|
2002
|
|
|
Argi argi egi onek irakatsi ebazan eta origaitik arerijuak alde gustijetatik agertu jakozan; zorotsat artzen eben, danak bera irainduten
|
ibilten
ziran, baña Sabin iñoiz ez zan bildurtu. ¡ Irakatsi ederra abertzalientzako irakasliak emona!
|
|
|
Belaunaldi ezbardinetako jentea ezagutu eban. Umeak be, sarri
|
ibilten
ziran zidor haretan zehar. Umeontzat," Untzorritxu" zan.
|
|
|
Kaitik hurrean
|
ibilten
ziran aita semeak, biak pozik hatan be.
|
|
|
Sasoi horretakoa zan ohitura bereziari ekingo deutsagu. Aldi haretan txalupak eta ontziak haizearen indarrez eta gizonen erremukaden bitartez
|
ibilten
ziran. Ez egoan lurrunontzirik ez makinarik.
|
|
|
DONIANE. Jasian ospatu genduan jayau. Bisperan, oi dan lez, arratsalde lenian txistu joten kalerik kale
|
ibili
ziran txistularijak. Gabaz, eleizkixun ostian ixan zan Batzoki" ko baratzean San Juan sua ta dantzaketa.
|
|
|
Atseden unadetan, eguraldi onez, bost sei mutiko, auzunekoak, hurrean egoan arta zabalaren adar lodien ganera igon eta han jesarrita edo gora ta behera ezkurrak hartzen
|
ibilten
ziran; bien bitartean neskatoak mutikoei begira batzuetan, potxingo ertzean uragaz jolasean hurrengoan.
|
|
|
AGATE DEUNA. Aurten be, bestetan lez, Euzko Batzoki" ko eta Euzko Langiliak
|
ibili
ziran abestuten.
|
|
2003
|
|
|
%10, 08 tasara heldu ziren han kontratu finkoetan. Ondoz ondo, honela
|
ibili
ziren gainerakoetan: %10, 05eko tasa Araban, %7, 98koa Gipuzkoan eta %7, 38koa Bizkaian.
|
|
|
Jende gaztea ta alaia, ia denbora guztian txantxetan
|
ibiltzen
ziran, bainan txantxak bukatzen ziranean (noizik behin bazkaria amaitu orduko bukatzen baitziran txantxak), entzuten ziran hizketa serioak ere mahai hartan. Badakigu eztigula sinestuko irakurleak, bainan egia esatea erabagi dugu, eta irakurleak sinestu edo ez sinestu, eztugu idatziko hemen egia baizik.
|
|
|
Eta bi adiskideak apalordu arte
|
ibili
ziran elkarrekin mundua konpontzen.
|
|
|
Metro batzutan, kopetak ilun ilun, biak
|
ibili
ziran ixil ixilik zakurraren atzetik. Gero berriz hasi zan Gabilondo:
|
|
|
Kerexetaren itzulpena erabilteko baimena emon eban gotzainak eta danok pozik. (Bizkaitarrok baino estu ta larriago
|
ibili
ziran orduan gure auzoko beste euskaldunak, itzulpen egokirik ez eukela eta).
|
|
2004
|
|
|
Gainera, soldadu askok ezkertiarrak izateagatik (desafectos al regimen) hiru urteko zerbitzua bete behar zuten zigor gisa. Mendietan, militarrek metrailadore habi isolatuak alde guztietatik eraiki zituzten, eta patruilak
|
ibiltzen
ziren alde batetik bestera.
|
|
2005
|
|
|
Zazpi astetan zehar, Bergaran kanpoko eszenak eta Pasaian barrukoak filmatu zituzten pasa den udan. Furgonetetan eta autoetan traste andanarekin
|
ibili
ziren alde batetik bestera eta catering zerbitzuak prestatutakoa elkarte batean bazkaltzen zuten. Afaltzera eta lo egitera, berriz, bakoitza bere etxera joan ohi zen, ekoizpen etxetik Donostia inguruko langileak hartzen saiatu baitziren.
