|
2001
|
|
|
Ez da gezurra, ordea, jardunean
|
dabilen
euskara batuho rrek badituela zenbait hutsune, eta erregist ro batzuetako hizketa berezia ez dela behar bezala landu (afektibitatea, lagunartea, jolasa, kirola, haurrekiko harremanak...). Bestalde, erdialdeko euskaldunek, gipuzkoarrek batez ere, hedabide idatzi eta ahozko gehienak berenganatu dituztenez, egiaere bada bazter euskalkietako lexiko eta esaldi aberastasunak ez dituztela beti behar bezala ezagutzen, zaintzen eta erabiltzen, eta askoren begi belarrietarako euskara batu horrek ohiko gipuzkeraren antz nabariegia duela.
|
|
2002
|
|
|
Atxagak, bere bakardadean, salatu du nonbait, eta gure gainean egin, gezur hutsetan
|
gabiltzala
euskara dela eta, kontuak egiten ditugunean. Hemen ez omen da 700.000 euskaldunik ez eta ametsetan ere.
|
|
2003
|
|
|
" Atxagak, bere bakardadean dio Salaburuk, salatu du nonbait, eta gure gainean egin, gezur hutsetan
|
gabiltzala
euskara dela-eta, kontuak egiten ditugunean. Hemen ez omen da 700.000 euskaldunik ez eta ametsetan ere.
|
|
|
Aitaren etxea, amaren sua edota amamaren magala izanda ere, alferrik
|
gabiltza
euskara bere ‘hutsean’ defendatu nahian, bera bakarrik ez delako hizkuntza bizia izango lurralderik gabe. Eta lurraldea librea ez bada, haren jabe ez izatea bezala da, beraz subirotasuna, burujabetza dugu ezinbesteko helburu (Gara, martxoak 5).
|
|
2004
|
|
|
Hori eta horrenbestez, ekin diezaiogun orain gogoeta arlo dugun zerari. Hau da, euskaltzaleen munduan nolako diskurtso motak
|
dabiltza
euskararen kinkari so jarrita. Nola behatzen dute hauek egungo egoeraren izaera?
|
|
|
Euskararen gaitasun auziak jasan duen higadurak ez bide du harresirik eta bertsolarien munduan bertan errotzen hasia omen dago.543 Xabier Euzkitze behinik behin iritzi horretakoa dugu, bertsolari gazte batzuen aho mihietan
|
dabilen
euskarak ez bide du eredu baliorik: –Bertsolari artean darabilgun euskararen maila arras jaisten ari da, euskara degradatzen, zabartzen, erosionatzen ari da eta erremedio bat jarri behar zaiola pentsatzen dut?. 544 Ahozkotasunaren iturri joriena agortzen hasita baldin badago, zer ez da gertatuko alde guztietatik erdal munduaz itota bizi den hiztunaren kasuan?
|
|
|
Hizkuntza nagusien errepiderik sekula ezagutu ez duen herri mintzaira. Nolanahi ere, noiztik
|
dabil
euskara eta euskaldungoa bide bazterretan zokoratua, beste hizkuntza batzuek jauregi erreinuetan ostatu zuten bitartean. Inondik ere, txit aspaldiko kontuak dira bazterkeria honen hastapenak.
|
|
2005
|
|
|
" Jendeari euskararen jatorria azaltzea ere badugu helburu, jende asko
|
baitabil
euskararen jatorriaren gainean lanean. Ikerketa genetiko batzuek diote europarrak antzinako euskaldunetatik datozela eta hori guztia aztertzea dugu helburu", azaldu zigun berak.
|
|
2007
|
|
|
Ustea da, baina ustela, de bidezko osagarriak erdaraz, eman behar direla euskaraz izen aurrean, eta ekandu oker hori zabal zabal
|
dabil
euskaraz. Adibide horiek bezalakoak ehundaka daude euskaraz.
|
|
|
Erreferentziazko corpusa berandu dabil jada. Adibidez, Euskaltzaindiak Hiztegi Batua osatzeko lanetan,
|
dabilen
euskararen erradiografia egingo zukeen baliabidea ez du eskura izan. EEBS eta Orotariko Hiztegia eskura ditu, jakina, baina horiek euskararen errealitatearen zati bat baino ez dute islatzen eta muga nabarmenak dituzte.
|
|
|
Kontseiluak eragin arlo zabala du, eremu guztietan eragin behar baitugu euskararen normalizazioaren alde. Halere, oraindik bidea dago
|
ibiltzeko
euskararen garapen osorako falta dena kontuan hartzen badugu. Euskaldunok gaur gaurkoz ezin dugu nahi bezala geure burua adierazi eta zail gertatzen zaigu geure hizkuntzaren baitan eguneroko bizitza egitea.
