|
2000
|
|
|
Fergusek begiak ondo zabaldu zituen eta atentatu hura beldurgarria izan zela gaineratu zuen. Segituan
|
jakinaren
gainean jarri nahi izan zuten Txema: " Protestanteen egun handia da uztailaren 12a.
|
|
|
Aipatu ere ez zion egin Eiderrek Kilkennyn egona zenik. Eta
|
jakinaren
gainean zegoen Txemaren edaririk gogokoena Kilkenny zerbeza zela.
|
|
|
Aditu nionean hura, izutu egin nintzen... eta ez lehendik ere haren antzeko hi tzik entzun izan ez nuelako, zeren guztion ahotan baitzebiltzan halako historiak, baina kontu egiten nuelako ezen aita kaputxino hura gizon zuhurra zela,
|
jakinaren
gainean mintzo zena... halako suertez, non haren iritzia ez baitzen kanpotik eraikia, baina oihanaren eta indiarren errealitatearen baitarik, bere misioneko indiarrekin egin zituen hamar urte luzeek frogatzen zutenez.
|
|
|
—Liburuak halaxe erosten dituk, batzuetan
|
jakinaren
gainean, eta bertzeetan jakin gabe...
|
|
|
Zeren eta Dioskoridesen liburua ikusi bezain fite osaba Nikolasen oihu haiek etorri baitzitzaizkidan bururat... nahiz eta gero neure arrazoina errepuesta iduriko hartan ezkutatu behar izan nian, erraiten niala: " Liburuak halaxe erosten dituk, batzuetan
|
jakinaren
gainean, eta bertzeetan jakin gabe..." Beraz, berriro erraiten diat, Joanes: hago trankil...
|
|
|
—Ez nuen Fernando
|
jakinaren
gainean jarri —berriz ere" Fernando" — Nik deitzekotan, lantokira baizik ez deitzeko hitzarmena genuen, sekula ez etxera, Josefina berez aski goganbehartua baitzegoen gurekin. Biharamunean mintzatu ginelarik, ordea, harri eta zur utzi ninduen haren hoztasunak.
|
|
|
Hainbat aldiz irakurtarazia zidan, une bakoitzean zer egin behar nuen jakin nezan. Lehen sintoma sumatu orduko" Zentrokoak"
|
jakinaren
gainean jarri behar nituen eta gaztigatu, orobat," Taldeko" lagunei, ikuskizunaren lekuko izan zitezen. Uzkurdurak bazkalondoan hasi zitzaizkion tarte jakinetan errepikatzen, eta arratsaldeko sei eta erdietan hartu nuen telefonoa.
|
|
|
—Dagoeneko
|
jakinaren
gainean zagok eta hire jarraibideak espero ditik.
|
|
|
—Charly ere
|
jakinaren
gainean zagok. Gaztigua utzi zioat telefonoan hona sartu aitzin.
|
|
|
Orain gure semea, jogurt bat hartuta, bere lehengusu baten ohatzean omen zetzan galtzontziloa eta kamiseta jantzita, lo seko. Noskixeago ere, Marixak, deitu, ni
|
jakinaren
gainean jartzeko baizik ez omen zuen deitzen, eta ez konturik eskatzeko, ongi baitzekien, ederki jakin ere, nik ez nuela eskurik egoera malerus horretan —bai," malerus" erran zuen—, nire andre ohiak baizik, ematxar alaena, senar gaixoa — bai," gaixoa" erran zuen— aski ez, eta semea ere abandonatzeko birikak zituena.
|
|
|
Hamahiru urte egin artean ez omen nuen gaizki laketzen nahitaez arrotz izan behar zitzaidan giro horretan. Amaren eta arreba zaharrenaren errana da eta,
|
jakinaren
gainean mintzatzen direlakoan, ez naiz haien gezurtatzera abiatuko, bereziki kontuan hartzen badugu garai horietatik lainoa baizik ez dudala gogoan. Geroagokoak, berriz, neure kabuz dakizkit eta, horiei doakienean, segurtasun osoz oihu egin dezaket ezetz.
|
|
2001
|
|
|
Nire lehen lana, Pantxo Rey aktore gazteari elkarrizketa egitea zen. Estreinatu behar zuten antzerki obrarako entsaioak antzokian egiten zituzten eta bertara gerturatzeko esan zidan, Rey
|
jakinaren
gainean zegoela eta eguerdiko hamabiak alderako zain izango nuela. Kalera bota behar nindutela konbentzituta joan nintzen erredakziora eta ez naute, bada, kulturara pasatzen!
|
|
|
Pare bat aldiz deitu dio etxera paletarako hitzordua ezeztatzeko, baina amarekin hitz egin du bietan, eta ez dio Chiapaseko inolako konturik aipatu. Baina bueno, horrek ez du ezer esan nahi, konturatu da Tasio,
|
jakinaren
gainean nengoela pentsatuko zian seguruena.
|
|
|
–Gainera, une batean nekeagatik edo arreta galdu eta istripua izan zuela onartuz gero ere, zergatik alde egingo zuen Arantxak SOS Deiak era hots egin ondoren? (Haiek
|
jakinaren
gainean jarri zituen ezezaguna bera izan zela suposatuz beti)
|
|
|
‘Nik dakidanez, ’ esan zuen Urrutik, eta
|
jakinaren
gainean zegoela uste genuen, ‘bi baino ez dira, bata errubia eta bestea bel beltza, eta biak putak... ’
|
|
2002
|
|
|
Jakin, eta
|
jakinaren
gainean lan egin. Oiloren bat harro harro kakarazka hasten denean, errun hurren dagoela abisu emanez, Kittolis urruntxotik, oiloa ez izutzeko moduan, begira gelditzen zaio.