|
|
|
«Urteorourteoro egiten diran jaiak ere gertaera artatik jaiotakoak dira. Orain Irungo kalietanoñez ta zaldiz ibiltzen diran gizon oek, 1522, g. urtean mendian
|
ibilli
ziran gudaribulartsuen izena ospetzeagatik dabiltz»37.
|
|
2007
|
|
|
Elefantea etxeko apal baten imini ostean, familiaren zoria aldatzen hasi ei zan: diru gehiago, eta hobeto
|
ibili
ziran. Ordutik andreak urtero urtero elefante bat erosten dau.
|
|
|
Antza danez, kontinenteko hainbat leku jendeztatu eta gero, hau izan zan azken geltokia. Nomadak ziran, batetik bestera
|
ibilten
ziran. Txabolak hiru lau egunerako egiten ebezan.
|
|
|
Bustiten ziranean, erraz sikatzen ziran. Jantzita
|
ibilten
ziran andra gizonak, era berezi baten: gorputza pintetan eben, euren burua apaintzeko.
|
|
|
Chalten herria 1985ean sortu eben, hemeretzi urte baino ez daukaz. Lehenago maputxeak eta be
|
ibiliko
ziran, lurra eta amesak eurenak ziranean. Hasieran mendizale gitxi batzuk baino ez ziran etorten.
|
|
|
Herriko alde zaharreko bideak harriz eginda dagoz, eta denporan atzera eroaten zaitue. Kotxeak barik, zaldiak eta gurdiak
|
ibilten
ziran sasoira.
|
|
|
1986ko Gabonak ziran eta urteak be baziran Olentzero ez zala abesten Zamudion. Iratxe Gezuraga musika irakasleak ikasle eta herritarrez osatutako taldea bildu, eta baserririk baserri
|
ibili
ziran ikazkinari abesteko tradizinoa berreskuratzen. Hurrengo urtean Zamudioko Kamara Korala sortzera animatu zan, ikasleek halan eskatuta.
|
|
2008
|
|
|
Alabak izekoaren etxean egotea suertau zan eta horregaitik librau ziran gatxetik. Gurasoak be larri
|
ibili
ziran, baina bi mutikoak, hil. Harrezkero perretxiko kontuan bildurra hazurretaraino sartuta daukat. g; gg ginan gau osoan betazalei eutsi ezinik. gg.
|
|
|
Amak kontetan ebanez, inoz
|
ibili
ziran umetan basurdeen erasoetatik igesi. Gaztainondo baten azpira joan gaztainatan eta basurde ama hantxe uxarka eta gaztainak jaten, bere kume eta guzti.
|
|
|
Santa Ageda eskea zelan ahaztu? Goizean goiz hasita
|
ibilten
ziran aterik ate. Urte batzuetan gehiago beste batzuetan baino.
|
|
|
Neguan zan eta, soinekoz ondo horniduta gehienetan. Nire anaia nagusiren bat edo beste
|
ibilten
ziran taldeko bakarlari be, asmetan abilak ziran eta.
|
|
|
Goiz erdian agertzen baziran, hamaiketakoa, urdaia edo txorizoa arrautzekin, emoten jaken, ardao trago eta guzti. Goizean goizetik atera eta ilundu arte
|
ibilten
ziran asko.
|
|
|
Fraileak eskean
|
ibilten
ziran baserriz baserri. Arantzazukoak be bai, eleiza barria eraikitzen hasi ziranean, baina gehienetan Markinako karmeldarrak etorten ziran, zaldi eta guzti.
|
|
|
Ibilgailuak be baebilzan: " Nik ikusi nebazan lehenengo kamioiak gasogenoz
|
ibilten
ziran". " Ez pentsau edozer gauza zanik Bilbora joatea.
|
|
|
" Bisitari berezi bat izan zan gurean gerrea hasi eben urtean. Amak kontetan ebanez, gure lur-sailetatik hurrean dagoan Goikolaua kobazuloa aztertzen
|
ibili
ziran hiru gizon edo; euren artean abade bat. Pentsetakoa da On Joxe Migel Barandiaran, Aranzadi eta Eguren arkeologoak izango zirala...".
