2000
|
|
Material bilketan ari den idazlearen itxura hartu diot. Sony k eta Aiwa k ez dute
|
haren
ahotsaren bolumen kontrolik kaleratu oraino, eta MacArthur edo Truman en bila hasi behar dut aurki, urduri jartzen bainau. Beno, lotara noa:
|
|
Iñaki Aldekoak(" Joseba Sarrionandiaren poesia: Itsaso gartzeleratua", Hegats, 1989, I. alea, 5 or.) liburu honetan sumatzen den bilakaera aipatzen du,
|
haren
ahotsa orain" ahots nekatu eta etsitua" dela, kartzelaren zama bere gain daramanarena. Bereziki azpimarratzen du bere lehen liburutik hautatzen dituen poemen artean egin duen selekzioa eta berridazketa," Ez du idazten itsaso zabaletan zehar nabigatzaile inkonszienteak egingo zukeen eran, sufrimenduak ernarazten duen kontzientzia argitik baizik, alegia, poetak bere gorputzean" munduaren epilogoa" deitzen duen torturaren urraduren kontzientziatik." (8 or.)
|
|
Aise antzeman zekiokeen bere gaiztoenean zegoela.
|
Haren
ahots neutro, grinarik gabea barnea kiskaltzen zion pindar bortitza mozorrotzeko baizik ez zen. Hala ere, begiak kliskatu gabe aditu nion guztia.
|
|
Minuturen bat baizik ez zen falta bederatzietarako; Kristina etxean aspaldi izateko tenorea. Atezain automatikotik
|
haren
ahotsik ez, ordea, Maiterena baizik. Nire andrearen lehengusina gaztea; kanpoan ginenean, semearen haurtzain gelditzen zen.
|
|
Gero, presatua nintzela argudiatu nuen kanpora ahalik eta lasterren abiatzeko.
|
Haren
ahotsak ate parean geldiarazi ninduen.
|
|
esan zidan, besterik ez; egia da Frantziskok ongi ezagutzen zuela Kandidoren nireganako grina txarra; bera nuen kasu askotan lekuko; baina zaila zen Frantzisko bezalako batentzat, halako une estu batean norbaitek zume astinduak merezi zituela aitor  tzea.
|
Haren
ahotsaren azken dardara nire belarrietan itzali zenean bakarrik estimatu nituen behar bezala Frantziskoren hitzak. Esker on bihurtu zitzaidan une hartan Frantziskorenganako nuen gupida tamalgarria.
|
|
Ama berriro ere gelatik irten, eta
|
haren
ahotsak puskatu zuen isiltasun larri hura.
|
|
Ahots gazte sendoa zuen, eta haren mihiak zaldi pausoen hotsa zirudien, hitz egiten zuen bakoitzean. Buruan jira-biraka nuen
|
haren
ahotsa hurbildu zi  tzaigunean.
|
|
Halako ohitura bat ikustean, edo entzutean, ematen du gizon bat ikusten dudala eta berak beste batekin garrantzirik gabeko gai bati buruz gogor hitz egiten duela, baina
|
haren
ahots eta aurpegikeragatik sumatzen dudala gizon hau noiz edo noiz lazgarria izan daitekeela. Hemen jaso dudan hunkipena oso sakona eta serioa izan daiteke.
|
2002
|
|
Galdera ugari egin dezake soegileak, baina hurrengoa nor izango den da airean dagoen galdera esanguratsuenetakoa. Ezker abertzalearen ahots politiko sendoenaren txanda izan bada oraingoan, hurrengoan zergatik ez
|
haren
ahots sindikalik sendoena, LABeko idazkari nagusi Rafa Diezek azaldu duen gisan. Edota zergatik ez ezker abertzalearen ahots mediatiko garrantzitsuena den egunkaria, areago antzerako funtzio komunikatiboa betetzen zuen bere aurrekoa itxi bazuten?
|
|
Horietako gehientsuenek mikrofono bitartez adiskidearekin hitz egin eta ordenagailuko bozgorailuetatik
|
haren
ahotsa telefonotik bezala entzuteko aukera ematen dute.
|
|
Itsasoaren marmar gozo
|
haren gainetik
ahots bat entzun zuen Pertseok. Emakume batena zirudien, eta, nahiz eta ez izan erabat gozoa, atsegina zen, ziurra, serioa.