|
|
2008
|
|
|
–Alferrik
|
gabiltza
euskara bere hutsean, bere purutasunean soil soilik defendatu nahian, bera bakarrik ez delako hizkuntza bizia izango lurralderik gabe. Eta lurraldea libre ez bada, haren jabe ez izatea bezala da; beraz, subiranotasuna, burujabetza dugu ezinbesteko helburu Euskal Herria euskararen herria izatea nahi badugu?.
|
|
|
–Alferrik
|
gabiltza
euskara bere hutsean, babestu eta indarberritu nahirik.
|
|
|
Salbuespenak Bilbon eta Oviedon egindako erreklamazioen zati handi batean erregistratu ziren, non arretak desio handia uzten baitzuen (egoera hori Murtzian, Madrilen, Bartzelonan, Iruñean eta Donostian egindako kontsulta batzuetan ere izan zen). ...n 24 ordu egunean Gaztelaniaz bakarrik 5 561.250 173.306 0,30 Murtzia 9:00etatik 18:00etara (ostiraletan 14:00ak arte) Ez dabil (egunean 24 orduko postontziarekin) Ez dabil (egunean 24 orduko postontziarekin) Ingelesa 8 422.861 euro 52.059 0,12 Oviedo 08:00etatik 20:00etara Ez dabil Ez dabil Gaztelaniaz bakarrik 4 216.607 150.000 0,69 Iruña 8:00etatik 19:00etara larunbatetan, 9:30etik 13:30era Ez
|
dabil
Euskara, ingelesa eta frantsesa 15 (3 larunbatetan) 194.894 195.000 1 Donostia 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 18:00etara Ez dabil Ez dabil Euskaraz 6 goizez eta 2 arratsaldez 183.090 63.000 0,34 Sevilla 08:00etatik 22:00etara 08:00etatik 22:00etara 08:00etatik 22:00etara Ingelesa eta frantsesa 11 (5, jaiegunetan) 699.145 600.000 0,85 Valentzia 08:00etatik 21:00etara larunbatetan, 9:00etati... Udal bakoitzeko 010 telefonoaren azken nota eta batez besteko kalifikazioa (CONSUMER eroski ren txostenaren arabera) Hiria 1 arreta 2 informazioa 010 3 zerbitzuaren ezaugarriak Ertaina Coruña Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Bartzelona Ondo Oso ondo Oso ondo Ondo Bilbo Ondo Ondo Oso ondo Ondo Burgosen Bikaina Oso ondo Oso ondo Oso ondo Kordoba Oso ondo Erregularra Gaizki Erregularra Granada Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Logroño Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Madril Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Malaga Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Murtzia Oso ondo Onargarria Erregularra Onargarria Oviedo Onargarria Gaizki Onargarria Erregularra Iruña Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria Donostia Oso ondo Ondo Erregularra Onargarria Sevilla Bikaina Onargarria Oso ondo Onargarria Valentzia Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Valladolid Oso ondo Oso ondo Oso ondo Oso ondo Gasteiz Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Zaragoza Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Ertaina Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria 1 Adi:
|
|
|
Salbuespenak Bilbon eta Oviedon egindako erreklamazioen zati handi batean erregistratu ziren, non arretak desio handia uzten baitzuen (egoera hori Murtzian, Madrilen, Bartzelonan, Iruñean eta Donostian egindako kontsulta batzuetan ere izan zen). ...postontziarekin) Ez dabil (egunean 24 orduko postontziarekin) Ingelesa 8 422.861 euro 52.059 0,12 Oviedo 08:00etatik 20:00etara Ez dabil Ez dabil Gaztelaniaz bakarrik 4 216.607 150.000 0,69 Iruña 8:00etatik 19:00etara larunbatetan, 9:30etik 13:30era Ez dabil Euskara, ingelesa eta frantsesa 15 (3 larunbatetan) 194.894 195.000 1 Donostia 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 18:00etara Ez dabil Ez
|
dabil
Euskaraz 6 goizez eta 2 arratsaldez 183.090 63.000 0,34 Sevilla 08:00etatik 22:00etara 08:00etatik 22:00etara 08:00etatik 22:00etara Ingelesa eta frantsesa 11 (5, jaiegunetan) 699.145 600.000 0,85 Valentzia 08:00etatik 21:00etara larunbatetan, 9:00etatik 20:00etara Ez dabil Valen zianoa 11 (2, larunbatetan) 797.654 525.170 0,65 Valladolid 08:00etatik 22:00etara larunbatetan, 10:00etatik 14:00etar... Udal bakoitzeko 010 telefonoaren azken nota eta batez besteko kalifikazioa (CONSUMER eroski ren txostenaren arabera) Hiria 1 arreta 2 informazioa 010 3 zerbitzuaren ezaugarriak Ertaina Coruña Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Bartzelona Ondo Oso ondo Oso ondo Ondo Bilbo Ondo Ondo Oso ondo Ondo Burgosen Bikaina Oso ondo Oso ondo Oso ondo Kordoba Oso ondo Erregularra Gaizki Erregularra Granada Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Logroño Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Madril Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Malaga Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Murtzia Oso ondo Onargarria Erregularra Onargarria Oviedo Onargarria Gaizki Onargarria Erregularra Iruña Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria Donostia Oso ondo Ondo Erregularra Onargarria Sevilla Bikaina Onargarria Oso ondo Onargarria Valentzia Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Valladolid Oso ondo Oso ondo Oso ondo Oso ondo Gasteiz Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Zaragoza Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Ertaina Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria 1 Adi:
