|
2000
|
|
|
Askatasunarena zelai handiegia da honekin amaitutzat eman nahi izateko. Askatasunarenkontzepzioan sakontzeko,
|
ikus
adibidez: FOUCAULT, M. (1994) Hermeneutica del sujeto.
|
|
|
Dena den, alabaina, interesgarria da beti ikusmolde filosofiko bat bere garaiko beste batzuen aurrean kokatzea, batik bat antagonikoak badira. Antagonismo mota hauen haria erraz nabaritzeko,
|
ikus
adibidez D’AGOSTINI, F.: 1997, Anatfticos y continentales, Madril, Catedra, 2000.
|
|
|
30 Lotura bitarren taulak modu errazean ulertzeko,
|
ikus
adibidez DEAÑO, A.: 1974, Introduccion a la logica formal, Madril, Alianza:
|
|
|
50 Logikaren filosofia eta logika desberdinen izaera hobeki ulertzeko,
|
ikus
adibidez HAACK, S.: 1978, Filosofia de las logicas, Madril, Catedra, 1982.
|
|
2003
|
|
|
|
Ikus
adibidez Euskaldunon Egunkaria, I; Gara,; El Nervion,.
|
|
|
6 Horrek ez du esan nahi Konstituzioaren aldeko euskarazko bertsorik izan ez zenik;
|
ikus
adibidez Altzibar, 1986: 38; berak dakartza garaiko Bizkaiko bertso eta gabon kanta guztiak. Antonio Zavalak bildu ditu, bestalde (1989, 1991, 1992) Frantziako Iraultzatik Lehenengo Karlistada bitartean kaleratutako bertso ugari.
|
|
2005
|
|
|
24 Euskal prentsak jasaten zituen mugapenez
|
ikus
adibidez Corcuera (1979: 86) edota Zorrilla (1988).
|
|
|
Hala eta guztiz ere, azkenengo aldia da —1990etik aurrera— digitalismo gordinenaren sasoia. Azken urte horien irudi bat izan dezazuen,
|
ikus
adibidez Nelson-en (2001, 273 or.)" The Door in the Sky" atala.
|
|
2006
|
|
|
378
|
Ikus
adibidez, Mañaricúa y Nuere, Andrés (1984): Vizcaya, siglos VIII al XI, los orígenes del Señorío, Bizkaiko Aurrezki Kutxa, Bilbo.
|
|
|
Garai honetako historiarako
|
ikus
adibidez: K. Larrañaga (1992) eta E. García Fernández (2003).
|
|
|
260
|
Ikus
adibidez, Ernesto García Fernández (1998): –Hiribilduen sorkuntza prozesuak eta herri eraketa (XI. XV. mendeak)?, Lur Entziklopedia tematikoa:
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, zenbait ipuin baliagarri izan daitezke, haurren arazoei, zalantzei eta galdera zehatzei erantzuteko. Hain zuzen ere, zenbait ipuin idatzi dira, haurren arazoak, zalantzak, atsekabeak eta ohitura txarrak kontakizun moduanlantzeko(
|
ikus
adibidez, Estivill eta Domenech, 2004). Bestetik, ipuinek askotanmunduari buruzko jarrerak eta ideiak aldarazten laguntzen dute.
|
|
|
Egia da, gerra garaian eta 1940ko hamarkadan, frankismoak eta frankistek borondate garbia azaldu zutela abertzaletasunarekin, demokraziarekin eta ezkerrarekin zerikusia zuen guztia zapaltzeko eta, ezkerreko kideen kasuan bereziki, fisikoki desagerrarazteko. Baina, bestalde, egia da, urteek aurrera egin ahala, agintarien zurruntasuna eta gogortasuna mantendu arren(
|
ikusi
adibidez Jose Artechek bere egunerokoan idatzitakoak zentsurari buruz), harremanak berrosatuz joan zirela, zirrikituak irekiz eta zenbait gauza egiteko aukerak ugarituz. Aurrerago ikusiko dugunez, 1950eko hamarkadan, euskal kulturak indar berriak hartu bazituen, hemen eta erbestean horretan lanean ari ziren euskaldunen ahaleginen ondorio izan zen.
|
|
|
5 Emigrazioari buruzko informazio zehatza ikus daiteke lan askotan.
|
Ikus
adibidez Ibarra (1987, 46), edo Jauregui (1981, 64).
