|
2000
|
|
|
—Hauxe mundua: behin neure neurriko zaldi pare bat aurkitu eta ezin
|
ibil
haiekin nahi bezala...
|
|
|
Izan ere, nor naiz ni aitaren gaitzesteko emaztekiak atsegin izan zituelako? Zeren ni ere ez bainaiz gutiago izan neure bizitzaren mementu batzuetan, nahiz eta ez naizen nehoiz ibili bertzeen bizitza arautzen, nola ibiltzen baitzen aita jauregian, hipokrisia handiz, eta nahiz eta ni ez naizen bertze emazteki batzuekin
|
ibili
haietarik bati loturik egon izan naizenean. Eta nor naiz ni aitaren jujatzeko eta kondenatzeko, bertzalde, bere mundu hartan eta handikien mundu hartan salbuespena ez zenean?
|
|
|
Denetik hoberena da berriak atera arren (Arrieta, Meabe, Urkiza, Osoro, Rozas, Unamuno, Oñederra, Goenaga, Kaltzada, Unzueta, Elosegi, Suarez, Egaña)," zaharrak" ez direla desagertu (Urretabizkaia, Lasa, Irastortza, Landa, Borda). Orain ia 20 urte
|
zebiltzan
haiek, jardunean ari dira oraindik ere. Lehenengoz, belaunaldiez mintza daiteke idazle emakumeen artean.
|
|
2002
|
|
|
Elkarteak adierazi du udal bakoitzak legez ezar dezakeela tarifa, eta horrek benetako paradisuak sortzea eragin duela. Hori dela eta, AEAk adierazi du 2000ko irailean Espainiako matrikulen probintzia identifikatzailea ezabatzearen ondorioz, milaka auto gidari beren bizilekua aldatzen ari direla eta zerga presio txikiagoa duten udalerrietan matrikulatzen dituztela ibilgailuak, nahiz eta gero ez
|
ibili
haietan.
|
|
2004
|
|
|
Del Valle SS taldeen artean zebilen, zapelatz begiez biktima egokiaren bila. Soldadu gehienek talde zalapartarietan hitz egiten zuten, edo paseatzen
|
zebiltzan
haiek ikustera etorritako eta ahaideekin. Batzuek, karriketan barrena desfilean bildutako loreak zituzten eskuetan.
|
|
2005
|
|
|
Eguerdi batean, hondartza eder batean bainatzen ari ginen, neska talde baten ondoan; baloiarekin jolasean
|
zebiltzan
haiek olatu artean. Idoia uretatik irten zen, hondartzan etzatera, eta nik bainatzen jarraitu nuen.
|
|
2009
|
|
|
Frantziako Poliziak iheslariak atxilotzeko dispositibo ikusgarria dauka jarrita Lozere eta Aveyrongo departamentuetan nahiz inguruko herritan. Errepideetan kontrol ugari ezarri dituzte eta helikopteroak ere
|
badabiltza
haien bila.
|
|
|
Berea ere, baina, ez al zen malekoian
|
zebiltzan
haien tankerako setakeria txoroa, pentsatu zuen txaketaren kremailera leporaino estutuz. Ohean behar zuen ordu haietan kristauak, ez euripean paseoan.
|
|
|
Haren lagunen pausoak jarraitzen hasi, bila
|
dabilena
haiek edukiko dutelakoan.
|
|
|
Proiektua mamitu eta sendotzen zen bitartean, herri indarrak biltzeari ekin zioten euskarazko egunkariaren aldeko lasterketan buru belarri murgilduta
|
zebiltzan
haiek. Esaterako, sinadura bilketak egin ziren.
|
|
|
Ikusiak ikusi, horrela dela ematen du. Gerra garaian lubakietan, alde banatan, elkarri tiroka
|
zebiltzan
haiek ohe berean bukatu baitute 70 urte beranduago. Hamaika ikusteko jaioak gara, txo!
|
|
|
Horixe bera gertatzen zaio talde erabat itxiari: arrainak saldan bezala doaz elkarren ondo ondoan, eta denak mugimendu berean
|
dabiltza
haien aurkako erasoak direnean batez ere, etsaiengandik babestu nahian eta babestu beharrean.
