|
2002
|
|
|
Horrez gain, «Nederlandera Euskara hiztegia» ere argitaratu zuen duela urte batzuk. Baina
|
hura
argitaratzeko ez zuen argitaletxerik lortu, eta azkenean, bere poltsikotik ordaindu behar izan zuen. «Beginner' s Basque» liburuaren gastu guztiak, berriz, Hipprocrene ek hartu ditu bere gain, eta New Yorkeko argitaletxeak, oraingoz, ez dauka liburua Euskal Herrian zabaltzeko asmorik, Estatu Batuetako ingelesdunei zuzendutakoa baita.
|
|
|
Eleberri horiek bezain handinahiak izan gabe, garai
|
hartan
argitaratu ziren ipuin labur ohiturazkoek haiek baino arrakasta handiagoa izan zuten euskal irakurleengana iristeko orduan. Sail horretan sar daitezke Jean Etxepareren() Buruxkak (1910) kazetaritza kronika eta Berebilez (1934) kazetaritza erreportajea alde batetik, eta Ebaristo Bustintza" Kirikiño" ren() Abarrak (1918) eta Bigarren abarrak (1930) ipuin laburren bildumak.
|
|
2003
|
|
|
Alderdi politikoek, baita abertzaleek ere? ez zuten, praktikan, euskararekiko begirune handirik erakusten, Xabier Kintanak eta Xabier Gereñok ozen salatu zutenez114 Garai
|
hartan
argitaratutako Siadecoren Bases para un futuro plan de actuación a favor de la normalización del euskara lanak 1985erako, kasurik onenean, euskaldunen kopurua% 28,14koa izango zela aurreikusi zuen. Euskara hutsez sortutako taldeek bere horretan irauten zuten, prentsan, irakaskuntzan edota kultura munduan, elebitasuna defendatzen zutenak, ordea, erdaldun bilakatu ziren.
|
|
2005
|
|
|
Hori, gero ikusi zenuen idatzita, kaputxino
|
hark
argitaratu zituen paperetan, grabazioetatik ateratako materialarekin. Sandaliekin eta abitu luze marroiarekin etorri zen gizona, grabatu egin nahi zituela bi ahizpak, kanta eta kontu asko zekizkitela entzuna zuela, eta grabatu nahi zituela.
|
|
2006
|
|
|
artikulua Oh! Euzkadialdizkarian 1981 urte urruti
|
hartan
argitaratu zuenean. Edo haren lehen liburukolehen poema irakurri nuenean:
|
|
2008
|
|
|
Egun batez, beraz, karpeta handi bat eskutan zuela etorri zitzaidan gelara. Eta argitu zidan,
|
hura
argitaratu egin nahi zuela, Mikel Lasari utzia ziola eta honek hainbat gauza zuzendu zizkiola (Mikel Lasa Friburgon, Suitzan, ezagutu nuen nik, unibertsitatean ikasketak egiten ari ginela). Karpeta niri ekartzerako, oker ez banago, ospatuak zituen Gandiagak Txakolinak bere lagunekin, behin baino gehiagotan, bai kolejioan, baita Plaentxiko bere lagunekin ere.
|
|
|
«El nacionalismo musical y la música vasca», Hermes. Revista del País Vasco, 5, 302 Bestalde Gortazarren zuzendaritzapean Bilbon argitaratzen zen Revista Musical en (mota honetako espainiar aldizkari prestigiotsuena garaian), tarte zabala eman zion espainiar musika nazionalaren debateari (ba ote zegoen, nolakoa izan zen, etab.). Zentzu horretan aldizkari
|
hartan
argitaratutako espainiar autore garaikideen obren katalogoan ugariak dira oso nazionalismo musikalaren eraginpean egindako piezak (adibidez Granados-en «Danzas españolas», «Capricho español», «Goyescas»; Turinaren «Escena andaluza», «Sonata romántica sobre un tema español», «Sevilla»...). Batzutan autoreek espainolismo musikala erregionalismoarekin tartekatzen zuten (esate baterako Isaac Albeniz-i «Serenata española» eta «Iberia» modukoez gain «Catalonia», «Zortzico» edo «Navarra» aurkitzen zaizkio).
|
|
|
Irabazlea Txomin Agirre izan zen Auñamendiko lorea eleberriarekin, Navarro Villosladaren ildokoa.
|
Hura
argitaratzen hastean, Azkuek, Euskalzaleren erredakziotik, honako oharra egin zuen: «Au, se da euskeraz egin dan lenengo irakurgaia.» Baieztapena justifikatzeko zioen lehenagokoak ez zirela osorik agertu edo «irakurgai baiño irakurgait, suaren izena egokiagoa» zetorkiela.
|
|
|
Bere jakin gosearen bilaketaren azken bururapena ez ote zuen adierazi? Alabaina, bigarren Septentrio idazlearen poetika orokorrean osoki kokatzen da, ber denboran bere toki berezia dauka haren baitan, eta
|
haren
argitaratzeak idazlearen lan literarioaren unibertsaltasuna indartzen du. Hori nahi nuke erakusterat eman bi liburuen irakurketa bat proposatuz.
|
|
|
Eta beste mugarri bat Otto Pette izan zen.
|
Hura
argitaratu zenez geroztik, uste dut euskal idazleok ezin dugula gaizki idatzi.
