|
2000
|
|
|
Eta, geure ametsen gibeletik, diruz ongi horniturik gindoazen —Antoniok bere poltsan zeramatzan, izan ere, bere etxearen sal-erositik eskuetaratu diruak, baita eltzeitsu batean ezkutaturik zituen bizitza osoko irabaziak ere, poltsa batean gorde genituenak eltzeitsua hautsi ondoren, eta nihaur ere ez nindoan esku hutsik, ez horixe, merezi nuena baino hagitzez ere diru poltsa joriagoa jaso bainuen Piarres Oihartzabal kapitainaren eskuzabaltasunetik, han Donibane Lohizunen geure arteko kontuak zerratzen genituela—: diruz ongi horniturik gindoazen, beraz, ez diru
|
hartaz
diru gehiago egin nahi genuelako, zeren guztiz bertzelakoa baitzen gure xedea, baina ikusten genuelako ezen bidaia hartan beharrezkoa izanen genuela, hainbat gastutarako, geure azken porturat iritsi bitartean.
|
|
2008
|
|
|
Denborarik galdu gabe, noski, nekien guztia azaldu nion amari, beharbada askoz lehenago ere esan behar niona, eta berehala konprenitu genuen egokiera zail eta arriskutsuan aurkitzen ginela. Gizon
|
haren
dirutik hainbesteko bat, batere baldin bazuen, geuri zegokigun, zorrak zirela eta; baina ez zuen ematen gure kapitainaren kideek, batez ere nik ikusitako bi elementu haiek, Zakur Beltzek eta eskale itsuak, beren lapur sariari gogo onez uko egingo ziotenik, zertarako eta hildakoaren zorrak ordaintzeko.
|
|
2009
|
|
|
Edieren izen handia, funtsean,
|
haren
diru xahutze harrigarrian zetzan, beste edozertan baino gehiago. Beribil garesti alokatuetan ibiltzen zen eta party garestiak antolatzen zituen bere amonaren egoitzan, Bosgarren Abenidan.
|
|
|
Gizonak emaztekiari ukaldi bat eman eta emaztekia lurrera.
|
Haren
dirua hartu eta gizona kanpora.
|
|
2010
|
|
|
zu zeu ere gogoratuko baitzara nola garaitsu hartan, hiriko ferietan, prestidigitadore bat egokitu zitzaigun, kapelupetik uso bat ateratzen zuena, harik eta Domingok petardo bat jarri eta usoa hegan joan zitzaion arte. Gizon bat ere bazegoen ondoan, prestidigitadoreari duro bat eskaini ziona, duro bat garai
|
hartan
dirua zen gero!?, baldin eta kapelutik beste uso bat ateratzen bazuen, baina prestidigitadorea usoaren atzetik joan, eta gizona oihuka hasi zitzaion:
|
|
|
Lehenengo urratsa, izan ere, hiruzpalau edo lauzpabost urte lehenagokoa izan zen, nik zazpi zortzi bat nituela... zu zeu ere gogoratuko baitzara nola garaitsu hartan, hiriko ferietan, prestidigitadore bat egokitu zitzaigun, kapelupetik uso bat ateratzen zuena, harik eta Domingok petardo bat jarri eta usoa hegan joan zitzaion arte. Gizon bat ere bazegoen ondoan, prestidigitadoreari duro bat eskaini ziona —duro bat garai
|
hartan
dirua zen gero! —, baldin eta kapelutik beste uso bat ateratzen bazuen... baina prestidigitadorea usoaren atzetik joan, eta gizona oihuka hasi zitzaion: " Trukua, trukua, trukua!".
|
|
2011
|
|
|
Eta jendea berriro hasi zitzaion joaten, eta Usoinen kontsulta bat zabaldu zuen, zeinean bakoitzak ahal zuena ematen baitzion, honek oiloa, horrek arnoa,
|
hark
dirutan hainbertze.
|
|
|
Negoziaketetan porrot egin eta gero, milizietako teniente andrazko batekin Londresera ihes egitera zihoala, Tarbes eko geltokian atzeman zuten Katuak eta haren itzalak mandatari hori. Bai eta
|
haren
diruak ere.
|
|
2012
|
|
|
Asmoz beteriko gazte ameslari eta argi haren arrastorik ez zegoela. Gizarte hobe bat eraikitzearekin amets egiten zuen
|
hura
diru artean ito zela. Esan zidan gure artekoak ez zuela etorkizunik, edo agian bai, baina aurreikusten zuen etorkizuna ez zela berak nahi zuena.
|
|
2013
|
|
|
ehun pezeta!
|
Hura
dirua zen gero, garai hartan: are gehiago gazte batentzat!