|
|
|
Edo hamaiketan genuen ordu erdiko atsedenaldia erabili, bisitalditxo bat egiteko. Bigarren aukera hobetsirik, Sararen etxerantz abiatu nintzen,
|
jakinaren
gainean nengoen arren etxetik kanpo ere egon zitekeela, erosketak egiten, paseatzen, edo beste zereginen batean. Behin harako bidean, nola zetozkidan buru ezpainetara etengabe Sarak idatzitako gutunaren azkeneko hitzak:
|
|
2003
|
|
|
Batez ere horietako bat hiltzen denean, horiek izaten direlako erleen jabeak, etxeko jauna edo etxekoandrea. Hori esplikatu zidan Dimasek, abisua eman behar zaiela erleei,
|
jakinaren
gainean egoteko. Gero esan zidan berak, Dimasek, ez ziela abisurik eman erleei, aita hil zenean, horregatik hil zirela erle guztiak.
|
|
|
Ez du inolako arazorik. Baina etxera iritsi, afari legea egin, ohean sartu eta adiskidearen emaztea besarkatuko duelarik, espero ez bezala erantzun duela iruditu zaio, emakumea
|
jakinaren
gainean balego bezala. Maitasuna egingo dute eta biharamunean, ohean bakarrik esnatuko delarik, bere esku hutsei erreparatuko die, amets baten ondoren bezala, hain suharki laztandu berri duten gorputzaren aztarnarik ere ez dutela ohartuz.
|
|
|
Beste egoera batean harremanik ez sortzen saiatuko nintzen, baina patuak –edo halabeharrak– elkartu egin gintuen. Berak bideratu zidan eskolarekiko lehen ezagutza,
|
jakinaren
gainean jarri ninduen xehetasun guztiez... bera zen han neukan lagun bakarra. Ni baino are bakarrago zegoen, arrotza egiten zitzaion herria.
|
|
|
Denek zekiten, nik izan ezik. Sekretuaren funtsa hori baita, denak
|
jakinaren
gainean egotea, denak bat izan ezik. Ni.
|
|
2004
|
|
|
Elkarrizketa hau, geroago kontatuko zidanaren aitzin solas modukoa izan zela esan zitekeen; Yitzhadek nire bizitzari buruz Nathanek kontatutakoaz
|
jakinaren
gainean jarri behar baininduen. Milaka galdera zebilzkidan buruan, eta horientzako erantzunak behar nituen, baina nire burmuina hutsik zegoen nire aurreko bizitzari zegokionean.
|
|
|
Eta, egia esan, ni neu ez naiz bikoiztasun horren oso zalea, nahiz eta bitartekoa eta edukia gauza bera ez direla jabetu. Horrelakoetan,
|
jakinaren
gainean ez bada, oharkabe an izango da, baina formaren eraginkortasuna kamusteko halako joera indartsu bat nagusitzen zaigu nahi gabe. Goazen ohiko adibidera:
|
|
|
Euskaltzaleak jakinaren gainean ote daude?
|
Jakinaren
gainean: euskalgintza, egun nagusi omen den ereduetan mamiturik, giza balioen aurkako edukiz eta balioz hornitua dagoela?
|
|
|
Oinarri oinarrizko oharmen kontua dela iruditzen baitzait neuri ere.
|
Jakinaren
gainean, edo oharkabean, ez dakit nola, baina euskararen auzia ez dugu sarrienik gure izatearen baitan hezurmamiturik ikusten. Hainbatetan eta hainbatetan, hainbatek eta hainbatek, euskararen zoriaz hitz egiten dizunean ez du ematen, itxura batean behintzat, bere eta nire egoeraren zoriaz mintzo denik, gugandik landa dagoen landare baten antz handiagoa hartzen baitiozu euskararen auziari.
|
|
|
Zertan den elebitasunaren plangintza era hori? Xamarrek jarriko gaitu
|
jakinaren
gainean: –Los niños de Arantza son euskaldunes de manera natural, no impuesta, pero luego se establece que el bilingüismo es beneficioso, se les hace estudiar también en castellano.
|
|
|
Zalakainek argiro dioen moduan, inoizko elebitasun ametsen eremutik lurrera jaitsi behar izan du euskaltzaleak, baldin eta euskal mundutik euskal mundurako erreferentzialtasuna duen informazio eta iritzi sailari oinarririk ezarriko bazaio. Elebitasunaren eremuak, orain
|
jakinaren
gainean gaude, eta ez da gutxi, egungo gizartean merkatuaren logikak daraman dinamika berberera garamatza: hots, gauzen balio etikoa eta demokratikoa birrinduz, gauzen balio pragmatiko instrumentala gailentzen da, gainerako kontsiderazio guztiak hutsaren pareko bihurtuz.