|
|
2009
|
|
|
Ballek eskatu zien saria eman arte behintzat itxaroteko, baina New Yorker ekoek erantzun zioten ezetz, eskubidea zutela kazetaritza lan
|
hura
argitaratzeko. Hala eta guztiz ere, artikulua abuztuaren 28an argitaratu zuten, Fields dominen sari banaketa baino sei egun geroago.
|
|
|
Azkenean, Halleyk berak ordaindu zuen, dirua batere soberan ez izanik ere, lan
|
haren
argitaratzea. Newtonek, ohi zuen moduan, ez zuen sosik jarri.
|
|
|
eguzkiak eta galaxiak garrantzi handia dute Lurreko kliman. Baina, nik ez dakit zergatik, aldizkari zientifiko batek ere ez zuen lan
|
hura
argitaratu nahi izan. Etsipen handia izan zen gure talde guztiarentzat.
|
|
|
Ondoren, bere ibilbideari jarraitu zion Karmengo Amaren Egutegi bezala bitartean, 1957an berriro ere aldizkari formatura itzultzeko. 1961ean, ordea, Gobernuak debekatu egin zuen, eta Karmelek ez zuen argirik ikusi 1970ean berriz ere
|
hura
argitaratzeari ekin zitzaion arte; harrezkero, gaur egunera arte jarraitu du. Egun, hiru hilez behin kaleratzen da Karmel, eta 112 orrialde inguruko aldizkari mardula da.
|
|
|
Onaindiaren emankortasunari buruz hitz egitean
|
hark
argitaratutako kopurua hartu behar da kontuan. 55 liburu kaleratu zituen ibilbide luzean.
|
|
|
My Life in the Bush og Ghosts (1981) sonatu
|
hura
argitaratu eta ia 30 urte geroago elkartu dira berriro David Byrne eta Brian Eno. Baina ordukoarekin alderatuz, desberdina da oso Everything That Happens Will Happen today hau.
|
|
|
Saritzen den orri puntua Udalaren esku geratuko da eta hark izango du
|
hura
argitaratzeko eskubidea. Gainontzeko lanak 30 eguneko epean jaso ahal izango dira, datorren urteko urtarrilaren 25etik kontatzen hasita.
|
|
2010
|
|
|
Doug Reinhardt mutil lagunarekin zeukan harremana apurtu eta Jason Shaw mutil ohiaren aldamenera itzuli ostean, ez litzateke harritzekoa izango bere musika ere ibilbidea berreskuratu nahi izatea. Gainera, 2008rako prestatuta zeukan disko berri bat baina ez zuen inolako diskoetxerekin kontraturik lortu
|
hura
argitaratzeko. 2010a, agian, Paris Hiltonen musika ibilbidearen itzulera urtea izan daiteke.
|
|
|
Goitik behera dugun behar gorri bat da; hizkuntza ez baita folklore jazkera bitxi bat, turisten aurrean igande arratsaldeetan erabiltzekoa; herri baten mintzabidea baizik. Eta hau denean, batasunaren beharra gauza argia da?, Zeruko Argia aldizkarian garai
|
hartan
argitaratutako iritzi baten arabera.
|
|
|
Sententzia hiru eguneko epean emango da eta hitzarmen estatutario baten eraginpekoa bada, lan agintaritzari jakinaraziko zaio. Gainera, aurkaraturiko hitzarmen kolektiboa deusez jotzen badu sententziak, bai osorik, bai zati batean, eta hitzarmena argitaratuta badago,
|
hura
argitaratu den aldizkari ofizial berean ere argitaratuko da sententzia (LPLren 164.2 eta 3 art.).
|
|
|
1994ko udaberrian Pello Lizarraldek telefonoz hots egin zidan Iruñean" Literatura eta rock and rolla" tituluko hitzaldi bat emateko (Pamiela argitaletxeak udazken
|
hartan
argitaratu zuen brochure itxuraz, Danilo Manerak argitaratzen zituenen antzera; dirudienez Atxagari formatua gustatu zitzaion eta horrelako liburuxka sail bat ateratzea proposatu zion Pamielako editore Txema Aranazi). Iruñean oso entzule gutxi baina kalitate handikoak izan nituen.
|
|
|
Adibidez, lehen zenbakia atera genuenean (Amara Berriko Imen inprimategian), ni gertu bizi nintzela eta, azken momentuan makinaz bandatxo bat idazteko eskatu zidan Josuk lehen zenbakiaren azalean jartzeko, barruan Krutwigen elkarrizketa zegoela iragartzeko, hori baitzen aldizkarian zegoen interesgarriena. Ez zitzaizkidan oso letra txukunak atera (gaizki tekleatu, trakets ezabatu, eta berriro gainean baldar idatzi bainituen) eta sutan jarri zen
|
hura
argitaratuta ikusi zuenean. Berak maitasun handia jarri zuen emaitza txiro hartan eta niri ez zitzaidala gehiegi axola konturatu zen bat batean.
|
|
2011
|
|
|
Iztegia egiteko arazo ta buruauste ta anka jasotze andiak artu bear izan nituenean, enuen kemenik izan ijito artean sartu ta ijito euskalkia beren ezpainetatik ikasten asteko. Bein, orregatik (baina liburu
|
hura
argitaratu eta gero), Bilbo inguruko Basurton beren artera urreratuz, amabi bat urteko nexkato batekin izketan asi nintzan. Ea nongoa zen (Bayonaldekoa, erantzun zidan) — Ze izen zuen (Izena ântzi dut) — ¿ Oni nola esaten diozute?