|
|
“Borondate oneko enbaxadoreak —dio Consuelo Crespok— gu entzuteko tresna bihurtu dira. Hain gizarte indibidualista eta lehiakorra izanik,
|
haren
ahotsa ezin hobea da herritarrek laguntzak leialtzeko”. Unicefeko lehendakariordeak esan du arrazoi horiek modu sistematikoan babestea komeni dela, eta laguntza ez dagoela gertaera larrien mende, hala nola hondamendi naturalen edo gerren mende.
|
|
Zurrumurruka legez berba egiten zuten kanpoan zeudenek eta kafea hartzearekin batera bere presentzia salatuko zuen zaratarik egin barik adi adi egotearen jolasari eman zitzaion. Antoniarekin batera berriketan ari zen beste andreak Inaxi izan behar zuela uste izan zuen, murmurioka mintzatu arren
|
haren
ahotsak zuen tonu larria zela eta. Amaitu berriko kafearen kikara harraskan utzi zuenean koilaratxoa marmolean behera biribilkatu zen eta metal hotsak salatu zien kanpokoei bere presentzia.
|
2003
|
|
Kolaborazio berezi bat ere izan dute, Mikel Laboarena.
|
Haren
ahotsean entzuten dugu antzezlanari hasiera ematen dion poema.
|
|
Berehala aurkitu zuen bulegoa; jantzia leundu eta atean jo zuen. Ez zekien zer nolako gizona aurkituko zuen beste aldean, baina
|
haren
ahotsak behintzat polita zirudien" Aurrera!" esan zuenean. Paper eta liburuz jositako mahai baten atzean gizon gazte eta alai bat topatu zuen.
|
|
Barrenak husteko gogoz gelditu nintzen, bidegabekeria erraldoi hartan guztian kulparik gutxien zuena telefonista zela jakin banekien ere. Deiak iraun zuen tarte laburrean, gainera, iruditu zitzaidan emakumetxoa itota zebilela, edo, zuzenago oraindik, gainezka eginda; ez nuke esaten jakingo zergatik, baina
|
haren
ahotsa, haren presa, entzun nuen azpi soinu erogarria... horrek denak pentsatzera eraman ninduen gauzak ez zebil  tzala ongi, edo ez behar bezain ongi behintzat. Inpresio huts bat izan zen, berriz diot, baina gauza da emakumetxoaren erantzunak zalan  tza halako bat piztu zuela nigan, kutsu mikatz bat, hala ere inori jakinarazi ez niona.
|
2004
|
|
Den dena maitatzen du, maitatzen ahalegindu gabe.
|
Haren
ahotsa isuri, barreiatu egiten da eta ez dago harrapatzerik. Eskuzabala da, grinatsua, eta eternalki maiteminduriko emakumearen edertasuna darama atxikita.
|
|
Aita leihora hurbildu eta, errezela baztertuta, kanpora begira gelditu zen. Berriz ere hitz egin zuenean,
|
haren
ahotsa ez zen lehen bezain sendoa:
|
|
–Señor Del Valle –erran zuen.
|
Haren
ahotsa harrigarriro mehea zen– Erranen dizut zer pentsatzen dudan afera honetaz: Parisko lana aldrebeskeria hutsa izan zela pentsatzen dut.
|
|
Mitxelenak burua astindu zuen, bakar bakarrik egin behar izan genuen gerra hartako irudi latzak uxatu nahiko balitu bezala. Dena den, isilune labur haren ondotik hitz egiten jarraitu zuenean,
|
haren
ahotsa kutsu kementsuago batez zegoen jantzita:
|
|
antza zenez, ez zegoen oso seguru nire erantzunaz. Berriz ere hitz egiten hasi zitzaidanean,
|
haren
ahotsa nabarmen indartuago zegoen.
|
|
Erru ziztada batez, zera pentsatu nuen, dagoeneko ahanzten hasia nintzela aitaren aurpegiaz.
|
Haren
ahotsa bai gogoratzen nuela, ohartxoak bezain ongi gogoratu ere. Eta hark erranak eta irakatsitakoak ederki irarrita gelditu zitzaizkidan buruan.
|
|
Irakasleak arnasa hartu zuen.
