|
2000
|
|
|
Bazitekeen hark ez jakitea euskaraz. Ez zen, hala ere, probablea, haren kolorea,
|
haren
sudurra ikusirik. Bazitekeen lagun arteko ohitura bat izatea.
|
|
2001
|
|
|
Honaino, aldizkariak eskaintzen zituen datuak eta kexak. Handik aurrera, ordea, Z. ARGIAk argi eta garbi uzten zuen euskaldunak bere artean banatzen zituen auzi
|
hartan
sudurra gehiegi ez sartzeko zeukan borondatea: " Ez goaz orain antxoa arazoarekin zer gertatzen den aztertzera" abisatzen zuen zintzoki, jarraian berak ateratako ondorioa huts hutsean agertzeko:
|
|
2004
|
|
|
Juan azpiratu du, orain, Heriok, eta
|
haren
sudur zuloetatik eta ahotik eskuak kendu, ta muturreko haundi bat ematen dio hari.
|
|
|
Lapurra!, egin zuen oihu norbaitek, eta gazte bat irten zen tabernatik, praka laburrak eta koloretako elastikoa zuen mutil trauskil bat, oraindik ere ardo beltzez betetako edalontzia eskuan zuela. Artean Martinek ez zuen hogeitaka urteko mutil hura ezagutzen, eta
|
haren
sudur luzean eta belarri handietan baino ez zuen erreparatu, harik eta ume bat zarataka hasi zitzaion arte, Fede! Por allí ha ido, por allí!
|
|
2005
|
|
|
Aldaba doktorearentzat, kamera txiki
|
hura
sudur zuloan behera ahots kordetaraino sartzea, goizean kafe kikara bat hartzea bezain arrunta izango zen, seguru, baina Damiani iruditzen zitzaion medikuari berari ez ziotelako sekula halakorik egin gertatzen zela halako gauza bat. Bestenaz, hura ere konturatuko zela eginkizuna ez zela txantxetakoa.
|
|
2007
|
|
|
Egia erran, Xano ilargian bizi zen goizetik arrats, begiak galdu eran borobilduak, bazter guzitarik zetorzkion arrabots eta oihuak ez baitzituen entzuten ere. Begitarte harritu
|
hartan
sudurra ere zen ohargarria, hain zuen luzea, zuzena bainan luzea! Horregatik jasan izan behar zuen beste izengaitiko bat:
|
|
2010
|
|
|
Eta joera zeukan atzamar erdikin hori sudurrera hurreratzekoa. Ikasleon zurrumurruak
|
hura
sudurrera gerturatzean. Bazirudien sudur zulotik arimako zolaraino sartzen zuela.
|
|
2012
|
|
|
Une batez gogoak eman zion morroi
|
hari
sudurra zanpatzeko mahaiaren kontra. Baina ulertu zuen beste gizajo bat besterik ez zela.
|
|
|
Gero eta indar gehiagoz ari du euria. Itogin bat bihurtu da
|
haren
sudurra. Aterkia hurbildu zenioke berriz, baina zure besoari kosta egiten zaio aurrerantz egitea, ez dio eskaleari zure mundu sikuan sartzen utzi nahi.
|
|
|
Xury beldurrak airean zegoen, eta ni neu ere bai, baina are gehiago beldurtu ginen izaki indartsu haietako bat gure ontzira hurbiltzen ari zela sumatu genuenean. Ezin izan genuen ikusi, baina,
|
haren
sudur ziztua entzunda, garbi geratu zen piztia zoro eta ikaragarri bat izan behar zuela. Xuryk zioen lehoi bat zela, eta hala izan zitekeen, eta gizajoak negarrez erregutu zidan aingura jasotzeko eta handik arraunka ihes egiteko.
|
|
|
Zein mentura konbinaziok kokatzen zuen berriro bere bizitzan? Bere atzean zegoen, bizkarra trenkaduraren kontra tinkaturik; eta, aldian behin, bere baitan dardarka sentitzen zen, adatsera jaisten zitzaion
|
haren
sudurren arnasa epelaren pean.