|
|
|
eguneroko ogia bilakatu ziren handik aurrera. Alkateak egun
|
hartan
argitaratutako Ediktua benetan argigarria da Tolosan finkatu zen ordena martzialaren inguruan: Lau pertsona baino gehiagoko taldeak eratzea debekatu egin zen eta hala egiten zuenak ordenaren perturbatzaile bezala hartuko zirela eta horri zegokion zigorra jasoko zutela eta indar militarra erabiliz taldea disolbatua izango zela zioen batetik, eta gaueko zortzietatik aurrera kalean ibiltzea debekatzen zen, premia handia izanez gero etxetik atera eta lehen eginkizuna agente batengana joatea zelarik bere babes eta bermerako.
|
|
|
Hori da greziar ikuspegia, europar kulturan eta zientzian nagusitu dena azken mendeotan. Baina horrek esan nahi du horko errealitate bat onartzen dela, eta gure eginbeharra dela
|
hura
argitaratzea, arrazoimenaren laguntzaz. Fisika kuantikoaren ondoren, ordea, errealitatea ez da aurkitzen; aitzitik, behatzaileak parte hartzean, sortu egiten da errealitatea.
|
|
|
bi asteko lanaren ondoren jasotako dataren arabera sailkatu zituen iritsitako orijinalak, baina egunero iristen ziren gehiago, orgatan literatura potentzial geruza berriak sortuz. Harrigarria zen zenbat idazten zuen jendeak, eta zer gogo zeukan idazten zuen
|
hura
argitaratzeko. zaharrenetatik hasi behar luke, modu hertsi eta diziplinatuan?
|
|
2012
|
|
|
George Murray Levick ek idatzitako Natural History of the Adélie penguin liburuaren zati bat zen jatorrian. Baina liburua zati
|
hura gabe
argitaratu zuten 1915ean; Levickek han kontatzen zuena gordinegia zen argitaratzeko.
|
|
|
Ugaztun horrek lotura estua izan du Charles Darwin jaunarekin (izenetik beretik hasita). Baita
|
hark
argitaratu eta berehala sekulako hautsak harrotu zituen eboluzioaren teoriarekin ere.
|
|
|
Berri onak emango dizkizut ordea zure Auspoa maiteari buruz, ez badakit ere inondik entzungo didazun gaur. Mondragoiko kalezaiñaren bertsoak (Auspoa 312) egin eta plazaratzeko puntuan zegoela alde egin zenuen liburua ikusi gabe; eta
|
hura
argitaratu ondoren beste ale batzuk ere erantsi dizkiogu bildumari: Uztapide bat batean (Nikolas Aldai Pello Esnal, Auspoa 313); Leengo egunak gogoan (Uztapide A.Zavala, Auspoa 314), Ondorengoak jakin dezaten (Kruz Azkarate Joxemari Iriondo, Auspoa 315), Naizen apurra (Patxi Iraola Rufino Iraola, Auspoa 316), 2008ko nere egunkaria (T.
|
|
|
Bergara; Los Peteiro de Mandeo (Mandeoko Peteirotarrak); Cartas para el dialogo desde Euskal Herria (Elkarrizketarako gutunak Euskal Herritik); eta hau. Bergaran Millaka izeneko argitaletxea sortu genuen, eta
|
haren bitartez
argitaratu ditugu; hau ez, familiako kontua delako.
|
|
|
Ikusten da Juanak ezer gutxi dakiela don Miguelen pentsamenduaz.
|
Hark
argitaratu zituen artikuluak irakurriko balitu ezusteko bat baino gehiago jasoko luke, eta haren irizpideen araberako erabakiak indarrean baleude aurka egiten saiatuko litzateke, kartsu. Don Miguelek onartuko liokeen gauza bakarrenetarikoa izango litzateke duela urte batzuk, egun gertatzen denaz beste, ikasi nahi zuten gaztetxo eta gazteak baino ez zirela etortzen institutura.
|
|
2013
|
|
|
Erretzaileen eremua narrazio bilduma (Susa, 2006) argitaratuz geroztik, sei urte eman dituzu beste libururik argitaratu gabe.
|
Hura
argitaratu eta gero idazten jarraitu edo ez ere planteatu zenuen. Baina idazten jarraitzea erabaki duzu.
|
|
|
Ingalaterrako beste egunkari batzuek ere zabaldu zuten argazki hori. Euskal Herrira ere bidaliko zituzten, baina urteetan zehar egindako bilaketaren ostean ez dut aurkitu
|
hura
argitaratu zuen egunkaririk.
|
|
|
Antzeko beste istilu bat gertatu zen Eskualduna astekariaren inguruan ere. Pirinio Atlantikoetako artxiboan ez zen deus agertu, baina Vincennes eko Frantziako Lurreko Armadaren Historia Zerbitzuan agiri interesgarri batzuk aurkitu ditugu, astekari
|
hark
argitaratu artikulu bati buruz. Frantziako Barne Ministroak gutuna idatzi zion Gerla Ministroari, 1917ko abuztuaren 11n, Eskualduna n argitaratu zen artikulu batez kexatuz, eta hori nolaz gertatu zen galdetuz.