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, alde batera utziko dugu hemen beste gogoeta interesgarri bat egiteko aukera: Gramatika sortzailea bezalako teori esparruen inguruan sortu izan direnak
|
ikusi
adibidez testuko 3.1.1 ataleko (40b?) nazioarteko arauei dagozkie ala euskararen araua propioen arabera (erabilera mota jakin baterako) sortu ote dira. Berez, zorrozki jokatuta garbi izan behar dugu zer diren kimikako IUPAC bezalako nazioarteko batzorde batek finkaturiko nazioarteko arauak:
|
|
|
13 Oso azpimarratzekoa da izen jakin batzuek osagi bikoitz desberdinak hartuta tankera desberdinetako tandem elkarteak eratzen dituztela:
|
ikusi
adibidez harreman> izena (§3.1.2 b) eta d). Era berean, osagai bikoitz jakin batek desberdin jokatzen du hirugarren osagai desberdinekin:
|
|
|
Era berean, osagai bikoitz jakin batek desberdin jokatzen du hirugarren osagai desberdinekin:
|
ikusi
adibidez burdina/ sufre> (§3.1.2, eta §3.2), presio/ bolumen> (§3.2.2 d) eta 3.2).
|
|
|
4
|
Ikus
adibidez Petöfi k (1976) gai berezituen inguruko komunikazioaren barruan bereizten dituen egoera motak:
|
|
|
12
|
Ikus
adibidez Hidalgok (1996) Altuberen (1929) ikuspuntuaren aurka ematen dituen adibideak eta datuak.
|
|
|
a) Orotarikoetan,
|
ikus
adibidez Duvoisin-en, biltzen dituzte guk ez bezalako bihi aldeak? (Lab, 131).
|
|
|
Pertsonekikoan argi badago kontua, are argiago dago multzo izaera hori abereekikoan.
|
Ikus
adibidez, gainerakoen argigarri, urdalde> sa rrera lexikaleko hainbat argibide: Urdalde, piara de cerdos.
|
|
|
8
|
Ikus
adibidez Azkueren apaiz ikaskide izandako Jose Larrazabalen 1889.05.10ko eta
|
|
|
348
|
Ikus
adibidez Gipuzkoako Diputazioaren 1920.12.20ko gutuna Azkueri (in ABAEUS 1920), baita hurrengo urteetakoak ere.
|
|
2009
|
|
|
17
|
Ikus
adibidez Euskararen liburu zurian egin zuen ekarpena edota:
|
|
|
Hau izan da, hain zuzen, ere ahozko historiaren aurkariek behin eta berriro aldarrikatu dutenpuntua, idatzizko dokumentuetan inongo subjektibotasunik egon izan ez balitz bezala. Eztabaidahonen inguruan,
|
ikus
adibidez: Folguera (1994).
|
|
|
|
Ikus
adibidez Peter Burke (2001) historialariak irudi eta argazkien sorkuntza, erabilera etamanipulazioaren inguruan egindako azterketa interesgarria.
|
|
|
Aitzitik, ez omen daberdin gertatzen emakumeen kasuan (Heintz, Nadai, Fischer eta Ummel, 1997); izan ere, batzuetan kontrakoa gertatzen baita. Horrela, literaturan «Erle Erregina»sindromea izenaz (Queen Bee Syndrome) ezagutzen den fenomenoaren arabera, goi mailako postuetara iristea lortu duten zenbait emakumek beste emakumeenaurrerapena oztopatzen dute(
|
ikus
adibidez, Ellemers, Van den Heuvel, De Gilder, Maass eta Bonvini, 2004). Hau da, gizonen artean kargua ondorengoei uztekoorduan sexu bereko kideei uztea nahiago izatea, antza, ez da gertatzen emakumeenkasuan.
