|
2000
|
|
|
Poemotan aurki daitezke aurreko liburuetako zenbait irudi eta tematika: heroia eta
|
haren
heriotza, exilioa, marinel zaharra, itxaropena eta errebeldia, etorkizuneko herri proiektua, haurtzaroaren eta iraganeko euskal herriaren oroimena... Baina tematika berrien artean maitasuna eta lirikotasuna baloratzen dituzte kritikoek.
|
|
|
Laburra izan zen, ordea, ene garaitia, zeren oreinak, urrats batzuk kanpoan ibiliz gero, gibela egin baitzuen, oholesian berriro sartzeko. Eta urrundu egin nintzen handik, penaturik eta desliluraturik, neure baitan galtzaile, guztiz galtzaile, orein
|
hark
heriotza hautatu zuelako, nik bizitza eskaini nion arren.
|
|
|
Jauregirat bildu zen jende hartarik, jaun André, hiru gizon aipatu eta bereiziko nituzke: haietarik bat kalonje bat zen, don Claudio izenekoa, dukearen konfesorea zena eta dukeak bidaia guztietan eramaiten zuena, badaezpada, zeren nehork ez baitaki zein izan daitekeen Jainkoaren nahia eta borondatea, eta dukeak bere ondoan nahi zuen
|
hura
heriotzako orenean; bertze biak, berriz, bi toreatzaile haiek ziren, Curro Banderas eta Paco Corrales zeriztenak: azken honek torero ausart bezain adoretsuaren fama zuen —ongi irabazia, bertzalde, kontatzen ziren erdiak egia izaitekotan—, zeren erraiten baitzen, konparazione, ezen, ehun zezenez goiti toreatu eta lau adarkada larri izan zituela, eta ehunez goitiko haien artean hiru zezen hil zituela, haiek toriletik atera bezain sarri, paratzen zelarik, hartarakotz, toriletik beretik hamar bat urratserat, hanka bat belauniko, lantza eskuan tinko... eta harekin egiten ziola buru zezenari, zeina, bere lasterraldian, lantza topatu eta ziplo eroriko baitzen, toreroak bere" lantzean" asmatzekotan, noski; edo, huts eginik, toreroa bera harrapatu eta adarkatuko zuen zezenak, inarrosiko zuen airean itzulipurdika, hilko zuen segurki.
|
|
|
Eta airea ere mehatxu hutsa zen, zeren espazio
|
hartan
heriotzaren itzalak noiznahi den ebaki baitzitzakeen eta sega, errotik, amesgaiztoen artetik loratzen ziren amets urdin bakanak, zeru puska bat zutenak esperantzaren banderatzat, halako suertez, non ametsetik itzarri orduko zimeltzen baitziren loreak eta erortzen zeru puskak. Eta tortura zen, orduan, espazio haren horizontea, urrun zegoenean ere hurran sentitzen zena, zeren urrun da hurran, noiz eta izua zorte gaixtoko hegazti beltz bat bihurtzen baita, hegaldatzen dena, nola iraganetik gerorat, hala gerotik iraganerat, denboraren nahaste borrastean:
|
|
|
Atzetik genituen andreak. Haien negarrak genituen atzetik, talde
|
hark
heriotzaren itzal zabalagoa zuen eta, bizitzarena baino.
|
|
|
Nola esango nuke. Dabidek egiaz tiro egin zidanean,
|
haren
heriotza desiragarria egin zitzaidan, ezin desiragarriago (berdin zitzaidan nola, baina egin zidana egin eta gero, berriro zerotik hasteko aukera zor zidala sentitzen nuen); hala ere, nire heriotza ere tarteka desiragarri egiten zitzaidan (hartara Dabid galdu zuenaz kontzienteago eta, aldi berean, errudun senti zedin).
|
|
|
Jabetza eskubidea, alabaina, jabearen bizitzarekin arautzen da; beraz, jabearen ostean zer gertatuko da ondasunekin,
|
haren
heriotza dela-eta ondasunok jabegabe badira?
|
|
|
Aztertu ninduen, eta tuberkulosia neukala esan zidan. Garai
|
hartan
heriotza zigorra zen tuberkulosia edukitzea; gaixotasun oso larria zen, sendaezina ia, ez baitzegoen sendagairik. Eta hala ere, tuberkulosi eta guzti, onartu egin ninduten tailerrean.
|
|
|
Hiltzeko ez zela sekula orduan bezain ondo prestatua izango argudiatu omen zuen. Nire teoriak dio Lauaxeta García Lorcaz maiteminduta zegoela eta,
|
haren
heriotza gogoan, gogo onez onartu zuela hark izandakoaren pareko patua, hark bezala jasotzea bekokian aintzaren muna. Maitasunez hil zen Lauaxeta, eta ez aberriaren eta Jaungoikoaren maitasun hutsez.