|
|
2010
|
|
|
Aita lau hanken gainean tente eta ama kumeak haren oinetan etzanda, miresgarri agertu ziren zuhaitzik gabeko oihan gorrian. Ikusmiran hurbildutako guztiak, gaztelua noiz ikusiko zeuden umeak barne, txundituta zeuden, eta laguntzen
|
ibilitako
haiek merezimenduaren zatitxo baten jabe egin ziren, arrazoiarekin. Harro egoteko modukoa zen.
|
|
|
Minusbaliotasun fisiko eta organikoa duten pertsonen osasuna hobetzeko ekintza fisiko espezifikoa antolatu du Sakanako Mankomunitateko Kirol Zerbitzuak, AFINA (Asociacion de Fibromialgia de Navarra) elkartearen laguntzarekin. Helburua fibromialgia, neke kronikoa, parkinsona, diabetesa eta halako gaixotasunak dituzten sakandarrei eta istripuen edo iktusen ondorioz min hartuta edo arazoekin
|
dabiltzanei
haien osasuna hobetzeko ekintza fisikoa eskaintzea da. Javier Beloki fisioterapeuta etxarriarra izango da monitorea.
|
|
|
Eta Goizuetako Udal Artxiboan esaten denez ere, diru faltsuaren kontu hori, batez ere, txanponari ertzak moxte hutsa zela dirudi. Hara Berdabio eta Iruñeko kartzelatik atera ondoren ere, nola
|
zebilen
haien kontua 1752an oraindik zorretan, beste kontu isun eta dirukontu zikin askoren artean [180]:
|
|
|
Bero beroan, aztarren bila
|
zebiltzan
haiek bezalatsu edo, ni neroni ere, liluratu egin ninduen pasarte horrek, berrehun eta berrogeita hamar urte geroago, aurreneko aldiz irakurri nuenean, egia izateko itxura guziak bazituelakoan. Baina, esanak eder eta izanak lander.
|
|
|
Jainko ttikiak jakinen du, beharbada! Oraindik bizirik baitaude nonahi, meatze garraio
|
ibilitako
haien arrastoak: Urraide, Itzaide, Itzaiaundi, Kurtede...
|
|
|
Oso gogoan zeukan Miguel maisuak falangistez esaten zuena: Espainian zeuden eskuindar talde guztietatik, haiek zirela intelektualenak, poeta eta artista asko
|
zebiltzala
haien artean, eta jendea hiltzen hasten zirenean errukirik gabe hilko zutela," idealistak eta militarrak nahasten direnean beti gertatzen den bezala". Baieztapenak, entzundakoan exageratua iruditu bazitzaion ere, zentzu betea zuen ordurako, nahiz gerra hasieratik hilabete besterik ez izan.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntza arrotz egiten zitzaien, baina Diegok, oraindik ere euskaraz zerbait ulertzen zuenez, eta hitz gutxi batzuk esateko gai ere bazenez, azkar irabazi zuen fama hango jendearen artean. Plazatik plazara
|
zebiltzala
haien ospea zabaltzen hasi zen, eta han eman zituen hilabete gutxietan Diegito, el vasco, deitzen zioten batzuek.
|
|
|
Eta neska koskortu samarrak, ni baino handiagoak?
|
zebiltzan
haien gainean, gustura asko. Ez zen batere nabarmena, madam, ongi pasatzen ari ziren eta kito.
|
|
|
Hesia igaro, eta arto eta kotoi sail galantak agertu dira. Indiarrak
|
dabiltza
haietan beharrean: " Leku berezia bai, baina hemen ere indiarrak morroi", pentsatu dut.
|
|
|
Barna joanak badira arbolaren mamian, heldu dira axalaren ondora, baina, kanporat agertu gabetarik. Ezen, harrak etsai gaixtoak badira, badituzte ere etsai gaixtoak, begia emeki
|
dabiltzanak
haien ondotik.
|
|
|
Dakienak, beraz, nola ari den eta nola
|
dabilen
haietarik bat, badaki ere nola dabiltzan eta nola diren ari mota bereko bertze guztiak.
|
|
|
Ez dakit nik xoriak gauza horri ohartzen zaizkion, ala ez; ez dakit ere, ohartzen bazaizkio, zer ahal
|
dabilen
haien gogoan. Egia dena da, emeak bere arrautzekin batean berotzen duela kukuaren arrautza.
