaren xehetasunak eman zituen, artean larriminez.
|
|
2012
|
|
|
Eta gu ere horren parte gara. Performancean haien argazkiak erakusten dizkiegu ikusleei, eta pertsona horietaz zer
|
dakiten
galdetzen diegu. Ikusiko dugu nolakoa izango den komunikazioa.
|
|
|
Institututik irten baino lehen beste lauzpabost mutikorekin solastu dira pasilloan, argazki horiek nork edo nortzuk atera zituzten ba ote
|
dakiten
galdetzeko:
|
|
|
137 Zenbat hizkuntza
|
zekizkien
galdetuta, honela erantzun zion Sarrionandiak Hasier Etxeberriari: –Ba euskaraz, espainolez, portugesez, ingelesez eta frantsesez irakurtzen dut apur bat behintzat?
|
|
|
Beroa daukat, besterik ez. (bazilatzen) Gainera, neskak gustatzen zaizkizun
|
jakiteko
galdetu dizut, besterik ez.
|
|
|
Lehen hitzordu hartan gidabaimena ba ote nuen galdetu zidatenean ez nuen gezurrik esan. Gidatzen ote
|
nekien
galdetu izan balidate ordea, garai batean jakin nuela erantzun nukeen. 70eko hamarkada amaieran Otxarkoagan gidabaimena atera nuenetik bost urtez autorik hartu gabe igaro ondoren, gidatzen berrikasi behar nuen, eta ongi gainera, egin beharrekoa egingo banuen.
|
|
2013
|
|
|
astebete ere ez du Nabarrenkoxen preso nintzela. Fitsik ez
|
dakit
galdetzen didazunaz.
|
|
|
–Nor naizen ba al
|
dakizun
galdetu dizut, Amaia; aditu al didazu?
|
|
|
Juan de Oñatez zer
|
zekiten
galdetu, eta inork haren aditzerik ez izatea. Non eta New Mexicon.
|
|
|
Bertze behin bakarrik harrapatu ninduen. Izebak herriko bestetan erosi zidan kamiseta ikusirik, han ageri zena nor zen ote
|
nekien
galdetu zidan. Che Guevara zen, baina ideiarik ere ez nik.
|
|
|
" Martin, bandido hori, amak ikusten bahau!". Hortik ez nuen segitu nahi, eta Inesi zer pasatzen zitzaion ote
|
zekien
galdetu nion. " Ez dakik o ze?", erran zidan isilka, bere begi ttikiak oraindik ere ttikiago," Bi gizonak joan zaizkiok!
|
|
|
Ezagunak nituen istorio haiek guziak, eta periodiko bat hartu nuen, futbolisten azkeneko goiti beheitiak ikasteko. Ilea mozten akabatu eta, alde egin behar zuenean, Eugeniok amerikanoaz deus ote
|
zekien
galdetu zion. Erran zuten hagitz gaizkitu zela eta Donostiara eramana zutela.
|
|
2014
|
|
|
Ahotsaren soinua dela-eta ez nauk, bada, ezagutzen! Beharbada nondik natorren
|
jakiteko
galdetu didak hori. Ederki!
|
|
|
Gozoa dago. Instrukzioaren sekretua zer den
|
badakigun
galdetu dit.
|
|
|
norenak dira haurrak, nondik zatozte, eta halako galdera antzuak. Amak esaten zuenez, ez zuten
|
jakitearren
galdetzen, galdetze hutsak errespetua eta ikara eragiten zituelako baizik.
|
|
2015
|
|
|
Euskal auzian esku hartzeari uzteko eskatzen zioten gutuna idatzi eta bidali ziotenek. Batasuneko bere solaskideetako bati hots egin zion telefonoz, eta gutuna faxez bidali ere bai, eskutitzaz ezer
|
bazekiten
galdetzeko. Ezetz, baina saiatuko zirela argitzen.