|
|
|
Alemanian baso-lanetan
|
ibili
ziran sasoia.
|
|
|
Aurreko urtean eleizan bedeinkatutako txortea be hantxe erreten genduan, ohiturari eutsiz. Gurasoak be inguruan
|
ibilten
ziran. Zentzun berezia eukan ospakizunak, ikasi genduzan kantuei erreparetan badeutsegu:
|
|
|
Negua bazan, Armiñako koban lekua hartu eta handik mobiduten ziran eskean eta. Karro ederren jabe egin ziranean, koba beharrik barik
|
ibilten
ziran. Euskeraz be baekien gehienek eta gipuzkera erabilten eben, zer edo zer emon eta beti" gutxi, gutxi" erantzuten euskuen eta.
|
|
|
Honen harira pasadizo barregarri bat jatort burura. Baziran ia beti han inguruan
|
ibilten
ziran jitanoak eta asko izenez ezagutzen genduzan. Halantxe eurek be gu.
|
|
|
Beste eskeko batzuk bakarka
|
ibilten
ziran. Baserriren bateko morroitzatik alde egindakoren bat edo kale gorritik eskean alde beharrekoren bat, gehienetan.
|
|
|
Emakume helduak be
|
ibilten
ziran. Kaletik etorten ziran ortuko jenero bila.
|
|
|
Konponerrak, berbeak berak esaten dau, konponketak egiten
|
ibilten
ziran baserriz baserri. Kantina zulaturik egoala, baldeari kirtena apurtu jakola, lapikoak jarioa eukala... beti izaten zan konpondu beharreko zer edo zer.
|
|
|
Bisitari berezi bat izan zan gurean gerra hasi eben urtean. Amak kontetan ebanez, gure lur-sailetatik hurrean dagoan Goikolaua kobazuloa aztertzen
|
ibili
ziran hiru gizon edo; euren artean abade bat. Bero handia egiten ebala eta edatekoa eskatu eta amak txarrakada sagardaoa atera eutsen.
|
|
|
Lapur hutsak ziran, baina, berez katuok. Amak plazatik etxera ekarritako kantinetan buruz aurrera sartuta be bardin
|
ibilten
ziran, arrain usainaren arrastoan. Buztanetik tira egin eta ahoan sardinea hartuta atera genduzan inoiz kantinetik.
|
|
|
Ogi txitxapurrak be gustuko zituen. Gabiraiak zeruan
|
ibilten
ziran begi zorrotzez guardian, euren txistu edo oihu ezagunak eginez. Arriskuaz jabetuta, oilarrak alerta deia joten eban; ez kukurrukua, beste kode berezi bateko oihu itoa baino.
|
|
|
Tratanteak baserriz baserri
|
ibilten
ziran behiren bat, idi pareren bat eskintzen edo txahalen baten prezioa kalkuletan. Ondo ikasi genduan ez zirala gauza bera bizi pisua eta kanaleko pisua.
|
|
|
Nik betidanik ezagutu dot kaminoa (gaur errepidea esaten da) gure etxaburuan. Umemoko nintzala
|
ibili
ziran bidelanetan. Harri zati piloak kamino bazterrean botaten zituen eta gero pikatxoiagaz txikitu.
|
|
|
Txakur biak etxean, barriro be. Gustura
|
ibili
ziran egun batzuetan biak, alkarri zaunka eta haginka, jolasean. Gutxien uste genduanean biak desagertu ziran.
|
|
|
Ordurako guardiek atxilotuta euken, lehen be haren atzetik
|
ibiliko
ziran eta. Bizikleta ez eban berea, lagunen bati eskatua baino.
|
|
|
Alde horretatik, guk baino giro normalagoa izan eben gure aurretik eskolan
|
ibili
ziran arreba eta anaia nagusiek. Hareek euskerazko kantak be ikasten zituen, guganaino be oihartzunak heldu ziran eta.