|
|
|
Erdaldunak gure herrian bizi diren bezala bizi izanik, esne mamitan bizi baitira, besteren eskubideak zapuztuaz, oharkabean edo
|
jakinaren
gainean, baina hori da gutxienekoa, nola arraio normaldu behar dugu euskaldungoaren biziera soziolinguistikoa. Oinarrizko gizarte antolamenduaren parametro soziolinguistikoak talde nazionalen asimetrian funtsaturik dauden honetan, Paula Kasaresek arrazoi du, dioena dioenean, baina besterik izango litzateke egoera horren aldrebestua ez balego.
|
|
|
Eta, hausnarketa mingarri hartatik atera nuen lehenbiziko ondorioa honakoa izan zen: hura ez zela kasualitate hutsa izan; argi zegoen Intelligence Servicek
|
jakinaren
gainean bidali ninduela aitarengana.
|
|
|
Ala nire izena aipatuko zieten zuzen zuzenean? Hala izanez gero, guztiaren
|
jakinaren
gainean ote zeuden Mitxelenaren Zerbitzuak. Eta Ibarra, nire adiskide mina?
|
|
|
Gero bai, konturatu nintzen.
|
Jakinaren
gainean jarri nahi ninduen, sotiltasunez. Bazekien nola edo hala ihes egiten saiatuko nintzela.
|
|
|
–Edonon, edonor sekretura hurbiltzen bada, edota, are gehiago,
|
jakinaren
gainean egon eta jendarteratu nahi badu, hitz eman behar dugu gainontzekook haren lana belztuko, gutxietsiko eta erraustuko dugula. Prestigioa zapaldu diogu, beste inork haren lana kontuan har ez dezan.
|
|
|
–Karlos Otxotorena salbuespenetako bat da.
|
Jakinaren
gainean dago, bai. Pandora aurkitu zuen bere kasa.
|
|
|
Baina ez, hark ez ninduen bereziki harritu,
|
jakinaren
gainean bainengoen nola Bartzelonako hirian eta inguruetan ere, seme alabei izena jartzeko orduan, Enekoren aldeko hautua egiten ari ziren bikote batzuk, mutilen kasuan, jakina... baina baziren Eneka izeneko neskatxak ere, gero eta gehiago, baita biki bikote bat ere, Eneko batek eta Eneka batek osatua, behin esan zidatenez.
|
|
2005
|
|
|
Madrilera itzuli zenean, maitasuna ziurtatuko zion abenturan murgil egitea erabaki zuen Itziarrek.
|
Jakinaren
gainean Joseba maite zuela, eta, egunen batean bi gizonen artean aukera egitekotan, Josebarekin geldituko zela.
|
|
2006
|
|
|
Hilketen ezaugarriak oso deigarriak ziren, eta polizia ez da uste bezain ergela. Frantziako lehenbiziko kasuak gertatu orduko,
|
jakinaren
gainean jarri genuen Lyongo Interpol. Haien bidez, Espainiako kasuaren berri izan genuen, gertatu eta berehala.
|
|
|
Guztiz beharrezkoa zen Pons ez ohartzea berak ez zekiela ezer Goldberg bildumari buruz.
|
Jakinaren
gainean egotearen itxurak egitearren, Malenferrek errandakoetatik zerbait kontatzea deliberatu zuen:
|
|
|
Nahiz eta bikotea ez egon maledizentziaren
|
jakinaren
gainean, herriko jendeak azkar baino lehen eman zuen argitara bi amoros haien joan etorrien berri, eta hurrengo goizean bertan atxilotu zituzten biak, bai Edith eta bai Freddy, eta denbora asko baino lehen epailearen aurrean ipini.
|
|
|
Pazko igande gauean Ruth Magdala klubera joan zen –izen ederra Magdalako Maria ugari biltzen ziren klub batentzat–, David han zegoela
|
jakinaren
gainean, eta hari hurbilduta tiro egin zion, maitale batek bakarrik egin dezakeen moduan: 8 cm-ra izan zen lehenengo tiroa, eta David gaixoak zanbuluka kaleraino irtetea lortu zuenean, beste bost tiro bota zizkion, pistolak sei bala bakarrik zituelako seguru asko...
|
|
2007
|
|
|
|
jakinaren
gainean bahengo,
|
|
2008
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde, etxeko bakoitza ahal zuen bezala, mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia? egoera berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek
|
jakinaren
gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa: –Hemendik aurrera, maizago joan dut Andaluziara eta bolada luzeagoak egin, ene alaba bihotzekoak, negozioak direla-eta.
|
|
|
–Bi aldiz esan didazu beltzen eta mulatoen kontu hori, baina nik ez dakit sinonimoak ote diren askatasuna eta naturaltasuna, esan zion markes jaunak, kontsularen joan etorriekin apur bat urduri,
|
jakinaren
gainean zegoen arren kontsul jauna halakoxea zela, bi punturen arteko ibilbidea hamaika punturen arteko bihurtzen zuena?. Eztabaida horrek, haatik, luze joko liguke, eta zure abentura hori nola bukatu zen jakiteko irrikarekin nago.
|
|
|
baita nola, ezkondu baino hiruzpalau hilabete lehenago, izeba Ursulari beste haginetako min bat nagusitu zitzaion ere. Izeba, baina, Nazarioren esperientziaren
|
jakinaren
gainean zegoen, eta berandu gabe eskatu zion laguntza:
|
|
|
Adiskideak, aditu al duzue hori? Zera, gauza bat esango dizuet; gizon hori
|
jakinaren
gainean zegoan hasiera hasieratik. Begira bere aurpegiari, eta bertan idatzita ikusiko duzue.
