|
2000
|
|
|
Zinealdea proiektu aitzindaria da; alabaina, inguruan ez dago
|
ikus
entzunezko sektorearentzako zerbitzu azpiegiturak eskaintzen dituen halako gunerik. Proiektuaren sustatzaileek ikusi zuten horrelako proiektu bat martxan jartzeko momentu egokia zela hainbat arrazoirengatik.
|
|
|
Urte batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen
|
ikus
entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera).
|
|
|
Baina horiekin batera, badira, halaber, beste mota batzuetako lege eta arauak,
|
ikus
entzunezko sektorea bere osotasunean araupetu edota jarduera honi muga berezituak ezarri nahi dizkiotenak. Anbizio handieneko arauketa, dudarik gabe, Kataluniakoa da, non, besteak beste, kable bidez banatutako ikus entzunezko programazioari etatelebista lokalei hizkuntz kuota zehatzak ezarri zaizkion (programazio europarrarinahitaez eskaini beharreko emisio denboraren laurdena, jatorriz katalanez egindakoprogramekin osatua izatea; bikoiztuta edo azpi-idatzita ematen diren programak, gutxienez, katalanez ere emanak izatea; telebista lokalen kasuan, emakidetan, katalanarenerabilera eta Kataluniako kulturari egindako ekarpenaren balorazioa,...) 55 Halaber, Hizkuntz Politikaren Legeak zenbait hizkuntz eskakizun ezartzen ditu, telebistaz gainirratian ere agintzen dutenak, hala nola Kataluniako erakunde publikoek zuzeneangestionatutako irrati eta telebistek normalean katalanez jardun beharra, edo, orokorrean, Kataluniako eremuko telebistek beren produkzio propioaren erdia katalanez egitea,... Beste maila batean, Ikus entzunezkoen Kataluniako Batzordea (CAC) eratzen duenlegeak ere aipamena merezi du56.
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako
|
ikus
entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken urteotan, halaber, informazioaren gizarterako bidean jarrita, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
Aurreko gaiak eta beste zenbait
|
Ikus
entzunezko sektorerako Politika Komunitarioaren printzipioak eta ildoak aro digitalean81 delako komunikazioan jaso eta ordenatu ziren, baita 2000ko ekainaren 26ko Kontseiluan onartu ere82, martxoan Lisboanizandako Europako Batzordearen aparteko bilkuran. Horrela, bada, honako printzipionagusi hauek izango ditu datozen urteetarako berariazko politiken ardatz gisa:
|
|
2003
|
|
|
Industria Sailak
|
ikus
entzunezko sektorea estrategikotzat joko du eta ikus entzunezko enpresak, enpresa diren aldetik, kontuan hartuko ditu. Honek zera esan nahi du, bestelako industria mota guztiek izan ditzaketen laguntza programak (teknologia berri, esportazio eta inbertsioen arabera) eskaintzeaz gainera, ikus entzunezkosektoreak diskriminazio positiboa izango duela.
|
|
2004
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektoreak jasotzen dituen diru-laguntzak Espainiako Estatuko beste komunitateetakoekin parekatzea eskatu du Ikus entzunezkoen Euskal Ekoizle Burujabeen Elkarteak (IBAIA). Estatuan Kataluniak ematen dio laguntzarik handiena sektore honi:
|
|
|
|
Ikus
entzunezko sektorea bero
|
|
|
5 Behin eta berriz ari zaio
|
ikus
entzunezkoen sektorea EITBri eskatzen errespeta dezala eta egokitu dezala gure egoerara Europako Parlamentuak abian jarri zuen legea, %5arena esaten zaiona. Europako eta nazio barruko zinemagintzan erabili lukeen diru kopuruari dagokio zenbaki hori.
|
|
2005
|
|
|
Etorkizunera begira, Oiartzunen Zinealdea egitasmoa ipini dute martxan.
|
Ikus
entzunezko sektorearekin zerikusia duten eragile zein enpresak bilduko dituen industria parkea izatea du helburu. Trebakuntza zentroa, Film Commission bat, teknologia berriak, nazioartera zuzendutako proiektuak, baliabide teknikoak, laborategiak, ekoizpen etxeak, komunikabideak, estudioak eta ahalik eta azpiegitura sendoena elkartuko dira bertan.
|
|
2006
|
|
|
Bizkitartean, Irudi Park proiektua aurkeztu dute. Bilbon kokatuko litzateke, Erakusketa Azoka zegoen lurzoruan, eta
|
ikus
entzunezko sektoreko enpresen gune litzateke. Ikusteke dago aurrera egingo duten.
|
|
2008
|
|
|
Hainbat film, telesail, dokumental eta musika saioren gaineko eskubideak lortzeko negoziatzen ibili da ETB Cannesen (Frantzia) berriki egin den
|
ikus
entzunezkoen sektoreko azokan, MIPCOM azokan. –ETB, batez ere, erositako saioez baliatzen da programazioa osatzeko, eta azoka aukera paregabea da produktu berriak ezagutzeko, gureak ezagutzera emateko, harreman berriak jorratzeko eta negoziatzeko?, adierazi du Jesus Higuera ETBko programa erosketen buruak.
|
|
2009
|
|
|
EAEko Bigarren Ikus entzunezko klusterra abian da jada. Ekimenaren helburua profesionalak ez diren gazteen talentua Euskal Autonomia Erkidegoko
|
Ikus
entzunezko sektorearekin harremanetan jarri eta hortik produktu lehiakor berriak sortzea da.