|
|
2012
|
|
|
Gertaera horrek gogoeta probetxugarri asko sortu zizkidan, eta bereziki hau: nolako ontasun neurrigabea duen Jainkoaren ardurak gizadia gobernatzean, giza ikusmenari eta jakintzari horren muga estuak jarri dizkiolako; eta milaka arriskuren artean
|
dabilenean
haiek ikusi edo aurkituko balitu adimena nahasi eta gogoa itoko lioketen arren, gertaera horiek begien aurrean ez izatean eta inguruko arriskuez ezer ez jakitean, lasai eta bare egoten uzten diolako.
|
|
|
Gauza bat esango diat! Urruti
|
ibili
haiengandik. Haiek beren etxean eta gu gurean.
|
|
2013
|
|
|
Egun hartan, Iruñean, elizetan zegoen bizi pilpira bakarra. Arriskuan nintzen, edozein norbaitek galdeginen ez ote zidan zertan
|
nenbilen
haietatik kanpo.
|
|
|
Elizabethek ez zuen aukera asko izaten begiak Darcyrengana zuzentzeko; baina begiz jo ahal zuen bakoitzean hain ikusten zion gozamen aurpegia, eta esaten zituen gauza guztietan haren doinua hain zegoen urrun burgoikeriatik edo lagunekiko erdeinutik, non Elizabeth erabat konbentzitu zen bezperan bere begiekin ikusitako molde hobetu horiek, pasakor hutsak izan bazitezkeen ere, egun batez behintzat bizirik iraun zutela. Ikusten zuenean zelan bilatzen zuen orain Darcy jaunak hilabete batzuk lehenago harremanik txikienaz izena belztuko zioten pertsonen ezaupidea, eta zelan
|
zebilen
haien oniritzia limurtu guran; ikusten zuenean hain gizalegetsu, ez bakarrik berarekin, baina baita behinola azal eta zabal erdeinatu zituen senide horiekin ere, eta gogoratzen zuenean Hunsford erretore etxean gertatutako enkontru bizi hura, hain zen handia aldea, hain zen handia aldaketa, eta hain biziro astintzen zion horrek guztiak gogoa, nekez eutsi ahal baitzion txundidura aurpegian agertzea... Netherfieldeko lagun maiteen ondoan, edota Rosingseko senide gora handikoekin zenean ere, Elizabethek sekula ez zuen Darcy hain gogotsu ikusi besteei atsegin emateko, sekula ez zuen ikusi hanturaz hain biluzik edo hain lasai bere barrukoa agertzeko, noiz eta bere entsegu horien guztien arrakastak onurarik ekarri ezin zuenean eta bere adeiak zuzentzen zizkien pertsonak ezagutzeak Netherfield eta Rosingseko damen iseka eta besterik sortuko ez zuenean.
|
|
|
Jim Jerry eta Earl Mayes 3 gradukotzat jotzen dira, eta beraz delitua errepikatzeko arrisku larria dute. Ez daukate zorrik sexu gaizkileen aurkako legeekin, eta polizia ez
|
dabil
haien atzetik. Zaintzapeko askatasunean daude eta langabezian, RegionalSex Offender unitateko Gerald Rhodes sarjentuak adierazi duenez.
|
|
|
Gure heriotza propioari so
|
gabiltza
haietan:
|
|
|
Ni ez
|
nabil
haiekin!
|
|
2014
|
|
|
prekaritatea areagotzea baino ezin du ekarri elikadura sektore osoan, zeina lehendik ere ezinago prekarioa baita gaur egun?, auzoko dendak ixtea, eta gizartea pobretzea, haren saltokietan ageri diren errotulu distiratsuak eta salgai dituzten krema ezinago merkeak gorabehera. Eta ez dirudi ondorio kaltegarri horiek bukarazteko inolako asmorik dutenik, ez Barcinak, ez beste ezein gobernarik ere, ez baitirudi kutxazain, apal betetzaile edo arrandegi harategi gozotegi ko langile
|
dabilenik
haien hurbileko emakumezkorik. Horregatik, itunak egin behar ditugu emakume langile prekarioon artean, produktuei ez ezik lanpostuei ere badagozkien supermerkealdi halakoen ondorio pozoituetatik babestuko bagara.