|
|
|
Handik gutxira luggerrak itsasartearen muturra inguratu eta begi bistatik ezkutatu zen. Eta hantxe geratu zen mister Dance, uretatik ateratako arraina bezala?, berak esan zuenez, eta gizon bat B, ra bidaltzea besterik ezin izan zuen egin, ontzi kostazaina
|
jakinaren
gainean jartzera.
|
|
|
–
|
Jakinaren
gainean jarriko haut, George. Beste zitalkeria bat esaten baduk nirekin borroka egitera behartuko haut. Nola alde egin?
|
|
|
Halaxe erabaki zen. Pistola kargatuak banatu zitzaizkien gizon leial guztiei; Hunter, Joyce eta Redruth
|
jakinaren
gainean jarri genituen, eta guk espero baino harridura gutxiagoz eta aldarte hobez hartu zuten berria. Eta gero kapitainak, kubiertara igota, eskifaiari hitz egin zion.
|
|
|
–Motel, ari zitzaion esaten?, urre hautsarekin ere pagatzen ez haizelako?, urre hautsarekin ere ez, hara zer esaten diadan! Ez banintz hiregana hainbeste zaletu, hemen egongo nintzatekeela uste al duk, hi
|
jakinaren
gainean jartzen. Dena agerian geratu duk, eta hik ez daukak ezer konpontzerik; hire zintzurra salbatzeagatik ari nauk, eta basati horietako batek jakingo balu, non geratuko nintzateke ni, e?
|
|
|
Zereginak banatu eta edozer zela ere
|
jakinaren
gainean jar zezatela eskatu zien. Bakarrik geratu zen Cliff eta Fenwick tenienteak atetik irten zirenean.
|
|
|
Ez baitzaigu inon zehazten, gelen kopurua gorabehera, aitaren etxeko kideak gauzak egiterakoan nola mintzatuko diren. Baina, jakina, hori ez dago esan beharrik,
|
jakinaren
gainean baikaude, batzuen errealismoak eta besteen utopiak erdal hitza dutela lantegi eta euskarri. Ondo asko dakigu balizko aitaren etxean arrotz izango ginatekeela berriz ere.
|
|
|
Zoritxarrez, abertzale ez gutxiren artean ere egia ofizial hori ez da auzipean jartzen, gezurra badirudi ere.
|
Jakinaren
gainean gertatzen da batzuetan, ideologia espainolistaren esanera?, ezjakinean ez gutxitan, abertzaletasun demokratikoaren bedeinkaziopean?, eta, azkenik, pragmatismo eta errealismo zurrun eta zekenak eraginda ere ez gutxitan.
|
|
|
Abertzaletasun historikoaz edo klasikoaz. Eta
|
jakinaren
gainean jartzen gaitu hasieratik bertatik: abertzaletasunaren sorburuan euskararen kezkarik egongo zela beharbada, herri euskaldunaren hondamendiaz oharturik izango zirela alegia, baina abertzaletasun hura ere ez zela gehienbat euskaraz mintzo.
|
|
|
Berez, jakina, on da nork bere tasun izaerak gainerakoekin partekatu nahia, eta gauza makurra, aldiz, zurruntasunaren antzutasuna. Hori
|
jakinaren
gainean ezarri ondoren, ordea, eta Imazen proposamena joan etorrikoa dela ahantzi gabe, partekatzea joan etorriko jarduna delako, hain zuzen?, begira dezagun zer datorren joandakoaren ordainetan.
|
|
|
–Molieren erregeren zaldun burgesari gertatu zitzaion bezala, hark ez bide zekien hitz lauz mintzo zela harik eta esan zioten arte; era berean, jende askok ez daki nazio bateko partaide denik
|
jakinaren
gainean jartzen duten arte; hala ere, jakina, horrek ez du esan nahi aurretik nazio horretako kide ez zenik?.
|
|
|
Berria ren irakurleak gogoan hartuta, hutsaren hurrengoa, nahiz eta Berria ren meritua izugarria izan. Hastings ek
|
jakinaren
gainean jartzen gaitu: langa horri gain hartzen ez dion nazio proiektuak jai dauka.
|
|
|
benetako nazio baten gizarte ongizatea ez dela inoiz eta inon ekonomiaren zerbitzuan soil soilik balioetsi. Benetako nazioa esan dut, bai, eta
|
jakinaren
gainean esan dut: alegia, bere nazio ezaugarrien arabera bizi nahi duen nazioa nuelako buruan, bere nazio duintasunari eutsi nahi diona, ez oinarri oinarrizko identitate balioak, euskalduntasuna dela, nazio kultura euskalduna dela, lurraldea eta historia direla??
|
|
|
Alegia, politikagintzaren eragin indar esanahitsuaren aldamenean kulturgintzaren balizko antzutasuna maiseatzeko. Edo, zehazkiago, kulturalismoaren arriskuez
|
jakinaren
gainean jartzeko.
|
|
|
–Bi aldiz esan didazu beltzen eta mulatoen kontu hori, baina nik ez dakit sinonimoak ote diren askatasuna eta naturaltasuna –esan zion markes jaunak, kontsularen joan etorriekin apur bat urduri,
|
jakinaren
gainean zegoen arren kontsul jauna halakoxea zela, bi punturen arteko ibilbidea hamaika punturen arteko bihurtzen zuena– Eztabaida horrek, haatik, luze joko liguke, eta zure abentura hori nola bukatu zen jakiteko irrikarekin nago.