|
|
|
Asteartean
|
ikus
entzunezko sektoreko profesionalen txanda izango da. Asteazkenean sail ofizialeko sarirako borrokatuko duten fikziozko film laburrak eta dokumentalak proiektatuko dira Kulturaten.
|
|
|
Aukeraturiko film laburrak publikoari eta Zinemaldiaren gonbidatuei zuzendutako saioetan izanen dira ikusgai. Saio horietan
|
ikus
entzunezkoen sektoreko profesionalak egonen dira eta, horrela, beren lanak aurkezten dituzten ikasleekin hitz egiteko aukerak sortuko dira. Horretaz gain, irakasleek edo eskolen ordezkariek beren ikastetxeetako ikus entzunezkoen arloko pedagogia printzipioak ezagutarazteko beta ere izango dute.
|
|
|
Orotara, 4 bilera antolatu dira: Lehenengo bilera Donostiako Miramar Jauregian izan zen irailaren 17an; bigarrena, idatzizko sektoreari zuzenduta, EITBren Bilboko egoitzako Multibox aretoan garatu zen joan den asteazkenean; hirugarrena,
|
ikus
entzunezko sektoreari zuzenduta, hemen ere izango da astelehen honetan; eta, azkenik, hainbat profesional bilduko dira Gasteizen urrian.
|
|
|
Ikus entzunezko produktu on batek gidoia du oinarri. Gidoi Faktoriaren helburuak gidoilariak prestatzea, ahal den neurrian hemen atxikitzea eta geure sektorea hemendik kanpo erreferente bilakatzea dira, azaldu zuen Itziar Menak, Eiken
|
Ikus
entzunezkoen Sektoreko Klusterreko zuzendariak.
|
|
|
Eiken
|
Ikus
entzunezkoen Sektoreko Klusterreko enpresa hauek lagundu dute Gidoi Faktoria prestakuntza programa diseinatzen: Pausoka, 3 Koma, K, Baleuko, Irusoin eta Orio Produkzioak.
|
|
|
Eiken?
|
Ikus
entzunezkoen Sektoreko Klusterreko enpresa hauek lagundu dute Gidoi Faktoria prestakuntza programa diseinatzen: Pausoka, 3 Koma, K 2000, Baleuko, Irusoin eta Orio Produkzioak.
|
|
|
Ibone Bengoetxea Kultura eta Hezkuntza zinegotzia eta Ernesto del Rio Zinebiko zuzendaria izan dira Pre Zinebiren bigarren edizioaren aurkezpenean. Azaroaren 11tik 21era izango da eta elkarte, kolektibo, erakunde profesional eta
|
ikus
entzunezko sektoreko hezkuntza zentroek antolatuta.
|
|
|
Edonola ere, sortu zenean finkatutako helburu berberak izaten jarraituko du EITBk: Euskara normalizatzea,
|
ikus
entzunezko sektorea eta berezko produkzioa sustatzea, albistegietan aitzindari izatea eta euskaldun guztiei, euskarri guztien bidez, dauden lekuan daudela, zerbitzua ematea.
|
|
|
Izan ere, azken aldian nongura ugaritzen ari diren jaialdi, film commission eta enparauez gain, bazterrotako ikus entzunezkoen arloa sendotzen lagun dezaketen egitasmo bi sortu dira Gipuzkoan: Zinealdea Oarsoaldean eta Zuatzuko Ikus entzunezko Berrikuntza Gunea Donostian52 Biek ala biek ikus entzunezko industria eta ekoiztetxeak bultzatzea dute helburu,
|
ikus
entzunezko sektoreko eragileen eta enpresen beharrei irtenbide integratua emanez.
|
|
|
Zer da Panasonic en proposamena? erreproduzitzailea Blu Ray 3D FullHD (bideoa), edukien industriak onartutako estandar bihurtzea, enpresaren eta
|
ikus
entzunezkoen sektorea oso aurreratuta dago. Teknologia berria, kable berriak Hiru dimentsioko bideoetarako euskarriaren ondorioz, askok kanpoko gailuak eta konexio kableak teknologia berri honekin bateragarriak diren beste eredu batzuekin ordeztuta.
|
|
|
Bost ildo izan ditugu: Nafarroan
|
ikus
entzunezko sektorea bultzatzea, legearen errespetua bermatzea, autoarautzea bultzatzea, kontsumitzaileen eskubideei garrantzia ematea eta pluralismoa defendatzen saiatzea. Horiekin jarraituko dugu.
|
|
|
Balio erantsi handia eman dio programari. Euskal Herriko
|
ikus
entzunezko sektore guztiarentzat da pozgarria.
|
|
2010
|
|
|
4 galiziera kulturan galizieraren erabilera gehien sendotu duena kultura idatziaren mundua izan dela esan daiteke. hala ere, galiziako argitaletxeek gorabehera handiak dituzte aurrera egiteko orduan, diru-laguntzekiko eta hezkuntzaren munduarekiko duten mendekotasuna dela eta. galiziako telebistaren (tVg) sorrera funtsezkoa izan zen gero eta indar handiagoz osatzen ari den galiziar
|
ikus
entzunezko sektorea dinamizatzeko; eta bertan egin diren ekoizpenak kalitate eta arrakasta handikoak izan ez ezik, hizkuntzaren duintasuna eta prestigioa ere zabaldu dute. testuinguru horretan, lanerako aukera asko eta asko sortu dira (aktoreak, gidoilariak, bikoiztaileak, etab.), eta komunikazio hizkuntza gisa galiziera erabiltzen da beti. antzerkian ere, antzerki talde profesionalek eta amateur...