|
|
|
Nire handikeriak
|
haren
diru eskea ekartzeko arriskua zuen. Urratsa azkartu, horra zer egin zuten.
|
|
|
Baina paper fabrikan ere ez zuen denbora asko egin. Anaia Pedro Marirekin harreman estua zuen oso, eta
|
hura
diru gehiago irabazte aldera arrantzale sartu zenean, atzetik joan zen Goikoetxea bera ere. Haurtzaroa ibaian igarota, gustura sentitzen zen itsasoan.
|
|
|
ehun pezeta!
|
Hura
dirua zen gero, garai hartan: are gehiago gazte batentzat!
|
|
2014
|
|
|
Ez. Zorionekoak zuek, bizirik bazaudete eta bi hankak badituzue; zorionekoak zuek, etxeratzean ikusten ez baduzue emaztea beste morroi batekin joan dela,
|
hark
dirua eduki duelako gerratik libratzeko! Orduan, zorionekoak zuek!
|
|
|
Isildu egin zen, hanka sartua zuelakoan. Ez zuten espero izanen
|
haren
diru sarrerak berriro haienak halako bi izatea.
|
|
|
Ez zenion berehala erantzun, galdera harekin bi gauza jakin nahi baitzituen. Ea lan petral
|
hura
dirua irabazteko egiten zenuen, eta ea salgai jartzeko adinako kalitatezkoak ziren.
|
|
2015
|
|
|
Erraiozu Hartz Beltzaren partetik zoazela.
|
Harentzako
dirua zakuan daukazu, gerriko berezi batean. Irten Iparraldeko atetik:
|
|
2016
|
|
|
–
|
Hark
diruagatik, badakit. Zuk...
|
|
2017
|
|
|
Opil bat sentitzen nian bihotzaren gainean. . Hau lotsa, Zorba?, deiadar egiten nian;, hau lotsa, gizon gaixo hori hola trufakatzea eta
|
haren
diruak hola irenstea! Noiz arte izan behar duk urde bat, haizen bezalako Zorba arraio horrek?
|
|
|
Eta beraz gau
|
hartan
dirua berriro kontatu eta gorde egin nuen, eta ez nintzen hain txarki sentitu. Esaten dut ikasiko duzu noski horrela.
|
|
|
«Ba al dakizu zer egingo nukeen hau zure edo
|
haren
diruaren xentimo batekin erosia dela uste banu?», dio, eskua soineko gainean jarriaz.
|
|
|
Ikertzaileek momentuan momentuko dogmei aurre egin diete, beren hipotesiak frogatzeko borroka eginez. Aurrena, mezenasgo bidez egiten zen hori, eta gero, ikertzaileengan konfiantza zuen sistema publiko baten bidez. Hor dago Otto Warburgen adibidea,
|
hark
dirua eskatzen zuen inolako azalpenik eman gabe. Orain, hiru modutan zigortzen da disidentzia.
|
|
2018
|
|
|
Lindsay jauna ez bezalakoa.
|
Hark
diru mordoa edukiko zuen, baina ez zen jaun bat, inondik ere.
|
|
|
Gotortze hori andrazkoek adierazten dute argien egun. Irunen, hainbat elkarte sortu dituzte alarde tradizionala babesteko eta
|
harentzako
dirua biltzeko. Hondarribian, gainera, haiek bihurtu dira, nolabait, gatazkaren protagonista, urtero irailaren 8an Kale Nagusian jarritako plastiko beltzek irudikatzen dutenez.
|
|
|
Drama horren lekuko dira, berriz, protagonista eta bere neba txikia, inolako babesik gabe geldituak. Ama
|
hark
dirua jasoko du txinatar gazte dirudunari Marguerite gaztearen maitale izaten uzteagatik; Margueriteren eta Hélène Lagonelleren arteko adiskidetasun lesbikoa, edo neba gaztearenganako xera, «printzearenganakoa», intzestuzkoa argi eta garbi, protagonistak pertsonaia berri horrekin, Thanh ekin, kaletik jasotako umezurtz vietnamdarrarekin, morroi zintzo bat besterik ez den horrekin mantentzen du... Bigarren bertsio honetan garrantzi handia hartzen dute, bistan denez, bigarren mailako pertsonaiek.