|
Haren
ahotsaren kutsuak, haren begien distirak garbi adierazten zuten kontu hark liluratu egiten zuela. Irakaslearen aurpegi zurbilak besaulkiaren sakonetik hitz egiten jarraitu zuen:
|
|
Irakasle zaharrak etenaldi larri bat egin zuen, pipa hautsontziaren gainera husten zuen bitartean. Berriro hitz egin zuenean, ordea,
|
haren
ahotsa lasaia zen:
|
|
–SSetako guardien bizilekua –erran zuen aitak.
|
Haren
ahotsa urruna iruditu zitzaidan, buru barnean kezkaren bat erabiliko balu bezala.
|
|
Ikusi.
|
Haren
ahotsa entzun. Amaiarekin zeukan harremanaren gaineko aholkua eskatu.
|
|
Wittgensteinek, berriz, ez zituen Russellen hitzak entzuten, baina bai
|
haren
ahots nekaezina. Britainiarra aurre aurrean zegoela konturatu zen.
|
|
Ikuskizunaren ordua heldu da eta Nadia magnesioak zuritutako Aleksanderren eskuei begira dago.
|
Haren
ahotsa entzun du emaidazu suertea, maitea esanez, baina ezin izan du eskua ahora eraman eta airean musu bat bidali, suerte, maitea erantzunez bezala. Bere eskua geldirik gelditu da izterraren gainean, porlanezkoa izango balitz bezala, lepoa gogortu egin zaio eta begirada galdu.
|
|
Buelta eman du eta dokumentazioa eskuetan bere izena irakurri duen gizonarengana hurbiltzen hasi da. Eta harri txintxarren gainean pausoak ematen dituen bitartean pentsatu du gizon
|
haren
ahotsean entzunda bere izenak beste batena dirudiela.
|
|
Autobuseko aire kargatua jatorri eta tankera guztietako hitzekin betetzeko ahalmen izugarria zuen Alejandrok. Hitz jario haren edukiari kasu handirik ere ez zion egiten Felixek, baina
|
haren
ahotsa eta berba egiteko modua gustatzen zitzaizkion, eta nahiago zuen geltokitik lantokira zeuden hamaika minutu eta erdiak Alejandroren ahotsa entzunez pasatzea isilpean leihotik begira baino.
|
|
Eta orduan, bi ukabilez mahaia jo eta altxatu egin zen,
|
haren
ahots trumoitsuak eztanda egiten zuela:
|
|
Han, isilune luze baten ondoren, jiratu egin zen. Eta,
|
haren
ahotsak mehatxuaren tonua hartzen zuela, esan zigun:
|
|
Zer edo zer esan zuen Lañuak;
|
haren
ahotsa aditu zuten behintzat; ez zuten, baina, ulertu zer esaten zuen.
|
2005
|
|
Holakoxe baten barruan dago orain Lisboako portuan, atrakatze lekuan jesarrita, ontziaren kontra burua jarrita. Atea zabalduko deutsie oraingoan, esku baltz batek zabalduko deutso, ez dau haren aurpegirik ikusiko,
|
haren
ahots gozoa eta beroa entzungo dau, zera dinotsola," hator, hator neska etxera, hartu eina itzulerako patera", eta Awak," gaur ez, bihar beharbada, orain hotz handia egiten dau eta".
|
|
Dei egin eutsana lagun modura ikusten hasi zan. Horretarako lagungarri jakon hasiera batetik
|
haren
ahotsean susmau eban adiskide kutsua. Holan ba ez zan epea amaitzear eukala iragartera etorkon ahots salatzailea, epe horretan egin beharrekoa egiten lagunduko eutsan ahots iragarlea baino.
|
|
Ezer ulertzen ez duela eta aulkian artega kulunkatzen dela ikusita, Madoka hurreratu zaio Ametsi, betikoa ez dirudien irribarrea ezpainetan, eta eskuak belaunetan jarri dizkio, laztankiro.
|
Haren
ahotsak ume bat besoetan bezala biltzen duela sentitu du, bular babesleen epelean. Kezka ezkutatzen duen doinu gozoaz azalpenak ematen hasi da.
|
|
Eta hori bera egin zuela beste haurrekin ere, gutxi asko.
|
Haren
ahotsaren oihartzunak, ziur, luze iraungo zuela berarekin ikasi zuten guztien belarrietan, maistra eztiaren ipuinak entzun zituztenen gogoan.