|
|
|
Sektoreka, erreklamazio gehien telekomunikazio enpresek izan zituzten,% 31,8, horien atzetik zerbitzu energetikoak% 8,6 batekin, eta etxetresna elektrikoak, informatika eta
|
ikus
entzunezko sektoreak ondoren, kexen% 7,7arekin.
|
|
|
EikenBANK ekimenaAntolakuntzak jakitera eman duenez, EikenBANKen helburua formazio prozesuan dauden talentuak aurkitu eta
|
ikus
entzunezkoen sektoreko enpresekin harremanetan jartzea da, hala, lankidetza horretatik ikus entzunezkoen euskal industrian produktu lehiakor berriak sor daitezen. Lehiaketako epaimahaiak aurkeztutako ideien originaltasuna eta bideragarritasuna hartu ditu kontuan.
|
|
|
Lan-taldea zentimorik gabe aterako da, beraz, taldearen lanaren eta ahaleginaren baitan egongo da azken emaitza. Hala ere,
|
ikus
entzunezkoen sektoreko enpresek materiala utzi diete: Red Camek zinema kamara bat, Souther Sunek argiztapenerako materiala eta Xanti Salvadorrek soinu materiala.
|
|
|
Telebista publiko autonomikoak aktiboki laguntzen dio lurralde desberdinetako jarduera ekonomikoari.
|
Ikus
entzunezko sektore guztiak sustatzen ditu, industria sortzen du eta lanpostuak egiten ditu, Surioren esanetan.
|
|
|
Sektore gutxik hitz egin dezakete horrelako hazkundeez”, azpimarratu zuen Red.es eko zuzendari nagusiak. Sektoreka, telebista izan zen ekarpen handiena egin zuena; izan ere, 3.265 milioi euro fakturatu zituen, 30 puntu hazi zen eta
|
ikus
entzunezkoen sektorearen %72 hartzen du. Igoera horren giltzarrietako bat LTD iristea izan zen, diru sarrerak 800 milioi euro gehitu baitzituen.
|
|
2011
|
|
|
«nola ez dakit, baina iraun egin dut»?, eta garbi ikusten du akordio hark garrantzi berebizikoa izan duela gaur egun euskarazko filmak egiteko erraztasun handiagoa egoteko. «Une horretatik aurrera zinema euskaraz egin ahal izateko diru funts handiak sartzen hasi ziren, eta, beraz, azken urteetan bultzakada garrantzitsua izan du
|
ikus
entzunezkoen sektoreak eta zinemak. Ez da ahaztu behar sektoreak urteetan egin duen presio ia historikoa».Eneko Olasagasti zinema zuzendariak ere hurbil hurbiletik bizi izan zituen akordioaren garaiak, IBAIAko ordezkari moduan aritu baitzen lanean.
|
|
|
Halaber, lehentasunezkoa izango da trebakuntza eta topaketa sustatzea, zentroko erabiltzaileei, sortzaileei,
|
ikus
entzunezko sektoreko profesionalei eta ikus entzunezkoetan interesa duten herritarrei zuzendutako laborategi eta jardueren bitartez (jardunaldiak, hitzaldiak, ikastaroak, tailerrak, tutoretzak...).
|
|
|
Azaroaren 4an hasi zen PreZinebi zikloaren laugarren edizioa. Laugarren urtez jarraian, Euskadiko
|
ikus
entzunezkoen sektorean lan egiten duten erakundeek, taldeek, elkarte profesionalek eta prestakuntza zentroek hartuko dute parte ekimenean.
|
|
|
Laugarren urtez jarraian, Euskadiko
|
ikus
entzunezkoen sektorean lan egiten duten erakundeek, taldeek, elkarte profesionalek eta prestakuntza zentroek hartuko dute parte ekimenean.
|
|
|
12). 2009an, zuzendaritza taldealekualdatzeaz bat, gogoeta hau zehazteko beharra sortu zen, broadcastetikbroadbandera pasatu izanaren ondorioz,
|
ikus
entzunezkoen sektoreak agertu direnjoera nagusien eraginez: ikus entzunezko edukiak gero eta gehiago kontsumitzendira, eta indartu egin behar dira; Youtubek garrantzi handia izan du Interneten joera handitzean, eta kanal horretan kontsumitzen diren bideo gehienaklan profesionalak dira; streamingak gero eta garrantzi handiagoa du, eskaerapekokontsumoaren aurretik; eta ikus entzunezkoen kontsumoan eskaintza berriak sortudira (Web TV) (Gurrutxaga, 2010).