|
|
|
Emakumeek, oro har, organizazioetan, eta batez ere kirol federazio eta klubetan parte hartzeko garrantzia duen beste aspektu bat ordutegia da. Erakundehorietan batez ere arratsaldean (edota gauean) eta asteburuetan kudeatzen dakirol jarduera; ordutegi horiek ez dira bateragarriak familiako kontziliazioarekin (ez dugu ahaztu behar oraindik ere, kristalezko sabaia egotea eragiten duengeneroko rolen banaketa desberdina gertatzen dela;
|
ikus
adibidez, Eagly, Woodeta Diekman, 2000). Kirola bezalako aisialdiko jarduerak lanaldia amaitzen denean egiten dira, eta ordutegi hori betetzea beharrezkoa da egituraren oinarriandauden kirolari eta klubei zerbitzua emateko.
|
|
|
|
Ikus
adibidez Nizkor taldearen erreakzioa:
|
|
|
|
Ikus
adibidez Giza Eskubideen Europako Auzitegiaren muturreko kasua: Flauss, Jean François, «Requisitoire contre la mercantilisation excessive du contentieux de la reparation devant la CourEuropeenne des droits de l, homme», Recueil Dalloz aldizkaria, 4 zenbakia, 2003, Kronikak, 227230 orrialdeak.
|
|
|
|
Ikus
adibidez kanpaina horietako baten azalpena in http://jane.h3m.com/ s02b99f7/ acx/ index.php, option= com_ content&view= article&id= 885: jasota bezela&catid= 42: euskara gurealtxorra&Itemid= 82; bideoa, berriz, hemen: soilik Hotmail-i buruzko azalpena, ostera, hemen:
|
|
|
166
|
Ikus
adibidez Iban Arantzabalek eta Patxi Gaztelumendik gaiari buruz idatzitakoa (http://www.arantzabal.com/azoka telebistaren indarra eta http://www.larrabetzu.org/gaztelumendi/, p= 1176, hurrenez hurren).
|
|
|
Sailkatze irizpideen arabera, ordea, bestelakoak izan daitezke zifrak.
|
Ikus
adibidez Justo Maria Mokoroa «Ibar»ek eta Ibon Sarasolak mende horietako produkzioaz emaniko zenbakiak in Torrealdai, 1997: 41 Sarasolak, adibidez, 50 orrialdetik gorako literatura liburuak baino ez ditu zenbatzen; edozelan ere, Torrealdaik dioenez (1997:
|
|
2010
|
|
|
101 Maila konkretuagoan, eskumen konpartituak direla medio, dekretu edo agindu bidez jarduna da Gobernu Zentralaren MEC:
|
ikus
adibidez 1987ko irailaren 10eko Agindua (Petchen 1990: 466) eta, bereziki, Real Decreto 955/ 1988, de 2 de septiembre, del Ministerio de Educación y Ciencia, que introduce el euskera en las pruebas de aptitud para acceso a la Universidad del Pais Vasco (BOE, 1988IX)
|
|
|
Haitzuloetako margorik zaharrenak Afrikakoak izango lirateke eta hona ailegatzen ari garen neurrian modernoagoak izango lirateke!... ba ez!! Alderantziz da!... eta Egipto, antzinako eredutzat duguna, historikoki garrantzi handikoa, hango margoek sei mila edo zazpi mila urte izan ditzakete eta ez dute zer
|
ikusirik
adibidez Puente Viesgok dituen 40 mila urterekin edota Ekaingo margoek dituzten 20 mila urterekin!