|
|
|
Urrezko bibliotekabilduman berrargitaratutako lehenengo zortzi aleetan, ez da hitzaurre berririk gehitu, lehen aro
|
hartan
argitaratutako hitzaurre berak ematen dira, aldaketa txiki batzuk salbu: hizkuntza zuzenketak (berrargitalpen guztien kasuan), atalen izenburuak gehitzea, itzultzailearen oharrei buruzko adierazpen bat gehitzea eta eskerrak kentzea (Emakume abeslari burusoila); eta sinadura gehitzea (Lorategiko festa).
|
|
|
Dena dela, Inkisizioak bahiturik izan zuen, autorea hil ondoren argitaratzea erabaki zen arte. Eskuizkribu originala eskuraturik, hura erabili zuen Fr. Luis Leongoak Salamancan obra
|
hura
argitaratzeko. 1588an izan zen hori.
|
|
|
Hor aipatzen dira helburuak; enpresak oinarritzat dituen printzipio etikoak;
|
hura
argitaratzearen, betetzearen eta betearaztearen arduradunak; eta indarrean jartzeko data.
|
|
2014
|
|
|
Hahnek eta Strassmannek barioaren aurkikuntza
|
hura
argitaratu zuten. Ezin izan zuten Meitner sartu artikulu hartan; erbesteratutako judu batekin lankidetzan aritu zirela aitortzea zatekeen.
|
|
|
Egoera horretan izan zen garai bat gerora Euskaltzainditik" nahas mahasarena" esan izan zaiona, normatibizatu gabeko izen forma eta praktikak zabaldu zirena, eta garai horretan neskentzako zein mutilentzako erabili ziren hainbat izen. Areago, garai
|
hartan
argitaratutako hiru izendegik Mikel Hoyos, Urtzi Ihitza eta Xarles Bidegainenakespresuki azpimarratu zuten euskarazko izenen artean badirela batzuk mistoak direnak.
|
|
|
Eskolako egunkarian gauza negargarri
|
hura
argitaratzeagatik.
|
|
|
Bizkitartean, batasun hunek egundainotik jakin du hastapeneko bere ildoari leialki jarraikitzen. Ongi litaike Xiberoatik Hendaiarainoko Herriko Etxe guziek lagunt dezaten diruz eta
|
harek
argitaratu liburuen herritarrei ezagutarazten. Liburuen zerrenda ez baita laburra, bada hautua.
|
|
2015
|
|
|
Ipuina orduan hemeretzi urteko gaztea zen Jesús Fernández de Retanak idatzi zuen, eta Epitafio del desalmado Alcestes Pelayo zuen izenburu. Liburu
|
hartan
argitaratu zen halaber Sarrionandiaren Enperadore eroa, besteen patu bera izan zuena, nahiz eta gerora euskal narraziogintzako ipuin estimatuenetakoa bihurtuko zen. Ansorenak erabakia Euskal Herriko kulturaren kutsu erlijiozkoarekin lo tzen zuen, eta Castañaresen erabakia inkisizioarekin konparatzen.
|
|
|
OARGUIk eman zion, halaber eta estreinakoz, elizarena zen multikopista makina ezagutzeko parada.
|
Haren bidez
argitaratzen zuten aldizkarian hasi zen idazten eta huraxe izan zen, honenbestez, bere lehen publikazio esperientzia, horrek esan nahi duenarekin: testuaren zabalkundea, irakurleen iritziak jasotzea eta abar.
|
|
|
1989a baino lehen ez nuen sinbolo nintzen sentsaziorik. Iruditzen zitzaidana idatzi eta idatzitako
|
hura
argitaratzeko ardura zuen idazle bat nintzen. Neure burua adierazten nuen, baina jendeak bere destinoaren adierazpentzat hartzen zuen.
|
|
|
Dena dela, Inkisizioak bahiturik izan zuen, autorea hil ondoren argitaratzea erabaki zen arte. Eskuizkribu originala eskuraturik, hura erabili zuen frai Luis Leongoak Salamancan obra
|
hura
argitaratzeko. 1588an izan zen hori.
|
|
|
Erretxinaren urrina
|
hura
argitaratu eta bi hiru aste geroago, Bilboko Besobeltza taldeko lagun batek deitu zidan. Narrazio haren inguruan solasaldi bat antolatu nahi zuten; nire parte hartzea eskatzen zidaten.
|
|
|
2004an nire Oihan nabarra
|
hura
argitaratu ondoren, postaz erosi nuen Jose Emilio Pachecoren poema liburu guztiak biltzen dituen azal zuri gogorreko liburuki bat, egun agortua dagoena.
|
|
|
Urte
|
hartan
argitaratu zuen" Nafarroa, konplexua eta isla", zeinean hedatu baitzuen bere soa Nafarroaren jitera buruz, asmaturiko elkarrizketaren bitartez, bertako eta kanpoko bi pertsonaren artekoa. Herriko topiko guztiak bihitu eta, Urmenetak ondorioztatu zuen baziratekeela kanpoko begirada larriak:
|
|
|
692. Egin eta Egin Irratiaren kautelazko itxierak hedabideon behin betiko desagertzea ekarri zuen, eta lanik gabe utzi zituen bertako berrehundik gora langileak; hauetako batzuk itxieraren biharamun beretik beste egunkari bat atera zuten, Euskadi Informacion, goiburua Alfonso Sastre idazlearena zen, harik eta 1999ko urtarrilaren 30ean Gara egunkaria kaleratu zen arte. Eginen eta
|
hura
argitaratzen zuen enpresaren arduradunak 19/ 98 makro sumarioan izan ziren epaituak, eta haietako askok kondena handiak jaso zituzten ETAko kide edo laguntzaile zirelakoan, besteak beste. Egin itxi eta hamaika urtera Auzitegi Gorenak atzera botako zuen Egin argitaratzen zuten enpresen ilegaltasuna eta haien ondasunen konfiskazio eta likidazioa agindu zuen Audientzia Nazionalaren ebazpena; alferrik, noski, ez baitzen ordurako haietatik ezer geratzen (Gara, El Pats,).
