|
2000
|
|
|
Jaun administratzaileak erakutsia zidan orduko nola zihoazen etxeko kontuak eta gure aita izan zenaren negozioak, eta, nola zure faltan nihaur bainintzen jauregiaren eta ondasun guztien heredero, manatu nion ezen diru segura nahi nuela eta ez zedila egiteko arriskutsuetan bentura, zeren soberatuki bizi baikintezkeen dirutza haren interesetarik, zeinetarik ehuneko hamarra elizarentzat gorde baikenezakeen eta bertze suma bat miserikordiazko obrentzat. Eta pentsatu eta deliberatu nuen ezen ez zegoela pertsona egokiagorik, suma honen administratzeko, aita Bartolome bera baino, zeina baitzen aldi
|
hartan
Iruñako ospizioko kaperau... eta zeina, ondorez, urtean bizpahiru aldiz etortzen hasi baitzen jauregirat, suma haren jasotzerat, eta ene aitorraren entzuterat, bide batez. Eta hala joan zitzaizkigun urte batzuk bakean, harik eta bertze urte batean bertze izurrite baten haize bortitzak inarrosi gintuen arte.
|
|
|
Iruñeko idazle, pentsamenduz eta sentimenduz euskaltzale, nazional faxisten mendeko Iruñean eman zuen argitara bere titulurik ezagunena, El coqueto Don San cho Sanchez. Altxamendu frankistaren garaipen giro
|
hartako
Iruñean zebiltzan intelektual falangista gazte ezagun andana ageri da Sanchez Ostizek prestaturiko Los barrun tos de la botica azterlanean. Ilustratu bezain doktrinario, horietariko batzuk nafarrak ziren (Angel Maria Pascual, Iribarren, Yzurdiaga apeza...) urrutiagotik etorriak besteak
|
|
2007
|
|
|
Bai. Toki guztiak zaizkit politak, baina garai
|
hartan
Iruñean geratu nahi nuen. Aukerak aztertu nituen.
|
|
2009
|
|
|
Hiriburuko jende aunitzek maite du; haientzat egin eta" edertu" du hiria. Berdin dio azpiegitura hori edo obra
|
hura
Iruñerako beharrezkoa den ala ez; egin du eta kito. Berdin dio halako proiektuak hiria izugarri zorpetuta utziko duen ala ez; egin eta kito.
|
|
|
Kronika bakoitza zein kazetarik idatzi zuen erraz igar daiteke, garai
|
hartan
Iruñean lan egiten zuten kazetariak pixka bat ezagutuz gero, baina argitaratu ziren guztietatik bakar bat dago sinatuta: El País ekoa.
|
|
2010
|
|
|
Denera, 144 ikastoletako 474 lagun bildu ziren egun
|
hartan
Iruñean. , lehenik, euskal eskolari buruzko eztabaidari amaiera eman zioten, Euskal Eskola proiektua eta Gutun Programatikoa gehiengo osoz onetsiz.
|
|
|
Zaldieroa baskoa Donibane auzoko iruindarra da. Morrosko basko
|
hura
Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta karrikako euskalduna zen. Joxemiel zuen izena, Bidador abizena.
|
|
|
Baionara joateko planik ez genuen egin. Urte
|
hartako
Iruñeko azokan gehien saldu zen euskal liburua izan zen. Kritika onak jaso zituen orokorrean, ezker abertzaletik gertu zegoen baten batek kritika negatiboren bat egin bazion ere.
|
|
|
Garai
|
hartan
Iruñea eta Nafarroa ziren, segur aski, erlijio bizimoduan jatorrenak. Jakinekoa da bokazio ugari sortzen zirela urte haietan bai apaiztegi eta baita lekaide edo lekaimeen erakundeetarako ere.
|
|
2011
|
|
|
Egun
|
hartan
Iruñeko Udaleko Nabaiko bozeramailea jendaurrean agertu zen Yolanda Barcinaren taldearen kudeaketa gaitzesteko mozioa eztabaidatzeko, bere botoa hain justu nahitaezkoa zen aurrera eramateko.
|
|
2012
|
|
|
Oroigarri gisa, hotz egin zein ez Juanitatxuk lepotik eramaten zuen erronbo berdedun zapi gorria bidaltzen ziola pakete batean, azaltzen zion aitak Galori, zapi berriak erosi baitzizkioten arrebari Zaldibarrera eramateko (zeinen une desatseginak iragan behar izango zituen Juanitatxuk etorri zitzaion burura Galori, arrebak ez baitzuen batere gustuko arropak estreinatzea). Pakete hartan, galtza batzuk, bi alkandora, jertse bat, jaka bat, bi galtzerdi pare eta barruko batzuk ere igortzen zizkiola esaten zion, jakin ahal izan zuenez eguraldi latza zela udazken negu
|
hartakoa
Iruñea aldean eta, hotzari aurre egin ziezaion. Egundo ez zen Galoren eskuetara iritsi aitak bidalitako pakete hura; gauza nahikotxo ikusitakoa zen ordurako Galo eta ez zitzaion burutik pasatu ere egin postaren ardura zeukan zaindariarengana inguratzerik zer gertatzen zen kontu eske.