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektorea sektore estrategikoetariko bat da edozein herrirentzat. Ez bazara gai ikus entzunezko edukiak sortzeko zure hizkuntzan eta zure kode kulturaletan, ez zara exititzen XXI. mendean.
|
|
2012
|
|
|
Eiken Euskadiko Ikus entzunezkoen Klusterrak eta EITBk proiektu berritzaile bat jarriko dute martxan, programa aitzindarien bidez euskal
|
ikus
entzunezkoen sektorea bultzatzeko asmoz. Ekimenari Innova Basque Audiovisual izena jarri diote; horren bidez, euskal ekoizleek formatu berriak sortzea lortu nahi dute.
|
|
|
Bestalde, Ipar EuskalHerriko zein Hegoaldeko unibertsitate ia denek ikus entzunezkoekin zerikusia dutengraduak eskaintzen dituzte. Gainera, Andoaingo Zine eta Bideo Eskola (ZIBIES) 1986 urtetik ari da
|
ikus
entzunezkoen sektorea profesionalez elikatzen, eta azkenurteotan, gidoiak egiten ikasteko hainbat ikastaro eta mintegi antolatu dira.
|
|
2013
|
|
|
Gauza garrantzitsuak gazteleraz ematen dira».
|
Ikus
entzunezko sektorea ETBren azken 30 urteetako balantzeaz gain, beste hainbat gai ere jorratu dituzte zenbaki bikoitzean. Ramon Zallo EHUko irakasleak euskal komunikazio sistemaren arauketaren inguruko erronkei buruz idatzi du, eta komunikazioaren eta kulturaren erronka nagusiak deskribatu ditu.
|
|
|
Euskaldun askok mesfidantzaz hartu zuten telebista jaioberria, ETB ahuldu eta euskararen biziberritzea kaltetuko zuelakoan. Hala ere, beste askok pentsatu zuten, telebista publiko birekin,
|
ikus
entzunezkoen sektorea are eta gehiago suspertuko zela, eta gurea bezalako kultura txiki batek behar zituen oinarriak jarriko zirela. Nire ustez emaitzak izan dira.
|
|
|
Ahultasunik nabarmenetarikoa da EITB k kanpoan erosten duela fikzio ia guztia, bertoko ekoiztetxeen lana bultzatu ordez. Horrek urteetako proiektuak geratzea,
|
ikus
entzunezkoen sektorea desprofesionalizatzea, aktoreen langabezia eta ekoiztetxeen itxiera ekarri du. Miren Azkaratek, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburu ohiak, salaketa hori egiten zuen hainbat egunkaritan:
|
|
|
Miren Azkaratek, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburu ohiak, salaketa hori egiten zuen hainbat egunkaritan: ?(?)
|
ikus
entzunezkoen sektorea ere, kinka larrian dago, zalantzarik gabe.
|
|
|
Inguruko telebista kate guztiak ari dira fikzioaren aldeko apustua egiten, Madrilgo kateetan zein autonomikoetan; ETBren jarrera, aldiz, guztiz kontrakoa da. Horrek berarekin ekarri du proiektuak geratzea eta euskal
|
ikus
entzunezkoen sektorea desprofesionalizatzea, aktoreen hamarretik batek baino ez baitu lan egiten. Sektorearen egoera inoiz baino larriagoa zela adierazi zuten; orain arte ondo zebiltzan batzuk ixten ari dira, eta besteetan erregulazio espedienteak ari dira martxan jartzen?
|
|
|
Argitalpen sektorean, kanonaren% 55 egileentzat da, eta% 45, editoreentzat.
|
Ikus
entzunezkoen sektoreak, berriz, egileen, interpreteen eta ekoizleen arteko kanona zati berdinetan banatzen du. Konpentsazio honetarako aurreikusitako zenbatekoa bost milioi eurokoa da 2012 eta 2013 urteetarako.
|
|
|
Hartara, 2002an Eusko Jaurlaritza eta EITBren arteko harremana arautuko zuen kontratu programa onartu zen. Bertan EITBren betebehar programatikoak zehazten ziren, baita trukean Eusko Jaurlaritzak horiek finantzatzeko egin beharreko ekarpenak ere; urte bat geroago, 2003an,
|
ikus
entzunezko sektoreko Liburu Zuria argitaratu zen, zeinaren bidez arlorako hurrengo urteetarako estrategia finkatu zen. Bertan, besteak beste, euskarazko produkzioa berariaz sustatu beharra aipatzen da, bai eta zinemagintzaren garrantzia azpimarratu ere sektore osoaren proiekziorako, nahiz eta telebistako produkzioa lehenesten den ikus entzunezko industriaren etorkizuneko garapenaren oinarri modura.
|
|
|
Euskadikoaren gisako ia monopolioko egoerak, non bezero bakar batek absorbitzen duen eta finantzatzen duen sektorearen ia produkzio guztia, kaltegarriak izan daitezke sektorearen garapenerako, batez ere erraztu egiten dutelako klientelismoa, dirigismoa eta manipulazioa. Eta horien adibideak ugariak izan dira Euskadiko
|
ikus
entzunezko sektorean: hainbat zerbitzu eta produkzio etxek alderdi batekiko izan duten lotura zuzena; batez ere 80etan, produkzio etxe batzuen erraztasuna diru laguntzak lortzeko, nahiz eta zorrak nonahi utziak izan; aipatu Vertice Erpin enpresarena; edota zenbait kontratu eta programen enkarguen esleipenarena, non urtetik urtera badirudien hurbiltasun eta lerrokatze ideologikoko arrazoiek behar baino gehiago agintzen dutela; ez aipatzearren azken urteotan ETBren parte hartze zuzenarekin sortutako Vilaumedia, M4F edo Expressive enpresen kasua.