|
|
2016
|
|
|
2004an idatzi zuen hitzaurre hori Atxagak, ordurako nobelaren idazketa lana amaitua zuela. Ez zuen, ordea, nobela
|
hura
argitaratuta ikusterik izan. 2009ko irailaren 10ean hil zen, 77 urterekin, eta nobela oraintxe irten da plazara, Gipuzkoako Foru Aldundiak kaleratuta.
|
|
|
Horren harira, hauxe esan beharra daukat: liburu
|
hura
argitaratu nuenean, 80eko hamarkadan, artean feminismoak ez zuen sortu intersekzionalitatearen kontzeptua, prozesu baten lehen pausoetan ginen, eta orain askoz sakonago ulertzen dugu nola elkarlotzen diren identitateak eta borrokak. Emakumeez hitz egin nuen batez ere, emakume langileez eta emakume beltzez aritu nintzelako, eta nire argudio nagusia zen ezin zirela arraza, klasea eta generoa bereizi.
|
|
|
Gazteen Zentroak (gazteen elkartea) garai
|
hartan
argitaratzen zuen aldizkariak ere Luzaro izena zuen, eleberri hark eta Debak zuten loturagatik. Aldizkari hura tresna garrantzitsua izan zen nuklearren aurkako mugimendua hedatzeko.
|
|
|
Ulertzen dudanez, Garrigak mezenazgo mota bat egin zuen Argentinan euskal idazleen artean. Mirandek, ez da zalantzarik, bere lana bidali zion, liburua ongi egituraturik
|
hark
argitaratu zezan, edo behintzat argitalpen gastuak estali zitzan. Arestik bere sonetoak ere bidali zizkion.
|
|
2017
|
|
|
ALDEAmorrua, mina eta haserrea, hirurak nahastu zitzaizkien erraietan Bartzelonako Rambletako sarraskiaren biharamunean egunkariak ikusi zituztenei. Gertaerengatik sumindu ziren bai, baina askori itxuraz mingarriagoa egin zitzaien argazki
|
hura
argitaratu izana. Marcela Miret argazkilari argentinarraren irudia.
|
|
|
Kataklismoa omen zekarren 2000 urte
|
hartan
argitaratu zuen Selektah Kolektiboak" Hip hop bizitza" abestia: 231
|
|
|
Agiri
|
hura
argitaratu eta zortzi egunetara Mina atxilotu zuten Venadito etxaldean.
|
|
|
Ordura arte nire obra antologia guztietatik kanpo egon bazen ere, gaztelaniazko itzulpena egin eta euskal narratibako antologia batean sartzeko eskaintza egin zidaten laster Madrilgo argitaletxe batetik. Dena den, itzulpen
|
hura
argitaratu aurretik Internet bidez hasi zen ipuina euskaraz ez ezik gero eta itzulpen gehiagotan ere zabaltzen, modu biralean, mundu osoan, marka guztiak hautsiz.
|
|
2018
|
|
|
«Narratzailearen aurka egin dut borroka, hirugarren esparru horren bila». Eta poesiaren inguruan gogoeta egiteko baliatu du aurkezpena.Dagoeneko bere seigarren poesia liburua idatzi izana «harrigarria» egiten zaio Aristiri, lehen liburu
|
hura
argitaratu zuenean ez baitzekien beste zenbat poema liburu aterako ote zituen. «Poesia idaztea misterio handi bat da poeta batentzat ere:
|
|
|
1944an Science Illustrated aldizkariko argazki editore hasi zen lanean. Aldizkari
|
hartan
argitaratu zuen supersight kamerarekin ateratako lehenengoetako irudi bat: xaboi ponpak.
|
|
|
Horrela hasi ginen Lur eko liburuak publikatzen. Enrike Villarrek Método de lectura rápida delako bat zeukan argitaratua, eta berak irakurketa metodo
|
hura
argitaratu ahal izateko erabilitako bidetik sartu ginen gu. Gauzak oso konplikatuak ziren garai hartan.
|
|
|
Eta horrela argitaratu zen. Gaztelaniaz ez zegoen nobela
|
hura
argitaratzerik! Abortuari buruzkoa?
|
|
|
Eta nola aipatu gabe utzi ziurrenik zure egitasmorik kutunena zena, Gasteizko toponimia. Tamalez, ez zenuen
|
hura
argitaraturik ikusteko denborarik izan, zu hil eta gutxira agertu baitziren zure izena daramaten aurreneko bi liburukiak (Elena Martinez de Madinak zintzoki jarraitu du zurekin hasitako lana, eta dagoeneko seigarrena aurkeztu du berriki). Poesia sorkuntzari ere tartetxo bat eskaini zenion, esate baterako nik hain maite dudan «Zuri, euskal gazte horri» olerkiarekin.