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, urteetan aritua izan zen gizona aldizkarian idazten, batzuetan alai, besteetan triste, azkenengoetan nahikoa haserreturik. Eta halako batean hartan gehiago ez idaztea erabaki bazuen ere, bereetako bat zen aldizkariarentzat, eta
|
haren
heriotzaren orduan, lehen orrialde osoa eta editoriala eskaintzen zizkion ordainetan.
|
|
|
Izan ere, zer zen, materialki hitz eginez, Armendariz eta Arantxa lotzen zituena.
|
Haren
heriotzaren ondotik ere geratu dena. Auto birrindu bat eta itxuraz inork nahi ez duen zilarrezko eraztun txiki batez aparte.
|
|
|
Ez zen hori, zenbait erdal euskaldunek uste duenez, saltsero batzuen egitekoa izan, ez alderatzeko ere. Compulsa feci, esan dezake Euskaltzaindiak egiari kalterik egin gabe, harako Aita Saindu sonatu
|
hark
heriotzako orduan esan omen zuenaren arabera. Eta ez noa aditzera ematera zein ordenatakoa zen eta zein ordena zeukan gogoan.
|
|
2002
|
|
|
Alferrikakoak izan omen ziren bere familiaren ahaleginak haren gorpua non egon ote zitekeen jakiteko orduan.
|
Haren
heriotzaren berri, Asturiaseko frontean Francoren aldeko indarrekin borrokan aritu beharrean aurkitu zen anaiari eman zioten, antza, baina beste edonolako argitasunik gabe. Handik gutxira galdu omen zuen bizia anaiak ere, eta honela agertzen da liburuan seme biei hiletak egin ahal izateko haien amak garaiko apaizekin aurrera eraman behar izan zuen borroka:
|
|
|
Mirandek bere buruaz beste egin zuen 1972ko Eguberrian.
|
Haren
heriotzaren ondoren, autore madarikatuaren mitoak areagotu egin zuen euskal literatur komunitateak haren obrarekiko zuen jakin mina. c) Eleberri soziala (Gereño, Peillen, Amuriza...); alegorikoa (Zarate, Lertxundi...), poliziakoa (Gereño...)
|
|
|
Esan bezala, adin horrekin joan zen aitarekin Hispaniara,
|
haren
heriotzaren ondoren, bere ordez Hasdrubal gudalburu jarri zen eta Hanibal zaldieria guztiaren buru. Hasdrubal ere hil zenean, gudarosteak botere gorena Hanibalen eskuetan utzi zuen.
|
|
|
Hala uste nuen eta hala sentitzen nuen. Bele beltz bat bainuen, artean, biziontziaren brankan,
|
haren
heriotza noiznahi iragartzen zidana. Izan ere, zenbat urte egingo ote zituen gure ondoan Leirek?
|
|
|
Agerian zegoen, lehenago horretaz pentsatu izan balu, Fernandok bere bakardadean hil beharra zeukala, bere ohean, edo bere gelako sofan, argazkien irudi beltzen liburuen testamentuaren artean.
|
Haren
heriotzak ez zuen gehiegi atsekabetzen, goizago edo beranduago gertatu beharrekoa baitzen, baina inork ez zuen Londresko errentatzaile zikoitz bat lekuko izaterik merezi.
|
|
2003
|
|
|
Dolly, klonatutako lehen ugaztuna, hil egin zuten otsailaren 14an, arratsaldeko hiru eta erdietan.
|
Haren
heriotzak zalantzak sortu ditu klonazio tekniken eraginkortasunari buruz, eta zalantzan jarri ditu haren aplikazio aurreikusgarri asko. Besteak beste, medikuntzaz gain, abeltzaintzarako direnak eta, hedaduraz, elikagaien industriarako aurreikusitakoak.
|
|
|
Horixe zen Dollyren kasua. Beraz,
|
haren
heriotza nahiko prozesu logiko bati egozten ahal zaio, batez ere Roslin Institutuan bertan animalia bat hil zutenean arrazoi beragatik 18 hilabete lehenago. Baina klonazioan esperientzia duten hainbat zentrotako ikertzaileek diote heriotza horren atzean zenbait faktore hartu behar direla kontuan norabide berean beste urrats batzuk egin aurretik.
|
|
|
|
Haren
heriotzaren berri eman ziotenean, hasieratik jakin zuen ez zela istripu bat izan, Peiok, azkenean, bere desio gazi gozoa bete zuela baizik. Ez zen eguraldi harekin arrantza egitera irteteko bezain kirtena, eta ate atzean kainabera aurkitu zuenean bere susmoak baieztatu ziren:
|
|
|
|
Haren
heriotzaren ondoan, segituan etorri ziren liburuaren itzulpenak, bata bestearen ondoan, hizkuntza desberdinetan burutuak.4 Juristek aho batez aitortu zuten haren maisutza. Horien artean, Portalis bera ere, Frantziako kodegintza zibilaren.