|
|
|
Abertsioaren orokortzea BX rekiko txikiagoa izan zen txandakaturiko aurre esposizio baten ondoren, bloketako aurre esposizio batekin baino. Aurre esposizio programa honen efektua txandakatu bloke efektu izenaz ezagutzen da, eta ondorengo ikerketetan ihardetsia izan da(
|
ikus
adibidez, Artigas, Sansa eta Prados, 2006; Bennett eta Mackintosh, 1999; Mondragón eta Hall, 2002; Rodríguez eta Alonso, 2004; baita ere, adibidez, Dwyer, Hodder eta Honey, 2004, efektu hau gizakiekin egin den erakustaldi batean).
|
|
|
Esan bezala, nire haurtzaroko lagun minena zegoen bahitzaileen artean, Luismari Juaristi, txikitan Elgoibarren izan nituen adiskide urrietako bat. Badakit disgustu itzela hartu zuela bahitutakoa nire osaba zela jakin zuenean (zenbait egunkaritan esaten zena egia baldin bazen, bahitutako besteren bati belaunetan tiro egin ziola alegia?
|
ikus
adibidez ABC,, 13 or.?, ongi imajina dezaket egoera gogorra berari ere egokitu balitzaio lagun minaren osabari gauza bera egiteko agindua betetzea, baina belaunak tirokatzea hain modan zegoen garai hartan gure osaba onik atera zen bahiketa hartatik, auskalo nola edo zergatik, gure familiaren kontaktu abertzaleengatik ez ezik, nire aspaldiko lagunaren bitartekaritzagatik ere bai agian).... Komandoko gehienak edo guztiak omen ziren elgoibartarrak (nire beste ikaskide baten arreba tarteko zela, esan zidatenez), eta horregatik edo osaba ezkutatuta izan zuten zuloa gure etxetik oso gertu zegoen.
|
|
2011
|
|
|
Bertako gutxituari inolako aukerarik eta lehentasunik ukatu gabe, beste hizkuntza bat, batez ere gutxitua bada, agerraraztea kultura eta hizkuntza aniztasunaren aldeko ekimena izango da, eta beraz lehentasuna izan behar duena. ekimen kulturalak ez ezik hizkuntza eskubideen alorrean ere eginkizun ugari agertzen dira eremu honetan, aniztasunaren bidetik bideragarri eta aberasgarri direnak.
|
Ikusi
adibidez, Aierdi & uranga (ed.) (2008) liburuan euskara, immigrazioa eta hizkuntza eskubideen inguruan biltzen diren gogoetak; material interesgarria da auzi honetan aurrera egiteko. europako kontseiluak eman zuen aurrera pauso garrantzitsuetarikoa erregio edo gutxiengoen hizkuntzen europako karta (1992) izan zen hizkuntza eskubideen alorrean, eta hainbat estatutan, formalki bederen, hartu di... Norbanakoaren eleaniztasunerako ibilbidea ez baita eskola bidez sortutakoa soilik; are gehiago, eskola baino askoz lehenago izan da gizakia eleanitz, eta gaur immigrazioak derrigorrez sortzen dituen eleanitzak ere ondo babestu eta balioztatu ditzake portfolio ekimenak. eleaniztasunaren aldeko europako kontseiluaren ahalegin hau, oro har, elebakartasuna arrisku eta pobrezia bezala ikusarazteko oso ekimen baliagarria litzateke, nahiz eta bertan hizkuntza gutxituek ez duten trataera edo aipamen berezirik. hizkuntza aniztasuna gizartearentzat eta norbanakoarentzat aberasgarri eta beharrezkoa dela azpimarratzeko uNeSCoren ekimenak ere oso aproposak iruditzen zaizkigu. eta hemen bai, hizkuntza gutxituek, arriskuan dauden hizkuntzek, leku berezia hartzen dute, Nazio Batuei eta uNeSCori, kultura, hezkuntza eta zientziaren ardura duen erakunde bati dagokion ardura behingoz bere gain hartuz.