|
|
Eta beldur horrexek agintzen du gaur nire bizitzan. Ebakuntzatik irten nintzenetik, lautan deitu du etxera eta harrizkoa gelditu naiz
|
haren
ahotsa entzun dudan bakoitzean. " Badakit hor zaudela, Damian", esaten zidan telefonoaren beste aldetik," erantzun mesedez".
|
2006
|
|
Maite da beste aldetik hitz egin diona, laguna.
|
Haren
ahotsa entzutean leihotik argi gehiago sartzen dela iruditu zaio, eta leiho alboan dagoen landareari begira geratu da. Hosto berde luze luzeak ditu.
|
|
Zenbat izerdi hotz. Karlosek hondartzan esan zizkion hitzak gogoratzeko ahalegina egin eta une batez
|
haren
ahotsa entzun duela iruditu zaio. Baina beste ahots bat izan da bere belarrietara heldu dena.
|
|
Ospitalean dagoen bitartean nahiko ondo konpon daitezke, bereziki Pili hor egonda. Gauero geratzen da bertan eta,
|
haren
ahotsari gaita baten soinuaren antza hartzen jarraitzen badu ere, gero eta gozoago egiten zaio. Laguntza handia eskaintzen die.
|
|
Aspaldiko kanta bat aditzean gertatzen den legez, nahikoa izan du ezkutuan zituen argazkiak begien aurrean edukitzea, Karlosen usaina gogoratu eta
|
haren
ahots sendoa entzuteko. Hainbeste urtez argazki artean gordea zuen itxia irekitzea erabaki du gaur, eta han aurkitu ditu hamarren bat argazki, Karlosekin batera egindakoak denak.
|
|
Ez esan nahi dio, baina bai esan nahi dio baita ere.
|
Haren
ahotsa entzun nahi du baina aldi berean ez du entzun nahi. Beldur da, haren ahotsa entzunda, gaineko geruza bat jausi eta agerian geratuko zaion barne aldeko geruza bat, urtetan ezkutatzen saiatu dena.
|
|
Haren ahotsa entzun nahi du baina aldi berean ez du entzun nahi. Beldur da,
|
haren
ahotsa entzunda, gaineko geruza bat jausi eta agerian geratuko zaion barne aldeko geruza bat, urtetan ezkutatzen saiatu dena. Dardaraka ditu belaunak, kaleko bankuan eseri behar izan du, bustita badago ere.
|
|
Ez du ahorik zabaldu. Eta
|
haren
ahotsa gogoratzeko saiakera egin du azken egunetan, baina ezin izan du.
|
|
Polizia ohia hamar minutuz aritu zen hizketan. Anek
|
haren
ahots sakona entzuten zuen goian. Batzuetan polizia zaharrak barre egiten zuen, beste batzuetan ahotsa goratu.
|
|
Une batez isilik egon zen. Hitz egin zuenean,
|
haren
ahotsa oinazez kutsaturik zegoen.
|
|
Malenferrek begiak kliskatu zituen, amesgaizto batetik esnatuko balitz bezala.
|
Haren
ahotsa urrundik helduko balitz bezalakoa zen.
|
|
Hasieran ez nuen semetxoa ikusi.
|
Haren
ahotsa entzun nuen. Aita?
|
|
" Ba al dago irtenbiderik?", galdetu nion nik saioa amaitzean, ordaindu bitartean. Ezetz erantzun zidan Madame Margueritek, baina
|
haren
ahotsean zer edo zer sumatu nuen, zalantzaren antzeko zerbait, ezetz irmo horrekin zerbait ezkutatu nahi izan balu bezala. Une hartan hain aztoratuta nengoen ezen ez baitzitzaidan ezta burutik pasatu ere egin berriz galdetzea, eta alde egin nuen sorginaren kontsultatik.
|
|
|
Haren
ahotsak hasierako ustea konfirmatu zidan: bera zen, ez nengoen nahastuta!
|
2007
|
|
Euskadi Irratian entzuten dugu
|
haren
ahotsa. Libanotik jarduten du, Ekialde Hurbileko berriak ematen.
|
|
Ez dakit nondik dabilen Irene, urrun seguru aski, baina argi dut beharrezko kilometro guztiak egingo dituela aitari azken agurra emateko. Nik ere joan nahiko nuke elizara, badira urteak Irene ikusten ez dudala,
|
haren
ahotsa ere hiruzpalau aldiz entzun dut beste hainbeste urtetan, postal bi ditut hozkailuan haren sinadurarekin, ez besterik. Eta ez da iraganarekin inongo zorrik kitatzeko, ez.