|
|
2014
|
|
|
Baina era berean, esparru gehiagotan sartu da Lego bera. Esaterako,
|
ikus
entzunezkoen sektorean. Bideo jokoak egiten hasi zen, eta Max izeneko maskota ere atera zuen orduan.
|
|
|
Euskaldun askok mesfidantzaz hartu zuten telebista jaioberria, ETB ahuldu eta euskararen biziberritzea kaltetuko zuelakoan. Hala ere, beste askok pentsatu zuten, telebista publiko birekin,
|
ikus
entzunezkoen sektorea are eta gehiago suspertuko zela, eta gurea bezalako kultura txiki batek behar zituen oinarriak jarriko zirela. Nire ustez emaitzak gazi gozoak izan dira.
|
|
|
Miren Azkaratek, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburu ohiak, salaketa hori egiten zuen hainbat egunkaritan: ?(?)
|
ikus
entzunezkoen sektorea ere, kinka larrian dago, zalantzarik gabe.
|
|
|
Inguruko telebista kate guztiak ari dira fikzioaren aldeko apustua egiten, Madrilgo kateetan zein autonomikoetan; ETBren jarrera, aldiz, guztiz kontrakoa da. Horrek berarekin ekarri du proiektuak geratzea eta euskal
|
ikus
entzunezkoen sektorea desprofesionalizatzea, aktoreen hamarretik batek baino ez baitu lan egiten. Sektorearen egoera inoiz baino larriagoa zela adierazi zuten; orain arte ondo zebiltzan batzuk ixten ari dira, eta besteetan erregulazio espedienteak ari dira martxan jartzen?
|
|
|
Beraz, ez da inolako arazorik telebistetan eta formatu horretara egokitutako pantailetan argazkiak erakusteko, eta are hobeto aprobetxatu ahal izango da haien ahalmena.
|
Ikus
entzunezko sektoreko fabrikatzaile klasikoek, hala nola Nikon edo Canon, bideo grabazioko formatu horretan beren kamerak aurkeztu zituztenez, marka batzuk aurreratu egin dira lehen proposamenekin, besteak beste, gama altuko smartphone berriekin. Panasonic Lumix GH 4 Panasonic Lumix GH 4 argazki kamera berriak bideoa grabatzeko aukera ematen du.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, ikerketa erantzun zutenen artean %35ak hainbat gailu (smartphone, tablet eta telebista) aldi berean erabiltzen dituztela baieztatu zuten. Esperientzia hau second screen edo bigarren pantaila bezala da ezaguna eta marketin munduan eta oro har
|
ikus
entzunezko sektorean erabiltzen hasi dira.
|
|
|
Aletxu Echevarriaren ustez sektorearen eraldaketa beharrezkoa da," bestela
|
ikus
entzunezko sektorea hemen oso ahul geratuko da", dio. Horretarako Eduki Digitalen Industria eta Administrazioaren arteko zuzeneko harremanen alde egiten du, gaur egun gertatzen ez den zerbait.
|
|
|
Europako Batzordeak marra gorririk gabe hitz egin nahi zuen, sektore, produktu eta zerbitzu guztiak negoziazioei irekiz. Haatik, Frantziaren presioak behartu ditu
|
ikus
entzunezkoen sektorea kanpo uztera.6 Nolako eragina izango luke. Sinatuz gero, edukiak administrazio maila guztien jardunari eragingo dio.
|
|
|
Euskaldun askok mesfidantzaz hartu zuten telebista jaioberria, ETB ahuldu eta euskararen biziberritzea kaltetuko zuelakoan. Hala ere, beste askok pentsatu zuten, telebista publiko birekin,
|
ikus
entzunezkoen sektorea are eta gehiago suspertuko zela, eta gurea bezalako kultura txiki batek behar zituen oinarriak jarriko zirela. Nire ustez emaitzak gazi gozoak izan dira.
|
|
|
Ahultasunik nabarmenetarikoa da EITB k kanpoan erosten duela fikzio ia guztia, bertoko ekoiztetxeen lana bultzatu ordez. Horrek urteetako proiektuak geratzea,
|
ikus
entzunezkoen sektorea desprofesionalizatzea, aktoreen langabezia eta ekoiztetxeen itxiera ekarri du. Miren Azkaratek, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburu ohiak, salaketa hori egiten zuen hainbat egunkaritan:
|
|
|
Miren Azkaratek, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburu ohiak, salaketa hori egiten zuen hainbat egunkaritan: ?(?)
|
ikus
entzunezkoen sektorea ere, kinka larrian dago, zalantzarik gabe.
|
|
|
Inguruko telebista kate guztiak ari dira fikzioaren aldeko apustua egiten, Madrilgo kateetan zein autonomikoetan; ETBren jarrera, aldiz, guztiz kontrakoa da. Horrek berarekin ekarri du proiektuak geratzea eta euskal
|
ikus
entzunezkoen sektorea desprofesionalizatzea, aktoreen hamarretik batek baino ez baitu lan egiten. Sektorearen egoera inoiz baino larriagoa zela adierazi zuten; orain arte ondo zebiltzan batzuk ixten ari dira, eta besteetan erregulazio espedienteak ari dira martxan jartzen?