|
|
|
Tartean, Eusko Legebiltzarreko alderdien artean sokatira eragin zuen Europako Kontu Auzitegiak azpiegituraren inguruan esanikoak:
|
hark
argitaraturiko txosten baten arabera, AHT lineak Europan ez dira" eraginkorrak". Are gehiago, Oskar Herics Kontu Auzitegiko kide eta txostenaren arduradunak azaldu zuen" mantsoak, garestiak eta ez eraginkorrak" direla.
|
|
|
2017ko azaroan, Peñari elkarrizketa luzea egin zion Ainitze Agirrezabala kazetariak, Sanagustingo elkarrizketak ziklokoaren barruan, eta elkarrizketa
|
hura
argitaratu zuen Uztarriak 2017ko azaroko aldizkarian. Azpeitiko Kultur Mahaiak, Erlo Telebistak, Sanagustin kulturguneak, Urola Kostako Hitzak eta Uztarria Komunikazio Taldeak 2016ko ekainean estreinatu zuten azpeitiar ezagunak protagonista dituen Sanagustineko elkarrizketak zikloa.
|
|
2019
|
|
|
Baina R. M. Azkue hil ondoren hiztegi orokorra egitera ausartu zen, garai
|
hartan
argitaratutako corpus nagusiez lagunduta: hiztegiak (R.
|
|
|
Euskaltzaindiaren artxiboan.1144 Urtea amaitu baino lehenago, R. M. Azkuek zuzendutako gaztelania euskara hiztegiko" a" letraren corpusa aztertzen aritu zen I. M. Echaide, eta zailtasunak ikusten zituen
|
hura
argitaratzeko. Fitxa mekanografiatuak barik, eskuzko zerrendak izateak asko zailtzen zituen bai zuzenketa lana, bai akatsik gabe inprimatzea.1145 1954ko hasieran A. Irigaray eta L. Michelenak aztertu zuten" a" letraren corpus hori.1146 SFVJUko arduradun filologikoak berariazko dosier bat aurkeztu zuen 1954ko maiatzeko batzarrean.
|
|
|
Jauregiren indiferentzia sentitu ondoren, agian Ismaeli hitz haiek entregatzearekin nire senarrak ni errekonozitzea, ni baloratzea bilatzen nuen. Esku artean benetako nobela bat nuela esatea eta
|
hura
argitaratu behar nuela. Hori zen benetan nahi nuena, orduan konturatzen ez banintzen ere.
|
|
|
Edonola ere, bata izan hipotesia zein bestea, galdera maltzurrago batera eraman gintzakete jarraian: ordura arteko edizio jesuitikoak disimulatu/ estali/ ordeztu edo merkatutik kendu nahi izango ote zituzten Mikelestorenak edota argitaratzaileek, edizio faksimile
|
haren
argitaratzearekin?
|
|
2020
|
|
|
Egiazki, 1959an Jon Mirandek ez zukeen bere ipuin berri
|
hura
argitaratzeko nahi beste biderik. Ordurako, eta besteak beste, Euzko Gogoa eta Egan aldizkarietan publikatu ohi zituen literatur lanak, hala olerkiak nola itzulpenak eta saiakera laburrak, eta, aukeran, Egan aldizkaria lehenetsi zuen, kezka haiek bizi zituela.
|
|
|
Kulturaren garrantziaz ohartzeko, hala Ghandirengan nola Alderdi Laboristan ere horrenbesteko eragina izan zuen Ruskinen azalpenak, Prousten literatura egiteko modua ere aldatu zuen. Hau da, zergatik alboratu zuen,
|
hura
argitaratu ondoren (1906an), Pariseko giro mundanoa, eta aritu zen hil arte (1922an) À la recherche du temps perdu idazten. Ordura arte eramandako bizitzarekin erabateko haustura izan zenak idazteko modua ere birmoldatu eta Du côté de chez Swann horretan antzematen zaion idazkera berriari bidea zabaldu zion (egun Jose Austin Arrietaren itzulpenean euskaraz irakur dezakeguna).
|
|
|
Victor Catala saria irabazi zuen 1978an, eta
|
hari esker
argitaratu zuen lehen liburua, 1979an: És quan miro que hi veig clar.
|
|
|
Artikulu eta ipuin batzuk argitaratu zituen lehenik, baina 2003ra arte ez zion benetan heldu idazketari. Urte
|
hartan
argitaratu zuen lehen eleberria, Hamaika ispilu ganbil, baita Igartza beka jaso ere. Punkamine musika taldea ere sortu zuen 2003an, hiru lagunekin batera.
|
|
|
Geroago, 1972an, Koldo Mitxelenak hizkuntzalaritzari buruz Donostiako EUTGn erdaraz eman zituen hitzaldi batzuen euskarazko moldaketa argitaratu zuen, Zenbait hitzaldi titulupean, «magnetofoian eta esku oharrez hartutakoa nolabait antolaturik». Mitxelenak gainbegiratua eman zion lanari, eta behar ziren zuzenketak eginda, ontzat eman zuen
|
hura
argitaratzea.
|
|
|
2 Hain zuzen garai
|
hartan
argitaratu zuen Torrealdaik Iraultzaz saiakera (Jakin, 1973), ezin jakin zenbat aletan, mundu mailako eztabaidek akuilaturik. Hariz jositako orrialde horixketan, iraultza kontzeptuaren eta asmoaren azterketa soziofilosofikoa egiten du.