|
|
Ondo da, Laura baldin bada sofan utziko du, eta gero, lanaren aitzakian, bere estudioan sartuko da berriro. Ez du
|
haren
ahots gozoa berriro entzuteko inongo asmorik. Sukaldera ailegatzerakoan, ordea, figura txiki bat ikusi du atearen bestaldean.
|
|
Lixazko eskuak ditu Joxeanek, lantegian eskularruak janzten baditu ere.
|
Haren
ahots indartsuak dardarka jarri ditu mahai gainean dauden postrerako koilaratxoak ere. Halako batean eskuarekin ukitu du koinatak lepoan jarri dion kolorezko txirikorda, eta tenka eginez kendu du gainetik, bortizki, mahaikide guztiak isilaraziz.
|
|
Mikel Laboa da.
|
Haren
ahotsa sabeleraino sartu zaio, eta halako batean berriz sentitu du autoa labain egiten eta, izututa, frenoa zapaldu eta bolantea ezkerrera eraman du, eta eskuinera gero, tangoa dantzatzean bezalako mugimendu bat batekoekin. Errepide zati bat, belarra, zuhaitz bat.
|
|
Gogoratzen dut beldurra ematen zidala Joxeanen aitak ahotsa altxatzen zuenean, eta Joxeanen ama burua makurtzen ikusten nuenean. Dardara eragiteko modukoa zen
|
haren
ahotsa, Joxeanenaren antzekoa. Berak ere aitaren ahotsa ateratzen du haserretzen denean.
|
|
Nathaliek berak idatzi zizun telefono zenbakia paperean, eta goiko aldean ez zuen izenik jarri, N hitza bakarrik. Nahikoa zaizu hizki hori ikustea gogora ekartzeko
|
haren
ahotsa eta zure izenaren erre a ahoskatzeko duen modu berezia.
|
|
Handik gutxira, igogailurako bidea hartu dudanean,
|
haren
ahotsa entzun dut.
|
|
|
Haren
ahotsaren goxotasuna gogoratu du, bere belarriaren ondoan, hitz goxoak eta promesak xuxurlatuz.
|
|
Ikastaroa hasi baino lehen inguratu eta Kaixo, zu berria zara, ezta? galdetu dio eta orduan bai,
|
haren
ahotsa entzutean ezagutu du. Monika da, txikitan ikaskidea izandakoa.
|
|
Lehenengo tiroak lagunaren papar gainera bota du, eta bertan geratu da kieto kieto, iluna noiz etorriko, oraindik ere txoriak entzuten baititu zuhaitz adarretatik ihesi, eta Demetrioren eztul pattarrak zakartua. Bigarren tiroak
|
haren
ahotsa ekarri dio belarri parera. Ahapeka mintzatu zaio:
|
|
eta
|
haren
ahots hauskorrak
|
2008
|
|
Sasoi baten Radio Andorra asko entzuten zan gurean. Gogoan dot oraindik emakume
|
haren
ahots zolia: Aquí Radio Andorra!
|
|
Eskerrak hondarretan oin hotsik ez den ateratzen. Metro batzuk aldentzea lortua nuen dagoeneko, etzanda zegoen jendearen artetik nindoan pausoa noiz luzatuko (hegazkin istripu baten ondoko paisaia ematen zuen hark, zerutik eroritako gorpuzkiak ziruditen),
|
haren
ahotsa entzun nuenean. Zeharka begiratu nuen atzera eta eskua altxatuta zerbait esaten ari zitzaidan.
|
|
Hiruzpalau hitz nahikoa ziren
|
haren
ahotsa ezagutzeko. Telefono deiak esan nahi zuen zerbait jazo zela eta elkartu beharra genuela, egun hartan bertan, ilunabarreko zortzietan.
|
|
Irrati bidez entzun duzun pertsona, ez duzu ikusi hutsarekin kalean ezagutuko. Beharrezkoa izango zaizu
|
haren
ahotsa entzutea, ezagutu nahi baduzu. Irratiaren beste aldean dagoena ez da zuregana helduko, isilik badago; hitz egiten edo abesten badu bakarrik helduko da zuregana.