|
|
|
Ez zegoen argitu beharrik. Frontean zen, ziur, eta inork ez zekien hurrengoan postariak atean jotzean ez ote zuen
|
haren
heriotzaren berri ekarriko.
|
|
|
Baina urregorriarena, eki saindu eta kaliz haiena, geroago azaldu nuke. Bestela ergel
|
haren
heriotza moduaz eta zergatiaz Mallonari kontatu niona ahaztu behar zait.
|
|
|
Ezaguna zelako lurperatu zuten ezkutuan.
|
Hari
heriotza eman ziotenik inork jakin ez zezan.
|
|
|
Hori irakurri eta berehala –bala bat bularrean, ezkerretara, eta beste bat ezkerreko hezur parietalean– Ezezagun
|
haren
heriotza irudikatu nuen. Odol hotzean tiro bat jo eta gero are odol hotzagoan azken burukoa jo zioten.
|
|
|
Benetakoa da.
|
Haren
heriotzaren agiria liburura hitzez hitz aldaturik dago. Jatorrizko agiria gazteleraz idatzia da:
|
|
|
Baina dudaren harra barruan geratu zitzaidan. Faxistek ez omen zeukaten
|
haren
heriotzaren berri, horra argi neukan bakarra.
|
|
2004
|
|
|
Arrazaren inguruko gogoeta orokor honen ondotik, gatozen Sabino Ara narengana, honen arrazari buruzkoa urratsez urrats mugatzera, harenari arra zakeri usaina dariola eta,
|
haren
heriotzaren mendeurrenean gainera datozkion kondenak ez baitira makalak eta, bidenabar, haren defentsan egindako ahale ginak ez alferrak (276).
|
|
|
Sabi no Arana Goiri, bizkaitarra. Aurten
|
haren
heriotzaren mendeurrena betetzen da, eta, beraz, bidezkoa da euskaldun guztiok harekin dugun zorra kitatzeko, beraren omenez oroitzapen ekitaldi batzuk antolatzea. Gaurkoan, beraz, Eus kaltzaindiak Sabino Arana Kultur Elkartearekin hatera, Abandoko seme argi ak Euskal Herriaren hizkuntza nazionalean eta gure kulturan izandako eragi na eta ondoko belaunaldiei utziriko emaitzak gogoratu eta haren testuinguruan balioetsi nahi ditu.
|
|
|
Era berean, ezin da ahaztu garuneko infartua izan dela, eta horrek mota horretako beste infartu batzuk izateko arrisku handia dakarrela, eta miokardio krisi bat izateko arriskua ere areagotzen duela. “Iktus mota hori ez da hainbeste hedatzen,
|
haren
heriotza tasa ez baita oso handia lehenengo erasoan, baina kontuan hartu behar da ezen, zaintzen ez bada, bizi kalitatea txarra dela, ia epe luzeko gaixotasun kronikoa. Parkinsona duen gaixo baten ia sintomak izango lituzke”, nabarmendu du Casado doktoreak.
|
|
|
Gatazka nagusiak familiarekin eta kide guztien eskaera afektiboekin lotuta daude. Espezialista horrek dioenez, Jesusen jaiotza mundu kristauan ospatzearekin batera, pertsona baten jaiotza gogorarazten dute, eta
|
haren
heriotzaz pentsarazten dute. " Gizakiarentzat, heriotza, bizitzaren amaiera, onartzea da beti presente dagoen eta gatazka gehien sortzen dituen arazoetako bat.
|
|
|
Heriotza bai, aipatzen da: zelan hil zen pertsona hori, edo oraindik argitu barik dagoela
|
haren
heriotza. Eta hori apur bat absurdoa ere bada, hiltzeak ez duelako inongo meriturik.
|
|
2005
|
|
|
Lauaxeta fusilatu eta berehala zabaldu zen
|
haren
heriotza hotsa. " Gudari zaharrenek bai, ezagutzen zuten, edo bazuten haren aditzea:
|
|
|
(...) berez, sortu zen herriarena bezain luzea izan liteke tradizioaren bizitza, jatorribakarrekoa baita
|
haren
heriotza: galdu egiten da tradizioa gizarteak aurrera eginahala ezinbestez sortzen diren ideia berrietara egokitzen ez dakienean edohorretarako ahalik ez duenean.
|
|
|
|
Haren
heriotzari buruzko hipotesi nagusia gaixorik egotea da, eta, horregatik, jateari utzi eta ahuldu egingo litzateke.
|
|
|
–Ander nire laguna zen eta asko sentitu nuen
|
haren
heriotza –bi pauso eman zituen aurrera eta ukabilarekin bere bularrean jo zuen indartsu. Errebolberraren keinu batez berriro atzera egiteko agindu nion, eta berak, une batez pentsatu ondoren, atzera egin zuen eta apalago hitz egiten hasi zen– Azuak Anderri bere aseguru etxeko lokala eskaini zionean bere alaba bortxatu zuen putakumea garbitzeagatik...