|
|
|
" EHASek, Euskal Herriaren Armada Sozialistak, euskal herri langileari berriz adierazten dio bere konpromiso irmoa gure nazioaren behin betiko askatasunaren prozesu geldiezinarekin. Borroka armatua da gure herriak historikoki erabili duen ezinbesteko tresnetako bat." Urtarrilaren 20ko goizeko seiak aldera bi esalditako agiri
|
hura
argitaratu zuen Albistea egunkariaren webguneak. Minutu batzuen buruan sareko ehunka guneetan zegoen adierazpen lakoniko hura.
|
|
2021
|
|
|
Le Phare des Pyrénéesek hiru pieza eskaintzen dizkie, bisitari eta bertsoei buruzko azalpenekin, eta Le Courrier de la Girondek eta Arielek berak bana. Journal des Landesek eskaintzen duen Etxahunen epaiketa berriaren kronikarekin osatzen da urte
|
hartan
argitaratu zen hogeita bat testuko sorta.
|
|
|
147 Basarriren bertsoa jasotzen du Díaz Nocik (1992: 371) 1932
|
hartan
argitaratua: " Euskera eder zoragarria/ orra irratetxetan/ txiro ta aberats artean, etxe ta ikastoletan, itxaso zabal, baso ta mendi, kale ta baserrietan./ Biotz zabalez aitortzen degu:/ ¡ Maite zaitugu benetan!/ Gaurtik aurrera garalle bear/ dezu alde guztietan".
|
|
|
Kolonialismoa eta hizkuntzen erreforma kronologikoki elkarrekin garatu diren bi fenomeno dira, eta bien loraldiaren abiapuntua ere eskutik gertatzen da, 1492an: urte hartan Kristobal Kolonen deskubrimendu famatua gertatu zen, eta urte
|
hartan
argitaratu zen herri hizkuntza baten lehen gramatika, Antonio de Nebrijak gaztelaniarentzat osaturikoa. Nebrijak berak argi asko uzten ditu bien arteko loturak Gaztelako Isabel I. erreginari eskainiriko hitzaurrean:
|
|
|
[...] gogoratuko dut ni bertsotan hasi nintzenean, 81 urtean, udal liburutegitik 62ko, 5eko eta 7ko txapelketako liburuak lapurtu nituela. Bertsotan hasi nahi nuen, bagajea hartu nahi, eta egia da, 82an hor zegoen Joan Mari Lekuonak urte
|
hartan
argitaratu zuen bere liburua, urte t’erdi lehenago Xabier Amurizak argitaraturiko bere Kirol nazionala eta Errima hiztegia, baina hortik aparte ez zegoen nondik elikatu handirik. Loiola Irratiak, uste dut, astean behingo saio bat ematen zuela, baina ez zegoen gehiago.
|
|
|
Eta ez ziren horri guztiari erreparatu zioten bakarrak izan. Urte
|
hartan
argitaratutako artikuluan Juan Mari Lekuonak beste hainbeste famatzen zuen bertsolaria (1980: 112), eta bost urtera Dorronsororekin batera egindako bertsolaritzaren historiaren errepasoan honela zioen:
|
|
|
Karmel aldizkariaren sorrera, bi urte lehenago euskara hutsean hasi zen Egan aldizkariak bere orrialde kopurua sei aldiz handitu izana eta bertan Koldo Mitxelenak egindako euskal literatur kritika berritzailea, Guatemalako Euzko Gogoa Ipar Euskal Herrian kokatu izana eta urte
|
hartan
argitaratutako euskarazko berrargitalpen eta itzulpenak aipatzen ditu Intxaustik (2014a: 315).
|
|
|
Bertsolaritzak distira soziala eta oihartzun mediatikoa irabazi ditu azken hamarkadetan, angelu guztietatik atera zaizkio argazkiak, ikuspegi askotatik gogoetatu da, baina izan ziren haiei buruzko ezagutzan ez da askorik aurreratu 1963an Zavalak Bosquejo de historia del bertsolarismo
|
hura
argitaratu zuenetik. Gerora egin dira aldizkatzeak, bertsolari belaunaldien sailkapenak, azalpen sintetikoak, artikulu luzeak eta kapitulu xeheak, baina zirriborroa osatzeke dago oraindik.
|
|
|
Arrueren artikuluekin sukaldaritzako liburu bat egina zeukan Zavalak, Auspoan argitaratzeko primerakoa. Baina ez zuen nahi
|
hura
argitaratzerik Auspoan. Zergatik ez zuen nahi?
|
|
|
Laster eten egin behar izan zuten. Bukaera
|
hartan
argitaratu zituen Xarritonek Eskualdunak eta Petite Histoire Religieuse du Pays Basque. Jean Louis Davantek Erlea aldizkarian hala laburbildu zuen, 2017ko urriko zenbakian:
|
|
|
Oleksandr Zolutukhin Azov batailoiko kide ohia da horietarik bat:
|
hark
argitaratu zuen Xariren helbidea Interneten, baita etxearen eta Bondarenkoren autoaren argazkiak ere.
|
|
|
Horri Munduko Bankuaren datuak gehitu behar zaizkio:
|
hark
argitaratu du COVID eraginek 119 milioira areagotu dutela «muturreko pobrezian» daudenen kopurua.