|
|
|
Salbuespenak Bilbon eta Oviedon egindako erreklamazioen zati handi batean erregistratu ziren, non arretak desio handia uzten baitzuen (egoera hori Murtzian, Madrilen, Bartzelonan, Iruñean eta Donostian egindako kontsulta batzuetan ere izan zen). ...8:00etatik 22:00etara Ingelesa eta frantsesa 11 (5, jaiegunetan) 699.145 600.000 0,85 Valentzia 08:00etatik 21:00etara larunbatetan, 9:00etatik 20:00etara Ez dabil Valen zianoa 11 (2, larunbatetan) 797.654 525.170 0,65 Valladolid 08:00etatik 22:00etara larunbatetan, 10:00etatik 14:00etara Ez dabil Ingelesa 5 316.564 227.570 0,71 Gasteiz 08:00etatik 20:00etara larunbatetan, 8:00etatik 14:00etara Ez
|
dabil
Euskara eta ingelesa 6 (2 larunbatetan) 326.790 229.484 1,42 Zaragoza 08:00etatik 20:00etara larunbat eta igandeetan, 9:00etatik 21:00etara 9:00etatik 21:00etara Gaztelaniaz bakarrik 12 (4, jaiegunetan) 654.390 410.815 0,63 El País Vasco Biztanleriari buruzko datuak Estatistika Institutu Nazionalekoak dira (EIN) eta 2007ko urtarrilean datatu ziren. Udal bakoitzeko 010 telefonoaren azken nota eta batez besteko kalifikazioa (CONSUMER eroski ren txostenaren arabera) Hiria 1 arreta 2 informazioa 010 3 zerbitzuaren ezaugarriak Ertaina Coruña Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Bartzelona Ondo Oso ondo Oso ondo Ondo Bilbo Ondo Ondo Oso ondo Ondo Burgosen Bikaina Oso ondo Oso ondo Oso ondo Kordoba Oso ondo Erregularra Gaizki Erregularra Granada Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Logroño Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Madril Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Malaga Ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Murtzia Oso ondo Onargarria Erregularra Onargarria Oviedo Onargarria Gaizki Onargarria Erregularra Iruña Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria Donostia Oso ondo Ondo Erregularra Onargarria Sevilla Bikaina Onargarria Oso ondo Onargarria Valentzia Oso ondo Onargarria Oso ondo Onargarria Valladolid Oso ondo Oso ondo Oso ondo Oso ondo Gasteiz Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Zaragoza Oso ondo Ondo Oso ondo Ondo Ertaina Oso ondo Onargarria Ondo Onargarria 1 Adi:
|
|
|
Topografia Ingeniaritza ikasi zuen eta kantagintza, iritzi artikulugintza zein gazteentzako literaturgintzan jardundakoa da. Gaur egun Anboto astekarian
|
dabil
euskara zuzentzaile moduan. Bizkaiko txapelduna izan da lau bider eta birritan abestu du Txapelketa Nagusiko finalean.
|
|
2009
|
|
|
Eta harrezkero idatzi diren guztiak! Orain beste kaskagogor batzuk
|
dabiltza
euskarak eskolarako eta plazarako ez ezik, lanerako ere balio duela esanez. Urte eta ahalegin batzuk pasatu dira dagoeneko eta fruitu batzuk ere eman ditu egindakoak.
|
|
|
Horren harira, jakina da lan munduan euskara planak asko gehitu direla azken urteetan eta hainbat aholkularitza enpresa eta euskaltegi
|
dabilela
euskara planak kudeatzen. Datu zehatzak bilduta aurkitu ez baditugu ere, badakigu 176 erabilera planek jaso dutela esparru sozioekonomiko pribaturako diru-laguntza aurten EAEn, beraz, hortik gorakoak izango dira erakunde eta enpresetako euskara planak, gehienak Gipuzkoan, gutxiago Bizkaian eta batzuk Araban.
|
|
|
Horren harira, jakina da lan munduan euskara planak asko gehitu direla azken urteetan eta hainbat aholkularitzaenpresa eta euskaltegi
|
dabilela
euskara planak kudeatzen. Datu zehatzak bilduta aurkitu ez baditugu ere, badakigu 176 erabilera planek jaso dutela esparru sozioekonomiko pribaturako diru-laguntza aurten EAEn, beraz, hortik gorakoak izango dira erakunde eta enpresetako euskara planak, gehienak
|
|
|
Aurrerago jorratuko dugu ArgiaEuskaldunon Egunkariakoek eginiko hurrengo urratsa (ren sorrera). Goazen orain 1980ko hamarraldi hartan abiatu nahi eta ezinean
|
zebilen
euskarazko masa komunikazioaren beste arlo bati erreparatzera: euskarazko zinemagintzari, hain zuzen ere.