|
|
|
Beste gelan bi emakumeek kartsuki ehuntzen zuten artile beltza. Jendea ailegatzen ari zen, eta bietan gazteena atzera eta aurrera
|
zebilen
haiek sarrarazten. Zaharra aulkian eserita zegoen.
|
|
|
Udako lehen eguzki izpiak ateratzearekin batera hankak erakutsiz
|
zebiltzan
haiek leporaino tapatuta dabiltza dagoeneko. Udako arropa armairuko azken apalera igo dute amek –kasu gutxitan aitek– eta negukoa jaitsi ere bai.
|
|
|
Ardaila eta dantza oso gogoko ez bazituen ere, halako poz ikara bat sentitu zuen Saldiasek. Osasunez zegoen azkenean, kalean
|
zebiltzan
haietako edonor bezain bizirik.
|
|
2015
|
|
|
" Guk lainoa ekartzen genuen, zehaztasun gutxi. Ametsaren mundua, fikzioa, hau da, estratosferan
|
ibiltzea
haientzat" (2014). Aitzitik, horrek ez du esan nahi aldizkari berri horiek apolitikoak izan zirenik; garaiko gertaera politikoek eragin nabaria izan zuten aldizkariotan eta bertako partaideengan.
|
|
|
Gauzak horrela, eta atzerapenetan ibili gabe, deuseztatze edo hegaztizidioa agindu zuten, betiere argi
|
ibiliz
haietarik sei ar eta sei eme indultatzeko, espezieak galbidean jarrai zezan baina ez zedin inoiz desagertu, mendetan eta mendetan zehar gertatu izan den bezalaxe.
|
|
2016
|
|
|
Askatzeko mutila, hori izango da apirilaren 14an Azpeitiko udaletxean arrapaladan sartu ziren olagizon eta beste abarkadunek eskatutako lehenengo gauza. Joseph Joaquin Enparan herriko boteretsu eta Gipuzkoako diputatu nagusiak errespetua exijitu dio aztoratuta
|
dabilen
haietako gizagaixo bati, kentzeko kapela Justiziaren eta alkatearen aurrean: " Zer alkate eta zer deabru!
|
|
|
Zoko batean aldaxka batzuk pilatuta ikusi zituztelarik, Habilen oihuak gero eta zorrotzagoak bihurtu ziren, egur metatu horrek erdi galduriko oroitzapena gogora ekarri balio bezala. Adan eta Eba elkarri begira zeuden, hainbeste pentsamen
|
zebilkien
haien garun gazteetan.
|
|
|
–Borondatezko amatasunaren? oinarriek ez zituzten aintzatesten langile klaseko emakumeen baldintzak; izan ere, borroka are funtsezkoago batean buru belarri
|
zebiltzan
haiek: dirua behar zuten bizitzeko.
|
|
|
Izango al zuten berriz elkartzeko aukerarik? Kezka horiek
|
zebiltzan
haien artean. Txartelaren prezioa erantsi behar zitzaion horri.
|
|
|
–Hala ere, imajinario zeltikoarekin duen erlazioak salbatzen duela iruditzen zait, Tir Na Nog, betiereko gaztetasunaren mitoa eta abar?. Groseko hondartzan zehar ari ziren, Kursaal alderantz, nonahi piztutako hamaika suren artean, sigi saga
|
ibiliz
haiek ekiditeko. Neska eta mutil gazteak suen gainetik saltatzen ahalegintzen ziren oihu eta garrasi artean.
|
|
|
Action Catholiquekoa izan nintzen, Jeunesse Etudiante Chretiennekoa [JEC]. Ez ginen bereziki
|
ibiltzen
haiekin, baina haiek udaleku batzuk antolatzen zituzten oporretan, eta Getariako San Prudentziora [Gipuzkoa] joan ginen 1956an, hamabortz urterekin. Kamino izena zuen apaiz batekin.
|
|
|
Pixka bat bai. Gurasoak ez ziren eskuz esku
|
ibiltzen
haiekin. Hastapenean, atxiloketa lotsagarritzat hartu zuten.
|
|
|
Unibertsitate ikasketak egitera kanpotik etorritakoek ere izan zuten eragina prozesu horretan, dudarik gabe. Eta horren aurretik, noski, frankismoaren itzalpean euskaraz ikasteko eskolak sortzeko lanetan
|
ibilitako
haiek denek eta ondorengo urteetan euskaltegiek egindako lanak ere bai.
