|
2003
|
|
|
Goi hezkuntzaren garrantzia berriro ere 1914an jarri zen agerian Universidad Vasca delakoaren eskaerarekin, baina 1918ra arte ez zen proiektu bateratu bat gauzatu; Eusko Ikaskuntzen Oñatiko I. Kongresuan, Euskal Herriko unibertsitatearen beharra azpimarratu zuen Angel Apraizek. Kongresu
|
hartatik
Eusko Ikaskuntza sortu zen eta hurrengo urtean Euskaltzaindia. Eusko Ikaskuntza Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako Diputazioek sortua, euskal kultura maite zutenen bilgune iraunkorra izateko jaio zen.
|
|
2007
|
|
|
1919ko bilera
|
hartan
Eusko Ikaskuntzak deitu egin zituen Oñatiko batzarrean izendatuak izan ziren lau euskaltzain: Resurreccion Mª Azkue, Arturo Campion, Luis Eleizalde eta Julio Urkijo.
|
|
2008
|
|
|
«Azkue jaunak esan digu Madrid, ko Ministro de Instrucción deitzen dan agintariarekin itz egin duela; oni aitortu dio zein egoki litzaken euskeraz erakustea mutiko euskaldunai beren lenbiziko ikasbideak. ...gai ontan jakitea oso on litzateke [ela]» erabaki zen, auzi hori ikertzea Intzagarai, Muxika eta Lekuonari aginduz311 Izatez hile gutxi geroagoko beste batzar batean «Azkue jaunak esan digu Bilbo, ko irakasle emakumeai galde egin bear zaiela, zer liburu bear dituzten beren Ikastetxetarako»312 Aldaketa politikoen gertutasunak suspertzen zituen segurki ekimen hauek guztiak, eta ildo berean, urte
|
hartako
Eusko Ikaskuntzaren Bergarako kongresuan ere irakaskuntza elebiduna hizpide izan zen.
|
|
2009
|
|
|
Testua 2004an Borja Aginaldek, garai
|
hartan
Eusko Jaurlaritzako Ondare Dokumentalaren arduradunak, aurkitu zuen Madrilgo antikuario batean eta Gipuzkoako Aldundiak erosi egin zuen 66.000 eurotara.
|
|
|
Orain horienilobarekin ari naiz kontaktatzen. Villamedianak garai
|
hartako
Eusko Jaurlaritzari eskaribat egin zion. Paper horietan bere emazte bezala agertzen da, zeren Frantzian bizitzekolotura bat behar zuten.
|
|
|
Administratiboki, Gipuzkoa eta Nafarroako lurraldeak dira. Garai
|
hartan
Eusko Jaurlaritzak ez zien jaramonik egin hainbat alderdi eta gizarte eragilek aurkeztutako alegazioei; alegazio egileen artean, Eguzki, AHTren aurkako asanblada, Euskal Herriko Mendi Federazioa, EHNE sindikatua eta Andoaingo herritar talde bat zeuden. Laburbilduz, esan behar da energia eolikoaren alde egon arren, energia hori garatzeko modua kritikatzen zutela.
|
|
|
Euskal kontseilu Nagusiko idazkaria izan zen 1979 aldian. Carlos Garaikoetxearen lan taldean aritu zen
|
hura
Eusko Jaurlaritzako lehendakari zen garaian. Gobernuko kide izan zen 1980tik 1985era bitartean, eta Lehendakaritzan zein Lan Sailean aritu zen.
|
|
2010
|
|
|
Autonomia Estatutua onartu gabe (edo onartu berri berria) zegoenez, eta eskumen nagusiak Gobernu Zentralarenak zirenez artean, Batzorde Mistoaren eta MECekiko beste lotura instituzionalen bidez jardun zuen une
|
hartako
Eusko Kontseilu Nagusiak. Formalki bienak baziren ere neurri berriak, Kontseilu Nagusitik bultzatuak ziren haietariko asko.