|
|
Anna Politkovskaia Moskurekiko kritiko izateagatik egin zen ezagun. Haren gertukoek maiz salatu dutenez, hura hil izanaren arrazoia horixe bera izan zen; hau da, Moskuk
|
haren
ahots kritikoa isilarazi nahi izan zuela. Horien ustez, ez da kasualitate hutsa Errusiak Txetxenian egiten dituen tortura sistematikoak salatzeko liburua argitaratzeko zela atentatu izana bere aurka, 2006ko urrian.
|
|
Zure ahotsa, andre
|
haren
ahotsa.
|
|
Diskurtso filosofikoak alderik alde zeharkatzen du nobela honen zirrikitu bakoitza. Dena dela, diskurtso filosofikoa nobela honetan konkretuki Hitzaz Mendi elkarteko kide den Edorta Orozgoitik gorpuzten du,
|
haren
ahotsean eta idatzietan biltzen dira filosofiaren inguruko aipu zuzen gehienak. " 3.4 Non Edorta Orozgoitiren Philosophen weg hackerizatzen dugun" (65 or.) azpiatalari begiratu baino ez dago, Edorta Orozgoitiren erreferentzia filosofiko gehienak, denboraren ingurukoak eta hizkuntzaren erreferentzia gaitasunaren ingurukoak direla ohartzeko.
|
|
Horren egilea, interpretea, arima eta hauspoa Mikel Laboa zen. Erromerietan nahiz musika emanaldietan, baziren
|
haren
ahotsetik entzun eta berehala ernearazten zuten kantuak. Haika mutil, Txoria txori, Geure bazterrak, Baga biga higa, Lekeitio... guztiek bat egiten zuten haren gitarrak ekartzen zizkion doinu eta soinuetan.
|
|
Mikel Laboaren gorputza gelditu da, eten da, gorpu dago.
|
Haren
ahotsa, ordea, ezin isildu. Ezin bihar etzikoan ere isilduko.
|
2009
|
|
Morroskoa zan makala! Baita eleizako hormak behera botateko be baeukan
|
harek
ahotsik. Abadearenera sartukeran, Mikaelak eta ikusi eben frailea.
|
|
Hitz egoki, lasai, aukeratuez mintzo zen, buru besoei eragin gabe.
|
Haren
ahotsa bozgorailutik irtena bezalakoa zen, lodi eta ozen. Betaurreko beltzek misterio antza eransten zioten).
|
|
Une luze batez oso geldi iraun zuen, artean bere amaginarrebaren hitzek buruan durundi egiten ziotela. Lur jotako emakume
|
haren
ahotsari zerion amorruak izutu egin zuen. Negarrari emateko zorian egon zen.
|
|
Irratira deitzen gauero.
|
Haren
ahotsaren bihurguneak, haren irribarre inbisibleen arnasak bilatuz, profesionaltasun hutsa baino zerbait gehiago direla imajinatuz. Ez nuen nahi baina.
|
|
Ez zekien arratsalde hartan halako emisora txikiren baten gonbidatu berezia zutela, Portugalen berriemaile izandako kazetari gaztea. Eta ez zekien Sarak kazetaria ezagutu zuela eta horrenbeste urteren buruan
|
haren
ahotsa entzutean gidatzea ahaztu zitzaiola. Poliziak tamalez esan zion Rosari, azalpenak ematerakoan, ez zuen distantzia gorde eta horretan arrazoia zeukan.
|
|
Eztarria lehortzen dit, urdaila estutu. Ez dakit zer esan baina ez dut
|
haren
ahotsa galdu nahi. Batzuetan gaizki entzuten bada ere.
|
|
Errepideko gorabehera, bihurgune eta tunelekin batzuetan ilun entzuten da
|
haren
ahotsa. Hamar minutu geratzen dira gauerdirako.
|
|
E TXETIK aldegin zuenean, Sarak behin baino ez zion izenez aldarri egin(. Elias!? bokalak luzatuta) baina berak behin eta berriz entzuten zuen
|
haren
ahotsa eta gero eta gogorrago eragiten zion bizikletari. Izerdi patsetan, birikak estu, miliak eta miliak gelditu gabe, etxetik gogotsu, hilko bazuen ere.
|
|
A MAREN hitzak gogoratzen ditut, askotan. Baina ez
|
haren
ahotsa.