|
|
|
Zertarako
|
ibili
haien gainean, dena den?
|
|
2017
|
|
|
–Ah, nagusi, bageneki zer esaten duten harriek, loreek eta euriak! Beharbada hizketan ari dituk, guri deika, eta guk entzun ez, hain zuzen ere gu hizketan
|
gabiltzanean
haiek guri entzuten ez diguten bezala. Noiz irekiko ote dira jendearen belarriak, nagusi?
|
|
|
Ixo, esan zuen Lusterrek. Alferrik
|
zabiltza
haien bila. Joan ziren haiek.
|
|
|
Harrez geroztik, emakumezkoek atzera eragiten ziguten alde batetik, bai, baina erakarri ere bai bestetik, modu ilun, lauso, esan ezinezko batean. Zerbait eduki behar zuten gainera, gu baino zaharxeagoak ziren mutilak, futbolean eta bizikletan hain ondo moldatzen zirenak, txoraturik bezala
|
ibiltzeko
haien ondoan; zer edo zer eduki behar zuten, bai, zer ote zen oso ondo ez bagenekien ere.
|
|
|
edo biraka
|
ibili
haien inguruan.
|
|
|
Akats handiak ez hainbeste. Euren barruan bizi gaitezke, edo biraka
|
ibili
haien inguruan. Zer egin ordea intsektu baten hegoa den akatsarekin?
|
|
|
Burura etorri zait duela aste batzuk nola hitz egin zuten Begoña Huartek eta Amaiur Martinez ekintzaileek, Sanagustin kulturgunean. Greziako errefuxiatuei laguntzen
|
dabiltza
haiek, eta gogorarazi ziguten Europan ere badirela Trump batzuk. " Egunero hiltzen gara hemen", jarri zuen Martinezek errefuxiatuen hitzetan.
|
|
|
Gurekin Jaiek, beti izan du helburutzat aske sentitzera hurbilduko gaituen gunea eraikitzea, sinisten dugun balore parte hartzaile, euskaldun eta feminista ipar orratz, norbanako, eragile, kolektibo edo herri bezala bizi ditugun borrokak eta festa uztartzea eta hainbat aldarrikapenei oihartzuna ematea, finean, herriari begira, herritik jaiotako festak sortzeko, etxetik urruti ditugunak beti gogoan izanez. Gure ametsa gorpuzten urteak eman ditugu, eta gure
|
ibilian
haien eskua (beso, hanka, bizkar eta buru...) luzatu diguten herritarrez inguratuta egon gara. Ezinbestekoa izan da bidean gerturatu zaizkigunen laguntza, txosnagunea osatzen, elkar zaintzen, ideiak makinatzen, dantza egitera bertaratzen edota txosnagunea dekoratzen ibili direnen borondatea.
|
|
|
Turkiako itsas armadak kanoikadaka eraso zien Afrika iparraldeko iheslariz betetako ontzi bati. Zurrumurrua
|
zebilen
haietako batzuek gripearen sintomak zituztela.
|
|
|
Betiere, modu orokorrean hitz eginez. Azken urteetan gutariko batzuek begia jarri dugu hor19 eta Lorea Agirre eta Idurre Eskisabel Euskal Herri osoan zehar
|
dabiltza
haien gogoetak zabalduz. Lehenago adierazi bezala, Angela Davisen bisitak ere indartu du ildo hori.
|
|
2018
|
|
|
Oi oihan ilun amaigabe haiek, beren iluntasun izugarriarekin! Zenbat eternitatez ez ote naizen
|
ibili
haietan hara hona, kreatura ehizatu izua, hotsik txikienak ere beldurtua, neure itzalak ere ikaratua, urduri, beti alerta eta erne, edozein unetan ere ziztu bizian ihes egiteko prest, bizirik iraungo banuen! Oihanetan bizi ziren izaki anker guztien harrapakina bainintzen, eta izumenezko estasi batean egiten nien ihes munstro ehiztari haiei.
|
|
|
ETA inoiz ez zuten sortu behar izan. Ez dira
|
ibiliko
haietako askoren pasibitatea zuritzen. Mandela, Gandhi edo Jesukristo aipatzen dituzte, kontraesanez beteta.