|
|
2013
|
|
|
–Tajar estolda garbitzaile bat omen zen, usain txarretara ohitua zegoena; egun batean, baina, merkatari batzuek auzoan lurrin denda bat jarri eta, dendari zeriòn lurrin haietarik bat usaindu ez bertze, gibelka erori eta kordea galdu omen zuen; era hartan ikusita, auzotarrak ahalegindu omen ziren, gogotik ahalegindu ere, Tajar suspertzen, baina ezin? harik eta Tajarren anaiari bururatu zitzaion arte, Tajarrengana kutxatxo bat kaka eramatea; gero, kutxatxoa
|
haren
sudurraren parean paratu, ireki, eta orduan bai jaiki Tajar, baita dantzan hasi ere, pozaren pozez!, hala bazan, hala ez bazan??.
|
|
|
Muki jarioka ari ziren
|
haren
sudur zuloak.
|
|
|
Erran nahi baita Hamzak egun batzuk lehenago kontatu ziela ipuin hura, berak osaba Omarrengandik jasotakoa: ...ua zegoena; egun batean, baina, merkatari batzuek auzoan lurrin denda bat jarri eta, dendari zeriòn lurrin haietarik bat usaindu ez bertze, gibelka erori eta kordea galdu omen zuen; era hartan ikusita, auzotarrak ahalegindu omen ziren, gogotik ahalegindu ere, Tajar suspertzen, baina ezin... harik eta Tajarren anaiari bururatu zitzaion arte, Tajarrengana kutxatxo bat kaka eramatea; gero, kutxatxoa
|
haren
sudurraren parean paratu, ireki... eta orduan bai jaiki Tajar, baita dantzan hasi ere, pozaren pozez!, hala bazan, hala ez bazan...".
|
|
2014
|
|
|
Iluntzean, barre eta ahotsak lasaitu egiten ziren, baina batzuetan, egunsentian, Romberg en dendaren ondotik pasatzean, barruan argi horiak pizturik zeudela eta soda txorrotaren nikelezko estalkiak ñirñirka ari zirela, komuneko xaboi merkearen arrastoa sumatua zuen airean, ezin goxoago. Larunbat gauetan egiten zuen bide hori, aitortzetatik etxerakoan, eta, zuhurtziaz, kalearen beste aldetik ibili ohi zen, xaboiaren usainak gora egin zezan
|
haren
sudur zuloetara iritsi aurretik, intsentsuaren antzera, udako ilargira bidean.
|
|
|
Haren ipurdia ba omen zen Azpeititik Tolosara bitartekoa. Eta sudurra, ai ene,
|
haren
sudurra! Ba omen zen Arantzazuko kanpandorrea bestekoa.
|
|
|
Eta
|
haren
sudur txikia, zurea bezalakoa.
|
|
2015
|
|
|
Paulek bazeukan, pentsatu zuen hura esertzerakoan, xarma berezi bat. Zoragarriak iruditzen zitzaizkion haren moduak,
|
haren
sudur zorrotza eta begi urdin argiak. Oso arretatsua zen.
|
|
2017
|
|
|
Tintaren usain bortitzak bame guztia nahasten zidan. Egunaz bezala, gauaz ere ez nezakeen usain deabru
|
hura
sudurretik ken. Sekulako buruko minak ematen zizkidan.
|
|
|
Frantsesezko hitzak ahoskatzen dituenean, irakaslearen ezpainei begira geratzen da haurra, liluratuta bezala. Ondoren,
|
haren
sudurrak sorgintzen du. Gero begiek.
|
|
|
Ez dakit hau jarrera egoista den ala ez, agian gehiago deskantsatu nahi duelako, baina bost axola, nik garatutako esnatze teknika erabiltzeko mementoa da! Poliki poliki hurreratu naiz eta nire sudurra
|
haren
sudurrera hurbildu dut, kontu handiarekin, soinurik gabe; orain esnatzen bada nire kulpa dela esango dit eta ez da hori, urrundik ere, nire asmoa. Une inportanteena iritsi da, nire begiak ireki ditut eta indar askorekin begiratu diot.