|
|
|
Umeok galazota geunkan kaminora bakarrik joatea; bizikletak, kamioiak be
|
ibilten
ziran handik. Egunean hiru edo lau baino ez, egia esan.
|
|
|
Nik ikusi nebazan lehenengo kamioiak gasogenoz
|
ibilten
ziran. Kabinaren alboan ontzi bat euken eta azpian sututa berotzen zan ura, baporaren indarrez mobitzeko.
|
|
|
Madarikatua be sarritan entzuten genduan, baina ez neban asmetan katuaren eta madariaren kontuak lotze horrek zer txarrik eukan. Katuak madari arbolaren ganean askotan
|
ibilten
ziran gurean, txorien peskizan.
|
|
2009
|
|
|
Ordun neskatok amarrata oten siren, etzen, edo tresna garbitxen, edo etxe garbitxen, edo solora espabere bedar ebaten... Eta etxerik etxe
|
ibiltzen
ziran kantetan. Bai.
|
|
|
" Lehen lukia atrapau ezkero gero etxerik etxe
|
ibilten
ziran erakusten, ezta. Bai, baia ori galdu in san, se koisten daunari eser emon gure esi (k) jente.
|
|
|
Orain bat, gero bestea, hartu eskutik banan banan, eta ibiltalditxu bat eragiten eutsien bakotxari. Umetxuok, kostaz baina, eskutik eroan ezkero,
|
ibilten
ziran aurrerantza, bigun be egozan eta. Baina, eurak euretara joango ete ziran, gero, aurrerantza?
|
|
|
Fransuak eskoltatu zuen prestakuntzek iraun zuten bitartean, baina ura mangeratik ateratzen hasi zenean, Ariane utzi eta metro batzuk harantzago zegoen horma zahar batera abiatu zen. Lehen ere esperientzia txarrak izana zen mangera eta urarekin, nonbait, eta horma hartan saguak
|
ibiltzen
ziren gainera. Fransuak gustuko zituen saguak.
|
|
|
Polizia ugari izan ziren. Helikopteroak etengabe
|
ibili
ziren inguruan. Baionako Prokuradorea ere bertara joan zen.
|
|
2010
|
|
|
–Bai, baina ez zidaten deus garbirik esan. Berriro sukaldean
|
ibili
ziren aurrera eta atzera, eskuetan paper zahar batzuk zituztela. Galdetu zidaten ea labana hura eguneroko lanetarako erabiltzen genuen.
|
|
|
Beharraldia goizeko 8etan hasten zan. Eta handik eguerdira arte herriz herri
|
ibilten
ziran Txorierriko gaseosea saltzen. Bazkaldu ostean freskagarria egiteari ekiten eutsien.
|
|
|
neska euskaldun, langile, zintzo eta esanekoak. Mutil biekin pozik
|
ibiliko
ziren inguruko erromerietan edo igande arratsaldeko paseoan, baina txorakeria gutxi gero etxera laguntzerakoan, edo hala imajinatzen dut nik behintzat. Harritzekoa ere ez da, horrenbestez, ezkontzeko planak egiten hastea, ezta fabrikatik hurbil eraikitzen ari ziren etxebizitza batzuetarako izena ematea ere, lagun biek.
|
|
|
Ziurtzat jo nuen ez nintzela aurrerantzean Adrianekin eta Martinekin ibiliko, baizik eta haiekin. Bestalde, ez neukan ikastetxera itzultzeko gogorik, eta uda bukatzean osaba Juanen zaldiak zaintzen hasiko nintzen Lubisekin batera, edo bestela zerrategian eskatuko nuen lana, Pantxoren, Ubanberen eta basoan
|
ibiltzen
ziren gainerako mutilen ondoan jarraitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Oiloak, edo korta barruko edo aparteko oilotokian eukiten ziran, eta bakarrik joaten ziran pertxetara lo egiten. Etxe inguruetan solté
|
ibilten
ziran lez, sarritan oilo batek habia kanpoan egiten eban eta desagertu eta handik egun batzuetara txitak atzean zituala bueltetan zan atzera etxera.