|
|
Ez zidan lehendabizikoan hartu. Bigarren deiaren hondarrean sortu zen
|
haren
ahotsa sakelakoaren barrutik, lodi eta nekatua. Etxeko ganbaran omen zegoen, lan batzuk amaitzen.
|
|
Bere aitonarena izan zen larruzko beroki pisu bat soinean, elizako erretaula nagusia buruz ikasten ari zela zirudien. Nik ere inertziaz begirada hara zuzendu nuenean heldu zitzaidan, azkenean,
|
haren
ahotsa.
|
|
Eta, orduan ere, halaxe ibili zen Regina Teofilo Mariarekin, bazirudien, beraz, semearen gaitzak sabelean hutsune bat eragin ziola amari, amaren beraren horror vacui berezkoari lotutako indarren erantzuna ekarri zuena, ahalegin estra baten moldean: sendagai bat baino hobe bi, bi baino hobe hiru, hiru baino hobe lau??, hotzeriaren aurkako borrokan astebetean eta bi astetan, orain pilula bat ematen ziola, orain ziropa koilarakada bat, eta orain bularraldea Lourdesko uraz igurzten, alferrik; horregatik zegoen Regina kezkatuta medikuaren kontsultan, Teofilo Mariak aurrerantzean ederki oroituko zuen behintzat amaren aurpegi iluna, baita
|
haren
ahotsa ere, dar dar batek hartua, medikuari semearen gaitzaren berri eman zionean, bere jarduna harako esaldi harekin bukatzen zuela:
|
|
Nik biak ikusi nituen azpitituluekin, baina egia esango dizut: azpitituluak irakurtzen hasi arren, berehala utzi nion irakurtzeari, askoz erakargarriagoa egin baitzitzaidan
|
haren
ahots sentsuala, ametsen mundura behin eta berriz eraman ninduena? –eta, begiak zorroztu eta irri bihurri bat egiten zuela, esan zuen?:
|
|
esan zidan, irriaren itzalpean; eta Helenaren irriak? eta nire izena
|
haren
ahotsean entzuteak eragin zidàn zirrarak buruan hitzezko su-ziri bat piztu, eta suzko lili bat lehertu zitzaidan hitzen su festan: –Gabino naiz, bai, baina Gabi dei diezadakezu??;. Gabi gehiago gustatzen zait?
|
|
hainbesteraino, non entzuleek bi minutuko txaloaldiari ekin baitzioten, kontzertua amaitu ez beste; gero, berriz, laudorioak eta laudorioak, abesbatzari zuzenduak, Adari bereziki; hain entusiasmaturik zegoen zuzendaria, non Nazario eta Reginarengana hurbildu, eskua estutu eta zorionik beroenak eman baitzizkien: ez dut inoiz Ada bezalako kantaririk izan, haren kantatzeko era, aingeruena bezain eztia, eta
|
haren
ahots zuri orbangabea, garbitasunaren ikurtzat ere har daitekeena?!, talentu ikaragarria du, lantzea merezi duena, harribitxi distiratsu bat ateratzeko; jarraian, Reginak lagun bat agurtu?. Barkatuko ahal didazue, baina doña Flor deika ari zait, eta?, esan zien bi gizonei?, eta hauek bakarrik geratu ziren; baina zuzendariak buruan zeukana zeukan, eta hura hustu gabe ezin egon zen, antza, jarraian honela mintzatu baitzitzaion Nazariori:
|
|
Hala, bada, Nazario Orbe eta Teofilo Maria beheko elkarrizketak jarraitzeko moduan zeuden, baldin eta Nikolaik eta Grigorik ahotsa goratzen bazuten; ahotsa apaltzen zutenean, aldiz, goikoei marmar ulertezin bat iristen zitzaien; goizean, eguerdian eta ilunabarrean, azkenik, bi ahotsen koruari hirugarren bat gehitzen zitzaion: abokatuaren iloba zen, otorduekin etortzen zena; otorduekin batera, hiruren arteko solasaldiak animatu egiten ziren, jakina, baina, aldian behin, abokatuaren ilobak isilago hitz egiten zuen, eta,
|
haren
ahotsak kutsatuta edo, berdin ekiten zioten beste bi kideek: bazirudien, beraz, behekoek bazituztela informazio batzuk, abokatuaren ilobak lortuak?, goikoei jakinaraztetik gorde nahi zituztenak.