|
|
|
...u elebidunak, Lehen hizkuntzaren murrizketa edo ordezkapena suposatzen dutenak... eta Manterola eta Berasategik (2011), bilketa nahikoa zehatza egiten dute hizkuntza gutxituak erakusteko sortu diren elebi/ eleanitz irakats sistemen ezaugarriak modu kritikoan aztertuz. euskal herrian bertan badugu eskarmenturik, eta badakigu posiblea dela ikasle eleanitzak sortzea, tartean euskara ere ondo garatuz(
|
Ikus
adibidez, eleanitz proiektua, elorza & Muñoz, 2011). ez edozein baldintzetan, jakina. Baldintza hauek aztertu behar lirateke hobeto. hezkuntza eta hizkuntza zientzietan bada zer ikasteko. zenbait printzipio eta bitarteko aipatuko ditugu ondoren osotasun pretentsiorik gabe.
|
|
|
|
Ikusi
adibidez. Joyce.
|
|
|
|
Ikus
adibidez: «Unibertsitateaz Zabalen oharrak», Zabal, 4 (1973), 5 edo G. Bidart:
|
|
|
Euskaltzaindiaren Batzar agiriak, Lantalde berri honek landutako hitz zerrenda Euskera buletinean argitaratu zen(
|
ikus
adibidez, «Arkitektur hiztegia» Euskera, 24 (1979), 307
|
|
|
Abulia eta apatia ondorengo jokabideen bidez azaleratzen dira: ...edo eskolan iraunkortasun falta dela eta porrot egiten dute (adibidez, ikasleen kasuan ez dituzte eskolako etxeko lanak egiten edota ez dira klasera joaten, eta, langileen kasuan, hasitako lanak amaitzeko zailtasunak izan ditzakete eta lanera maiz faltatu); anergia fisikoa ere ohikoa izaten da, hots, subjektua ordu luzez eserita egotea ezertxo ere egin gabe edota ekintza sinpleak egiten (telebista
|
ikusten
adibidez).
|
|
|
1
|
Ikus
adibidez egile eta fundazio hauek plazaratu dituzten esperientziak: Moulaert eta Nussbaumer (2005), Young Foundation (www.youngfoundation.com) edo Crises (www.crises.uqam.ca).
|
|
2012
|
|
|
Üsüenik bertseta lau herrokatan agertzen dügü, ützülpenari lekü baten üzteagatik ere, bena zonbait aldiz bi herrokatan irakur daite:
|
ikus
adibidez Aimonen lau semeak (Sohüta/ Sorhoetan 1984an), eta Xiberoko jauna (Ezpeizen 2008an).
|
|
|
Ohargarria denez, hortaz, determinazioa eta egonkortasuna erabatekoak diraAlthusserren proposamenean. Althusserren itzalpean estatuaren ikuspen arinagoakzein instrumentalagoak burutzen saiatuko dira Poulantzas moduko teorialariak (gaihoni buruz,
|
ikus
adibidez Poulantzas/ Miliband eztabaida famatua); baina Althusserrenarabera, estatuaren indar interpelatzailea kontuan hartuz, giza eragiletasun sortzailea (norbanakoa zein kolektiboa) edozein ikuspegi teorikoren ardaztzat jartzea ideiafaltsuetan oinarritzea da.
|
|
|
Fidel Sagarminaga edo Pedro Egaña, Cánovasen eta ahaldun probintzial berrien politikaren aurka aurrez aurre jarri ziren buruzagi politiko eta foruzale bi izan ziren.
|
Ikus
adibidez El Noticiero Bilbaino agerkarian, 1879ko maiatzaren 22an, Egañak argitaratu zuen artikulua. Hautsak harrotu zituen eta tirabirak sortu Ahaldun probintzialaren eta P. Egañaren artean.
|
|
2013
|
|
|
18 Leninen eragin ideologikoa oso nabaria da testuan zehar. Leninek nazio arazoari buruz egindako ekarpenak jasotzeko,
|
ikusi
adibidez (Lenin, 1914; 1920). Ikusi ere (Bakunin, 1977; Trotsky, 2001; Zedong, 1974; Chinh, 1967).