|
|
|
goizago etorriak ziren, bilkuraren nondik norakoak ahalik eta ongiena prestatzeko. Beti bezala, jaun horiek ez zuten ia ahaleginik egin nire aurrean ezer ezkutatzeko geletan sartu irten
|
nenbilelarik
haiek eztabaidan murgildurik zeuden bitartean, eta, beraz, ezinbestez antzeman nion, nolabait ere, prozesuko urrats horretan nagusi zen aldarteari. Lord jauna eta beraren kideak, noski, ahaleginean ari ziren etortzekoak ziren parte hartzaileen berri elkarri artoski jakinarazteko; baina, alde handiz, haien ahaleginen xede nagusia pertsona bakarra zen, hain zuzen, monsieur Dupont, frantses ordezkaria?, eta orobat haren sinpatiak eta antipatiak.
|
|
|
–Han, han: hegalak ur gainean, sartu eta atera
|
dabiltzan
haiek.
|
|
|
Jean Marc zoro moduan ari zen barrez,, les dauphins, les dauphins? oihuka, eta itsas ugaztunen mugimendua imitatzen zuen, besoekin eta gorputzarekin gora eta behera eginez, uretan sartu irten
|
zebiltzan
haien antzera.
|
|
|
Neure opor egunak nituen, eta lanera bueltatu behar izan dut. Baina egunero
|
nabil
haiekin txatean, ea zer moduz dauden.
|
|
|
Hala, pozik eseri zen mahaian gosaltzera, telebistaren aurrean, mundua nola esnatu zen jakinarazten zioten bitartean. ..., enpresariak eginahal bizian ari zirela lan finko duina sortzeko, bankariak amorratzen zeudela euren irabaziak banatzeko, justizia jakinduriaz banatu nahiak bizi zituela epaileak, hedabide handiak egia jakinarazten saiatzen zirela, Eliza lorik egin gabe zebilela jendeari eguneroko ogia eman ahal izateko… Hartan, bat batean konturatu zen Pinotxo morala, arrazoia edo egia hainbeste defendatzen
|
zebiltzan
haien artean inori ez zitzaiola sudurrik luzatu edo ez zitzaizkiola asto belarri nabarmenak irten…
|
|
|
Lekuko horiek Iruñeko kaleetan gora eta behera korrika ibili ziren, abentura bat bizi izan balute bezala. Euren sentimenduetan nahasirik zeuden zirrara, urduritasuna, beldurra, manifestarien zilegitasunari buruzko iritziak, e.a. Gertaeren testigu izandako gazte adingabe horiek aldez aurretik zekiten norbait istilu horiek antolatzen zebilela, informazio hori bolo bolo
|
zebilen
haien artean zenbait hilabete lehenagotik, gazte batzuek hari buruz hitz egiten zutelako bai aurrez aurre eta baita sare sozialetan barna.
|
|
2019
|
|
|
Baina, oro har, berrogei berrogeita hamar urte bitartean, amak ikusten du nola heldu bihurtzen zaizkion haurtxoak. Ihes egiten dioten garai horretantxe, emakumea eginahalean
|
dabil
haien bitartez bizirik iraun nahian.
|
|
|
Biharamunean, Lalek eta Leonek gauean ondo berandu arte lan egin dute. Baretski ez
|
dabil
haiengandik urrun, patruilatzen denbora guztian, preso ilaren aurrean bere aginpidea erakusten, fusila garrote gisa erabiliz baten baten begirada gustatzen ez zaionean. Inoiz ez du maltzur irribarrea galtzen.
|
|
|
Leku guztietan kausitzen ziren komandoak laguntzeko prestaturiko kideak... gauza jakina zen. Militante bat eror  tzen zenean, askotan, ondorioz, poliziak sare osoa desegitea lortzen zuen, informazio bila
|
zebiltzalako
haiek ere. Galtze handiak gertatzen ziren erakundearen mailan.
|
|
|
Brastakoan, bihotza azeleratu zait, eta hitzak ahotik jaulkitzen hasi zaizkit. Bai, badakit lelokeria galanta dela, arau bat urratzen eta, seguru asko, bekatu egiten ari naizela, zeren gurasoen esana aditu ez eta kontra eginez
|
bainabil
haien muturren aurrean. Errespetu falta izugarria da.
