|
2000
|
|
|
Edward Carr (94: 243) historialariak zioen legez, estatuaren eta subiranoarenpertsonaren arteko identifikazioa zen aro
|
haren
funtsezko ezaugarria. Aferetakomundua, onibarren jabetza eta harreman politikoak bat garai hartan, gatazkak eta guduak ugaritu ziren.
|
|
|
Asteburu hartan ere, aurrekoan egin bezalaxe, bere zaletasunak lantzeko aprobetxatu zuen denbora, eta atzera saihestu behar izan zituen amaren eta arreben eta lagunen gonbit zein baino zein gogaikarriagoak. Sobera legoke esatea, hala ere, bigarren asteburu hartan, gauzak erabat desberdin joan zirela, eta desberdin joate
|
hartan
funtsezko zama izan zuela noski sentzumenen aldaketak. Sukaldaritza kontuak, edo, hobe esan, janariari buruzko gustuak adibidez, zeharo aldatuta zeuden; horretan pasatu zuen larunbat arratsalde osoa, etxean eskura zituen jaki guztiak prestatzen eta probatzen, eta, betekada sekulako baten ondoren, jabetu zen lehen atsegin zituen gauza asko orain ezin zituela begi bistan ikusi ere egin, eta, alde horretatik, haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea.
|
|
|
Edonola ere, porrot
|
haren
funtsezko arrazoia begien bistan dugu. Unamuno, Arana eta Azkueren garaian, euskara kultura idatzitik urrun xamar bizi zen herri xeheak zerabilen gehienbat, eta are urrunago aurkitzen zen oraindik hezkuntzaren maila gorenetatik.
|
|
2003
|
|
|
EBren esparruan, elikagaien segurtasunaren kontrola, 2003az geroztik, Elikagaien Segurtasuneko Europako Agintaritzari, estatu kideetako elikagaien segurtasuneko agentziei eta autonomia erkidegoek beren eskumenen esparruan sortzen dituzten elikagaien segurtasuneko agentziei dagokie.
|
Haren
funtsezko funtzioen artean dago EBn zirkulazioan jartzen diren produktuak seguruak izatea. “Elikagaien segurtasuna herritarren eskubidea da, eta eguneroko jardunean sartu beharreko balio erantsia da”, bai ekoizpenari dagokionez, bai elikagaiak prestatu, manipulatu, banatu eta merkaturatzeari dagokionez.
|
|
|
Kuhnen saio hau bere oinarrizko ideien sarrera sintetiko ezin hobea da, Kuhnek harrezkero testuaren argitalpen gehiago onartu ez zuen arren.5 Kuhnen ikusmoldea ezagutzen ez duenarentzat, orduan, hemen
|
haren
funtsezko osagaiak aurkitu ahal izango ditu, batez ere honako bi hauek:
|
|
2004
|
|
|
Lehenik eta behin, ziurtatu behar da ekipoaren elikadura iturria entxufatuta dagoela, istripurik gerta ez dadin. Ondoren, ordenagailuaren kaxa ukitu behar du segundo batzuez, gorputzeko elektrizitate estatikoa deskargatzeko eta
|
haren
funtsezko osagaiak (memoria, adibidez) ez kaltetzeko. Hori egin ondoren, ordenagailua ireki eta lehengo txartel grafikoari eusten dion torlojua kendu ahal izango duzu.
|
|
|
Jexus Marik neguko arratsalde eguzkitsurantz begiratu zuen. Estirekin ari zen Harakin eguzki errainutan, Iruñera zihoala ezin azalduz; Estik ez zuen konprenituko Harakinek, zena zela, haiekin joan ezin zueneko aitzakia, eta muturtu eginen zitzaion, Harakinek burutik iraganen zitzaizkion arrazoi andana
|
hartan
funtsezkoa irudituko zitzaion bakarra ezin bilatuz, totelka egiten zuen bitartean. " Ez baditugu gauzak ongi egiten, Esti berehala hasiko duk zerbait sumatzen".