|
|
|
Zera, 1895eko abuztuaren 28an kartzelara eroan zuten, hilaren 10en epaileak hamaika hilabete eta egun bateko kondena ezarri baitzion, Bizkaitarra zeraren 14 zenbakian agertu zen artikulu harengatik," Un fino maketófilo"; lehenago ere, hilaren bian, Bizkaitarra deabru
|
hartan
argitaratu ziren" Abolición y Reconquista" eta" ¡ Vengan las escobas!" idazlanak zirela-eta, epaitu egin zuten," excitación a la rebelión" kontzeptuari legokiokeena leporatuz. Laburtuz, kartzelara.
|
|
|
Kontuak kontu, oker ez banago, ez nuen 1988ko uda arte ezer irakurri Alvareztarren hipotesiaz,
|
hura
argitaratu eta zortzi urtera beraz. Jakitun lehenagotik nengoen —Humberto Astibiagaz eta berba eginda—, baina The Flamingo’s Smile:
|
|
2022
|
|
|
Horretarako, 1980ko hamarkadan Jabi Zurikarai Gerediaga elkarteko laguntzaileak eman zion informazioa baliatu zuen: " Esan zidan berak bazekiela nonbait zerrenda bat zegoela, Jaurlaritzak garai
|
hartan
argitaratutako izenekin, baina baita informazio gehiagorekin ere".
|
|
|
Horretarako, 1980ko hamarkadan Jabi Zurikarai Gerediaga elkarteko laguntzaileak eman zion informazioa baliatu zuen: “Esan zidan berak bazekiela nonbait zerrenda bat zegoela, Jaurlaritzak garai
|
hartan
argitaratutako izenekin, baina baita informazio gehiagorekin ere”.
|
|
|
Ahots gabekoen ahotsa (2012). Ez zen urte
|
hartan
argitaratu zuten lan bakarra izan, eurena izan baitzen Donostiako Piratak mugimenduak plazaratu zuen Mundu berri baten mapa abestia ere. Lan horiei esker dozenaka kontzertu jo zituen taldeak ondorengo urteetan:
|
|
|
Hain zuzen ere, orain, disko
|
hura
argitaratu eta 35 urtera, Bilboko Hanky Panky diskoetxeak binilozko edizio dotore batean berrargitaratu du, Ignacio Julia kazetari eta kritikari kataluniarraren testu argigarri batekin eta 1990eko apirilaren 18an emandako kontzertu baten grabazioa jasotzen duen bigarren disko batekin (The Bird Album Live on KCRW). Disko hori taldearen hirugarren diskoko (The Silos) kantuen zuzeneko moldaketek osatzen dute.
|
|
|
Ez zuen nobela
|
hura
argitaratu. Ezta, bere ingurukoen eta irakurleen harridurarako, bat ere gehiago, hurrengo urteetan.
|
|
|
51 Feux de l, automme, 1941ean idatziriko eleberriko heroia. 1957ra arte ez zen eleberri
|
hura
argitaratuko (ikus hitzaurrea, 20 or.).
|
|
|
Edozein kasutan, 70eko hamarkadatik, Euskal Unibertsitate proiektuaren erdigunean euskarazko irakaskuntza kokatu izan da.
|
Harentzat
argitaratu dira material desberdinak (liburuak, testuliburuak, hiztegiak...) eta prestatu da ahozko erregistro jasoa eta akademikoa, arloz arloko lexiko zein diskurtsoak. Baina, neurri handi batean, batik bat 70eko hamarkadan finkatutako Euskal Unibertsitate proiektu hori agortuta dago, egungo euskaldun unibertsitarioen testuingurua, makro zein mikro ikuspegitik, goitik behera aldatu delako.
|
|
|
Zoritxarrez, La Baskoniak ez dakar Axularren Eguneko kronikarik, baina bai egun horretan Sarako plazan eginiko argazki bi. Nik dakidan heinean, horiexek dira ospakizun
|
hartaz
argitaratutako argazki bakarrak. Lehenengoan kazetaria bera agertzen da, alboan daukala Xalbador soinujolea, sortzez Etxalarkoa eta Saran
|
|
2023
|
|
|
Bai, batzuk Gorputzeko humoreak (Alberdania, 2005) liburuaren uharan etorritakoak dira, liburu
|
hartan
argitaratzeko modukoak, baina beranduago sortutakoak. Beste batzuk, amaren heriotzarekin zerikusia daukatenak, aurreko poema liburu hori argitaratzearekin batera gertatu zenez, momentu horretan sortu zitzaizkidan.
|
|
|
Hilabeteak pasa zituen haien maketak Marinoren apalean, ez baitzuen hain argi ikusten
|
hura
argitaratzeko aukera. Oso arraroa egiten zitzaion, erreparoa ematen zion, bertigoa edo.
|
|
|
Soto izan da ikerketaren arduraduna, eta, horregatik, orain,
|
hura
argitaratu berritan, «murgilaldi batetik ateratzen hasi berritan bezala» dago. Sarri irakurria zuen Mirandek bretoieraz idatzi zuela, baina, ez zuenez ezagutzen testu horietako bakar bat ere, bilatzeari ekin zion.
|
|
|
Bildarratzek jakinarazi du atzoko gobernu kontseiluan alderdi horretako sailburuek ez zutela «ezadostasun nabarmenik» helarazi. PSE EEk, ordea, proiektuaren irizpideekin dituen «aldeak» plazaratu zituen
|
hura
argitaratu eta berehala, ohar bidez.
|