|
|
|
Fisika kuantikoa, noski, razionalizaziotik kanpo dago, erabat: ikertzaileek behin eta berriz errepikatu behar izaten dituzte haien esperimentuak ikusten dutena onartzeko(
|
ikus
adibidez Science et vie aldizkariaren 1.097 zenbakia). Borroka bat dago errealitatearen eta razionalizazioaren artean kasu horretan:
|
|
2014
|
|
|
kanpo ikuspuntua: kuantifikatzaileak agertzen diren testuingurua kontuanhartuaz, hau da, kuantifikatzaileek perpausean hartzen duten posiziosintaktikoari begiratuaz eta perpaus horretan ager daitezkeen bestekuantifikatzaile batzuekin edo beste elementu (operatzaile semantiko) batzuekin eduki dezaketen harreman semantikoa ikertuaz(
|
ikus
adibidez, Etxeberria eta Irurtzun, 2004, prestatzen).
|
|
2015
|
|
|
28
|
Ikus
adibidez, Edorta Aranaren. Medioen hedadura eta hartzaileen izaera Hego Euskal Herrian? (Nor taldea, 2000, bereziki 21 orrialdeetako datuak); ikus, era berean, Azpillaga, De Miguel eta Zallo, 2002:
|
|
|
Dena dela, sasoi hartan kasik astero astero kaleratzen zituen aldizkari honek euskara batuaren kontrako artikulu gogor samarrak.
|
Ikus
adibidez (bakarren batzuk aipatzearren), Goiz Argiren 226, 238, 256 eta 257 zenbakietan ageri direnak. 238 zenbakikoa (JOLU, k sinatua) bereziki gogorra da, izenburua bera lekuko:
|
|
|
Ugari izan dira harrezkero hedabide hauei eta euskalgintzan duten eraginari buruz plazaratu diren ikerketa eta gogoetak(
|
ikus
adibidez Camacho, 2002; Basterretxea, 2003; Zuberogoitia, 2003). Ez da harritzekoa, hortaz, Euskaltzaindiak ere 2015eko azaroan bere XX. Jagon Jardunaldia Hedabideak euskararen sustapenean gaiari eskaini izana.
|
|
|
Euskarazko hedabideen diru-laguntza politika berbagai izan da azken boladan. Jaurlaritzak Hekimen eko hedabideetara bideratutako diru kopurua, batetik, eztabaida iturri da(
|
ikus
adibidez, Iraola, 2016). Kinka horretan, bada diru-laguntza horiek EITB taldera bideraturikoekin alderatu dituenik:
|
|
|
Lan hau Kontrol Optimoaren Teoriaren testuinguruan kokatzen da. Kontrol Teoriak sistema dinamikoenportaera aztertzen duen arloa da, tresna eta kontzeptu matematiko ezberdinak erabiliz(
|
ikusi
adibidez (Fernandez Cara eta Zuazua, 2003) arlo honen teoria eta aplikagarritasun ezberdinen laburpen gisa). Orokorrean, kontrol optimizazio problemek hurrengo itxura daukate:
|
|
|
Telebista kateek ezagutzen dute errealitate hau; aitzitik, audientzia neurketa tradizionalen menpe bizidira oraindik, berauen arabera erabakitzen dutelako publizitate agentziek zein edukiri joango denatxikita euren publizitatea. Azken urteotan hainbat adituk auzitan jarri dute neurketa tradizionalarenhegemonia(
|
ikus
adibidez, Jenkins, 2013 eta Scolari, 2013a), batetik, ez duelako neurtzen ohikotelebista bidez ikusten ez dena, eta bestetik, ez duelako aintzat hartzen eduki horien jarraitzaileek saresozialetan egindako iruzkinen oihartzuna. Eskenategi berrian sortutako beharrez jabetuta, audientzianeurketez arduratzen diren enpresak hasi dira eskaintzen sare sozialen neurketa.
|
|
2016
|
|
|
• Bigarrenik, behin gutxieneko gaitasun hori gaindituta, korrelazio argia dago gaitasunaren eta erabileraren artean(
|
ikus
adibidez, Eusko Jaurlaritza, 2013: 52).