|
|
2008
|
|
|
alde batetik, immigrazioak ez du zertan arazo izan; eta, beste aldetik, immigranteen kolektiboak ezin dira definitu desberdindu gabeko multzo gisa, ezta immigrazio soila esanda. Jarraian, biak aztertuko ditugu. a) Immigranteak gure artean egotea ez da arazoa, erronka baizik; lehen ere gizarte eta kultura guztietan gertatu da, eta globalizazioaren mende berri honetan areagotu egin da, mugikortasuna eta kultura aniztasuna baita
|
haren
funtsezko ezaugarrietako bat. Ez da nahitaez arazoa eragin behar duen faktorea, baina bada faktore konplexua.
|
|
2009
|
|
|
Energia ematen badute ere (karbohidratoen kantitate bera), oso gutxitan izaten dira iturri nagusi.
|
Haren
funtsezko eginkizuna egiturazkoa da, zelulak eta ehunak eraikitzen, konpontzen eta mantentzen parte hartzen baitu.
|
|
|
–Zein litzatekeen gero azalduko dut. Orain
|
haren
funtsezko egitura argituko dizut. Izan ere, eremu berri horren funtsezko ezaugarria nazioaren eta Estatuaren erabateko ezberdintasuna izango zen.
|
|
2010
|
|
|
Wilczek ek berak 2004an jaso zuen Fisikako Nobel saria, elkarrekintza indartsuaren teoriako askatasun asintotikoaren aurkikuntza egiteagatik. Aurkikuntza
|
hura
funtsezkoa izan zen kromodinamika kuantikoaren garapenerako. Fisikaren beste arlo batzuetan ere ekarpen garrantzitsuak egin ditu Wilczekek, hala nola materia kondentsatuaren fisikan, astrofisikan edo partikulen fisikan.
|
|
|
Gaur egun, estatuek, estatuz gaindiko erakunde batzuek eta haiei guztiei loturiko botere taldeek modu sistematikoan erabiltzen dute tortura, zilegitasun osoz, eta horrek argiro erakusten du zenbateraino den modernitatea alegiazko gauza bat, zenbateraino egin duen porrot proiektu modernoa deiturikoak.
|
Haren
funtsezko ideologiaren oinarrian, gizarte eta lege ordenamendu bat eratu beharra zegoen, funtsezko eskubideak denontzat bermatze aldera; esaterako, bizitzeko eskubidea, intimitaterako eskubidea eta osotasun fisikorako eskubidea. Gaur egun, ikusten ari gara sekula ez zirela bazter utzi Antzinako Erregimeneko gorputz zigorrak eta zigor zentzagarriak.
|
|
|
Ardanza Lehendakaria kezkatuta zegoen Ajuria Eneako Ituna deitu zen Euskadi Normaltzeko eta Bakeratzeko Hitzarmenarekin, ikusirik hitzarmen
|
hartako
funtsezko zati bat, normalizazio politikoarena, ahazturik eta bazterturik zegoela, eta, aldi berean, horretarako tresna behar zuen Ajuria Eneako mahaia desadostasun politikorako iturri bihurtu zela. Hori dela eta, 1998ko urtarrilaren 16an, bakearen eta normalizazio politikoaren bidean adostasunez aurrera egiteko proposamena aurkeztu zien Mahaia osatzen zuten alderdiei.
|
|
2011
|
|
|
Ilustrazioan, J. J. Rousseauk(), bere Emilio obran, haurren emozioak eta heltze faseak errespetatzea aldarrikatu zuen; obra
|
hura
funtsezko mugarria da gure kulturak haurtzaroari buruz duen pentsaeran. Hala ere, haren ideiak garrantzitsuagoak dira aitzindari zirelako garaiko gizartean izan zuten oihartzunagatik baino.