|
|
|
Primo de Riveraren diktadura sasoiarekin alderatuta, giroa lasaiagoa zen orain Hegoaldean, eta arte adierazpideetan ere handiagoa zen baimendutako askatasun tartea. Liburugintzan, kazetagintzan zein irratigintzan gertatutako moduan, ordea, zinemagintzan ere berandu
|
zebilen
euskara. Batzuk, hori bai, ahaleginetan zebiltzan ordurako, Ander Arzelus «Luzear»ek 1935eko martxoaren 21ean El Dían ateratako. Zinea lagun??
|
|
|
Gogotsu
|
dabil
euskara ikasten Bixente Bidegarai (Paue, 1981). Duela zortzi urte etorri zen Euskal Herrira, Donapaleura (Nafarroa Beherea); ordura arte Parisen bizi izan zen.
|
|
|
Noiztik
|
zabiltza
euskara ikasten?
|
|
|
Euskara gustatzen zait, eta horregatik hasi nintzen; bestalde, nire hizkuntza ere bada. Ni ez nabil lanarengatik ikasten; hemen, barnetegian, jende anitz arrazoi horregatik
|
dabil
euskara ikasten, lana xerkatzeko besterik ez.
|
|
|
Ez litzateke horrela izango, ezta gutxiagorik ere. Kontuan izan behar dugu, ahantzi gabe, D ikastereduan
|
ibilita
euskara gaitasun bikaina eskuratzen duten ikasleek ez diotela gaitasun hori zor ereduari bakarrik. Etxean jasotako lehen hizkuntza eta/ edo ingurune hurbileko harreman hizkuntza nagusia euskara izateari ere zor diote, zenbait kasutan ikastereduari baino neurri handiagoan gainera.
|
|
2010
|
|
|
Foruan nire irakasle zen batek esan zidan: " Baina zertan
|
zabiltzate
euskara kontu horietan. Hori hiltzera doa!".
|
|
|
Ez da hau ehunekoei edo demokraziari lotua, ez da bozkatuz deliberatzen. Ez
|
nabil
euskara ez dakitenei amengatu nahian, baina onartu behar dute euskararik gabe baldin badaude hemen zerbait ihes eginen zaiela, ez dutela dena jakinen eta kontrolatuko. Kolonien denbora fini da.
|
|
|
Eta hek Baionako Santi Espirituko zubia igaraitean ahantzi zituen". 1106 Xantza egiteko kontatu zen, jakina. Horra jende argiak euskaraz ez ikasteko aitzakia, zeren eta Deabruak, euskaldunen artean asko
|
ibilita
euskaraz ondo ikasi zuela zeharo frogaturik geratu baitzen, bereziki XVI. mendearen azkenetan eta XVII. mendearen hasmentan, euskaldunak espainol eta frantses izaten ikasten ari zirela.
|
|
2011
|
|
|
Behintzat niretzat zeina bait
|
nabil
euskararen inguruan vueltaka 40 urtez goiti bai zeren oraino ez dakit nik zenbat bera euskal verbua ezagutzen dudan respektuz bere totalitatea (zein% porzentaia) zeinak dirudien sakon abysmal bat lirudiena hondo bakoa. Nitaz aparte beste askok ere (Amuriza azken liburuan, …) ba dio ze euskal verbuak behar du inausketa sendo bat izan ez dadin totem beldurgarri paralizante bat.
|
|
|
Kalean, gaztetxean, tabernetan, teknologia berrietan, komunikabideetan edo musikaren munduan erdarekin lehian
|
dabil
euskara eta aurrera egingo badu, aipatu ditugun esparru hauetara zabaldu behar du. orain gaztelaniaz dituzten esparruak euskaldundu nahi badira eta horietan euskaraz egitera ohitu daitezen.
|
|
|
Gazte askoren ustea da gaztelaniak betetzen duen rola euskararena baino garrantzitsuagoa dela eta euskara eskola edo etxeko esparrura mugatzen dute. Kalean, gaztetxean, tabernetan, teknologia berrietan, komunikabideetan edo musikaren munduan erdarekin lehian
|
dabil
euskara eta aurrera egingo badu, aipatu ditugun esparru hauetara zabaldu behar du. Beste hizkuntzekiko duen desoreka leundu du.
|
|
|
Gero jakin genuen militar bat zela", diosku Iturraldek. Azken urteotan beste elkarte eta erakunde asko
|
dabiltza
euskarazko ekitaldiak antolatzen. Horregatik, bestelako formulak bilatu dituzte hainbat talderekin elkarkidetzan aritzeko.