|
|
|
... Amorrazioa gorde ezin izan zuen egun batez, inbidia sentitzea zer den ba ote
|
zekien
galdetzera ausartu zitzaion amari, gaileta paketea erosteko egiten zion eskabidea arrazoi funtsezkoetan oinarritzen zela aldarrikatzekotan. Amari irribarre goxo bat marraztu zitzaion aurpegian, oroimenaren ganbaratik maitasun handiz gordetako soineko zahar bat berreskuratzen denean bezala, esaldi hark soinekoa estreinatu zuen dantzaldiko musika balekarkio bezala belarrira.
|
|
|
Aspalditik ezagutzen nuen Anjelmari, apaizgaitegitik, eta banekien ezer esanez gero purrustada batekin erantzungo zidala baretu bitartean. Sua astiro astiro amatatze aldera, lehendik
|
banekiena
galdetu nion beraz, Jexux Avenue de la Libertéko parean batuko zitzaigula eta Euskal Etxean afalduko genuela zerbait, koruko entsaioaren ondoren.
|
|
|
Ez daki, zehazki, tristura ala amorrazioa den halakoetan sentitzen duena; edo bietarik pixka bat den. . Herri honi buruz zer
|
dakiten
galdetzeko gogoa ematen dit halakoetan, historiaz eta kulturaz zer dakiten; zer egin duten eurek herri honen alde. Baina isildu egiten naiz?.
|
|
|
Eta gaitza hau da: Zugan pentsatzea baino beste jakin beharrekorik ez delakoan gaudenez gero, ez dakigu
|
dakitenei
galdetzen ezta zer galdetu behar zaien ere, eta txarra ez dena, ona baizik, hutsegite larria dela uste izaten dugu. Hemendik datoz otoitzari emanda dauden jende askoren nahigabeak eta barruko nekeez kexu izateak, behinik behin letrarik ez duen jende askorenak, eta ilunaldiak datoz eta osasun galtzeak eta baita guztia bertan behera uztea ere, barne mundurik ez dagoela hemen barruan uste dutelako; eta ortziaren mugimendua geldiarazi ezin dugunez, abiada bizia baitabil, era berean ezin dugu geldiarazi geure pentsamendua ere, eta gero harekin batera sartzen ditugu arimaren ahalmen guztiak ere eta galduak garela uste izaten dugu eta alferrik galtzen dugula Jainkoaren aurrean gauden denbora; eta, beharbada, arima oso osoan Berarekin egongo da hur hurreko egoitzetan, pentsamendua, berriz, gaztelu inguruan, milaka piztia anker eta pozoitsuekin sufrituz eta sufrimendu horiekin merezimenduak eginez; eta horrela, ez gaitu izutu behar, ezta ez dugu alde batera utzi behar, horixe baita deabruak nahi lukeena.
|
|
|
Ez
|
dakidanean
galdetuko dut, andrea.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, nik egingo diot. Euskaraz al
|
dakien
galdetuz. " Bueno, bai", erantzun dit.
|
|
|
Arrebak azaldu zidan Muñoak ateratzen zituela zabor poltsak bere etxean, eta beti lanera joan baino lehen egiten zuela. Nola
|
zekien
galdetzekotan egon nintzen; ez nuen egin; zenbat eta gutxiago jakin, orduan eta hobe.
|
|
|
Gertakizun hauen lehenengo berria biharamunean izan nuen eskolan. Norbaitek Muñoaren etxeko sutearena ba al
|
zekien
galdetu zion gu ez ginen beste norbaiti, irakasle berriaren zain ginela, gaia aldatzeko; goizeko hamarrak izateko pare bat minutu falta ziren. Begirada urduria gurutzatu genuen Gorkak eta biok.
|
|
|
Ea, koloratura sopranoa? zer zen ba ote
|
zekien
galdetu zion bat batean Iratik. Josebak ezetz erantzun zion, eta oraingo honetan egia zen, Wikipedian ez baitzuen horretaz deus irakurri.
|
|
|
Errealitate gordin ilun honekin kontrastean. Sugandilek negarrik egiten duten ba al
|
dakidan
galdetu eta berak ezetz uste duela esaten dit.
|
|
|
– Baina, nola
|
dakidan
galdetzen badit?
