|
|
Oso erne entzuten zituzten beti nire hitzak gai horiei buruz hitz egiten nienean, baina batez ere beltzak erosteaz ari nintzenean; izan ere, garai
|
hartan
merkataritza mota hura ez baitzen oso ezaguna, eta ezagutzen zen neurrian, assiento bidez, edo Espainiako eta Portugalgo erregeek ematen zuten baimenen bidez egiten zen, eta salerosketa jende aurrean egin behar zen beti, horregatik oso beltz gutxi erosten ziren, eta erosten zirenak oso garestiak ziren.
|
|
|
Agian, hauxe da aldaketarik esanguratsuena: jazarpenaren hasierako fasean (XV. mendeko epaiketetan), krimen kolektibo gisa ikusten zen sorginkeria, jende asko elkartuz antolatua; aldiz, XVII. mendean, banakoari zegokion krimen gisa hartu zen, banakako sorgin espezializatu batzuen ibilbide gaiztotzat hartuta, lurraren jabetza gero eta gehiago pribatizatzearen eta garai
|
hartako
merkataritza harremanak hedatzearen ondorioz komunitate barnean loturak hautsi ziren seinale?.
|
|
|
Joputza hura 1775ean abolitu zuten (Knight v Wedderburn kasuaren ondorioz), baina, nolanahi ere, esklabotzaren aurkari garrantzitsu batzuek esana zuten meatzari haiek ez zirela zehazki esklaboak, zergatik eta soldata bat (eta nahiko handia) zutelako. Bizi guztirako joputza
|
hura
merkataritza beharrei egozten zitzaien, baita industria haren baldintza bereziei ere. David Brion Davis-ek, adibidez, honela adierazi zuen:
|
|
|
Larruaz azaleztatutako arra beteko liburuki batekin agertu zen berriz, itxura zaharkitukoa zen, jatorrizko izendapenak bermatua zirudien, bilatu eta aurkitu duenaren pozaz zetorren, baina ez liburua aurkitu izanaz, nonbait, Eser zaitez, esan zuen, eta emakumea mahai ondoko jesarlekuan jarri zen, Ouroana eta Mogueime izenak zeuzkan orriaren gainean zuen eskua, gizona zutik gelditu zen, askoz gazteagoa ematen zuen, zoriontsu, Orain entzun ezazu arretaz, merezi du eta, izenburutik hasiko naiz, hor doa, Sol Nascido ao Ocidente e Posto ao Nascer do Sol, Santo António Portugués Luminar Maior no Céu da Igreja Entre os Astros Menores na Esfera de Francisco, Epítome Histórico e Panegírico da Sua Admirável Vida e Prodigiosas Acções, Que Escreve e Oferece à Sereníssima, Augusta, Excelsa, Soberana Família da Casa Real de Portugal, Cujos Ínclitos Nomes e Cognomes se Felicitam e Esmaltam Com as Sagradas Denominações de Franciscos e Antónios, Por Mão do Reverendíssimo António Teixeira Álveres, do Conselho de Sua Majestade, Que Deus Guarde, Seu Desembargador do Paço, do Conselho Geral do Santo Ofício, Cónego Doutoural na Sé de Coimbra, e Lente de Prima Jubilado nas Duas Facultades de Canõnes e leis, et coetera, Brás Luís de Abreu, Cistagano, Familiar do Santo Ofício, uff. ...udala obra mirifikoa egin duena Brás Luís de Abreu delako hori dela, Oso ongi ulertu duzu, zorionak, orain entzun, ehun eta hogeita hirugarren orria, adi, banoa, Erresuma hartako zenbait Probintzia, aipatzen ari den erresuma Frantzia da, gaitz honek kutsatuta zeudela albistearekin, gaitza heretika zitala zen, hainbat lerro gorago azaltzen denez, António de Lemonges Tolosa aldera joan zen, garai
|
hartan
merkataritzaz jori eta bizioz aberatsa zen Hirira, eta gehiago dena, Herese Sakramentarioen mintegi zornetsua ere bazen, zeinek ukatzen baitute Kristo dagoela Ostia Sagaratuan. Santua, errakuntzen palestran bere burua ikusi orduko, liskarren hareatzara jaisten hasi zen, baina berehala garaipenen gurdira igotzeko.
|