|
|
Ikusle batzuek, askok?? nekez ezagutuko zuten Amelita Galli Curci sopranoa, bost sei bat urte lehenago kantatzeari utzi ziòn emakumea, nahiz eta, artean ere, munduan oso ezaguna zen, hainbeste eta hainbeste disko saldu eta saltzen zituen
|
haren
ahots jainkozkoak, ia Enrico Carusorenak adina. Chaplin, beraz, Ada txurikatu nahian zebilen, itxura guztien arabera; Adak, haatik, eskua askatu eta burua ezker eskuin mugitu zuen pare bat aldiz, irri herabe bat ezpainetan, lotsazko sentimendua ohorezkoari nagusitu balitzaio bezala; orduan, baina, Domingo tartean sartu. Rebecarekin zegoen, Chaplin eta Adarengandik bizpahiru urratsera?
|
|
/ hay que defenderla con fe y valor?? ; Adak pasioz kantatzen zuen, unerik seinalatuenetan, alza la bandera revolucionaria, ezker eskua ukabil bihurtu, eta zerura jaurtitzen zuen?, etorkizun suzkoaren konpas berean, edo haren irudipena ematen zuen, hain zirudien haren kantatzeko erak zinezkoa eta egiatia,
|
haren
ahots erlatsak, umetako ahots zuriak, denborarekin, nortasun handiagoko bati egin zion leku: Adaren erretzeko ohiturak ere izango zuen hartan zer esanik?
|
|
tiro batek Chaplinen urontzia txintxirrin bihurtu zuèn egun berean, beraz?, aurrekoetan ez bezala, distira berezi batek hartu zituen aitaren begiak: hain zen berezia distira hura, baita
|
haren
ahotsa ere, esperantza ezusteko batek modulatua?, non Teofilo Maria instantean jarri baitzen defentsiban, era gehiegizko batean jarri ere, zer zen, bada, aitaren jarrera hura, Domingo tabutzat hartzetik noiznahiko hizketagai bihurtzera bultzatu zuena??, errealitatea desitxuratzeko ere gertu; esan nahi baita Teofilo Mariak askoz ere bereziagoa eta distiratsuagoa ikusi zuela, apika, aitaren begieta... Domingo zinez itzul zitekeela etxera, eta ez bilauaren paperean, heroiarenean baizik, erramu koroa, aita eta bera salbatu izanagatik jasoa?
|
|
Zenbat alditan imajinatu nuen nik ezti koloreko herri bat, ezti koloreko lautadak.
|
Haren
ahotsa ere eztia bezain suabea zen, gozoa. Villamielekin konparatuz hezea egingo zitzaion gure herria, iluna, ezezaguna, isila, arantzaz beterikoa.
|
|
Isabelen diktaketak gogoratzen ditut.
|
Haren
ahots suabea, haren ahots malenkoniatsua, eztizkoa. Haré un hoyo en la arena?
|
|
Isabelen diktaketak gogoratzen ditut. Haren ahots suabea,
|
haren
ahots malenkoniatsua, eztizkoa. Haré un hoyo en la arena?
|
|
Anek ez du momentuan erreakzionatu baina Laiaren ahotsa entzun dezake ur azpian. Uhinek dardarka jartzen dute
|
haren
ahots fina. Iraganera daraman ahots bat.
|
|
Berrogei urte geroago, badirudi Antonio Zavala oraindik ere entzuten ari dela mutiko
|
haren
ahotsa (hitzez kontatzen zuenean, ederki asko imitatzen zuen mutikoaren Azkoitiko euskara). Eta begien aurrean du lekua.
|
|
Ez dira handik mugitzen, koroak abestu behar dituztenean soilik aurreratzen dira hiruzpalau metro, haien ahotsarekin Johnsoni laguntzera. Dagoeneko 60 urtetik gora ditu abeslari eztarri urratuak, baina
|
haren
ahotsa ezin nahasizkoa da oraindik.
|
|
Abestia nora eraman nahi zuen esaten zidan. Ustekabea izan zen, azkenean, txelo bat,
|
haren
ahotsa eta gitarra akustiko fin bat erabili genituelako. Abesti garbi, ia gordina, eta emozionala da.
|
|
Atxagak esan zuenez, donostiarra, berezi? bilakatzen zuena?
|
haren
ahotsa, zen.
|