|
|
|
Garai
|
hartan
Iruñeak harresi makalak zituen gaur egungoak 1530ean hasi ziren eraikitzen, eta ia ez zuen artilleriarik. Espainiako armadak 15.000 gizon eta kalibre handiko artilleria zituen, eta uztailaren 24an Taconeran bildu zituen tropak.
|
|
2013
|
|
|
Iruñeko batzordeen jarduna Iruñearen kasuan, euskarazko egunkari bakarra itxi izanak euskalgintza gehiago batzeko balio izan zuela nabarmendu du Asier Biurrunek. AEK ko irakasle da Biurrun, eta garai
|
hartan
Iruñean sortu ziren herri batzordeak antolatzen aritu zen. Oso gertutik bizi izan zuen itxiera.
|
|
2014
|
|
|
Ezin zuen sinetsi Solerren profesionaltasunik eza. Ez zuen bahiketa baten hipotesia kontuan hartu, familia
|
hura
Iruñera bidali zuen aldez aurretik beharrezko egiaztapenik egin gabe, eta auskalo zer erranen zien Sadaba hil zuten moduaz. Espero zuen Txuekak xehetasun askorik ez eman izana.
|
|
2015
|
|
|
herri kirol guziak, omenaldiak, erakustaldiak, dantzaldiak, kantaldiak, hitzaldiak, bertsoaldiak, janaldiak?, zer ez da egiten, izan ere, gaur egunean, herrietako frontoi estalietan? Baita patin gaineko hockeya ere, 1962ko Ama Birjina egun
|
hartan
Iruñeko Real Skating Navarra taldekoak Lubineko frontoira etorri zirenean bezala, goizuetar guziak harriturik utzirik, inoiz ikusi gabeko joko hura nondik aterea zuten ezin asmatuz.
|
|
|
Gure garaiko auzo
|
hura
Iruñeko zati bat zen naski, baina Iruñean bizi ginela ez genuen oso argi. Hiri barnera joatea, medikutara autobusez joatea, Iruñera igotzea zen.
|
|
|
Migel Jabierrek iritzi zion ministerio egoitzan zuritu beharreko afera zela. Gogoan harturik Diputazioaren apatia gai horretan, zinegotzikideak konbentzitu zituen, eskari
|
hura
Iruñeko Udalak eraman zezan. Bai eta lortu ere, Jose Maria Areiltza eta Rodolfo Martin Villa ministroek harrera egin ziezaieten Erize eta biei.
|
|
|
Bere karrera meteorikoak sumindura eragin zuen UPNren baitan. Hainbat militantek ahotsa altxatu zuten, UPNtik kanpoko emakume
|
hura
Iruñeko zerrendaburu izatera heldu zelako eta zerrendan bere konfiantzazko pertsonak izendatu ahal izan zituelako. Behin alkatetzara ailegatuta, kritikak gero eta ozenagoak ziren alderdi barruan.
|
|
|
Bere eskutik iritsi zen 1999ko legealdian Tafallako Victoriano Luzuriagan enpresako UGTko ordezkari gaztea Iruñeko hautetsi izatera. Legealdi
|
hartako
Iruñeko udalbatzak urte batzuk beranduago Nafarroako Parlamentuko osoko bilkuren aurrerapena izango ziren. Hamarkada bat beranduago egingo zuen bezala, Jimenez dialektikoki oso gogor mintzo zen alkatearen aurka urte haietan, baina praktikan kontrakoa egiten zuen.
|
|
|
Beste behin zortea bere alde izan zuen. Domino baten modura negozio eredua erori eta eskandalua lehertu zenerako
|
hura
Iruñean zegoen. Agrupacioko ispiluan begiratzea ere ez zitzaion otu.
|
|
2016
|
|
|
– Ez, ez,
|
hura
Iruñeko Komandantzian izanen dut zain.
|
|
2017
|
|
|
Horrela, bildotsa baino otzanago, jarraitu nion Anttoni.
|
Haren
Iruñeko pisuan ezkutatu ninduen lau aste pasatxo."
|
|
|
Garai
|
hartan
Iruñak bazituen hamabost bat mila biztanle, eta hiri barruan jasan behar izan zuen lau milako gudaroste baten zama. Egoera horrek, halabeharrez, liskarrak sortu behar izan zituen iruindarren eta frantsesen artean, harik eta Diputazioak abuztuaren amaieran Tuterara ihes egin zuen arte, eta hiri hartan gerra deklarazioa egin zien frantsesei.
|
|
|
Gora egin dute Carlos III.a etorbidean Maia kaleraino. Batzuetan psikologo eta arnas eta budismo eta bere baitan egote horren guztiaren ezdeuskeriak gorabehera, nekeza egiten zaio aurrera egiteko adorea biltzea; Axi prestatu eta non utzirik ez duela,
|
harekin
Iruñeko kaleetan aurrera egin ahal izatea. Axi.