|
|
|
ikasle mugimenduaren sortzaile eta eragile nagusia izan zen. Berak esanda dakigu Bultzan
|
zebiltzanek
euskara nahasia egiten zutela.
|
|
|
Aldizkariko hizkuntza ereduaren, eta bereziki lexiko garbi/ mordoiloaren gaineko eztabaida, aldizkariaren markotik harago zihoan, euskaltzaleen artean bolo bolo
|
zebilen
euskararen gaineko eztabaidan txertatuta zegoen. Bertatik edaten zuen, eta aldi berean eztabaida hori elikatzen zuen.
|
|
2012
|
|
|
Buruan bueltaka
|
nenbilela
euskarazko saiakeraren genero literarioan usu den gabezia batez, hara non Anjel Lertxundik Berriako bere txokoan Inexistentzia izenburuko zutabea eskaini zigun otsailaren 8an: " Txillidari, Oteizari edo iniziatiba plastiko esanguratsuenei buruzko hemengo lan akademiko gehienek ez dute aintzat hartzen euskaraz idatzitakoa".
|
|
|
Foru Erkidegoan Iruñerrian, Bortzirietan, Malerrekan eta Leitzaldean ditu euskaltegiak. Guztira 700 bat ikasle
|
dabiltza
euskara ikasten, horietako 200 bat Arturo Campionen. Araban, berriz, Gasteizen eta Arabar Errioxan eskaintzen du zerbitzua eta hiriburuan bakarrik 2.000 ikasle ditu.
|
|
2013
|
|
|
Langile berriak euskaraz natural egitera bultzatzen gaituenean, ikasten
|
dabilenari
euskaraz egiteko dituen mugak zabaltzen zaizkio. Egunero euskaltegira joan gabe egiten duten aurrerapenaz kontziente dira.
|
|
|
" Ikusten badozu bestiak ezin dauela, txarto pasetan
|
dabilela
euskeraz, ez dozu eukiko hor...".
|
|
|
«Ahal den neurrian, geroz eta gehiago euskaldunduko dugu». Hala Bediren erantzukizuna Aspaldi
|
zebiltzan
euskara hutsezko irrati bat sortzearen inguruan eztabaidatzen. Iaz Eusko Jaurlaritzak irrati lizentziak banatzeko abiatutako lehiaketak hauspotu zuen proiektua.
|
|
|
Eta, gaur egun daukagun egoerari erreparatzen badiogu, zonaren arabera, oso egoera soziolinguistiko ezberdin eta kontrajarriak dauzkagula ohartuko gara. Oraindik ere, arrotz
|
dabil
euskara bere herriko hainbat eremutan, aitortza ofizialik gabe eta lege babesik gabe. Aldiz, nagusi da gure herriko beste hainbat eremutan.
|
|
2014
|
|
|
Durangoko Abarrak euskaltegian jubilatuen lau talde daude; gogotsu
|
dabiltza
euskara ikasten
|
|
|
Agian, horregatik dut mugak aztertzeko interes hori, begirada bazterrean gertatutako gauzetan jartzeko gogoa. Irakasle bezala ere hiri giroko ikasle erdaldunekin
|
gabiltzanoi
euskararen muga eremuetan aritzea dagokigu sarritan. Horregatik, ez dut uste zentrismoa zertan den esateko oso pertsona egokia naizenik.
|
|
|
Azkenengo galderari dagokionez, haurrei, Atxutxiamaikan
|
dabiltzanetik
euskaraz zenbat hitz egiten duten galdetu zaie eta erantzunen arabera, ondorengoak dira emaitzak:
|
|
|
Auzoz auzo, tantaz tanta, bilbotarrok gure hiria euskalduntzearen prozesuan gabiltza. Eta lan horretan jo ta ke ditugu gure Tanttakako lagunak, 10 urtez Uribarri euskalduntzen
|
dabil
euskara talde hau. Oraingoan, eta Uribarriko jaietan euskara eguna antolatu eta gero, urteroko bertsobazkaria proposatzen digute azaroaren 29an.
|
|
2015
|
|
|
Bi aste falta dira oraindik, baina Maite Inda (Iruñea, 1981) hasia da ekitaldi handien aurreko urduritasuna nabaritzen. Galtzak bete lan
|
dabil
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko ordezkaria, azken xehetasunak prestatzen.
|
|
|
Euskal kulturaren munduan, esaterako, xextra eta erronka hotsa baino ez zen entzuten azken aldian: Ez dok hamairukoak beren burua publikoki zuritzen emankizunetan zerbait kobratzeagatik burgestu zirela ziotenen aurrean; erditzeko asmotan
|
zebiltzan
euskara batu deituriko hura, bestetik, betiko euskaldun jatorren aurkako erasoa zela zioten zenbaitzuek, euskal baratzea nahastu eta euskalkien galera zekarrela; haietako zenbait Xalbadorri zuela hiru urte txistu egin ziotenen artean izango ziren ordea, Txapelketa Nagusian bertso ederregiak baxenafarreraz abesteagatik. Txistua jo didazute bainan maite zaituztet oraindik.