|
|
|
Joera nagusi horren berri aspaldi eman zen «bigarren pantaila» (second screen) kontzeptuaren bitartez, eta gaur arte onura handiena ekarri dio
|
ikus
entzunezko sektoreari (Mateu eta Clavell, 2005; Smith, 2009; The Cocktail Analysis, 2013; Ofcom Communications Market Report 2013; Nielsen Q1 2013 Cross Platform Report). Kanal tradizionalek beren ohiko presentzia mantentzen dute, nahiz eta datuen arabera, publikoak gero eta atxikitasun gutxiago sentitu hedabide tradizionalen proposamenekiko.
|
|
|
Edukien ekoizpenari, zabalkundeari eta banaketari dagokienez, iraultza isil baten lekuko izaten ari dira
|
ikus
entzunezkoen sektorea eta kazetari lanbidea. Ingurune digitalek plataformak, tresnak eta formatuak konbinatzeko gonbita egiten digute, hainbat zentzu eta jarrera abian jartzeko asmoz:
|
|
2016
|
|
|
Ordutik hona,
|
ikus
entzunezko sektore publikoaren erregulazioak aldaketa garrantzitsuak izan ditu. Espainia Europar Batasunean sartu eta gero (1986), ikus entzunezko komunikazioko enpresa publikoak nazioarteko itunen bidez arautzen dira.
|
|
2017
|
|
|
EITB eta EIKEN gidari direla, Euskal Herriko
|
ikus
entzunezkoen sektoreko hiru gazte ekintzaile elkartu dira formatu berrien laborategi hau martxan jartzeko: Diego Urruchi, Media Attack transmedia agentziaren sortzailea; Elbio A. Nielsen, Develop HUB komunitatearen sortzailea eta presidentea (ikus entzunezko proiektu berritzaileak bultzatzen ditu komunitate horrek eta sektoreko hainbat profesional biltzea lortu du arrakasta handiz) eta berrikuntza masterraren koordinatzailea; eta Jokin Etcheverria, J.O.K films etxearen sortzailea, eta Pirinioen bi aldeetako hainbat mediotan zinema ekoizlea.
|
|
2018
|
|
|
Nafarroako zerga arau berriak eta erkidegoan dauden paisaia naturalak giltzarri izan dira, Itziar Garcia Zubiriren ustez,
|
ikus
entzunezkoen sektorea hazteko. Lan ona egiten ari direla dio, baina tokiko profesionalak eta ekoiztetxeak zaintzeko eskatu du.
|
|
|
Napar Nafarroako
|
ikus
entzunezkoen sektoreko enpresa eta profesionalen interesen ordezkaria da. Nafarroako sektorearen hazkundea bultzatzea du xede, ekoizpenaren kalitatea eta bolumena hobetuz, betiere enpresa eta profesional nafarren interesak zainduz.
|
|
|
Hamar urte beteko ditu jaialdiak, eta hori ospatzeko Telebistaren jaia prestatzen ari dira irailaren 8rako. " Festval jaialdiari esker, Gasteiz erreferentziakoa bihurtu da
|
ikus
entzunezko sektorearentzat hamar urte hauetan. Hamargarren edizioa lortutako arrakastaren aitorpena izatea nahi dugu", nabarmendu du Urtaranek.
|
|
|
Diputatu nagusiak gaur goizean Donostian egin den prentsa agerraldian hartu du parte, eta berekin izan dira Maite Iturbe EITBko zuzendari nagusia eta Luistxo Fernandez, CodeSyntax enpresakoa eta JarriON aplikazioaren garatzailea. Foru arduradunak gogoratu duenez, 2deoren ibilbide guztia
|
ikus
entzunezkoen sektoreko eragileen eskutik egin da, eta gaurko agerraldia ere horren isla izan da. «Garrantzia handia du gauzak nola egiten diren eta, Etorkizuna Eraikiz ekimenaren kasuan, elkarlaneko gobernantza da bere ezaugarri nagusia.
|
|
|
Ikus entzuleek mundu osoan ekoiztutako azken lan azpimarragarrienak ikusteko duten aukeraz gain, jaialdiak
|
ikus
entzunezkoen sektorera berariaz zuzendutako beste ikuspegi bat ere badu: sortzaileen, ekoizleen eta banatzaileen arteko topalekua izatea.
|
|
|
Sektorea, bai, bai...
|
Ikus
entzunezkoa sektore sektorea da, eta ez hitzez bakarrik, emankorra eta profesional bikainez osatua baizik; eta bereak eta bi egiten ari da azken hamarkada honetan krisian ez itotzeko.
|
|
2019
|
|
|
Aurreikuspen guztien arabera, oso garai zailak datozkigu hizkuntza gutxituoi
|
ikus
entzunezko sektorean. Munduko oligopolioen gero eta indar eta irismen handiagoa batetik, eta estatu espainiarrak eta frantsesak alor honetan uzten ari diren maniobrabilitate tarte gero eta estuagoa bestetik, urjentziazkoa da urrats azkarrak eta sendoak ematea edukiak sortu eta banatzeko esparruan.
|
|
|
1997ko Amsterdameko Tratatuan egindako aldaketen ondoren, egun, 151.artikuluan aurki dezakegu kultura gaia. Gure analisiaren helburuari dagokionez, berezikiinteresgarria da artikulu horren 2 atalean datorrena, zeinaren arabera, Erkidegoaren ekintzakeuropar herrien kultura eta historia hobeto ezagutzeari eta hedatzeari, Europan garrantzitsua denkultura ondarearen kontserbazioa eta babesa, merkataritzakoak ez diren kulturarekin lotutakohartu emanak, sorrera artistikoa eta literarioa,
|
ikus
entzunezkoen sektorea barne. Berriz ere, kultura nozio etnizista gisa nabarmentzen doa kulturaren eta kultura sormenaren inguruanelementu dinamiko gisa.