|
|
|
Jakina, gaur egun ez dago nire faboritoen artean. Urte batzuk geroago Eusko Jaurlaritzak literatur sorkuntzarako diru-laguntza batzuk eman behar zituela eta epaimahai bat antolatu zen, eta ni izendatu ninduten batxilergoko katedratikoen ordezkari; Koldo Mitxelena ere zegoen Euskal Unibertsitatearen partetik, eta Anjel Lertxundi ere bai, Euskal Idazleen Elkarteko presidente gisa edo, hala nola garai
|
hartako
Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu Pedro Miguel Etxenike eta, oker ez banago, baita Martin Ugalde ere, garai hartan Eusko Jaurlaritzako euskarazko arazoetarako zuzendaria. Bilera bukatu genuenean Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean aidanez eleberri saritu berriaren luxuzko edizio bereziaren ale batzuk ekarri zituzten (1982ko Eusko Jaurlaritzako Jon Mirande eleberri saria) autoreak sinatu ondoren guztioi emateko (liburua ordurako irakurrita neukan eta biziki ona iruditu zitzaidan).
|
|
|
Jakina, gaur egun ez dago nire faboritoen artean. ...guntza batzuk eman behar zituela eta epaimahai bat antolatu zen, eta ni izendatu ninduten batxilergoko katedratikoen ordezkari; Koldo Mitxelena ere zegoen Euskal Unibertsitatearen partetik, eta Anjel Lertxundi ere bai, Euskal Idazleen Elkarteko presidente gisa edo, hala nola garai hartako Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu Pedro Miguel Etxenike eta, oker ez banago, baita Martin Ugalde ere, garai
|
hartan
Eusko Jaurlaritzako euskarazko arazoetarako zuzendaria. Bilera bukatu genuenean Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean aidanez eleberri saritu berriaren luxuzko edizio bereziaren ale batzuk ekarri zituzten (1982ko Eusko Jaurlaritzako Jon Mirande eleberri saria) autoreak sinatu ondoren guztioi emateko (liburua ordurako irakurrita neukan eta biziki ona iruditu zitzaidan).
|
|
|
Euskal Kontu Auzitegiko presidentearen eta Arartekoaren ondoan jarri zuten ekitaldian, haiek eseri ziren lerro berean, eta horrek egonezina eragin zion Espainiako Gobernuak Euskadin zuen ordezkariari. Eusko Jaurlaritzak oroitarazi behar izan zion inbestidura
|
hura
Eusko Legebiltzarreko ekitaldia zela azken batean.
|
|
|
Lehen unetik salatu zuen jokabide
|
hura
Eusko Jaurlaritzak, eta injustizia hura pairatzen ari zirenak babestu genituen. Eta hala egiten jarraitu dugu, haientzat izan den horrek iraun duen zazpi urteetan zehar.
|
|
2011
|
|
|
Haatik, udalari arauak aldatzeko astirik eman gabe handitu zuen harrobiak ustiatze eremua, De Juanek kontatu duenez. «Milioi bat eurotik gorako birmoldaketa egin zuten, inongo baimenik gabe, harrokeria osoz».2004an, Bizkaiko Aldundiak hirigintza arauak aldatzea galarazi zion udalari, foru agindu bidez. Eta urte
|
hartan
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Arenatzako haitzuloa kultur ondare sailkatu izendatzeko prozedura hasi zuen.Auzibidean katramilaturikAlabaina, Arcanosak handitutako eremu horretan lanean segitzen duela adierazi du De Juanek, «administrazioaren aginduei entzungor eginez». Horrenbestez, instituzioen «pasibotasuna» gaitzetsi du.
|
|
|
Hamabost minutuko elkarrizketan bere etxeko irratien izena oker esaten duenak, nahi gabe ere, asko baitio bere eguneroko ideologiari, jarrerari, jarduteko erari eta guztien batura diren ondorioei buruz. Nik dakidala,
|
hark
Eusko Irratiak deritzenak ez dira existitzen eta.Horrek, agian, lotura zuzena du elkarrizketa berean aipatu zituen gerra azaleko eta partidista eta borroka politikoarekin. Bukatu egin behar omen dute.