|
|
|
–Errudun sentitzen naiz, Joantxo, errudun. Badakit ez dudala zerikusirik gertatu den horretan, beti argi utzi izan dudala halako ekintzen kontrako jarrera, baina Julio maitale izan nuen, eta etsai ere bai aldi berean, eta ez dakit, baina nolerebait
|
haren
heriotzaren errudun sentitzen naiz. Ez dakit ondo azaltzen.
|
|
|
Damianen beharretan izan direla behin baino gehiagotan Ertzaintzakoak. Elgoibarren, esaterako, Albitxuriko zabortegian, magrebiar baten gorpua agertu zela duela bi hilabete (zaborrak arakatzetik bizi zen andre zahar batek aurkitu zuela, gaizoak), eta antzik ezin hartuta dabiltzala
|
haren
heriotzaren data zehatzari. Ustelduta agertu zela gorpua.
|
|
|
Gainera, lehen ez bezala, Leonek erregutu egiten zion bakarrik uzteko margotzeko orduan eta, bai, Damian ere ohartzen zen Senpe gabe tabernako elkarretaratzeak ez zirela lehengoen antzekoak.
|
Haren
heriotzarekin, arrotzagoa zen orain. Atea irekitzeko maratilarik gabe geratua zela.
|
|
2006
|
|
|
Ospitale horretan, joan den larunbatean ospitaleratu zuten, eta ebakuntza kirurgikoa egin zioten, odol koagulu bat ateratzeko.
|
Haren
heriotza OMEk erronka ugari dituenean gertatzen da, hala nola, hegazti gripearen pandemia baten aurrean kontrol neurriak garatzea. Seulen jaio zen Lee, 1945eko apirilaren 12an.
|
|
|
(momentu batez bere matelak gorritu ziren pixka bat eta ziur nintzen ez zuela egia osoa erraiten, baina segitzera utzi nuen)... ene ustez bere ulermena bere haurtzaro gogorrari zor zion. Hiru urte zituenean bere ama desagertu zen, amildegian jauzi eginez, eta zioenez
|
haren
heriotzaren ikusle izan zen. Bere familiako emazte guziak ez ziren batere arruntak eta usu bitxiki hiltzen ziren.
|
|
|
–Uste dut aitonak zure aita ezagutzen zuela –azaldu zuen Anek–
|
Haren
heriotzari buruzko albisteak edukitzeak hala iradokitzen du. Baina ez dakit non ezagutu zuten elkar.
|
|
|
–Aitonari
|
haren
heriotzaren albistea bidali zenion –lagundu zion Anek– Ez zara oroitzen, Malenfer jauna. Pauillac herrian gertatu zen.
|
|
|
Ahapeka, ordea, esamesa zebilen homosexual baten zetazko maindire artean gertatu zitzaiola ezbeharra. Alderdiko kide oso ezaguna zen, eta, hil zenean,
|
haren
heriotzaren inguruko xehetasunak lurperatu zituzten gorpuarekin batera, eta baita hil berriak Alderdian lan egin izana ere. Berarekin zegoen homosexualari egin ziotenaz, berriz, bertsio asko zebilen, eta bat bera ere ez haren ar kondizioaren mesedekoa.
|
|
2007
|
|
|
–
|
Haren
heriotzak elkarrengandik bereizi gaitu. Eta nire heriotzak ez gaitu elkartuko.
|
|
|
Lazaro benetan hila zela baietsi zuen Kristok berak:
|
Haren
heriotzaz mintzatu zen orduan Jesus. Hekiek aldiz uste izan zuten lo egiteaz zuela aiphu.
|
|
|
Toledora eramandako diziplina anitzeko taldeak, ordea, azterketa morfologiko, anatomopatologiko eta toxikologiko zehatza egin zuen, pozoitze bidezko heriotza baztertzen duela dirudiena. Santo Domingo el Real monasterioa zaharberritzeko lanak zirela eta, Gaztelako Antso Santuaren gorpuzkin momifikatuetara sartzeko eta
|
haren
heriotzaren arrazoiari buruzko espekulazioak amaitzeko aukera planteatu zen. Infante txiki hori 1370ean hil zen 7 urte besterik ez zituela, eta XV. mendean monasteriora eraman zuten Toro gotorlekutik (Zamora), han hil baitzen.
|
|
|
Tumore hori da gizakien artean ohikoena, baina ez
|
haren
heriotza kausa nagusia.
|
|
|
Garaiz konpontzen bada, erauzi daitekeen minbizi mota. Hori da gizakien artean sarrien agertzen den tumorea, baina ez
|
haren
heriotza kausa nagusia. Ez da hala, eboluzio luzeko minbizia delako, tratamendurik gabe gaixoa 12 eta 17 urte bitartean bizi daitekeelako, eta gero eta fase goiztiarragoetan hautematen delako, gaixotasuna prostatatik haratago hedatu ez denean.