|
|
2012
|
|
|
Erresuma
|
hartako
funtsezko lege baten arabera, ez Erregeak ezta beraren bi seme zaharrenek ere ez dute baimenik irlatik irteteko 70, ezta Erreginak ere erditzeko adina iragan arte.
|
|
|
Ainara, 34 urteko gaztea, femurra hautsita eraman dute ospitalera eta denboraldi batez bertan immobilizaturik gelditu behar du. Azaldu ezazu zeintzuk izango diren
|
haren
funtsezko beharrak aldi horretan. Zuk zertan lagunduko zenioke?
|
|
|
Gaur egun, berrogei mota baino gehiagoko genoma osoak ezagutzen dira, Brucellakoak, “patogeno garrantzitsu hori ezagutzen eta diagnostiko molekularreko metodo berriak diseinatzen laguntzen baitie ikertzaileei”, nabarmendu zuen UNAVek. Gainera, teknika berri horiek guztiek bakterio hori bere osotasunean nolakoa den, nola funtzionatzen duen, zer gene diren edo
|
harentzat
funtsezkoak diren funtzioak zein diren eta zergatik sortzen duen ulertzen laguntzen dute. “Brucellaren biologia hobeto ezagutzen badugu eta makrofagoen barruan ugaltzeko gai dela ikusten badugu, bakterioak suntsitzen dituzten gure organismoko zelulak baitira, gaixotasunari aurre egiteko eta diagnostiko sistema berriak eta txerto berriak garatzeko estrategiak diseinatu ahal izango ditugu etorkizunean”, esan zuen López Goñik.
|
|
2013
|
|
|
energia beharraren eta gehiegizko kalorien artean Obesitatea da herrialde garatuetan eragin handiena duen gaixotasun kronikoa. Horregatik, zientzian interes handia pizten du
|
haren
funtsezko arrazoiak aurkitzeko bilaketak. Glukosa azukre mota bat den arren errazenetako bat – eta giza organismoaren oinarrizko erregaia, azukrea ez da oinarrizko elikagaia.
|
|
2014
|
|
|
CCOO, UGT eta beste sindikatu eta gizarte talde biltzen dituen Goi Bilera Sozialak manifestaziora deitu du biharko Bilbon, Gasteizen eta Donostian. Langabeziaren eta desberdintasun sozialen aurka borrokatzeko eskatuko dute, baina baita DSBE diru sarrerak bermatzeko errenta ere,
|
hura
funtsezko tresna delakoan gizarte babeserako. DSBEri buruz Javier Marotok sortutako polemika «PPren politika ezkutatzeko kezko estalkia» dela salatu zuen atzo Raul Arza UGTko idazkari nagusiak.
|
|
|
(OC, IX, 361).
|
Haren
funtsezko pentsamendua, progresoan eszeptikoa, etab., ez da hori noski.
|
|
2015
|
|
|
Ataka
|
hartan
funtsezkoa izan zen ELArentzat Elkarriren parte hartzea, bestelako dimentsioa eta irekitasun politiko eta soziala eman baitzion deialdiari, osterantzean soilik Ezker Abertzalearen eta ELAren ekimentzat har zitekeena, nolabait" hirugarren gunearen" ekimen bihurtuz. Elkarriren presentziak lekarkeen irudi eskoratuegia orekatzeko, Ezker Abertzalearen ingurukotzat hartzen zen EHNE nekazarien sindikatuaren parte hartzea exijitu zuen LABek.
|
|
2017
|
|
|
Nolanahi ere, Kristopher Point uste horretan murgildu zen" Honeymoon in cellar" errelatoaren irakurketan, eta
|
hura
funtsezkoa izan zen irakurtzen bukatu orduko zuzenean polizia etxera jo zezan. Ez zitzaion otu idazleak, Ferrerirak, Madison kaleko etxea ondo ezagutu eta baliabidetzat hartu zuela edo, bestela, kointzidentzia hutsa zela.