|
|
|
– Zeure gisara gobernatu gaituzu –protesta egin zuen Martinek– Belatz begiz kontrolatu gaituzu lehen egunetik. Eskubidea izanen dugu ba ez
|
dakiguna
galdetzeko!
|
|
2017
|
|
|
Arestian esan zioten, zuhaitz ondoan, eta
|
jakin arren
galdetu behar zuen, hitz egin behar zuen. Urduri zegoen.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi itsasoan kantatzen ez zutenik. Irlandar batek agertu zigunez, ontzietako kapitain batzuek marinela kontratatu aurretik ea kantuan
|
bazekien
galdetzen omen zioten.
|
|
|
Kasu bat aipatu digu: «igerilekura joan ginen lehenbiziko aldian, keinuen bitartez igerian
|
bazekien
galdetu genion. Berak baietz, eta salto egin zuen, baina ur azpira joan zen.
|
|
|
Berak ekarritako solfeoko liburuak, mila aldiz errepasatuak nituen Usurbilgo eskolan. Hanka sartze pare bat egin ostean, apaizak musikari buruz zerbait ba ote
|
nekien
galdetu zidan. Berak ekarritako materiala errepasatua nuela erantzun nion.
|
|
|
Hark hala nahita baizik. Erantzuna
|
jakiteagatik
galdetu izan balit, “Ez al didazu esan behar emakume horrekin maitemindu zarela? ”, ezetz erantzungo nion. Ze, ez nuen esateko asmorik.
|
|
2018
|
|
|
Hilabeteak generamatzala plazan gai horri kantatuz, Lance Amstrongi buruz, biagraren gainean edo kale garbitzaile paperean bezala. Ea guztiari buruz
|
genekien
galdetu zigun epaileak, eta guk, xalo, baietz erantzun genion, gutxi baina denetik zerbait jakin beharra zegoela plazaz plaza ibiltzeko. Epaia etorri zen gerora.
|
|
|
Frantziako Polizia Luhuson sartu zenean, oso adierazgarria izan zen poliziek frantsesez ba al
|
zekiten
galdetu izana Mixel Berhokoirigoini eta. Zein egotea espero zuten han?
|
|
|
|
Banekien
galdetuko zenuela.
|
|
2019
|
|
|
Azken finean, nahi duzuna idazten duzu. Zerbait ez
|
dakizunean
galdetu egiten duzu, eta bidean asko ikasten da. Gustatzen zaidan beste zerbait da ez duela mugarik.
|
|
|
Mende erdiz tresnak garatu ditugu, transmisio kanalak sortu ditugu, alfabetatu gara, nirea bezalako familia erdaldunetan seme alabak euskaldundu dira, mirakulu batzuk sortu ditugu, eta hau kristorena da, baina oraindik korapiloak baditugu, euskaldunak gara baina oraindik ogia euskaraz erosten ez dakigu. Teknikoki
|
badakigu
galdetzen, baina korapiloz beteak gara erdaldun baten aitzinean gure lehen hitzak euskaraz emateko. Ezezagun baten aitzinean, baita etxe barnean ere.
|
|
|
Alabaina, ezin da goi mailako erranairu hau gu guztiok judizio herren eta iritzi besobakarretatik absolbituko gintuzkeen barkamen unibertsaltzat hartu. Ez
|
dakienak
galdetu beharra dauka, apaltasun hori eduki behar du, eta zuzentzaileak beti presente eduki luke hau bezalako arreta oinarrizkoa, are eta gehiago etxetik atera behar ez duenean, oraintxe lan egiten ari den bulegotik atera behar ez duenean, hemen ez baitu falta izango argituko lukeen libururik, baldin eta ustez dakien hori itsuki ez sinesteko zuhurtzia eta prudentzia eduki izan balitu, hortik erat... Apalategi zamatu hauetan milaka eta milaka orrik itxaroten dute hasierako jakin min baten dirdira, edo eta bere irtenbidea bilatzen duen zalantza bezalako argi indartsua.