|
|
|
Haren alkandora zuria ez zen nahikoa odol jario guztia xurgatzeko, eta amaren mantala biltzen hasia zen gorriaren bor bor etengabea. Izter gainean zeukan mutilaren burua, eta hitz egiten zion,
|
haren
heriotzara errenditu ezinik.
|
|
|
Berak zioenez, hari esker jende askok ikasi zuen irakurtzen eta idazten herrian. " Nahigabe ikaragarria eman zigun denoi emakume handi
|
haren
heriotzak", esan ohi zion.
|
|
|
Amak aitonaren ondoan egiten zuen lo, oxigenorik gabe gelditzen zenean ito ez zedin. Itota hil ez dadin esaten zuen beti amak, etxe
|
hartan
heriotzaz hitz egiteko zeukaten soltura paregabearekin. Orain plastikoan bilduta dago ohe hori.
|
|
2008
|
|
|
Pablo Sarasate biolin jotzaile eta musikagileari egindako omenaldian herritarrek eta agintari politikoek parte hartu dute gaur Iruñean,
|
haren
heriotzaren mendeurrena dela eta.
|
|
|
Ez genuen espero genuenik aurkitu. Kolorez betetako txalupa
|
hura
heriotzaren sinbolo ez beste edozer izan zitekeen. Gehienok aski izan genituen pare bat segundo maisuaren ideia onartzeko; beste batzuek, ordura arte eutsitako teoriekin koherente izateagatik ziurrenik, kexatzen jarraitu zuten; baina konbentzimendu askorik gabe.
|
|
|
Morroia ondo ezagutzen nuen, inoiz gonbidatzen nuen trago bat hartzen, errukiz, eta ziur egon zaitezke ez zeukala inolako asmorik bere burua hiltzeko. Dena den, ingurukoak kokoteraino zeuden berataz eta nork eskatuko ditu azalpenak
|
haren
heriotzagatik?
|
|
|
Hona hauetan
|
haren
heriotza nola kontatzen den:
|
|
|
Unamuno edo Menéndez Pidal modukoen erromantizismo berriaren orbitan zegoen beste garaikide bat Pío Baroja izan liteke. Eta hain zuzen ere, Azkue gertutik ezagutu zuen Manu de la Sota y Aburtok,
|
haren
heriotza ostean, Pío Barojarekin alderatu zuen bilbotar apaiza: «Narrador fortísimo e inagotable nuestro sabio sacerdote tenía bastante de un Dickens nauta y otro tanto de «barojiano», claro que no del Baroja angustiosamente turbio, sino del romántico, el de Shanti Zalacarri y la casa de Aizgorri»261.
|
|
|
Ordutik aurrera mehatxatuta bizi izan zen bizitza osoan, eta mendekuaren beldur. 15 urte geroago abeletxea erre zioten, eta
|
haren
heriotza sokamuturrarekin ospatu zuten herritarrek. Geroago, bere alargunaren helegitea onartuz, Gaztelako Kontseiluak errugabe deklaratu bazuen ere, epai judizialak baino indartsuagoa zen herritarren epaia.
|
|
|
Kondizio normaletan, ROS sorkuntzaren eta sistema antioxidatzaileen arteko balantzeari esker, zelulek ongi funtzionatzen dute. Hala ere, oxidazio estresaren egoeran gaudenean, ROS sorkuntzak zelularen defentsa ahalmena gainditzen du, eta horrek zelula aldatzea dakar, eta, azken buruan,
|
haren
heriotza. “Gure azterketak agerian utzi du oxidazio estresak Huntingtonen duen garrantzia, eta horrek estrategia terapeutikoak erabiltzea babesten du, defentsa antioxidatzaileak indartzeko edo erradikal askeen sorrera saihesteko, gaixotasun suntsitzaile horren progresioa geldiarazten edo moteltzen saiatzeko”, esan zuen ikertzaileak.
|
|
|
Hala ere, XIX. menderarte ez zen bere obra guztiaren edizioa kaleratu eta beste obra batzuk pixkanaka ezagutzen joan dira. Cabrek espero du 2011rako, behintzat,
|
haren
heriotzaren urteurrena ospatzeko bilaketa lana amaitu ahal izatea.
|
|
|
Ataulfo Argenta musika zuzendariak harreman berezia izan zuen Musika hamabostaldiarekin; 14 kontzertu eskaini zituen guztira 1947tik 1953ra. Aurten
|
haren
heriotzaren 50 urteurrena dela eta, omenaldi bat ari dira eskaintzen. Zuzendari hau 1913ko azaroaren 19an jaio zen Castron (Kantabria, Espainia).