|
|
2020
|
|
|
Lehen azterketa partzial batetik, bi ondorio aurrera ditzakegu. Lehenengoa, kultura industrien pisua
|
ikus
entzunezkoen sektorerantz bideratzen ari dela etengabe eta gero eta gehiago. Eta, bigarrena, telekomunikazioen arloa ikus entzunezkoen sektorea xurgatzen ari dela.
|
|
|
Lehenengoa, kultura industrien pisua ikus entzunezkoen sektorerantz bideratzen ari dela etengabe eta gero eta gehiago. Eta, bigarrena, telekomunikazioen arloa
|
ikus
entzunezkoen sektorea xurgatzen ari dela.
|
|
|
Ikus entzunezko ekosistemaren errotiko eraldaketak eta ikus entzuleen kontsumo ohituren aldaketak ekarritako aldaketa kulturalek zaharkitzera kondenatu dituzte
|
ikus
entzunezko sektorea arautzeko moduak, eta 5Ga ezarri eta banda zabal mugikorra hedatzen hasita, are nabarmenagoak dira premiak.
|
|
|
Lau finalistetatik bakarra pasatuko da hurrengo fasera: irabazleak 4K teknologiarekin ekoitzi du euskarazko websail bat,
|
ikus
entzunezko sektoreko profesionalen laguntzarekin. Etxeberriak iragarri duenez, bi aste barru jakinaraziko dute zein den irabazlea, eta udan ekoitziko dute haren websaila.
|
|
|
Haserre errespetu falta bat delako Legebiltzarrari, herritarrei, ponentzian parte hartu eta hainbat neurri proposatu dituzten adituei,
|
ikus
entzunezko sektoreari, EiTBko langileei... inteligentziari berba bakarrean esatekotan.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko sektoreari dagokionez, EH Bilduk proposatu du funts bat sortzea, zinema eta ikus entzunezkoak sortu edo produzitzeko, «arreta berezia eskainiz euskarazko produkzioari».
|
|
|
Pozik eta harro hartu nuen izendapena, batik bat
|
ikus
entzunezko sektorekoen izenean, baina egia da egoera honetan onena dela nik ez parte hartzea. Erantzukizun handia litzateke orain pregoilari izatea, eta erabaki zentzuzkoena da atzeratzea; osasun krisia ez den beste zerbaitetaz hitz egitea lekuz kanpo legoke, eta erakundeei dagokie ardura hori.
|
|
|
Eta, hain zuzen, hortik jo behar nuen pregoian ere, dena aldatu aurretik. Besteak beste,
|
ikus
entzunezko sektorean berdintasunaren aldarria nabarmendu behar nuen, ez baita erraza emakume batentzat halako ibilbidea egitea.
|
|
|
Hala ere, ez da hau pandemiaren ondorioz eten egin behar izan zuten filmaketa bakarra; zehazki, Nafarroan 33 geroratu behar izan zituzten. Baina gutxinaka,
|
ikus
entzunezkoen sektorea ere berpizten ari da, eta aurki berrekingo diete horietako gehienen grabaketa lanei.
|
|
|
Enpresa munduan eta konkretuki ni lanean nabilen
|
ikus
entzunezkoen sektorean koronabirusak izango duen eragina kudeatzeko estrategiak birplanteatzen eta sustatzen daramatzat azken asteak. Hain zuzen ere, aldaketen aurrean erreakzionatzeko gaitasuna eta pentsatzeko modu aitzindariak dituzten enpresetako zuzendaritzan lana egiteko zortea izan dut azken hamabost urteetan.
|
|
|
Horrez gain, Coach Exekutibo naizen begiradatik enpresetako zuzendaritzan eta batez ere lidergoan bultzatzen hasi diren hainbat beharri buruz analisi labur batean jarriko dut fokua lehenik, modu jeneralista batean egina; eta
|
ikus
entzunezkoen sektoreari buruzko hausnarketa labur batekin amaituko dut artikulu hau.
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektoreari begirada azkarra
|
|
2021
|
|
|
Gainera, erkidegoko
|
ikus
entzunezkoen sektorea bultzatzea da kontseiluaren beste funtzio bat. Ximo Puig Valentziako Gobernuko presidenteak ideia hori nabarmendu du, kontseiluaren kargua hartzeko ekitaldian:
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektorea arautuko du kontseiluak. Arau horiek betetzen ez direnean, zigorrak jartzeko eskumena ere badu, ikus entzuleei interes publikoko eta egiazko informazioa heltzen zaiela ziurtatzeko.
|
|
|
Europako legeriak behin baino gehiagotan azaldu du funtsezkoa dela
|
ikus
entzunezkoen sektorea erregulatzeko organo independenteak edukitzea. Ideia horri eta Valentziako estatutuari tiraka eratu dute organoa.
|
|
|
«Film horiek hamalau hizkuntzatan daude eskura, eta hizkuntza horietako batzuek hiztun gutxiago dituzte katalanak baino», adierazi du Plataforma per la Llegunak. Kataluniako Generalitateko gobernu berriari zuzendu zaio plataforma,
|
ikus
entzunezko sektorean katalanaren egoera hobetzeko «neurri eraginkorrak» martxan jartzeko eskatuz.