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde, etxeko bakoitza ahal zuen bezala –mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia– egoera berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek
|
jakinaren
gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa: " Hemendik aurrera, maizago joan dut Andaluziara eta bolada luzeagoak egin, ene alaba bihotzekoak, negozioak direla-eta.
|
|
|
Nazariok, beraz, hura guztia oroit zezakeen... baita nola, ezkondu baino hiruzpalau hilabete lehenago, izeba Ursulari beste haginetako min bat nagusitu zitzaion ere. Izeba, baina, Nazarioren esperientziaren
|
jakinaren
gainean zegoen, eta berandu gabe eskatu zion laguntza:
|
|
2009
|
|
|
Hemen ez dut laguntzarik ematen, eta gaua oso gogorra izan da. Eta
|
jakinaren
gainean jarri dut Anaren ama, argumentu asmatu berri hark beste kezka bat piztu zion. Egia zen, Felisa abisatu zuen.
|
|
|
Aireportuetatik, lanetik, taxietatik. Gu
|
jakinaren
gainean jartzearena. Ez nuen ulertzen zergatik egiten zuen.
|
|
|
Gaur da Terryren bila bakarrik natorren lehenengo aldia. Terry
|
jakinaren
gainean egongo da. Ziur baduela sorpresaren bat niretzat.
|
|
|
eta nik ez dakit zuen sendategian halako ohiturarik baduzuen. Hala bada, esaiozu zure arreba erizainari,
|
jakinaren
gainean jar gaitzan. Ez dakizu zenbat poztuko naizen, egun batean osaba eta biok horra bagoaz, txistu saio bat jotzeko!
|
|
|
Hala, bada, lortu zuten lau langileek sindikatuetan infiltratzea. Eladio Orbegozo eta Venancio Laín UGTn, eta Luis Moraza eta Felipe Briones CNTn?, baita haietako bik halako pisu espezifiko bat izatea ere nork bere sindikatuaren barne eztabaidetan. Eladio Orbegozok UGTn, eta Luis Morazak, langile batzordeko kidea ere bazenak, CNTn?, eta orduan, Teofilo Mariari, Martin Belzunzek emandako datu guztiak eskuan zituela, azken kolpea ematea bururatu zitzaion, bi fasetan burutu beharrekoa: lehenengoan, Teofilo Mariak berak bultzatuko zuen greba bat, hartarako sindikatuetan infiltratutako langile asaldatzaileak erabiliz; sindikatuak
|
jakinaren
gainean zeuden, bestela ere, enpresak Renault etxearekin kontratu ezin hobeak egin zituela, orbetarrena Euskal Herrian eta penintsula osoan automobil industriarekin harremanak zituèn enpresa gutxitakoa zen, bakarra, beharbada?, eta irabazien apurra eskatzeko garaia zen, beraz, bi sindikatu nagusiek adostutako igoeraren arabera: % 6koa, soldatetan; enpresak, jakina, ezetz eta ezetz,% 3arekin aski zutela; harik eta langileek grebari ekin zioten arte:
|
|
|
–gero, gehitu zuen?: Zuk landu ongi plana, eta
|
jakinaren
gainean eduki nazazu, ez dizut beste baldintzarik jarriko.
|
|
|
arriskutsua izan zitekeen; baina sarjentua ere, hiriaren laguntzan etorritako miliziano zutabeko berrogei bat urteko gizona, Nikolai bizpahiru ordu lehenago ezagutu zuena?
|
jakinaren
gainean zegoen, antza, zer nolakoa zen azken hau, edo jakinaren gainean jarri zuten, nekez uler baitaiteke, bestela, nola hasieratik beretik estutu zuen Nikolai; hala, bada, bazirudien ezen patuak orbetarren etxea aukeratu zuela bi gizonen arteko elkargune gisa: liskargune gisa, alegia, handik zazpi zortzi egunera gertatuak ez zuen besterik berretsi?
|
|
|
arriskutsua izan zitekeen; baina sarjentua ere, hiriaren laguntzan etorritako miliziano zutabeko berrogei bat urteko gizona, Nikolai bizpahiru ordu lehenago ezagutu zuena? jakinaren gainean zegoen, antza, zer nolakoa zen azken hau, edo
|
jakinaren
gainean jarri zuten, nekez uler baitaiteke, bestela, nola hasieratik beretik estutu zuen Nikolai; hala, bada, bazirudien ezen patuak orbetarren etxea aukeratu zuela bi gizonen arteko elkargune gisa: liskargune gisa, alegia, handik zazpi zortzi egunera gertatuak ez zuen besterik berretsi?
|
|
|
Domingo Regina eneko kanpoaldeko atera iritsi, tinbrea jo, eta berandu gabe ireki zion Damasok atea. Gero, elkar agurtu, besarkatu, behin bakarrik ikusi zuten bi anaiek elkar, Domingok etxetik alde egin zuenetik?, eta berehala jarri zuen Damasok etorri berria
|
jakinaren
gainean: nola gauez ez ziren aita eta anaia etxera iritsi, nola goizean etxeko abokatuari deitu eta abokatuak. Barandiaran jaunak?