|
|
|
2006ko irailean, garai
|
hartako
Eusko Jaurlaritzako Osasun eta Kontsumo Saileko arduradunek ospitaleko langileen aurrean eta Debagoieneko arduradun politikoen aurrean Debagoieneko ospitale berriko proiektua aurkeztu zutela gogorarazi ondoren, nabarmendu du euskal Osasunaren egungo kudeatzaileek" ez dutela ospitaleko langileei ezta erabiltzaileei jakinarazteko ardura ere hartu".
|
|
2013
|
|
|
Garai
|
hartan
Eusko Jaurlaritzak prestigio handia zeukan. Jose Antonioren Jaurlaritza zen, ez Leizaolarena.
|
|
2014
|
|
|
\ Bukatzeko, pozgarria da gogoratzea gaurko eguna bera ere ataka baten aurrean sortu zela. Garai
|
hartako
Eusko Jaurlaritzaren eta Argiaren arteko harremanak gaiztotuta zeuden eta Argia Sariak sortzea aukera bat izan zen, batzen gaituenetik elkartzeko. 25 urte geroago, gorabeherak gorabehera, alde ederrean gaude denok ere harremanetan!
|
|
2015
|
|
|
955. Lehendakariaren" bide orriak" lau etapa aurreikusten zituen: 1) 2008ko ekaina baino lehen Espainiako Gobernuarekin" euskal jendartearen borondatearen errespetua" jasoko lukeen akordioa erdiestea; 2) 2008ko ekainean akordio
|
hura
Eusko Legebiltzarrak onartuko luke; 3) 2008ko urriaren 25ean onartutakoaz galdeketa loteslea egingo litzateke; 4) Espainiako gobernuarekin akordiorik ez balego, Eusko legebiltzarrari 2008ko urriaren 25ean galdeketa ez loteslea egiteko baimena eskatuko litzaioke; legebiltzarrak proposamena atzera botako balu, hauteskundeak deituko lirateke. Bide orriak lehen etapan egin zuen estropezu, Rodriguez Zapaterok ez baitzuen onartu akordiorako proposamena, Loiolan denek onartutako edukiak baino jasotzen ez zituen arren; laugarren puntuko galdeketa ez loteslea ere ezin egin izan zuen lehendakariak, Konstituzio Auzitegiak debekatu egin baitzuen.
|
|
2016
|
|
|
Franco hil berritan, puntu alboraezin bat erbesteko Eusko Jaurlaritzarena zen, zer jarrera hartzen zuten indar politikoek haren alderako. Zein alderdik sostengatzen zuten orduko
|
hartan
Eusko Jaurlaritza?
|
|
|
Aranbururen arabera, dena den, Nafarroari dagokion BEZaren gestio zuzena nabarmen jaitsi da urteotan, eta horrek erakusten du 1986an hitzartutako formula horrek ez duela balio. . Garai
|
hartan
Eusko Jaurlaritza aldi berean gauza bera negoziatzen ari zen, eta, formula hura haientzat egokia zenez, haiena onartu genuen, eta kito?. Alabaina, tamainagatik, EAE, lau aldiz handiagoa baita?, han formulak ez du arazo handirik sortu, baina Nafarroan, horixe da hitzarmen ekonomikoan aldatu beharreko erronketako bat, Mikel Aranbururentzat.
|
|
|
1929.ean Mujika apezpikuak apezpikutegiko Giza Ekintza idazkaritzaren zuzendari izendatu zuen. 1932.ean Eusko Tostarteko Bazkuna sortu zuen Ondarroan, arrantzaleen egoerak kezkatuta jada 1925.erako gaiak kezkatzen zuela erakutsia zuen, urte
|
hartan
Euzko Ikaskuntzaren Batzarrean Aitzolekin batera aurkeztu" La pesca maritima en el Pais Vasco" txostenak erakutsi legez.
|
|
2017
|
|
|
Ekin izan zen sorrera.
|
Hark
Euzko Gaztedirekin bat egin eta ETA sortu zen, segurtasun arauengatik batez ere. «ETA zarete!», esan ziguten eta guk, «Tira, ETA gara!» besterik ez genuen esan.1961ean harrapatu zintuzten. Amarako tren sabotajea eta bandera erreketak eta gero.