|
|
|
Euskararen eta euskal kulturaren zerbitzari apal baina suharra izan da beti Garate, eta oso maitea berarekin harremanak izandako guztien artean. Horregatik, samin handia eragin du
|
haren
heriotzak euskal kulturaren munduan. Gaur emango diote lur, Loiolan (Azpeitia, Gipuzkoa), eta 19:00etan meza izango da Deustuko (Bilbo) Unibertsitateko kapera gotikoan.
|
|
|
Agintzen dizut. Eta gizajo
|
hark
heriotza aurreko arnasa bahituaren artetik barre karkaila egin zigun, mendeku moduan. Bizitza osoan entzun dudan barre karkaila.
|
|
2009
|
|
|
Goizean anisa eta kafea, eta gauez ardaoa izaten ei ziren ohiko edariak. Eta lekuko batzuen esanean, gaubelak jai txiki baten antzekoak izaten ei ziren batzuetan, hildakoa guztiz zaharra zenean eta
|
haren
heriotza bizilegetzat hartu behar zenean. Hildakoa gogora ekarri eta haren gainean berba egiten zen; batzuetan hari bizitzan jazotako pasadizo barregarriak gogoratzen ziren, errespetu osoz.
|
|
|
|
Haren
heriotzaren berri izan eta gero, zaleak kalera atera dira herrialdeko hainbat tokitan, hala nola New Yorkeko Times Square plazan eta Apolo Antzokian, musikaren azken ikonoa omentzeko.
|
|
|
Izan ere, ikerketaren iturriek baieztatu egin dute artistari anestesiko bat eman ziotela hil baino ordu batzuk lehenago. Murray Jacksonek Los Angelesen (Kalifornia) zeukan etxean zegoen ekainaren 25ean,
|
haren
heriotzaren egunean eta hark egin zion artistari bihotz biriketako suspertze maniobra, arnasa ez zuela hartzen ohartzean.
|
|
|
Atzoko miaketa poliziak Murrayk
|
haren
heriotzaren aurreko gauean musikariari Propofol anestesikoa eman ziola baieztatu ostean etorri zen. Informazio hori gezurtatu egin du Murrayren abokatuak.
|
|
|
Jeff Goldblum ere hiltzat jo dute eta Stephen Colbert komikoaren telebista saioan txantxa egin diote. Colbertek berak
|
haren
heriotzaren berri eman du, aktorea aurrean bazuen ere.
|
|
|
Orain arte auzi honetan zigortu duten pertsona bakarra ustez
|
haren
heriotza eragin zuen erizaina bada ere, hainbat pertsonak egindako akatsen biktima izan zitekeen susmoa handitu egin da. Aldi berean, osasun zentroen zerbitzuen kalitatea kolokan gertatu da.
|
|
|
Errom. 5, 12; 1 Kor. 15, 20);
|
haren
heriotz an bizi gara, heriotz ak bizi gaitu, heriotz a bizi dugu; gu geu, Kristorekin hil garelako bizi gara (Kol. 2, 20; 3, 1 ss.); horrela, heriotza bizitza da eta biziemaile da:
|
|
|
Clara Rosak aldeko nahiz aurkako suharrak zeuzkan, eta
|
haren
heriotza eta hileta apoteosikoaren kariaz, batzuek ala besteek poematxoak ere eskaini dizkiote epitafio modura:
|
|
|
Eliasek
|
haren
heriotzaren berri jakiten duenean, gonbidatuak etxetik joan arte itxaroten du eta gero Sararen pentsamendua beregana ekartzen du, negar zotinka. Ilargia galdu duen otsoa, Deustuko etxe tristean.
|
|
|
dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun: ...raino, non gauzak guztiz beste era batean ikusten baitziren!; hantxe tolesten zen, izan ere, hatz salatzailea, eta hantxe zabaltzen besoak, irakurleak hobets zitzan errukiaren irinak akusazioaren zahien aurrean, haiek guztiak nobelan zehar landutako iritziaren galbahetik iragazita gero; nola poztu zen Ada Ana Kareninaren pozaldiekin, nola egin zuen negar haren negarraldiekin, eta nola sentitu zuen
|
haren
heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari, biktimari, defendatzeko aukera txikienik eman gabe. Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar zuen bere burua une hartan?, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai?
|
|
|
Mespretxu eta jelosiaz zipriztindu zuen haren burua, haren bihotza.
|
Haren
heriotzaren egunera arte. Azkenean haren arima ere zulatu behar zuela pentsatu nuen eta ez nintzen urrun ibili.
|
|
|
Julian. Mirarik
|
haren
heriotzaren berri eman zidanean halako arindura sentitu nuen. Joan da azkenean, bakean, herriko mugetatik haratago.