|
|
|
Pinotxorena lehendik ere idatzita zegoela esanez erretiratu zen. Umeari behin baino gehiagotan kontatu izan ziola
|
haren
sudurrarena.
|
|
2018
|
|
|
Ibaira salto egin eta bertan ito ondoren, korronteak putzuaren ertzera eramana zuen, eta han zegoen, ur gainean, enbor lehor eta ustel baten pare. Emakumea ziztu bizian hurbildu zen putzura; You Shitou uretatik atera, eskua
|
haren
sudurraren aurrean jarri eta, une batez geldi geldi geratu eta gero, korrika batean atera zen, zaldi bat bezain azkar, herrian haren heriotzaren berri ematera.
|
|
|
Susmo berbera ernatu dadin. Egiaren usain mingotsa
|
haren
sudurra okertzen ikusi duen arte ez dio hitz egiteari ekin Oyvindek.
|
|
|
–Maiestate, deabrua ari da guztion sudurren aurrean, bota omen zion Erregeri. Ni ez nintzen han, baina
|
haren
sudur kakoa irudika dezaket kizkur kizkur eginik, sufrea usaintzen ari bailitzan.
|
|
|
San Emiliano baskoien buruzagien bekatuak mespretxatzera zetorren eta Bizkaiko apaizek barragana eta gelaria ukaiten ahal zituztelako legea gaitzestera. Arabar senatariak predikuaz trufatu ziren eta
|
haren
sudurraren aitzinean gizon santuaz irri egin zuten. Andekak, hauetarik batek, zakarki erran zion Emilianori joan zedin, haren adin handiak burua ahuldu ziola.
|
|
2019
|
|
|
Aliziak zer gertatzen zitzaion jakin nahian aurpegira begiratu zion. Ez zegoen dudarik,
|
haren
sudurrak mutur bat ematen zuen. Aliziari horrek ez zion batere graziarik egin.
|
|
|
Marmolezkoa zen dena harengan: haren ezpain estutuak,
|
haren
sudur mehea, haren bekokia, distira pixka bat eginez, izpi lauso batek argiturik zuhaitzen artetik igarotako errainu baten argi berde samarra...
|
|
|
Ezin dut saihestu, beti izan dut gustuko, Uxuek aurkeztu zigun egunetik. Gustuko dut haren aurpegi borobila,
|
haren
sudur txikia, hanka luzeak, haren erabakia, irribarre egiten ez dakiela, jenio bizia?
|
|
|
Zuk haren antz handia daukazu, eta irribarre bat eskaini zidan?. Haren begiak dituzu, eta
|
haren
sudurra, haren matrailezurra?
|
|
|
Poliziak beste ukabilkada bat jotzen dio, sudurrean oraingoan. Joan lurrean zerraldo eta arras zorabiaturik badago ere, badaki astapotro
|
hark
sudur hezurra hautsi diola; gainera, odolak arnasa ondo hartzea eragozten dio. Hurrena, inguru osoa lausoturik ikusten hasten da eta, konturatzerako, konortea galduko du.
|
|
|
Orokorrean, muturra da animalia honen egitura morfologikorik bereizgarriena: elefanteentronparen antzeko egitura du
|
haren
sudurrak, eta honen amaieran irekitzen dira bi sudur zuloak.Muturluzeak, haren ahaide den satorrak ez bezala, uretan igeri egiteko moldatua du gorputza: igeriketa errazteko ahateen antzerako mintz interdigitala dute hatzen artean eta oso garatuakditu atze hankak. Aurre hankak ostera ez daude zulaketarako moldatuta:
|
|
2020
|
|
|
Kolore epelak neramatzan goiz hartan. Kanila itxi eta zapia pasatu nion mahaiari; azkenik, argia piztu gabe, logelan barneratu eta Aintzane lo sakonean zegoela baieztatu ostean, begi bizkorrekin begiratzen zidan Irati txikia agurtu nuen atzamar batekin
|
haren
sudur punta ukituz. Hankatxoak mugitu zituen pozik eta glu glu batzuk eskaini zizkidan.