|
|
|
Komentatu zidaten zailtasunak izango nituela euskara gabe haur hezkuntzan lan egiteko, hemen euskara gabe ezin baita haur eskola batean lan egin. Ea ingelesa
|
nekien
galdetu zidaten, baina kontua da Ekuadorren politika kontuak direla eta ingelesa betatua zegoela Estatu Batuen kontra zeudelako, garaian hizkuntza hori ikasten dutenak kolonizatzen zirela pentsatzen zen, hortaz, ingelesik ere ez dakit. Gaztelara dakit eta justu justu.
|
|
|
Zergatik jarri duzue martxan proiektuaren kontrako kanpaina? Uztailaren hasieran hasi zen guztia, egitasmoaren inguruko informazioa zabaltzen hasi zenean. Herritar talde batek batzarrak egiteari ekin zion eta auzo elkartera ere joan ginen horren gainean zerbait ote
|
zekiten
galdetzen. Antzera zeudela ikusi genuen.
|
|
|
Hori iruditzen zaizu, Josef? Gazte puntakoa zarela
|
dakidalako
galdetzen dizut. Ugertuta dago Iturria?
|
|
|
Esan diote azkenean non dagoen aita?
|
Badakit
galdetzera joan dela... Askotan joan da eta jarraitzen du, hori badakit, baina ez dakit erantzun dioten.
|
|
2020
|
|
|
Gerritik behera ikertu zuen lehenik. Takoi ikusgarrien gainean zituen zango luzeak neurtu zizkion goitik behera lehenik eta behetik gora ondoren, eta begirada aurpegiraino igotzen hasi zelarik ere, geraldiak eginez burutu zuen bidea eta ea nora sartu zen ba al
|
zekien
galdetu zion. –Ba al dakizu polit horrek nora sartu zaren??, errepikatu zion eta Leirek baietz erantzun zion, klub ezberdinetan lan egindakoa zela.
|
|
|
Eta zenbait jarraibide zehazten ditu: “Lehenik eta behin, egoerari buruz zer
|
dakiten
galdetu behar zaie, eta, ondoren, informazio oker guztiak zuzendu eta sor dakizkiekeen zalantza guztiak argitu.” Zuri laguntzeko, ‘Koronabirusa: nola azaltzen diot nire semeari’ artikuluan ematen genizkizun aholkuei jarrai diezaiekezu.
|
|
|
|
Badakit
galdetu dizutela ea aurkeztu nahiko zenukeen.
|
|
2021
|
|
|
Ondoko adibide hauetan menderakuntza dugu: Ez dut uste joango naizenik; Ez ahaztu atzo esan nizula; Gizon horrek zerbait
|
badakigun
galdetzen du; Kalera irten naizenean ohartu naiz euria ari zuela; Zuk urte osoan irabaz dezakezuna baino gehiago gasta dezaket nik egun bakar batean; Ez bazara ongi sentitzen hobe duzu etxera joatea.
|
|
|
Hizkuntza, azken batean, gizakiak duen jakite bat dela esan ohi da. Eta hiztunak hizkuntza dakienean, hitz egiten dakienean, alegia, zer
|
dakien
galdetuz gero, erantzun genuke azken finean esaldiak osatzen dakiela. Esaldi gehienen azpian perpausak ditugu.
|
|
|
Hala ere, ohiko grafitiak, ezagunagoak diren horiek desberdinak izan ohi dira, eta, gehienetan, irudiek edo hitz bakarreko testuek osatzen dituzte. Beraz, grafitiez
|
dakitenari buruz
galdetuko diegu ezaugarritzen eta testuinguruan jartzen joateko. Tarte honetan, aurrekoan jarraitutako elkarrekintzarako estrategia berberari eutsiko zaio (EL).
|
|
|
Haurra nintzela, egun batean, andereño Bixenek heriotzari buruz hitz egin zigun, egurrezko zorua zuen gela hartan, hainbeste goxatzen zuen leku hartan. Behin heriotzari buruz zer
|
genekien
galdetu zigun. Heriori buruzko istorio bat ere kontatu zigun:
|
|
|
Hemezortzi hamaika urte arteko seme alabak izanda normala zen. Hala ere, Manuren familian gazte batzuk Alemanian lanean zirela
|
jakinda
galdetu zioten. Honek kontatu zien.