|
|
|
Zelatari gorputzeko buruzagia den Puchades jauna ere, Imaz inspektorearekin batera inguruan zegoena, tartean sartu zen ahalegin berean, baina, nola sarjentuetako batek birao egin baitzuen, Puchades jaunak esan zuen: . Hauxe ez dut onartzen, ez horixe!?, eta hura hartu eta udal inspekziora eraman zuen, non Imaz jaunak, agiri baten bidez,
|
jakinaren
gainean jarri baitzuen erregimentuko koronela, auzia berandu baino lehen erabaki dezan.
|
|
|
Etxekoak
|
jakinaren
gainean zeuden eta, etxeko abokatuak aurreratu bezala, goiz erdian iritsi ziren Nazario eta Teofilo Maria Regina enera kamioi txiki batean, kanpoko atea, Damasok ireki zuena, zeharkatu ondoren; aurreko kabinan sarjentua eta gidaria zetozen; kutxan, berriz, Nikolai, Grigori eta beste lau soldadu, seiak ere aita semeak armaz zaintzen; lehenik, sarjentua eta gidaria irten ziren; gero, gidariak kutxa... sei soldaduak eta bi atxilotuak.
|
|
|
–Bueno?
|
Jakinaren
gainean nengoen, harira zuzenean joatea gustatzen zaizula eta abar, baina ez nuen espero hainbestekoa izatea.
|
|
|
|
Jakinaren
gainean zegoela. Nire semeak esango zion.
|
|
|
Egun horretan berean jarri nuen Du Guast
|
jakinaren
gainean.
|
|
|
Etxeberri ministroa, frantsesek La Rive deitzen zutena. Nire amaren bazkaltzeko gonbita onartu nuelarik
|
banekien
gainean hegaldaka aurkituko nuela erroi zaharra. Fits bat ere ez zen zahartua lau urtez.
|
|
|
Egun haietako giroan emanen zioten, nire buruaren truke berak eskaintzen zuen zilarrezko ehun liberako saria ordaindu behar izan gabe ere. Horren
|
jakinaren
gainean ere bazegoen Henrike.
|
|
|
Biharamunean, Henrike jarri nuen
|
jakinaren
gainean, kontakizuna San Bartolome bezperakoez arinduta.
|
|
|
Mahaira jarri orduko, Chaunay hartako azken ahuntzainak ere bazekien Nafarroako erregina zendua zela. Den denak
|
jakinaren
gainean zeuden, Henrike eta biok salbu. Ohitura zenez, ministro bat genuen mahai ondoan, bazkal aitzin otoitzak irakur zitzan.
|
|
|
Ez Miossensek, ezta Aubignék ere, bistan dena. Armagnac bera, urte eta erdi lehenago Normandiara joan gabe nirekin Parisen gelditu zena,
|
jakinaren
gainean zegoen. Sinesteak lanak, baina ene begi parean froga.
|
|
|
–gero, gehitu zuen–: Zuk landu ongi plana, eta
|
jakinaren
gainean eduki nazazu, ez dizut beste baldintzarik jarriko.
|
|
|
Hala, bada, lortu zuten lau langileek sindikatuetan infiltratzea –Eladio Orbegozo eta Venancio Laín UGTn, eta Luis Moraza eta Felipe Briones CNTn–, baita haietako bik halako pisu espezifiko bat izatea ere nork bere sindikatuaren barne eztabaidetan –Eladio Orbegozok UGTn, eta Luis Morazak, langile batzordeko kidea ere bazenak, CNTn–, eta orduan, Teofilo Mariari, Martin Belzunzek emandako datu guztiak eskuan zituela, azken kolpea ematea bururatu zitzaion, bi fasetan burutu beharrekoa: lehenengoan, Teofilo Mariak berak bultzatuko zuen greba bat, hartarako sindikatuetan infiltratutako langile asaldatzaileak erabiliz; sindikatuak
|
jakinaren
gainean zeuden, bestela ere, enpresak Renault etxearekin kontratu ezin hobeak egin zituela –orbetarrena Euskal Herrian eta penintsula osoan automobil industriarekin harremanak zituèn enpresa gutxitakoa zen, bakarra, beharbada–, eta irabazien apurra eskatzeko garaia zen, beraz, bi sindikatu nagusiek adostutako igoeraren arabera: % 6koa, soldatetan; enpresak, jakina, ezetz eta ezetz,% 3arekin aski zutela; harik eta langileek grebari ekin zioten arte:
|
|
|
Etxekoak
|
jakinaren
gainean zeuden eta, etxeko abokatuak aurreratu bezala, goiz erdian iritsi ziren Nazario eta Teofilo Maria Regina enera kamioi txiki batean, kanpoko atea, Damasok ireki zuena, zeharkatu ondoren; aurreko kabinan sarjentua eta gidaria zetozen; kutxan, berriz, Nikolai, Grigori eta beste lau soldadu, seiak ere aita semeak armaz zaintzen; lehenik, sarjentua eta gidaria irten ziren; gero, gidariak kutxa... sei soldaduak eta bi atxilotuak.