|
|
|
Halaber, metatze primitiboaz Marxek egiten duen analisian, ez dugu aurkituko XVI. eta XVII. mendeetako. Sorgin Ehiza Handiaren? aipurik ere, nahiz eta estatuak babestutako izu kanpaina
|
hura
funtsezkoa izan Europako nekazariak garaitzeko eta nekazariak herri lurretatik botatzen laguntzeko.
|
|
|
Hemen erabiliko dudan paradigma esplikatiboak ez du estatu frankistaren finkatzea eta biziraupena soilik faktore errepresiboetara mugatzen. Beste era batera esanda, jakina da politika errepresiboa izan zela frankismoaren identitatearen adierazle nagusi gorena,
|
haren
funtsezko pilarea; bestalde, egia da ere «estatu berriak» instrumentu errepresiboez gain «kaptazio neurriak» ere garatu zituela gizartearen zati handi baten onespena, izan interesatua edo benetakoa, lortzeko asmoz. Buruzagi frankistek bazekiten ezinbestez, gutxienez, hiru helburu erdietsi behar zituztela sistema politiko berriaren egonkortasuna, beraz biziraupena, bermatu ahal izateko:
|
|
2018
|
|
|
Eskertu behar diogu Joanes Iriartekoari otsaila egutegitik kendu ez izana, 1980ko
|
hura
funtsezkoa izan zen gure hezkuntza berantiarrean. Gainera ez zegoen —ez izkutuan, ez eta agerian ere— gure inguruan lehendik zetorkeen alderdi politikoen jarduera tradiziorik eta oraino ez zen alderdi horien —ez eta berrien— eragin zatikatzailea zabaldu gutartean, alta, hau iritsi ere zen segidan.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Gabilondok seinalatzen duen euskal kulturaren orientalizazioa, kanpoko begiradaren garrantzia ere nabarmena da antolatzaileengan. Garai
|
hartako
funtsezko hainbat pertsonaiaren gisan Abbadiek ere, beste ezer baino gehiago bidaiari amorratua izanik, bidaiari erromantikoaren ikuspegitik biziko du neurri handi batean euskal kultura. Madariagak, greziar jantziekin atontzen zen Byronen eta nafar jantziekin karlistaldietan beste hainbeste egin zuen Xahoren arteko paralelismoa ezartzen duen bezala (2008:
|
|
|
Gogor taldea sortu zuten" Gogorkeriaren aurka Gogortasuna" leloarekin, eta aktibismoan buru belarri murgildu ziren, eta 1968tik aurrera hasi ziren zigorrak: behialako eskarmentua eman nahi izan zien erregimenak eta
|
haren
funtsezko sostengu zen espainiar Elizaren buruek, eta haientzat propio prestatutako espetxean, Zamoran, hartu zituzten preso (Orbe, 2012). 1968tik 1976ra bitartean zazpi urte egin zituen presondegi hartan Amurizak, hiru espetxealditan.
|
|
|
Asko izan ziren tradiziotik zetorren ondarea egiteko modu berriekin eta esanahi berriekin hibridatu zuten sortzaileak, tartean Pizkunde
|
hartan
funtsezkoak izan ziren figurak. Horrela, Jorge Oteizak arte modernoaren moldeetara eta bizipen garaikideen berezko ulermen batera hurbiltzeko bide gisa antzinako euskal pentsamendua berreskuratu beharra aldarrikatu zuen, eta bertsolaria jarri zuen eredu.
|
|
|
Gerora ere askotan egingo da azpimarra bertsolari analfabetoaren irudian, XIX. mende
|
hartako
funtsezko hainbat bertsolari —Iparragirre, Bilintx eta Otaño, esaterako— alfabetatuak izan arren. Eta ezagutzen diren lehen bertsolari handien artean baserrikoak ez ziren ofizioetan aritutakoak gehiengoa izan arren —aipaturikoez gain, Etxahun, Xenpelar eta Txirrita, esaterako—, baserriarekin lotuko da behin eta berriro bertsolaria.