|
|
2018
|
|
|
Iberdrola enpresarenak dira instalazioak eta eremua, eta Espainiako Gobernuari itzultzear da.
|
Hark
Eusko Jaurlaritzaren esku utziko luke, Madrilek eta EAJk iaz sinatutako akordioaren arabera, Azti zentro teknologikoarekin batera, arrain haztegi erraldoi bat egiteko. EH Bilduk salatu du era horretan Iberdrolak ez liekeela aurre egin eremuan dituen betebeharrei.Jaurlaritzak arrain haztegi bihurtu nahi du zentral nuklear izan behar zen eraikina, Aztiren babespean.
|
|
|
–Egia esan, garai
|
hartan
Eusko Kontseilu Nagusiko presidentea izateak eta aldi berean EAJren Euzkadi Buru Batzarreko presidente izateak mintzaide berezi bihurtzen ninduen. Kontuan izanez Eusko Kontseilu Nagusia zela Estatutuaren prozesuaren bultzatzailea. Euskal Parlamentarien Asanblearekin batera?, Suárezek eskatuta zenbait elkarrizketa izan nuen harekin.
|
|
|
Lizarra izan zen euskal estatutu proiektu baten alde bozkatu zuen lehen herria, 1931ko apirilaren 20an, Espainiako Konstituzio berria oraino onartu gabe zegoela. Estatutu
|
hura
Eusko Ikaskuntzaren adierazpen batetik abiatu zen, Euskal Herri penintsularreko lau herrialdeen arteko autonomiaren alde. Testu hark zioen" Euskal Herria Araba, Gipuzkoa, Bizkaia eta Nafarroa probintziek osatzen" zutela," izaera naturala" zutela eta" Estatu autonomo bat" osatu behar zutela" espainiar Estatuaren barnean".
|
|
2019
|
|
|
dozenaka lagun zauritu eta beste hainbat Espainiako Auzitegi Nazionalaren esku utzi nahi izan zituen. Desobedientzia zibila kriminalizatzeko kapitulu
|
hura
Eusko Jaurlaritzako Barne Saileko liburu beltzean geratuko da betiko.
|
|
|
–Gaur taldea dialogoa eta Abangoardiarekiko lotura berreskuratzeko asmoarekin sortu zen eta momentu
|
hartako
eusko jarduera artistikoaren erreferentzia puntu izatera iritsi zen nazioarte mailan. –Imintzioak egiten ditu eskuekin hizketan ari den bitartean eta irribarre egiten dit gure begiradak gurutzatzen diren bakoitzean.
|
|
2020
|
|
|
Bizkaiko hiriburua frankisten erasoetatik defendatzeko asmoarekin, 80 kilometroko defentsa sarea irudikatu zuen garai
|
hartako
Eusko Jaurlaritzak; baita neurri batean eraiki ere. Burdin hesia deitu zuten frankistek, gainditzea lortu zutenean.
|
|
2021
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak, 2021eko martxoaren 16ko Gobernu Kontseiluaren bileran, Teknologia Berrien, Kirolaren eta Osasunaren Euneiz unibertsitate pribatua sortzeko lege proiektua onartu zuen.
|
Haren inguruan
Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean izandako agerraldietan ugariak izan dira egitasmoa kritikatu duten ahotsak, tartean EHUko errektorearena berarena eta Unibertsitateko sindikatu gehienena ere.
|
|
|
‘Bake Mahai’
|
hura
Eusko Jaurlaritzaren iniziatiba bat izan zen, Euskadiko alderdi guztiak, Herri Batasuna barne, biltzeko eta bakerako irtenbide bat elkarrekin bilatzeko.
|
|
2023
|
|
|
ETAren jomugan ere egon zitekeelakoan, Euskal Herritik kanpora joan zen bizitzera. Diktadurapean bizitzen jarraitzen zuela esan zion El País egunkariari 2001 urtean, urte
|
hartako
Eusko Jaurlaritzarako hauteskundeen atarian. «Ia helduaro osoa pasatu dut diktadurapean:
|