|
|
|
131
|
Ikus
adibidez Zalbide 2009.
|
|
|
435 Euskaltzaletasuna eta, are, berariazko euskalgintza lehenagotik datoz: iturburu zaharragoetara jo gabe (eta bada halakorik),
|
ikus
adibidez Zalbide 2007a, 2007b eta Zalbide eta Muñoa 2006.
|
|
|
Zehaztapenak, gainera, talde nortsunarekin izaten ditu maiz berariazko loturak:
|
ikus
adibidez, Jack Jedwab en 2008ko" How shall we define thee. Determining who is an English Speaking Quebecer and Assessing its Demographic Vitality".
|
|
|
Orain dela hogei urte hizkuntzen arteko banaketa soziofuntzional diglosiko moduko bat bazen (ordurako aski ahuldurik zen hori), gaur egun erabat galdu da banaketa hori. Beste alde batetik, eta datu hau benetan kezkagarria da, euskal arnasguneetan9, laugarren gune soziolinguistikoan (bertako biztanleen %80 baino gehiago elebidun diren eta, ondo beharrez, eguneroko hizkuntza arrunt euskara izan behar lukeen gunean,
|
ikus
adibidez Gros i Lladós 2009: 107):
|
|
|
Beste ikerketa batzuek argi berresten dute hori:
|
ikus
adibidez ARRUE proiektuaren emaitzak (Askoren artean: 33), V. mapa soziolinguistikoarenak (Eusko Jaurlaritza 2014:
|
|
|
Niretzat hona etortzea animagarria izan da oso.
|
Ikustea
adibidez Tabakalerako saioan hiru eszenatoki, argiztapena… Bertsogintza nola biltzen zen inguru erakargarri batean, baita inprobisazioaz ez dakienarentzat ere.
|
|
|
–Euskal Letrak behin betiko erreformatzeko?, artikuluaren sarreran aitortzen den bezala, Nabarra hilabetekarian argitaratu zen 2007ko uztaileko zenbakian, testu honen oinarria artikulu horren extended bertsioa den arren (Volgako Batelariak, VII); Tere Irastortzaren aipatutako artikulua, ordea, aldizkari bereko 2006ko irailekoan. Koldo Mitxelenaren iritzietarako,
|
ikus
adibidez, eta besteak beste,. Euskal literaturaren bereizgarri orokorrak?, in Euskal linguistika eta literaturaren bide berriak (Deustuko Unibertsitatea, 1981; nik Koldo Mitxelena gure artean bilduman irakurri nuen, Alberdania 2001). Xabier Amurizaren autokonparaketak Marcel Proustekin, ez gehiago, ez gutxiago?, Dinosauroak horizontean autoeditatutako nobelaren harira, Argia aldizkariko elkarrizketa batean agertu ziren(. Xabier Amuriza:
|
|
|
" Bidadorren olerkiak, narrazio laburrak eta ipuinak argitalpen txiki askotan aurki daitezke, prentsan, aldizkarietan eta literatura errezitaldietako liburuxketan". Eta olerki, narrazio labur, ipuin horien gaineko ikerketaren bat egitea ere ez legoke sobera,
|
ikusteko
adibidez dantzarekin gertatu bezala, non ikerkuntzaren bidetik erdietsi emaitza sormen lanetan kausitzen dugun, ea literatur sormen lanetan ere antzeman daitekeen artxibo eta paper zaharretan edoskitakoaren arrastoa.
|
|
2017
|
|
|
99 Atutxa, Kanonaren gaineko nazioaz, gorago aipatua,
|
ikus
adibidez 121 or.
|
|
2019
|
|
|
27 Jakintza esparru zabalagoetan ere aurkitu izan du Breathing Space terminoak aplikazio akademikorik. medikuntza alorrean, alergia kontuei buruzko lanetan,
|
ikus
adibidez gregg mitman en 2007ko Breathing Space: How Allergies Shape Our Lives and Landscapes.