|
|
|
Neguan agertzen ziran herrian eta uda partean joan. Herriko etxeetan egoten ziran apopilo eta, diru apur bat ateratearren, eurek eginiko gaztaiak saltzen
|
ibilten
ziran etxerik etxe. Lantzarrak ixten eutsiezanai trukean emon be bai.
|
|
|
Galdakaoko Plazetan, baserrietatik joaniko saltzaileakaz (bendejerakaz) batera, erregaterak be baziran. Horreek erregaterok baserririk baserri
|
ibilten
ziran jeneroa erosten (arrautzak eta), etxekoandrakaz prezioa negoziauta, gero eurek beste leku baten saltzeko.
|
|
|
Etxe barria egiten zanean orduan, ohiturea zan, egin barri egoala teilatuan ereinotz adarra ipintea, obrea amaitua zala adierazoteko. Horrez ganera, etxea amaitu ostean monjorra (mondxorra) egiten zan, hau da, bertan
|
ibili
ziran behargin guztiai bazkari edo afari ona emoten jaken. Kasu batzuetan hondino be egiten da.
|
|
|
Mariaren Alabak, Santa Ageda bezperan, etxerik etxe abesten
|
ibilten
ziran, 1920.
|
|
|
Tabernak zabaldu egiten ebezala eta, kanpora urteten zan. Soinulari eta guzti
|
ibilten
ziran han afalosteko juergan.
|
|
|
Urtebarri eguna umeena izaten zan: alkarregaz batuta auzoko etxeetatik
|
ibilten
ziran kantu errondan. Hurrengo hau kantetan eben, ordeaz sari txikiak hartzen zituela:
|
|
|
oraingo lako segururik ez egoan legez, auzo bakotxean edo batzuetan ganaduermandadeak egoten ziran. Maiordomoa eta listerua ziran haren ardurea eukiten ebenak eta etxerik etxe
|
ibilten
ziran ganadua tasetan, ganadu horreen jaubeak zenbat pagan eban erabagiteko. Maiordomoak urtean urtean aldatzen ziran zotzetara eginez.
|
|
|
Etxe erreen ermandadeak ez ziran aurrekoak beste, baina baegozan hatarikoak be. Etxeren bat erre orduan, herriko nahi inguruko herrietako etxeetatik
|
ibilten
ziran ermandadekoak, etxe hori konpondu edo barria egiteko behar zan dirua eskatzen.
|
|
|
Astean jaiegun bakarra egoten zan, domekea, eta orduan be mezara joan, bazkaritako jatekoak ipini (garbantzuak, paellea, gisadua eta holakoak izaten ziran) eta, arrastiko errosarioaren ostean, erromeria egiten zan. Andramarin egiten zan domeketako dantzaldia, eta lekukoen denporan Biorretako (Bidxorta Meakatik Oñarterantz dagoan baserria da) Patxi (koxoa) edo bere seme Josetxu
|
ibilten
ziran soinuagaz gora eta behera. Erromeria hasi aurretik, tabernetatik errondea egiten eben, martxea joaz batera, jentea apurka apurka batu eiten.
|
|
|
Tabernea be ipinten eben bat baino gehiago be bai eta musikea joteko orkestea egoten zan. Jente artean, barriz, fotografoak eta barkilleruak be
|
ibilten
ziran. Morgatarrak, handik etxerantzean, beste erromeria bat egiten eben arratsaldean Ganen (Aretxabalagana edo Goikogane be esaten jako Larrabetzutik Morgara bitartean dagoan mendateari).
|
|
|
Andramariak be handiro ospatzen ziran: mezea kantetan kanpoko kantoreak etorten ziran eta haren ostean tanbolinteruak etxerik etxe
|
ibilten
ziran musikea joten. Saritzat koparen bat edo galletak opatzen jakezan, eta bolanderak be botaten ziran egun osoan zehar.