|
|
|
—Usaindu, usaindu! hots egin zuen Deabru Guardakoak hitz pare
|
hura
sudurrera hurbiltzen zidala. Txorabioa eman zidan ia, halakoa zen kiratsa.
|
|
2021
|
|
|
Ahaztu egiten zaitu. Bost axola
|
haren
sudurrari pega pega eginda zauden...".
|
|
|
Urbina sendagileari begiratu zion ilun itxurako aurpegiarekin, eta
|
hark
sudur zubia ukitu eta gogor estutu zituen betazalak. Gero, hasperenka, baimen keinua egin zion eskuaz.
|
|
|
Xabik ahoarekin Aneren esku ahurra bilatu zuen.
|
Haren
sudurrak lehenengo eskumuturrarekin egin zuen topo, ordea. Hara, eta lurrin hau?
|
|
|
Davidek, paralizatuta eta arnasa hartu ezinik, kopetara eraman zuen eskua, estu eta larri. Orain ez zegoen izututa bere ustez atzetik segika zuen fantasma edo infernuko basapiztiarengatik, baizik eta seguru zegoelako neska gaixo
|
hari
sudurra hautsi ziola.
|
|
|
Begira
|
haren
sudurrari.
|
|
2022
|
|
|
Tiroketa horiek jendea beldurrarazi zuten, eta batzuk urrundu egin ziren; baina beste asko buru belarri sartu ziren, ni tarteko. Iparraldea Iparraldeko jendeak aitzinarazi behar zuen; horregatik, ni beti anti ETA izan naiz,
|
haren
sudur sartzeen erabat kontrakoa. Hemengoa hemengoek kudea dezatela.
|
|
|
Eta ezer erabaki gabe Ana arnas sakon horren muineraino murgildu zen eta bertan hanpatu zen, gizonaren birikak betez,
|
haren
sudur ziloak itxiz, itolarrian zegoen gorputzaren ahaleginak eragotziz, borroka geldia kontrolatuz bihotza gelditu zion arte.
|
|
|
Ikusmena itzaltzen ari zaio, entzumena iraungitzen. Trukean, Ducados usainak bidea aurkitu du haizetako txikitutik
|
haren
sudurreraino.
|
|
|
Ez da, bestalde, ahantzi behar Huberten fisikoa ere aldatu egin dela: haren aho handia, zimurtsua eta freskoa,
|
haren
sudur ausarta, baina aldatu egin da, argaldu egin da, iharrago eta zailduago ageri da. Desagertu dira, dagoeneko, haren" masaila beteak".
|
|
2023
|
|
|
Deabrua bere armekin borrokatu nahi zuen, sadismo anala erabiliz: deabrua borrokatzeko
|
haren
sudurretara puzkerrak jaurtikitzea proposatzen zuen (Erikson, 1958); sarritan hitz egiten zuen idorreriaz, txizari eusteaz, puzkerrez eta kakaz; besteak beste, bizitzan zehar idorreria eta txizaren erretentzioa jasan zituen. Deabrua izutzeko aholkatzen zuen modu trauskilaren bidez libidoa asebetetzeko modu perbertsoa agertzen zuen.
|
|
|
Euria zarra zarra. Zuri begira zen aita dudarik gabe, bata urdin ilun erdi ireki eta pijama marradunaz,
|
haren
sudur kakoaz, hegazti mitologiko, pantokrator edo beso luzeko txinatar itzala balitz bezala. Unatuta zu, eta mela mela.
|
|
|
Pablok baietz uste du, neurri handi batean Inaxioren errua dela, Norman Batesekin aurrez aurre egon delako, biak bakarrik, eta une egokia zelako
|
hari
sudurra hausteko, lekukorik gabe.
|