|
|
|
enpresari zein enpresarikumearen bahiketaren ganbarako zelataldian irabazi zuèn bereizgarria ere –ez ikurrik ez ezaugarri agerikorik ez zuen arren, Nikolairi eman zioten zainketaren ardura nagusia, Grigori baino maila bat gorago jartzen zuena– kendu egin baitzioten; han, izan ere, sarjentuaz aparte, maila berekoak ziren soldadu guztiak, lehenengoa eta bigarrena, hirugarrena eta laugarrena, Grigori eta Nikolai, Nikolai eta Grigori: ...ere!; Nikolai, beraz, behin zigortua izan zena –diziplina ezagatik bidali baitzuten ganbara zaintzera–, bi aldiz zigortua sentitu zen, eta bi aldiz zauritua, eta zauriturik zegoèn piztia –basurdea– arriskutsua izan zitekeen; baina sarjentua ere –hiriaren laguntzan etorritako miliziano zutabeko berrogei bat urteko gizona, Nikolai bizpahiru ordu lehenago ezagutu zuena–
|
jakinaren
gainean zegoen, antza, zer nolakoa zen azken hau, edo jakinaren gainean jarri zuten, nekez uler baitaiteke, bestela, nola hasieratik beretik estutu zuen Nikolai; hala, bada, bazirudien ezen patuak orbetarren etxea aukeratu zuela bi gizonen arteko elkargune gisa: liskargune gisa, alegia, handik zazpi zortzi egunera gertatuak ez zuen besterik berretsi...
|
|
|
enpresari zein enpresarikumearen bahiketaren ganbarako zelataldian irabazi zuèn bereizgarria ere –ez ikurrik ez ezaugarri agerikorik ez zuen arren, Nikolairi eman zioten zainketaren ardura nagusia, Grigori baino maila bat gorago jartzen zuena– kendu egin baitzioten; han, izan ere, sarjentuaz aparte, maila berekoak ziren soldadu guztiak, lehenengoa eta bigarrena, hirugarrena eta laugarrena, Grigori eta Nikolai, Nikolai eta Grigori: ...zagatik bidali baitzuten ganbara zaintzera–, bi aldiz zigortua sentitu zen, eta bi aldiz zauritua, eta zauriturik zegoèn piztia –basurdea– arriskutsua izan zitekeen; baina sarjentua ere –hiriaren laguntzan etorritako miliziano zutabeko berrogei bat urteko gizona, Nikolai bizpahiru ordu lehenago ezagutu zuena– jakinaren gainean zegoen, antza, zer nolakoa zen azken hau, edo
|
jakinaren
gainean jarri zuten, nekez uler baitaiteke, bestela, nola hasieratik beretik estutu zuen Nikolai; hala, bada, bazirudien ezen patuak orbetarren etxea aukeratu zuela bi gizonen arteko elkargune gisa: liskargune gisa, alegia, handik zazpi zortzi egunera gertatuak ez zuen besterik berretsi...
|
|
|
Domingo Regina eneko kanpoaldeko atera iritsi, tinbrea jo, eta berandu gabe ireki zion Damasok atea. Gero, elkar agurtu, besarkatu –behin bakarrik ikusi zuten bi anaiek elkar, Domingok etxetik alde egin zuenetik–, eta berehala jarri zuen Damasok etorri berria
|
jakinaren
gainean: nola gauez ez ziren aita eta anaia etxera iritsi, nola goizean etxeko abokatuari deitu eta abokatuak –Barandiaran jaunak– bere estrategia diseinatu zuen, erabateko diskrezioan eta isilpeko lanean oinarritua, eta nola, halere, eguerdian Markos Ostolaza izeneko enpresari baten ezusteko deia izan zuten –badaezpadako edo konplimenduzko dei bat zen, enpresariak Nazario eta Teofilo Maria onik ote zeuden, ez baitzuen besterik jakin nahi–, zeinean, haritik tiraka, Maria Bibianak –hark hartu zuen telefonoa– gertatutakoaren berri jakin baitzuen:
|
|
|
Lehengo batean, izan ere, osabarekin egon nintzen Erruki Etxean txistua jotzen, antzerki bat ere izan zen... eta nik ez dakit zuen sendategian halako ohiturarik baduzuen. Hala bada, esaiozu zure arreba erizainari,
|
jakinaren
gainean jar gaitzan. Ez dakizu zenbat poztuko naizen, egun batean osaba eta biok horra bagoaz, txistu saio bat jotzeko!
|
|
|
Zelatari gorputzeko buruzagia den Puchades jauna ere, Imaz inspektorearekin batera inguruan zegoena, tartean sartu zen ahalegin berean, baina, nola sarjentuetako batek birao egin baitzuen, Puchades jaunak esan zuen: " Hauxe ez dut onartzen, ez horixe!", eta hura hartu eta udal inspekziora eraman zuen, non Imaz jaunak, agiri baten bidez,
|
jakinaren
gainean jarri baitzuen erregimentuko koronela, auzia berandu baino lehen erabaki dezan.