|
|
|
Helburu asko ditu Berbalagun egitasmoak: euskara kalera ateratzea, euskaldun berriak eta zaharrak harremanetan ipintzea, ikasten
|
dabiltzanek
euskara praktikatzeko leku bat izatea… eta lagunak euskaraz ondo pasatzea. Horretarako, eta taldeei dagokienez, aukera zabala dugu bakoitzak bere beharrizanetara eta gogoetara ondoen egokitzen den taldea aukeratu ahal izateko, hala nola kirola egiteko taldeak, ibiltzera joateko taldeak eta kafea hartzeko taldeak.
|
|
2016
|
|
|
Konplexua baino gehiago ezjakintasuna dela esango nuke, irudipena beren seme alabak Aiatik kanpo gaizki moldatuko direla. Gaztelaniaz motel
|
dabiltzala
euskara soilik egiten dutelako. Baina batak ez du bestea kentzen.
|
|
|
Gazteen elkarrizketetanxii oso nabarmen egiten dute gehienek euskaraz. Adinekoak ere batez bestekoaren gainetik
|
dabiltza
euskaraz, ia hiru laurden, eta soilik
|
|
|
Adinekoak ere batez bestekoaren gainetik
|
dabiltza
euskaraz, ia hiru laurden, eta soilik %7 kode aldaketa egiten.
|
|
|
Guztion begien bistara ekarri du errealitate hori Arrue ikerketak: etxean, mahaira biltzen direnean etxekoak, %10 inguruan
|
dabil
euskara hutsezko jarduna. Eskolan, aldiz, ondotxoz gorago dabiltza erabilera zifra apalenak (%28 LMH4 n, ikaskideen artean, jolaslekuan), nahiz eta etxeko portzentajearen parera jaisten diren DBH2 n.
|
|
|
Aurreko hilabetearen aldean, hamarreko bat galdu du, eta, iazko urriaren aldean, bi hamarreko. Denboraldiko estreinaldi gehienak egin dituzten sasoian, horrenbestez, larri
|
dabil
euskarazko katea. Urriko egun batzuetan ez da %1era iritsi.ETB1ek azkeneko hilabeteetan duen hutsuneetako bat fikzioa da.
|
|
|
Batetik, komunikazio arloko aldaketak. «Audientziak dantzan
|
dabiltza
euskaraz, ingelesez, gaztelaniaz... Hedabide batzuk gora ari dira, eta beste batzuk, behera».
|
|
|
Are euskal identitate sentimendu argiaren jabe diren gazteak ere, bihotzeko euskararen jabe direlarik ere, ez dira sentitzen, ezin dute sentitu euskararekin askoz ere hizkuntza tresna hobea dutela munduarekin komunikatzeko, mundua ezagutzeko, espainola edo frantsesa baino. Euskara izango da berea/ gurea, baina mundua ez
|
dabil
euskaraz. Eta gure gazteak euskara hutsarekin utzi nahi izatera, zuzenean botatzen ditugu espainolaren eta frantsesaren mende.
|
|
|
Udaleko erabileran ere ezaguna zaigu bertan
|
gabiltzanoi
euskararen presentzia asko jaitsi dela. Udalak emandako datuetan oinarriturik, 2014ean 13 batzorde informatibotatik 2tan egiten zen ia beti gazteleraz (%15a) eta 2016an, aldiz, 8 batzordetatik 2tan beti egiten da gazteleraz (%25) eta 3tan ia beti (%37, 5).
|
|
|
Beti
|
gabiltza
euskara bezalako hizkuntza gutxiagotuen eta IKTen eta oro har komunikazioaren harremanen inguruan bueltaka, baina errealitateak dio gauza asko egin daitezkeela eta horietakoren batzuk behintzat egiteko ordua dela.
|
|
2017
|
|
|
Lapurdikoa… beste upeleko ardoa da: Itsasu edo Sara bezalako herriak eta Angelu Miarritze Baiona ezin dira parekatu, baina media %20 artean
|
ibiltzeak
euskaraz bizi nahi duenari ematen dizkio pistak.
|
|
|
Lapurdikoa... beste upeleko ardoa da: Itsasu edo Sara bezalako herriak eta Angelu Miarritze Baiona ezin dira parekatu, baina media %20 artean
|
ibiltzeak
euskaraz bizi nahi duenari ematen dizkio pistak.