|
|
|
Ez haren ama Joana, ez haren lehengusu Condé ere, ez guisetarrak, ez montmorencytarrak, ez Espainiako errege, ez Ingalaterrako erregina. Mila aldiz desiratu dut
|
haren
heriotza, berak jantziko baitzuen koroa nire semeen hilobien gainean. Izarrek hala aldarrikatzen zuten haien misterioak argitara ateratzen dakitenen ahotik, eta izarrei ez zaie jukutriarik egiten ahal.
|
|
|
|
Haren
heriotzaren lehen urteurrena betetzearekin batera, Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) Henrike Knörr zena omendu zuen atzo, maiatzaren 5ean, Arabako campusean, bertoko Letren Fakultatean. Omenaldi honetan, Euskaltzaindiaren izenean, Andres Urrutia euskaltzainburua, Xabier Kintana idazkaria, Jose Luis Lizundia diruzaina eta Manu Ruiz Urrestarazu Arabako ordezkaria joan ziren.
|
|
|
Hyacinthe de Charencey kontea() euskalgintzaren urrezko aroan dagoen pertsonairik enigmatikoenetakoa da. Izan ere, ez dakigu ia ia ezer berari buruz, Georges Lacombek()
|
haren
heriotzean RIEVen idatzitako hilberriaz gain, eta, nonbait, ematen du Lacombek berak ere ezer gutxi zekiela haren bizitzaz, honela aitortzen baitu bere txostenaren hasierako oharrean: Nous prions nos lecteurs de vouloir bien excuser le vague, l' incomplètude, voir l' inexactitude intermittente de la présente nécrologie, écrite sur le front avec nos souvenirs pour toute documentation.
|
|
|
Noiz eta fr ekoizpena Frantziako zinemaren marka guztiak gainditzen ari denean eta mundu osoko pantailetan estreinatu denean.
|
Haren
heriotzaren berri estatu mailako notiziatzat hartu dute Frantzia osoan, eta Nicolas Sarkozy presidenteak berak hitz egin du: Frantziako zinemaren izen legendarioa zela esan du.
|
|
|
Gazteak zirela ezagutu zuten Labeque ahizpak Berio, guretzat propio idatzi izan ditu konposizioak.
|
Haren
heriotzak bertan behera utzi zuen disko bat kaleratzea, baina berriro ere proiektuari heltzeko gogoz daudela adierazi du Mariellek.
|
|
|
2008ko abenduaren lehenean eten zen betiko Laboaren jarduna, eta
|
haren
heriotza gertatu eta gero berrekin zioten dokumentalaren lanari, aurtengo urtarrilean. Laster erabaki zuten zer kontatu:
|
|
|
Terror y miseria en el primer franquismo lanak 1936ko gerraren ondorioei aurre egin behar izan zietenen eguneroko bizimodua kontatzen du: garai
|
hartako
heriotza, kartzela, errepresioa eta ustelkeria erakusten ditu antzezlanak, baina egoera politiko hartan eroso bizi zirenen erretratua ere bada.
|
|
|
Ekainaren 20an Teheranen egin zen manifestazio batean hil zuten 27 urteko neska.
|
Haren
heriotzaren irudiak mundu osora zabaldu dira Interneten bitartez, eta horiek areagotu dute nazioartean Irango agintearen kontra hazitako salaketa oldea.
|
|
|
Handik zuzentzen zituen bere izena daraman konpainiarentzat diseinaturiko obrak. Merce Cunningham Dance Companyko ordezkariek eman zuten atzo arratsean
|
haren
heriotzaren berri. Igandetik astelehenerako gauean zendu zen koreografo estatubatuarra, New Yorkeko etxean, lotan zela.
|
|
|
Aurten Georg Friedich Haendel musikaria omenduko du Hamabostaldiak, besteak beste.
|
Haren
heriotzaren 250 urteurrena bete da, eta kontzertu ugaritan joko dituzte Haendelen piezak. Inaugurazio egunean haren bi konposizio entzun ahal izango dira.
|
|
|
Mikel abangoardian zegoen, bai Euskal Herrikoan, baita unibertsalean ere?, esan zuen eskultoreak. ?
|
Haren
heriotzarekin ziklo bat itxi da abangoardia horietan?.
|
|
|
Eta han lortutako diruarekin 1947an Portugalera, orduan Angolaren metropolia zenera, medikuntza ikastera joan zela. Edo artzain metodista zuen aitaz, haren jaioterriaren ederraz, haren minaz,
|
haren
heriotzak piztu zituen zurrumuruez hitz egin dezakegu, haren bizitzak beste heldulekurik ez balu.
|
|
|
Hala, ez dute egiazkotzat jo, Yllanesek Laffage esku batekin ito zuenik biktima telefono dei bat egiten ari zela ohartu ostean. Yllanesek Laffagek oihu egitea ekidin nahian kolpatu egin zuen, eta ondoren Nagoreren lepoa estutu zuen
|
haren
heriotza eraginez.