|
|
|
Hamar proposamen jasotzen ditu manifestuak. Lehena «euskarazko
|
ikus
entzunezkoen sektoreko finantzaketa publikoa argitzea eta handitzea» da. Sustatzaileek uste dute «politika publiko sendoak» behar direla euskarazko ikus entzunezkoen arloa aro digital berrira egokitzeko.
|
|
|
Hilaren 23an, bestalde, Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura Departamentuak omenaldi bat egingo die herrialde horretako
|
ikus
entzunezko sektoreko profesionalei, azkenaldian Goya, Feroz eta Forque sarietan lortutako aitortzak direla eta. Ane Gabarain aktorea, Diego San Jose gidoilaria, Koldo Zuazua ekoizlea eta Mikel Serrano arte zuzendaria elkartuko dituzte.
|
|
|
Euskal
|
ikus
entzunezko sektorea geldialdian ikusirik, konfinamenduari buruzko film labur bana sortzea proposatu zieten zortzi zinemagileri Eusko Jaurlaritzak, ETBk, Donostiako Zinemaldiak eta Zinebik. Itxitik deitu zioten deialdiari, eta laguntza horiekin sortutako lanak dira gaurko saioan proiektatuko dituztenak:
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektorerako laguntzak: 100.000 euro, zinema, telebista eta plataforma digitaletarako proiektuak, film laburren ekoizpena eta gidoien idazketa sustatzeko.
|
|
|
|
Ikus
entzunezkoen sektorea estrategikotzat joten dau Pantailak euskaraz mobimentuak euskerearen normalizazinorako. Horretarako, EITB indartzea, euskerazko streaming plataforma bat sortzea eta Netflix, Amazon Pride eta HBO moduko plataforma nagusietan euskerearen presentzia legez bermatzea eskatzen dabe.
|
|
|
1 Euskarazko
|
ikus
entzunezkoen sektoreko finantzaketa publikoa handitzea.
|
|
|
Eta, batez ere, hauxe da ikusten dena:
|
Ikus
entzunezko sektorea zatikatuta dago; tokiko hedabide asko desagertzeko arriskuan daude; plataforma handiak nagusitzen ari dira; eta bestelako arriskuak ere badira (Fake news ak eta abar). Transformazio erritmoa zoratzekoa da, zaila da gaur egungo gizartearen ezaugarriak argi eta garbi definitzea, ezin dugu hemendik bost urtera ikus entzunezkoen kontsumoa nolakoa izango den jakin, baina prestatuta egon nahi dugu”.
|
|
2022
|
|
|
Naparrek gobernuari aurkeztutako txostenak telebista eta
|
ikus
entzunezko sektorearen azterketa egiten du, eta aldameneko herrien egiturak begiratzen ditu.
|
|
|
Naparreko presidenteari iruditzen zaio Interneteko gordelekuan eduki zaharrak sar daitezkeela doan ikusteko, eta egun egiten direnak zabaltzeko ere baliagarria litzatekeela plataforma. «Bestetik, Nafarroan
|
ikus
entzunezkoen sektoreak ez du izan traktore lanak egiten lagunduko liokeen difusio egitura bat orain arte. Beste herrialde askok badituzte halakoak.
|
|
|
Orokorrean Bizkaiko
|
ikus
entzunezko sektorea bultzatzeaz gain, espezifikoki euskarazko ikus entzunezko sektorea ere sustatzeko kenkari fiskal sorta bat ezarri nahi du Bizkaiko Foru Aldundiak. Proposatutako lege aurreproiektuaren arabera, gastuetan %35etik %60 arterainoko kenkariak izango dituzte Bizkaian ekoitzitako filmek, eta %45etik %70 arterainokoa izango dira kopuru horiek baldin eta ikus entzunezkoak euskara hutsezkoak badira.
|
|
|
Orokorrean Bizkaiko ikus entzunezko sektorea bultzatzeaz gain, espezifikoki euskarazko
|
ikus
entzunezko sektorea ere sustatzeko kenkari fiskal sorta bat ezarri nahi du Bizkaiko Foru Aldundiak. Proposatutako lege aurreproiektuaren arabera, gastuetan %35etik %60 arterainoko kenkariak izango dituzte Bizkaian ekoitzitako filmek, eta %45etik %70 arterainokoa izango dira kopuru horiek baldin eta ikus entzunezkoak euskara hutsezkoak badira.
|
|
|
Umore tonuz aurkeztu zuten, atzo, Sara Cozar eta Joseba Usabiaga aktoreek Gure Zinema plataforma berria. Donostiako 70 Zinemaldiaren testuinguruan, euskal
|
ikus
entzunezkoen sektorearen parte handi bat bildu zuten horretarako, eta ospakizun jarrerarekin aurreratu egitasmo berriaren nondik norakoak.
|
|
2023
|
|
|
Hala ere, Eskualdeetako edo Eremu Urriko hizkuntzen Europako Gutuna eguneratzeko beharra ere ezinbesteko litzake, kontuan hartuta
|
ikus
entzunezko sektoreak izan duen garapena hori onartu zenetik. Gainera, Espainian pil pilean dagoen lege berri bezalako gehiago etor daitezke hainbat estatuetan (teknologia berrien garapena medio) eta Europak horietarako proposamen bat izan luke hizkuntzen garapena ziurtatuta egon dadin.
|