|
|
|
Tartean, kontuan hartu behar da 2010ean lurreko telebista digitala zabaldu zela, eta, modu horretan, doako kateen eskaintza asko ugaritu zela Hego Euskal Herrian.ETB1ek, batez beste, %1, 9ko ikusle kuota lortu du 2016an, aurreko urteko datu berbera. Azkeneko bost urteetan, %2aren bueltan
|
dabil
euskarazko katea. Jaitsiera lehenago izan zuen ETB1ek:
|
|
2018
|
|
|
Geroztik euskaltzainak xinaurri lanetan
|
dabilzkigu
euskara ehuntzen, gaur Andres Urrutia bizkaitarra dutela buru, historiako zazpigarren euskaltzainburua, Jean Haritschelhar baigorriarraren segida harturik. Ez da haatik erakundearen mendeburua soilik ospatuko.
|
|
|
Etxepareren lehen liburutik hona
|
gabiltza
euskararekin atzera eta aurrera. Beti euskararekin jirabueltaka bizitzea ote dagokigu?
|
|
2019
|
|
|
Izkera ortan euskal lanik aundienak burutu dira eta zati baten beintzat burutuko ere dira. Sail ortako idazleak Axularrena gaurkotu besterik ez dute egin eta saratar aundi bien urratsetan
|
ibiliz
euskerarik berebizikoena mamitu dute, partidismu eta targoak aldebat utzirik. Beraz zer dala eta bat bateko yauzi ori Axular’en izkera zâarrera?
|
|
|
euskara+ portugesa (pertsona bakarra) darabilenak ez du parte hartu lagin hautatuan. euskararen erabilera whatsappen baino handiagoa da Instagramen: 5 puntu handiagoa lagin bietan (%73
|
dabiltza
euskara hutsez Instagramen; aldiz, %68 whatsappen). era berean, euskara+ gazteleraren erabilera konbinatua (biak berdintsu) whatsappean baino apalagoa da: 3 puntu jaitsi da lagin hautatuan (%22tik %19ra), eta 2 puntu lagin osoan (%21tik %19ra).
|
|
|
Jon Fernandez San Martin – Ondarroako nerabeen hizkuntza ohiturak sare sozialetan interferentzia asko daudela, eta, ondorioztatzea, azken finean, sare sozialetan ez
|
dabiltzala
euskaraz euskaraz. horrek azal dezake autopertzepzio ezkorra. Badirudi, beraz, Ondarroako nerabeek ere badutela autoestimu linguistikoa lantzeko beharra, nahiz eta euskararen arnasgune batean bizi.
|
|
|
Euskararen erabilera Whatsappen baino handiagoa da Instagramen: 5 puntu handiagoa lagin bietan (%73
|
dabiltza
euskara hutsez Instagramen; aldiz, %68 Whatsappen).
|
|
|
Gaztelaniara, frantsesera edo ingelesera jo behar izan dugu, ezinbestean. Bi edo hiru pauso atzetik
|
dabil
euskara horretan, eta euskal bikoizleen egoera ezagututa, ez dirudi distantzia hori laburtzeko bidean denik.Eta, hala ere, euskaraz iruzkindu (ko) dugu telesaila: Twitterren, tabernan, BERRIAn.
|
|
|
Baina horiekin batera beste erdaldun asko euskararekin ia inolako harremanik gabe bizi dira, euskararen eta beronen normalizazio prozesuaren inguruko informazio positibo motibagarri gutxi jasotzen dute, eta euskara ikasten hasten badira lanerako eskatzen dietelako da. Multzo honetako pertsona asko
|
dabil
euskara ikasten, batez ere EAEko euskaltegietan. AEK ko eta IKAko irakasleekin urteotan emandako on line ikastaroetan agertu den kezka nagusietako bat, hain zuzen ere, hauxe da:
|
|
|
Euskarak batzen gaitu eta zuekin lan egiteko prest gaude. Bere aldetik, Zupiriak gogoratu du euskara Euskal Herritik kanpo indartzeko Jaurlaritzak egiten duen ahalegina; horri esker, 2.000 pertsona
|
dabiltza
euskara ikasten gure mugetatik at.
|
|
|
Horrek guztiak ordainetan dakarrena da zuhurrak izan behar dugula: hizkuntza bat, definizioz, egitate guztiz dinamiko aldakorra izaki, larri
|
ibili
euskararen prekarietateak ez ote dizkien laster bai laster aldaketa handiak ekarriko hizkuntzari berari eta hiztun komunitateari: euskararena bezalako egoeretan sekulako luiziak gerta litezke denbora laburrean, areago gaur egun, aldaketa teknologikoen eta sare sozialen zurrunbiloan...
|
|
2020
|
|
|
Andrei Fuchs donibandarra biziki pozik da ariketa egin duelako. Hastapenetan zaila egin zitzaion euskara hutsean aritzea, bazekien Baionan eta Donibane Lohizunen
|
ibilita
euskaraz aritzea zaila izango zela. Gauza batez konturatu da:
|
|
|
Ikasketa horietan, euskarak atentzioa ematen die, beti izaten delako salbuespena, eta hori da beste motibaziotako bat. Oso ikasle onak dira, eta gustura
|
nabil
euskara irakasten, egia esan.