|
|
|
Aminatu dela eta, Marokok arazo izugarri bat sor diezaion onartu du Espainiako Gobernuak, berbertan planto egin eta aski dela esan beharrean, Europako eta munduko gune guztietan aldarrika eskatuta amai daitezela behingoz ekonomiari eta harreman nazioartekoei dagokienez Marokok dituen pribilegioak. Espainiako Gobernuak Aminatu bera jo du egoeraren erruduntzat, eta ahaleginak eta bi egin ditu emakumea jatera behartzeko,
|
haren
heriotza ez dadin izan egoera honetan kolaborazio delitua egotz diezaiokeen ezpata salataria.
|
|
|
bera bezalako emakume bat, egoera latz bati aurre egin behar izan ziona, harik eta, gizartearen arauei eta debeku moralen muga estuei aurre egin ezinik, nahi ez zuèn erabakia hartu zuen arte, bere buruaz beste egiten zuela, trenbidera botata; bera –Ada– dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun: ...raino, non gauzak guztiz beste era batean ikusten baitziren!; hantxe tolesten zen, izan ere, hatz salatzailea, eta hantxe zabaltzen besoak, irakurleak hobets zitzan errukiaren irinak akusazioaren zahien aurrean, haiek guztiak nobelan zehar landutako iritziaren galbahetik iragazita gero; nola poztu zen Ada Ana Kareninaren pozaldiekin, nola egin zuen negar haren negarraldiekin, eta nola sentitu zuen
|
haren
heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari –biktimari– defendatzeko aukera txikienik eman gabe –Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar zuen bere burua une hartan–, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai... apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen bere esaldian han gertatua:... " Seme jatorra duzu, don Nazario!
|
|
|
Pepe Muñoak barruko bulegora pasarazi zuen Onaindia gaztea, eta han, bazter batean, deialdiaren motiboa azaldu zion ahapeka. Franco laster hilko zen, eta
|
haren
heriotzarekin egoera politikoa erabat aldatuko zen. Bestalde, Alderdian kezkatuak zeuden, militante gazterik ez zeukatelako.
|
|
|
Orduko hartan ere ezin izan nuen lortu, udaberrian joan bainintzen Busturiako Larrinagatarrenera kriada lanetan. Han ari nintzela etxera bisita egin nuenetariko batean eman zidaten
|
haren
heriotzaren berri: pasatuak ziren hilabete bi hil zela.
|
|
|
Mikel hil da istripu batean hona zetorrela.
|
Haren
heriotzaren berri ematen ari ziren hil kanpaiak bukatu baino lehen esnatu nauzue.
|
|
|
Asisko gure Frantziskoren egunean, 4an, ilunabarrean hil zen Avilako Teresa lekaime ibiltari jakintsu eta berritzaile handia. Egun handia izan zen
|
haren
heriotza eguna: hurrengo egunean ospatu zutena.
|
|
2010
|
|
|
Tycho Brahe astronomo danimarkarraren gorpuzkiak astelehenean atera zituzten Pragako Tyn elizatik; besteak beste,
|
haren
heriotza argitzeko.
|
|
|
Hiltzailea Kepler izan ote zen? Edo Kristian IV.a Danimarkako erregea zegoen
|
haren
heriotzaren atzean, Braherekin haserre baitzegoen?
|
|
|
2009 urtearen bigarren erdian izan genuen kulebroi handiena argitu da azkenean. Sei hilabete baino gehiagoko polizia ikerketen ostean, Michael Jacksonen heriotzaren kasua itxi dute azkenean eta, komunikabide estatubatuarrek jakinarazi dutenez, Poparen Erregearen mediku pertsonala izan zen
|
haren
heriotzaren erruduna. Alabaina, Murray doktoreari nahi gabeko hilketa baino ez diote egotziko ziurrenik, izan ere, hark Jacksoni emandako farmakoek heriotza eragin bazioten ere, Murrayk ez zuen inolako deliturik egin, farmako horiek ematea legezkoa baita.
|
|
|
Jose Maria Gorroño Gernikako alkateak azaldu duenez, Aguirrek erbestean demokraziaren eta herrien askatasunaren alde egin zuen lana aintzatetsi nahi izan dute,
|
haren
heriotzaren 50 urteurrena betetzen den honetan.
|
|
|
Jose Maria Gorroño Gernikako alkateak azaldu duenez, Aguirrek erbestean demokraziaren eta herrien askatasunaren alde egin zuen lana aintzatetsi nahi izan dute,
|
haren
heriotzaren 50 urteurrena betetzen den honetan.
|
|
|
Protagonista beste poeta bat zen, jakina: Li Po, mozkortu ondoren uretan islatzen zèn ilargia besarkatu nahian ibili zena, baita bere saio
|
hartan
heriotza aurkitu ere, izorrai! –Hura ez zen lehena izan, ezta azkenekoa ere, zaude seguru!?, ziurtatu zidan Meyer jaunak.
|