|
|
|
32 alemanezko Sprachverschiebung, ingelesezko language shift edota gaztelaniazko desplazamiento lingü� stico dugu gogoan, luze zabaleko mintzaldaketa z dihardugunean. Bertako perspektibatik
|
ikus
adibidez zalbide 2001, 2002 eta 2016.
|
|
|
azken urteotan zoriontasunari buruz argitaratzen ari diren ikerketak ere kontuan hartzea komeni da, eta hor aukera bat dugu. Izan ere, gizartean egonezin nabarmena dago,
|
ikus
adibidez menpekotasunen bilakaera, tartean mugikorrena. Normalean ihes egiteko estrategiak dira menpekotasun horiek guztiak. euskarak plus bat izan behar duela aipatzen da sarri, eta hor, berriz diot, aukera bat dugu.
|
|
2021
|
|
|
Irakaslea ere oso ona iruditu zait, Eritz Unanue, pazientzia du, ondo esplikatzen ditu gauzak... Ikastaroan ez ezik, etxera joatean ere ikasten jarraitzen nuen, bideoa
|
ikusiz
adibidez. Ez zait gustatzen inor baino gutxiago izatea, eta horregatik, asko saiatu naiz nire ikaskideak bezain ona, edo hobeagoa izaten.
|
|
|
Kontuan hartuta une oro estimuluez inguraturik gaudela, eta gure garunak estimuluak prozesatzeko daukan gaitasuna mugatua dela, ezkutuko inhibizioaren funtzioa da aurretik ezagunak zaizkigun garrantzirik gabeko estimuluei arreta murriztea, daukagun energia mugatu hori estimulu garrantzitsuetara bideratuz. Ezkutuko inhibizioaren fenomenoa oso efektu sendotzat hartu da, egoera ugaritan eta espezie anitzetan (gizakia barne) ikertu eta aurkitu da (Lubow, 1989; Lubow eta Weiner, 2010), baita organismo heldu zein garapenean dauden organismoetan ere(
|
ikus
adibidez, Gaztañaga, ArandaFernandez, Daz Cenzano eta Chotro, 2015).
|
|
2022
|
|
|
Esanahien hedadura semantikoak (ingelesez ‘semantic range of meanings’) hitz baten esanahien eremuaren edo barrutiaren zabaltasunari egiten dio aipu, alegia, hitz horren esanahien aniztasun edo erabileren multzo gisa ulertzen da (kontzeptua asko erabilia eta gutxi definitua da ingelesez,
|
ikus
adibidez Clark 2013; Poole 2004; Trask 2015: 44).
|
|
2023
|
|
|
Horrek guztiak murgilduta gauden dinamika ulertzen lagun  tzen du, hau da, gizartearen polarizazioa eta gero eta nabariagoa den elkarren arteko gorrotoa, instituzioekiko mespretxua, indibidualismoa eta gizartearen aurkako saminkortasun sentimendu eta jarreren gorakadan laguntzen du; eta orobat laguntzen du hezitzaile gisa ditugun beldurretan eta, ondorioz, gure txikiak burbuila emozional batean hezitzeko joeran. Oso zaila da sare sozialek gizartean duten eraginak kontuan hartu gabe ulertzea, beste faktore batzuk direla bide, Estatu Batuetako Kapitoliora bortiztasunez sartu izana ulertzea eta munduko estaturik boteretsuenetako baten Senatuaren presidentearen eserlekuan bisontez jantzitako pertsona bat eserita
|
ikustea
adibidez (AQanon sektako kidea), edo Europan gaur egun bizi dugun polarizazio erradikala ulertzea. Horrelako edukiek logika algoritmikoaren47 bidez jasotzen duten biralizazio artifiziala dela-eta, gizartearen benetako balioen eta egoeraren inguruan perspektiba desitxuratu bat eraikitzen laguntzen dio norbanakoari; ez da horren kontziente eta, naturalki, errealitate hori egia balitz bezala jardutera eta pentsatzera bultzatzen.
|