|
|
|
Umeen astialdiak bestelakoak ziran; batez be, ez denpora asko, baina bai gehitxuago eukiten ebelako: ez ziran erromerietara joaten, baina eskolara bidean, eskolan bertan edo etxean beharren bat egin behar ez ebenean, batu eta alkarregaz
|
ibilten
ziran; neskak nesketara eta mutilak mutiletara, normalean. Neskatilen ohiko olgetak, soka dantzea (sasiarteetatik ateratako mata sikuakaz), tabak, trukamea edo kastorrean ibiltea ziran.
|
|
|
ez ziran erromerietara joaten, baina eskolara bidean, eskolan bertan edo etxean beharren bat egin behar ez ebenean, batu eta alkarregaz ibilten ziran; neskak nesketara eta mutilak mutiletara, normalean. Neskatilen ohiko olgetak, soka dantzea (sasiarteetatik ateratako mata sikuakaz), tabak, trukamea edo kastorrean
|
ibiltea
ziran. Izan be, lehenagoko sasoian andrakila edo muñeka gitxi egoan.
|
|
|
Izan be, lehenagoko sasoian andrakila edo muñeka gitxi egoan. Mutilak, barriz, iturriakaz, hinkean, txorro morroan, esku pelotan trapuakaz egindako pelotakaz kalean nahi eleizpean edo txori habiak topetan
|
ibilten
ziran. Neska mutilak batera be olgetan eben, batez be eskolan:
|
|
|
Gure barriemoileen gazte sasoian erropa gitxi zan, baina asko irauten eben. Erropea txiki lotu, urratu edo apurtzen zanean, jostunari abisua emon, joskileok etxerik etxe
|
ibilten
ziran orduan, eta konpondu egiten ziran, joskurak josita, barrenak luzatuta, adabarriak ipinita eta holan. Erropea erosi be, jostunai egiten jaken gehienetan, eta neskatila gazteak josten ikasten be euren etxeetara joaten ziran ia beti.
|
|
|
Painalak ez ziran izaten erabili eta botatekoak, gasazkoak baino; lohitu orduan albait ondoen garbitzen ziran lexibeagaz edo egosita, eta behin sikatu ezkero atzera erabilten ziran eurok. Mutiko gazteak, bestetik, fraka laburrakaz
|
ibilten
ziran harik eta nagositu arte, han da, konfirmazinoadinera heldu arte.
|
|
|
Saltzaileak be
|
ibilten
ziran auzotegietatik gora eta bebera, Morgako bertakoak zein beste herri batzuetakoak etxerik etxe. Bermeotik, esaterako, arrain saltzaileak etorten ziran antxoa, sardina, txitxarro eta beste arrainkiak saltzen; Muxikaraino trenez eta handik Morgara oinez etorten ziran.
|
|
|
Gizonezkoak, estera, ilundian urten eta gauera arte
|
ibilten
ziran farolakaz kantetan. Kintoak, gañera, brusak jantzita eta soinulariakaz ibilten ziran eskean.
|
|
|
Gizonezkoak, estera, ilundian urten eta gauera arte ibilten ziran farolakaz kantetan. Kintoak, gañera, brusak jantzita eta soinulariakaz
|
ibilten
ziran eskean.
|
|
|
Busturiko edadekoek lurrunezko trena lurrunezko motorraz ebilena be ezagutu dabe, txokolaterie esaten eutsiena. Gerra aurrean egin zan trenbidea Sukarrietaraino ailegetan zan; Bermeoraino partea gerraostean luzatu zan, eta Franco etorri zan inauguretan9 Lurrunezko trena astiro ei ebilen; ez eukotsien bape bildurrik, trenbidetik be sarri
|
ibilten
ziran eta.