|
|
|
Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiari helarazitako idatzi batean, fiskaltzak adierazi du neurriak ez duela orain arte bezala jarraitzeko lege babes nahikorik. «Neurri horrek norbanakoaren ibiltzeko askatasunean duen eragina handia da, eta kolokan jartzen da
|
haren
funtsezko edukia. Ondorioz, salbuespen legediaren bidez baizik ezin du izan estaldura legalik», adierazi du idatzian.
|
|
|
Ikusi zuenak txunditurik utzi zuen. Altoren itxura eta estetika gerora etorriko ziren Apple ordenagailu guztietan integratu ziren, eta, gaur egun,
|
haren
funtsezko fisionomia presente dago produktu berrienetan. Eskuko ordenagailuek, tabletek eta telefono adimendunek berritzen jarraitu dute ordenagailu arin, trinko eta sakelako liburu bat bezain eramangarri bat lortzeko.
|
|
|
Literatura hibrido gaztea gero eta gizarte mestizoago baten aitzindaria zen. Erroma globalizazioaren mekanikez jabetzen ari zen, baita
|
haren
funtsezko paradoxaz ere: beste bazter batzuetatik hartzen dugunak ere laguntzen digu garena izaten.
|
|
|
Berriz, ETA Militarrak bai ezagutu zuen Carlos, baina, dirudienez, ez zuen
|
harekin
funtsezko lanik egin.
|
|
2022
|
|
|
Xabierren bihotzak taupada bizkorrak ematen zituen, fusiorako irrikaz.
|
Harentzat
funtsezko kontua edo heriotza zen, eta bazekien Liherrek ere maite zuela. Xurgatzen zion egoera nahasitik urrundu nahi zuen, murgilduta zegoen kaosetik irtetzea desiratzen zuen eta haren beharra zuen; baina zaila egiten zitzaion komunikatzea, baldar, zurrun sentitzen zen.
|
|
|
Aurten ere Antonio Nebrija idazlea() hil zeneko 500 urteurrena da.
|
Haren
funtsezko idazlana, erromantze herri hizkuntza bateko lehen gramatika, argitaratu zenetik (1492an), berriz, 530 urte pasa dira. Aipatu datan Errege Katolikoek ezarri zituzten Espainiar Monarkiaren ardatzak, orain arte dirautenak:
|
|
|
Marokon dauden estereotipo sexistak eta gizarte egituren hauskortasunak eragin dute emakumeak bizi duen egoera eta hori dela eta, gero eta emakume gehiago dira migrazio fluxuen protagonistak. Horiek senarraren migrazio proiektuarekin bat egitetik, duela ez asko arte ohikoa izan zen bezala,
|
haren
funtsezko pieza izatera igaro dira. Horregatik bihurtu dira bektore ekonomiko eta sozial garrantzitsuena migrazio fluxuetan.
|
|
|
Marokon emakumeak bizi duen egoera dela eta, gero eta gehiago dira migraziofluxuetako protagonistak. Horiek senarraren migrazio proiektuarekin bat egitetik, duela ez asko arte ohikoa izan zen bezala,
|
haren
funtsezko pieza izatera igaro dira. Emakume marokoarra Europara iristen denean, ezartzen dituen harreman sozialak, neurri handi batean, bere familiaeta lan egoeraren araberakoak izango dira.
|
|
2023
|
|
|
Ballesteros FERNANDEZek toki autonomiaren erakunde bermearen dimentsio hirukoitza ondo laburtzen du: a) Erakundea babestea, haren edukia edo funtsezko muina itxuraldatzeko edozein saioren aurrean. b) Babesaren dentsitatea,
|
haren
funtsezko muinaren muga gainditzeko ezintasuna dakarrena.
|