|
|
|
Ederra egin dut, orain bai asaldatu zaidala, bazkalordu osoan berba egin du bigarren aldiz ez beste, eta oso modu zakarrez ere, ea bere biziaz zer
|
nekien
galdetzeko edo zergatik azaldu behar zidan berari bakarrik ardura ziona ala ez. Ederto ba, nik uste dut orain ulertu dizudala, isilduko naiz, eta ez dut berriro inoiz asaldatzen duen gai hau jorratuko.
|
|
|
Baina elebidun ote den ezetz erantzutekotan da; izan ere, hizkuntza ofizialik ez daukan herrialde honetan, ingelesa berezkotzat jotzen da: zein hizkuntza
|
dakizkizun
galdetzean, ez da ingelesa aipatzen, horrez gain dakizkizunak baizik. Herenegun, eskola hasi aurreko entsegu orokorra izan zuen alabak:
|
|
|
Espainolez paratu dut, galdera hori egiten duena normalki espainol hiztuna delakoz. Galderaren egilea euskalduna bada, jakin mina bertze bat da, egiazki izenak adierazi nahi duena zer den
|
jakiteko
galdetzen baitu, ez erdaldunak galdetzen duen zentzu berean.
|
|
|
Kafka, nik Maddirekin egin nuen bezalaxe, ondoan eseri eta neskatoarekin hitz egiten hasi zen, panpina hori ez zela galdu, seguru asko bidaia batera joana izango zela esan zion eta neskatoa lasaitzen hasi zen. Ea hori nola
|
zekien
galdetu zion neskak, eta idazleak panpinaren gutun bat jaso zuela erantzun zion, nahiz eta ekartzea ahaztu egin zitzaion, eta baldin biharamunean ordu horretan parkera etortzen bazen gutuna irakurriko ziola agindu zion.
|
|
|
lehen aldiz, giza berbaroa horma bat zen, zeharkaezina, eta noraezean ibili zen nire burua tarte batez, oinen azpiko zoru irmoa bat batean desagertu balitzait bezala. Hango langileak sei hizkuntza ofizialetan ere mintzatzen ziren, noski, eskatuz gero, baina saihetsezina zen ingelesez
|
bazekiten
galdetzeko euren solasaldia moztean arrotz sentitzea, kontrakoa posible balitz bezala. Horixe Whakatipuren diseinatzaileek bilatu zuten efektua, gure munduan galduta dagoena baina, antza denez, garai batean egunerokoa zena.
|
|
|
Haren argazki bat erakutsi didate, eta gaizkile arriskutsua dela esan didate; antza denez, herrialde osoan haren bila dabiltza, egundoko azioak egin dituelako, lapurreta indarkeriarekin eta ez dakit zer gehiago. Non egon daitekeen ba ote
|
dakidan
galdetu didate.
|
|
2022
|
|
|
Ohean sartuta irudikatzen zuen saioa, sei bertsolari guztira, baina ez dio hori erantzungo, ez du nahi. Hala ere, ez
|
daki
galdetu dionak pentsatzen ari dena entzun ahal duen, zer entzuten ari den, zer dakien.
|
|
|
Dena nahastu zuten. Piztu zer zen ba ote
|
nekien
galdetzen zidaten une oro, eta nik ez nekien ezer. Batzuk epaiketara iritsi ziren, baina niretzat oso esperientzia positiboa izan zen, oso jende interesgarria ezagutu nuelako.
|
|
|
Galtzea ez da jada aukera bat, eta
|
dakienari
galdetzea ere ez da jada ariketa bat. Tokian ezagutu aurretik ezagutzen dira tokiak, eta hartu aurretik hartzen dira ezustekoak —eta erabakiak— Bidaiaren mapak eta bizitzaren kartografiak.
|
|
|
Ur lasterrak ere bizi biziak, eta ura gora emanda jokatu dute txanda. Eragile horiek zenbateko eragina izan duten
|
dakitenei
galdetu.
|