|
|
|
Gure lekukoen gazte denporan" ordea" galtzeko zorian egoan, eta haren lekuan" alogerean", aloborien, behar egiten eben baserrietako neska mutilek; hau da, jornal truke; sarri jaten be emoten eutseen, gainera. Uzta batzeko sasoian, edo baserrietan behar gogorrak egin beharra egoanean, etxerik etxe
|
ibilten
ziran gazteak alogerean. " Ordea" tik" alogera" rako aldaketa errazoi bategaitik izan zan batez be:
|
|
|
Paragueruek etxerik etxe
|
ibilten
ziran, euritakoak saltzen eta konpontzen. Guztiak ziran erdaldunak, baina ez jatorri zehatz batekoak, zorroztaileak galiziarrak ziran legetxe.
|
|
|
Kinkailariak, kinkailleruek etxerik etxe
|
ibilten
ziran maleta handi bat hartuta, oihalak eta egindako erropak saltzen: gizonentzako praka, alkondara edo galtzon tziloak, umeentzako jugoiek edo barruko kamisetak, amantalak, hariak...
|
|
|
Ura egoan sasoian errotak geratu barik
|
ibilten
ziran, batzuetan asteetan be bai. Errotariak ez eban zertan beti errotarrien gelan egon.
|
|
|
Askok ez ekian etxeko gizonak non egozan be; edo etxean, edo frontean, edo desagertuta... eta baldintza horreetan egin behar izan eben iges, nora joiazan be ondo ez ekiela. Mañuko auzotik Canonera jo eben, handik Mungiara, Mungiatik Bilbora, Bilbotik Gordexolara... aterpea eta jatekoa emongo eutsien lekuren bat topau artean igeska
|
ibili
ziran andrazko eta umeak. Gizonezkoak urrunagora joan ziran, hilko ebezan bildurrez.
|
|
|
Horren ostean etxerik etxe hasi ziran arakatzen eta jente gehiago atxilotzen. Herriko jauntxuek militarrentzat atonduriko zerrendetako jentea harrapetako, Busturiko gazte batzuk
|
ibili
ziran falangista jantzita eta pistolak aldean eroiazala, Guardia Zibilei laguntzen.
|
|
|
Gizonak, behar egunetan, mahoizko frakak, alkondara argia, garriko baltza, ardi lanazko jertsea, txapin lodiak, gomazko abarkak eta txapela jantzita
|
ibilten
ziran XX. mendearen lehen erdian. Bigarrenean, buzo edo lohihartzekoak jazten hasi ziran lanerako.
|
|
|
Udako solstizioaren egun seinaladu horretan, eguzkiak urten baino lehenago ohetik jagi eta bedar ganean goizeko inontzetan (edo garotan) ortozik ibilteko usadioa bizirik dago Busturian be. Inontzetan edo garotzan
|
ibilten
ziran oinak berotu arte, eta orduan abarkak janzten ebezan barriro. Busturiko edadekoek dinoenez, euren aurreko batzuek urtean zehar egun gehiagotan be beteten ei eben usadio hori; baina, halanda be, egun seinaladua, sendabideak indarrik gehien erakusten ebana, Doniane goiza ei zan, San Juan eguna.
|
|
|
" Busturi marino erridxe ixen da, edo baserritxarra edo itxosue. Non
|
ibilten
ziran marinoak. Orrek e..., ba Asnar, da gero Trasmediterranea, ta gero PISBE be bai egon san, da gero beluauen petroleruek, petrolerutan.
|
|
|
erretiroa hartu eta ostean botetxua erosi eta itsasadarrera urten arrain bila. Gauez
|
ibilten
ziran arrantzale asko, txalupeagaz Laidara igaroten ziran eta han inguruan ibilten ziran arrain eta molusko bila. Gure lekukoen sasoian ura askoz garbiago egoten ei zan, saneamentuak ez ziralako itsasora isurtzen.
|
|
|
erretiroa hartu eta ostean botetxua erosi eta itsasadarrera urten arrain bila. Gauez ibilten ziran arrantzale asko, txalupeagaz Laidara igaroten ziran eta han inguruan
|
ibilten
ziran arrain eta molusko bila. Gure lekukoen sasoian ura askoz garbiago egoten ei zan, saneamentuak ez ziralako itsasora isurtzen.