|
|
2020
|
|
|
Nire kuadrillako askotxo ibili ziren CEN haietan (ni ez, Bilbora ikastera joan nintzelako 1975ean, eta han ez zen CENik, bistan da, beste ikasle erakunde batzuk baizik –IAM... –), eta horietako askok gogoratzen dute gerora Naparra edo Bakunin izango zenaren eztabaidazaletasun hura. CENen
|
ibilitako
haietako asko IAMera –Ikasle Abertzaleen Mugimendua– pasatu zirenez (ni neu bezala, bestalde), areriotzat zeukaten eztabaida haietan. ETA pm Berezietako komandoan ibili zenean, haren ardura zeukan militanteak –dei diezaiogun MAK67– ondo gogoan du, gaur egun ere, zitetara beti teoria politikoari buruzko liburu batekin (eta bakoitzean ezberdina) joaten zitzaiola; Pili Garaialde, komandoari laguntza emateagatik detenitutakoak68 gogoan du edozein toki –tren edo autobus geltokia, ogia erosteko lerroa– zitzaiola on eztabaida politiko bati ekiteko, eta atertu gabe aritzen zitzaiela iraultzak behar zuenaz; Iñigo Doria CENkideak ere berdin; Emilio Lopez Adan" Beltzak" 69 haren irekitasuna eta jakin min intelektuala gogoratzen ditu; Jose Angel Zinkunegi Autonomoetako kide ohiak, aldi batez Hendaian Naparraren pisukide izandakoak, Marx irakurri beharraz eta teorikoki prestatu beharraz nola aritzen zitzaion du gogoan...
|
|
|
Begirada epela zuen, eta urrunduz nindoan neurrian haren tristura patxadatsutik gero eta hurbilago sentitu nintzela oroitzen naiz, ordura arte ezezagun batekin sekula gertatu ez zitzaidan moduan. Bi gazterekin gurutzatu nintzen, eta barrez aldendu ziren niri begira eta tarte batzuetan atzeraka
|
ibiliz
haiek ere. Iganderoko buelta egitera zihoazen zikloturista batzuek bi buelta eman zituzten Zubimusu biribilgunean, nire ibilera xelebrea hobeto ikusteko.
|
|
|
Igandean baino askoz jende eta auto gehiago zebilen kalean. Haur eta guraso talde handi samarra zegoen eskolako autobusaren zain, eta denak begira begira gelditu zitzaizkidan, atzeraka
|
ibiliz
haiengana iritsi nintzenean. Auzoko ezagunak ziren gehienak eta zertan ari nintzen galdetu zidaten zuzen zuzenean.
|
|
|
Bai, horixe egiten zuen, poemak irakurri. ...an jaten zuen bitartean, berak maitasun poemak irakurtzen zituen, eta poema haiek hodeietatik ibiltzen ziren oin arinez hitz egiten zuten, alfonbren gainean igotako emakume arabiarrez edo zeru laranja koloreez, zeinek amultsuki laztantzen zituzten mendi ezpain tankerakoak, lur kolorekoak, fruten itxurakoak; gauza horiek irakur  tzen zituen neskatilak, eta koittadu haiek, leku guztietatik ihesean
|
dabiltzan
haiek, bizitzaren elbarriak diren haiek lagatzen zuten zopa mahaien gainean, lagatzen zituzten ganibetak, eta geldi geratzen ziren, baso ardoa erdizka edanda airean eskegita, neskaren aho liluragarri hartatik irteten ziren edertasunaz miretsirik.
|
|
|
Sara ez dago ohituta holako kirol estiloan janztera, modako kirol oinetako urbanoak erabili arren. Baina galtza horien kolore gorriak aldartea pizten dio, eta gustura
|
dabil
haiek jantzita. Dendara ekarri zituen neska gaztetxoa, hogei eta gutxi urtekoa, datorkio burura; arropaz lehertzear bi maleta eskutan zituela, benazko ahotsarekin konfesatu zion:
|
|
|
âEa, begiratu ezazue laugarren liburuan hogeigarren orriaren atzealdean âgelara sartu eta berehala agindu zien Manuelak apaizari eta beste hirurei, goiz osoan liburu araka  tzen ibili ondoren behar zutena aurkitu ezinda
|
zebiltzan
haiei.