|
|
2019
|
|
|
Dotoretasuna morrontza bat da; ematen dituen balioak ordaindu egiten dira; hain garesti ordaindu ere, non batzuetan saltoki handi bateko zaintzaileak andere dotore bat edo aktore bat harrapatzen baitu perfumeak, zetazko galtzerdiak, barruko arropa lapurtu nahian. Ondo janzteko, emakume asko prostituitu egiten dira, edo, laguntza eskatu?; arropak agintzen du
|
haren
diru beharretan. Ederki jantzita ibiltzeko, denbora eta arreta ere behar dira; eginbehar hori gozamen positiboen iturri da zenbaitetan:
|
|
|
Marie Thérèse ezaxolaz aritzen zen bere lanbidean, baina atseginez oroitzen da gau batzuez; bere, maiteñoak? ere izan zituen, eta, dioenez, kide guztiek izaten zituzten; batzuetan, emakumeak uko egiten dio gogoko bezeroari kobratzeari, eta, noiz edo noiz, laguntza eskaintzen dio,
|
hura
diruz eskas badabil. Gehienetan, ordea, emakumea, hotzean?
|
|
|
–Ados. Elkarrekin ibiliko gara diruaren banaketa egiten dugun arte; gero, nor bere aldetik, hitz hauek esan eta berehala,
|
hark
diruaren balizko partiketari buruz hitz erditxo bat ere ez duela esan ohartzen da emakumea. Hortaz, erantzunaren zain gelditzen da.
|
|
2020
|
|
|
Horrek esan nahi du ezen, besteak beste teknologiari esker, gero eta gehiago ekoizten dela langile gutxiagorekin. Gizarte Segurantzak, ordea, ez du onurarik ateratzen nahiz eta produktibitateak gora egin; alderantziz,
|
haren
diru iturria bakarrik soldatek elikatzen dutenez, diru sarrerak murriztu egiten zaizkio giza enplegua gutxitu ahala.
|
|
|
Isabel Otxoa EHUko Lan Zuzenbideko irakaslea eta ELE Bizkaiko Etxeko Langileen Elkarteko kidea da, eta pentsatzen du luzera begira desagertu egin litzatekeela alargun pentsioa, eta haren ordez pentsiorako eskubide indibiduala ziurtatu. " Alargun pentsioa defendaezina da emakumeak babesteko tresna moduan –gainera, gizonek ere kobratzen dute– Era berean, defendaezina da emakumeek musu truk egindako lana konpentsatzeko erreminta moduan –edozein pertsonak kobratzen du,
|
haren
diru sarrerak kontuan hartu gabe, izan soldatak, izan kapital errentak– Gainera, ezkondutako bikoteentzat balio du bakarrik, nahiz eta dibortziatutakoek ere jaso dezaketen, kopuru txikiagoan bada ere".
|
|
|
Esateko era bat da, jakina. 4x4 beltz
|
hari
dirua gordetzen duen furgoi blindatuaren antz handiagoa hartu bainion, egunero erabiltzen den utilitarioarena baino.
|
|
2022
|
|
|
Egia zen amak zoriontsuago zirudiela, baina gezurretan oinarrituriko poz bat zen hura. Gainera, aitzakiak aitzakia, emakume
|
hura
diru truke egiten ari zen ustezko mesede haiek. Nola egon zitekeen ama hain itsu?
|
|
|
Paper hura eskuetan aitaren aurrean jarri eta bakeak egitea nahi zuen. Joan zitezela pikutara
|
haren
dirua baino nahi ez zuela ziotenak.
|
|
|
Eta dena helburu berberarekin, arakatz zuhaixkadun etxaldea erosteko; adineko alargun itsusi batekin ezkondu zen, inongo sentimendurik gabe, ezpada emakumeak sosak zituelako. Harekin ere zeken jokatzen zuen, gosea pasarazten zion, eta
|
haren
dirua bere izenean jarri zuen bankuan. Emakumea posta zerbitzuko goi kargudun batekin ezkonduta egona zen, eta harekin pastel nahiz likoreetara ohituta zegoen; bada, bigarren senarrarekin asetzeko adina ogi beltz ere nekez ikusten zuen.
|
|
|
Egunero goizaldean itzultzen zen etxera, eta egongelako zoruan etzaten zen, eta gero modu hunkigarrian kontatzen zien denei loreen azpian nola egiten zuen lo. Diru asko behar zuen, baina jada ez zen Modest Alekseitxen beldur, eta
|
haren
dirua berea balitz bezalaxe gastatzen zuen. Dirurik ez zion eskatzen, ezta emateko agintzen ere; besterik gabe, fakturak edo ohartxoak bidaltzen zizkion:
|
|
|
Protestatu ez zuen bezala, aita hil eta amak proposatu zienean, testamentuaren arabera oinordetzan zegozkien
|
haren
diruak ez banatzea –erdiaren erdia Junerentzat eta beste erdia Mireiarentzat– eta guztia amari berari uztea, baita Beato Tomas de Zumarraga kaleko etxebizitzaren usufruktua ere. Mireiari oso ondo iruditu zitzaion amaren proposamena, premiarik ez baitzuen batere.
|