|
|
|
Goierri eta Bareziko jenteak akorduan dauka, zelan euren umezaroan herribehidxek edo basobehidxek egoten ziran. Solte
|
ibilten
ziran basoetan eta Sollubeko Paradako landan ehizatu be egiten ei ziran antxina. Esnetarako behi holandesak euki izan dira aldi batetik aurrera, hareexek zirala esnetsuenak eta; mendi bizkarretako auzoetan, ostera, suizoak euki izan ditue sarri.
|
|
|
Anton Tuerto izeneko beste tratante edadetu bat be baegoan. Tratanteak brusa jantzita
|
ibilten
ziran eta behiak Torrelavega (Kantabria) ingurutik ekarten ebezan sarri. Baserritarrek euren txahal onak herriko hiltegira eroaten ebezan.
|
|
|
Etxe guztietan txarri bat edo bi hazten ziran urtero. Txarridunak, zerderuek, etxerik etxe
|
ibilten
ziran txarrikumeak saltzen. Hogeta bost bat txarrikume eurekin eroiezala agertzen ziran baserrietan.
|
|
|
Artaldea etxerako bidean. artzaintzarako edo otea eta azpigarria batzeko erabilten ziran batez be. Ardiez ganera, behorrak eta basabehiak be mendian solte
|
ibilten
ziran. Orain berrogeta hamar urte inguru hasi ziran basoetan pinu sartzen.
|
|
|
Horren frogatzat hemen ixten deutsuet gure aitaren argazki bat. Argazkitik atera behar dozuen informazinoa ez da arpegikerea; gure aita dan moduan, bere antzeko beste edozein busturiar izan eitekean; adina da garrantzitsua; eta zelan eta nondik
|
ibilten
ziran Busturiko semeak ikustea.
|
|
|
Ez pentsau, Busturitik urtendako itsasgizonak egiten eben gauza bakarra, argazkilari profesionalen aurrean agertzea izaten zala; beharrean be gogor jarduten eben, denpora luzean. Gure aita eta osaba Juan, itzuli baino lehen, Mexikoko, Estatu Batuetako eta Kanadako Pazifikoko itsasertzean urte luzeetan
|
ibili
ziran. Osaba, ezkondu be, Mexikon ezkondu zan.
|
|
|
Baina Bizkaiko beste herri askotan ohi ez dan eran, Busturian andra eta gizonek urteten eben kantuan. Poltsa bat eroiela
|
ibilten
ziran kantuz eta diru eskean, eta batzen zana eleizearentzat edo beharrizana eukanen batentzat izaten zan. Gazte koadrilek, egun horretan batutakoagaz jatordu bat egiten eben.
|
|
|
Batzuk galtzerdidxek imiñi buruen, esetu es itxeko, da begien formie ta iñ, ta alan. Eta etxerik etxe
|
ibilten
ziran. Bai.
|
|
|
Etxekoen borondatearen arabera izaten zan orduan mondxorra egitea. Monjorra zan, etxea egiten
|
ibili
ziran beharginei jatordu bat emotea; edo osterantzean ordaindu egiten jaken etxearen egitura nagusiko beharrak amaitzen ziranean.
|
|
|
Bai, ididxek. Karreteruak etxerik etxe
|
ibilten
ziran alogerean. Bai, basuen bierra espadekie, etzerik etze.
|
|
|
Etxetik kanporako erropa barriak egiten eta lehengoak konpontzen ateraten eben euren lansaria. Etxerik etxe
|
ibilten
ziran sarri eta ugazabandreek beharrean laguntzen eutseen. Halakoetan, erropak egin eta konpontzeaz ganera, ganerako andrei be irakatsi egiten eutseen.
|
|
|
Ez zan geratuko Oromiñoko etxerik liburu barria hartu barik. Nork esango eutsen, ba, ezetz, hain gogotsu saltzen
|
ibili
ziran Begoña Cedrun eta Maria Luisa Arroitajauregi neskatilei. Baina ez zan izan hartzea bakarrik.
|