|
|
2010
|
|
|
Orain hori esaten dut,
|
jakinaren
gainean bainago zer ibilbide egin zuen amaren gaitzak, baina une hartan, egia esan, amak ez zidala argibiderik eman nahi eta bakarrik egon nahiago zuela pentsatu nuen; hala, zutitu eta sofatik alde egiten nuela, bakarrik utzi nuen; gezurra esango nuke, hala ere, esango ez banizu orduantxe hasi nintzela pixka bat kezkatzen, Damaso, nahiz eta izeba Ernestinak garrantzia kentzen zion amaren ustezko arazoari;. Porrotak bere arnasguneak behar ditu:
|
|
|
Bere errukian, ordea, Jainkoak
|
jakinaren
gainean jarri gaitu, baita aukera ezin hobea eman ere, Egiaren alde jar gaitezen, eta nik horixe egingo dut orain, argi eta garbi esan behar baitizut ez zaitudala maite, eta are okerrago dena, ez baitakit behin ere maite izan zaitudan:
|
|
|
larrialdi zerbitzuetatik atera eta gero eta biziago duguna: harritu ere, harritzen naiz nola arnasberritzen eta biziberritzen ari garen hizkuntza, nahiz eta
|
jakinaren
gainean nagoen egin dezakegun guztia ere urri bezain murritz gerta daitekeela, hain dira indartsuak inguratzen gaituztèn hizkuntzak, espainola eta frantsesa; gure jarduna nekagarria eta etsitzeko modukoa da, zinez: egon ere, hala egoten naiz batzuetan, nahiz eta, batez ere, baikor eta itxaropentsu nagoen, euskara bultzatzen dugunon munduak bai baitu bihotz bat, euskararen bihotzarekin bat egiten duena?
|
|
|
–Don Nazario Orbe jauna:
|
Jakinaren
gainean zaude zure seme alaba Domingo Orbe Aldasoro eta Ada Maria Orbe Aldasoro errepublikaren aldeko armadara bildu zirela, ni neu buru naukan batailoira, militante anarkista gisa. Bada, batailoiko komandante bezala, zure bi seme alaben heriotzen berri gaiztoa eman behar dizut.
|
|
|
baina egun batean arrazoi bategatik, hurrengoan beste bategatik, arrazoi bera betiere funtsean: zurekin egoteko eta garbi hitz egiteko beldurra?, neure asmoen ahotsa isildu eta gerorako utzi izan nuen neure egitekoa, nahiz eta
|
jakinaren
gainean nuen, zenbat kalte egiten duen luzamendutan ibiltzeak, egitekoen geroko uzteak?, Axular handiak ongi zioen bezala; hondarrean, iragan astunaren inertziak bere legea ezarri, eta ezer ez, badakizu?
|
|
|
zioen Barojak berak, eta horretan ere arrazoi du, nik uste, itxura egin nahi ez dugunean ere itxura egiten baitugu, batzuetan gehiago, besteetan gutxiago, baina ezinbestean beti?, gure baitan beti baitago zerbait ezkutua, ihes egiten diguna, hain da nahasia eta hain atzemanezina inkontzientearen eremua. Baina badakit neure mugen berri, eta,
|
jakinaren
gainean nagoelako hain zuzen ere, are gehiago jakin nahi nuke, eta horrek ez du atzerabueltarik jada.
|
|
|
|
Jakinaren
gainean jarri zituzten pertsona gutxien artean zegoen Donostiako gotzaina, Juan Maria Uriarte, negoziazio politiko sekretuen barrunbeei buruz zertxobait badakien gizona, bera izan baitzen bitartekari eta moderatzaile Lizarra Garaziko Itunaren garaian, 1999an, Espainiako Gobernuko ordezkariek eta ETAkoek egin zuten bilera bakarrean, Lausanne ondoko herri batean, Veveyn (Suitza). Orduko Barne ministroak, Jaime Mayor Orejak, zabaldu zuen Uriarte izan zela bitartekaria, eta erre egin zuen, horrela, elizgizona eginkizun horietarako.
|
|
|
Euskal Elizako hierarkia, beraz, eragile politikoak zertan ari ziren oso
|
jakinaren
gainean zegoen, hiru alderdi politiko nagusietako buruzagitzek Jesusen Lagundiko atea jo zutenean.
|
|
|
Gobernuak ETAri proposatu zion presoen gaiaz mintzatzea, baina erakunde armatuko ordezkariek erantzun zuten mahai politikoa aktibatzen ez zen bitartean, ETA ez zela horretaz hitz egiten hasiko. Horren
|
jakinaren
gainean zeudelarik, Batasunak ere negoziatu beharrik gabeko urratsak emateko proposatu zion PSOEri, Otegiren arabera: –Guk bageneukan gai horren inguruko ikuspuntua baina, beste mahaiko kontua zenez, PSOEri transmititzen genion, egoera samurtze aldera, legearen araberako urratsak egiteko.
|
|
|
Zuzi su emailea Irun erre zutenen eta Eibar erre dutenen monopolioa da. Ez bageneki Agirre bezalako delitugile baten antzera berak gezurra
|
jakinaren
gainean diola.
|
|
|
Ezin zuen jakin ze ordu zen baina, eguzkiaren egoeragatik, amak altxatuta behar zuen jada. Beraz, aurreko gauean bere ihesaldiaz konturatu izan ez balitz ere,
|
jakinaren
gainean egongo zen orain. Jakinaren gainean eta oso arduratuta.
|
|
|
Beraz, aurreko gauean bere ihesaldiaz konturatu izan ez balitz ere, jakinaren gainean egongo zen orain.
|
Jakinaren
gainean eta oso arduratuta. Baina nola arindu haren larritasuna?
|
|
|
–Ez, izeba Aviniak pasako zien abisua,
|
jakinaren
gainean egongo dira. Oraindik aitonarekin nagoela pentsatuko dute.
|