|
|
2021
|
|
|
Belaunaldiz belaunaldi ehiztari biltzaileak izandakoak, gaur egun sedentario izatera behartuak dira kopuruz 120.000 eta 140.000 artean diren San autoktonoak. Historian zehar, izan tokiko populu sedentario ezberdinen okupazioengatik (Khoikhoi eta Bantuak, demagun), XVII. mendetik aitzina pairatu herberehetarren zein britainiarren okupazioengatik, Apartheid sistemagatik zein gaur egun dagoen multinazionalen neokolonialismoarengatik, aspaldian
|
dabiltza
haiena libreki ezin bizituz eta apurka apurka guztia galduz.
|
|
|
Entrenatzailearen lana da taldeari jokatzeko modu bat ematea eta lantzea, baina jokatzea eta jokoa jokalariena da. Eskua eman behar diegu bidean jar daitezen, baina
|
ibiltzea
haien lana da.
|
|
|
Maite Diaz eta Maite Zengotitabengoa. 1999an ireki zuten gunea, inolako esperientziarik gabe eta sektorean
|
zebiltzanek
haiek ezagutu gabe; arriskatuz. Kazetariarentzako tarte bat hartuz, Diazek hastapenak gogoratu ditu:
|
|
2022
|
|
|
Bi neskato izan zituzten bi urteetan, Gina orduan bi urtekoa eta Mara urte eskasekoa, biak osasuntsu eta amaren antza handia zutenak. Gurasoak pozak zoratzen
|
zebiltzan
haiekin. Haiek zaintzeko eta etxean laguntzeko Ganiren ahizpa txikiagoa, Fani etorri zitzaien.
|
|
|
Mahaietan gizon pare bat bakarrik zegoen, guri bizkarra emanda, arreta egunkarietan zutela. Agure bat
|
zebilen
haien inguruan, zigarreta muturren bila.
|
|
|
Gauza gehiegi daki. Eta ez ahaztu alemanekin egoten dela, tratuetan
|
dabilela
haiekin. Edozein unetan egin diezaioke ihes mingainak, zuhurrena ere mihiluze bilaka daiteke istant batetik bestera.
|
|
2023
|
|
|
Lehen diskotik oihartzun handia lortu zuen taldeak; oraintxe bertan ere milioi bat entzunaldiren bueltan
|
dabiltza
haien abesti batzuk musika entzuteko sareko plataformetan. Alde horretatik, beraz, «presio pixka bat» nabaritu dute taldekideek lan berria sortzeko orduan:
|
|
|
Iridium 33 eta Kosmos izeneko sateliteek talka egin zuten Siberiako zeruan, lurretik 776 kilometrora. Txokea 42.000 kilometro orduko abiaduran izanda, sateliteak txiki txiki eginda geratu ziren, eta orain lurraren orbitan itzulinguruka
|
dabiltza
haien puska ñimiñoak. Horrelakoek gero eta arriskutsuagoak egiten dituzte bidaia espazialak, LEO deituriko orbitan (planetatik 200 eta 2.000 km tarteko eremuan) objektuek sekulako abiada hartzen baitute:
|
|
|
Baina, gezurra bazirudik ere, azkenerako, etxeko egoera beltza ikusirik, ihesbide moduko zerbait ere bihurtu zituan kartzelaz kartzela egindako
|
ibili
haiek. Batez ere, semea Parisen preso egon zen aldi hartan.
|
|
|
Bidasoa ibaiaren bokaleko hondartza naturaletan ibiltzen nintzen, Sena bazterreko Paris plages pegatinadun hondartza artifizialetan genbiltzala; Bidasoaldeko padura zabal hezeetan, Sena ondoko lorategi estu zainduetan promenatzen ginela; Kantauri itsasora amiltzen diren larre eta belaze gozoetan, Senaz bestaldeko etxe eraikinetara ematen duten guinguettes eta picnicguneetan geundela; Hendaiako Txorien Uhartean, Parisko Zisneen Uhartean geundela. Azkenerako, Parisen kalez kale oinez egindako ibilbideak arnasbide bilakatu ziren niretzat, eta, gezurra badirudi ere,
|
ibili
haiei esker ikasi nuen harri kartoizko hiri puta honen arima saldua maitatzen. Zeren, aita, Euskal Herrian badira euskal herri anitz, baina haiek adina Paris ezezagun ere bai paradisu argitsu honen itzalpean.
|