|
|
2021
|
|
|
Pandemiak ekarritako osasun neurriak errespetatuta, ohiko ikastaroekin jarraitzen dutela gogoratu dute, irakasleen nahiz ikasleen ahalegina nabarmenduz. Datu gisa," Euskal Herrian nahiz munduko hainbat tokitan, aurten 40.000tik gora herritar
|
dabiltza
euskaraz komunikatzeko bidea egiten", baina herritarren %55 erdaldunak dira, beraz," lan handia dugu egiteko" jendartea euskalduntzeko eta horretarako" euskaltegi guztiak dira beharrezko".
|
|
|
AEKren arduradunen esanetan, mendi erditik gorako ibilbidean euskaltegiek ondorio emankorrak sortu dituzte eta euskarak hiztun berri asko irabazi ditu azken hamarkadetan. “Euskal Herrian nahiz munduko hainbat tokitan, aurten 40.000tik gora herritar
|
dabiltza
euskaraz komunikatzeko bidea egiten, bai horixe! Hala eta guztiz ere, argi dago oraindik lan handia dugula egiteko:
|
|
|
Gallardonismoaren loriazko urteak zirenez, nik dakit zenbat obra ikusi zituen, eta bertakoak agurtzerakoan zorte ona opa ziela esan zien," eta ea hainbat arinen topatzen duzuen ditxosozko altxor hori!". Geu ere halaxe
|
gabiltza
euskararen lanekin, beti obretan, altxor baten bila, agian. Hala bada, alferrik gabiltza.
|
|
|
Dena dela, kontuan hartuz gero gaur egun azentu markarik gabeko moldea oso zabal
|
dabilela
euskarazko testuinguruetan55, oinarri sendoa du azentu markarik gabeko aukeraren alde egiteak.
|
|
2022
|
|
|
Abentura literario horrek honaino eramanen zituela irudikatu gabe juntatu ziren hogei bat lagun lehen alearen inguruan, Luzien Etxezaharreta eta Itxaro Bordaren gomitari erantzunik. " Nor
|
dabil
euskaraz idazten?" galdera bien artean jarri eta zerrenda osatu zuten ordura arte gehiegi elkar ezagutzen ez ziren bi idazleek. Erantzunean asmatu zutela ezin uka, Maiatz 1 horretan agertzen diren andanak eraman duelako bide literarioa 1982az geroztik:
|
|
|
Hegoaldera joan ginen, eta Herri Irratiko buru Jose Mari Oterminekin egon ginen. Erran zigun kontuz
|
ibiltzeko
euskarazko irrati bat sortzearekin.
|
|
|
Txerra Rodriguezek dio bizitasun apaleko herrietan behera doala euskararen erabilera. Arrasaten, hala da niretzat, ezin aurrera egin
|
dabil
euskara. Aurrekoaz lotua, akaso?
|
|
|
Tragedia bat Beltzaren hitzetan, nahiz XXI. mendearen hasieran baikortasun pittin batekin mintzo zaigun. Kontzientzia abertzalea modu esanguratsu baten handituz zihoan —bera Abertzaleen Batasuneko kidea izango da—, autoerakundetzearen gaia mahai gainean zegoen eta gazte sektore ohargarri bat buru belarri
|
zebilen
euskara biziberritzeko sustapen lanean. Hogei urte pasa dira eta esango nuke Beltza nahiko zuzen zebilela.
|
|
2023
|
|
|
Oker
|
zebiltzan
euskararen normalizazioa urte gutxitan lortuko zela pentsatzen zutenak. 40 urte pasa dira lehen euskara elkarteen abiatzetik, 60 ikastolen mugimendua eta lehen euskaltegien sorreratatik eta beste hainbeste dira hurrengo urratsak emateko.
|
|
|
Gure herrian, auzitegi batetik bestera
|
dabil
euskara azken hilabeteotan, inoiz ez haren alde. Erakunde publikoen lan deialdietan euskara eskatzeagatik ari dira eramaten sindikatu eta norbanako batzuk deialdi horiek auzitegietara; eta gure epaile jakobinoak, hobeto leudekeenak Cervantes Institutuak Siberian zabaldu lukeen bulegoan, atzera botatzen ari dira deialdiak, erridikuluak diren argudioekin batzuetan.
|
|
|
guk frantsesez sortu izan dugu eta ikusten dugu zer alde dagoen baliabideei dagokienez. Nahiz eta orain nahiko ongi
|
gabiltzan
euskaraz arituz, kontziente gara guk euskaraz frantsesez muntatzen ahal den zerbait sortzen badugu partida galdua dugula. Zertarako joango da jendea zerbait euskaraz ikustera frantsesez edo gazteleraz ikusten ahal duenean?
|