|
|
2018
|
|
|
Han, kaleko jantzitako polizia batzuk hurbildu zitzaizkien, eta haietako batek zer ordu zen galdetu zien. Orduan, gainerakoak oldartu egin zitzaizkien; orduantxe jakin zuten hurbildu zitzaizkienak poliziak zirela eta atxiloturik zeudela.Laugarren gaztea, Julen Prado, Beasaingoa da (Gipuzkoa), eta, esan duenez, arratsalde
|
hartan
Iruñera joan zen lagun batekin geratuta zegoelako. Autoz joan zen haraino, eta aparkatu ostean oinez zihoala, manifestazioarekin topo egin zuen, eta harekin bat egitea erabaki zuen, oraindik goiz zelako.
|
|
|
Patxi Zabaleta, irakaslea bakarrik ez: 1970eko hamarkadaren hasiera
|
hartan
Iruñean ematen ziren gau eskolen koordinatzailea ere bazen. Hortik sortu zen gerora Arturo Campion euskaltegia, Iruñeko euskalduntzearen erreferentziazko gunea.
|
|
|
Iruñeko ibilaldiari dagokionez, Zaldiko Maldiko Elkarteak hartu zuen ardura eta bere kide Enrike Diez de Ultzurrunek gidatu zuen harako
|
hura
Iruñea zaharreko karriketan barna, aldez aurretik adostutako lau leku zehatzetan geldialdi bana eginez. Antolatzaileak berak bidalitako mezua baliatuz, saiatuko naiz egun hartako lau geldialdien irakaspen aberats haiek orri hauetara ekartzen:
|
|
|
Iruñean jaio zela, umezurtz gelditu zela eta, ziega batean preso zegoela, olerki sentikor bat idatzi zuela Iruñeko euskaraz. Leku hartan bertan, XVII. mendean euskal olerki sariketa bat antolatu zela esan zuen eta oso interesgarria eta bitxia gertatu zen mende
|
hartako
Iruñeko karriketan erabiltzen ziren hitzen testigantza. Ikusmiratzaile asko bildu zitzaizkigun jakin minez, euskaraz aritzen ginen arren, Diez de Ultzurrunen jarduna entzuteko gogoz.
|
|
|
Bukatzeko, ezusteko opari bat egin zigun: garai
|
hartan
Iruñean plazaratutako jatorrizko liburu bat erakutsi zigun.
|
|
|
Horrek dituen arazoak alde batera utzita (besteak beste, 1535etik 1542ra zazpi urte baizik ez ziren igaro), argi dago irizpide kronologikoak ezin duela azaldu harrengatik & harengatikan & harrengatik izatea, denak baitira 1596koak. Forma guztiak ziren posible garai
|
hartan
Iruñean. Pedro de Ayerrak forma bat erabiltzen zuen eta neskameak biak zituen?
|
|
|
testu gutxi izateak, hainbat tokitan lekukotasunik ez egoteak, testu batetik beste batera dagoen tarte kronologikoa luzea izateak eta abarrek zaildu egiten dute tokian tokiko hizkeren errealitate aldakorraz jabetzea, eta egiten ditugun baieztapenak nahi baino orokorragoak izaten dira: ...z ari garela, Joan Amenduzen eresia (1564) hiriburuko lekukotasun fidagarritzat jotzen badugu, alegia, XVI. mendeko Iruñeko euskara ongi islatzen duela onartzen badugu, 232 testuak balio dezake Nafarroa Garaian erabiltzen ziren ezaugarri eta aldaera batzuen berri izateko; baina, ez dugu jakiterik ezaugarri eta aldaera horiek zer nolako indarra zuten Iruñean bertan edo noraino iristen ziren sasoi
|
hartan
Iruñetik kanpo, eta, gainera, beste garai bateko antzeko beste testurik agertzen ez den bitartean, dugu ezaugarri horiek Iruñean denboran zehar izan duten bilakabidea konparazioz aztertu.
|
|
|
Hala ere 1521ean ezer gutxi egin ahal izan zuten Henrike II.ak eta bere aitaginarrebak Frantziako erregearen aurrean Iruñea defendatzeko. Urte
|
hartan
Iruñea osoak, bere gaztelu berria barne, erresuma berreskuratzeko egindako hirugarren eta azken saiakeran parte hartu zuten. Hala ere, Henrike II.aren aliatu zen errege frantziarraren handinahikeria eta traizioa medio, porrota etorri zen, eta Nafarroa garaia Gaztelaren esku geratu zen betirako.
|
|
|
Sei metro garai zen eta gurutze itxurako harroin handia zuen, zeinaren gainean loreontzi, girlanda eta zortzi pilastra korintoar erakusgai zituen harrizko iturria abiatzen baitzen.
|
Haren gainean
Iruñeko ikurra zegoen. Eskultura erabat neoklasikoa dugu Mariblanka, kanon klasikoaren ezaugarri guztiak biltzen dituena bai gorpuzkeraz, zein arropen tolesduretan edo aurpegian.
|
|
|
Eskura geneuzkan erreferentzia horietatik abiaturik zuzenketa ugari egin dira garai
|
hartan
Iruñeko auzoek jasandako errepresioaren hainbat alderdiri dagozkien zirkunstantzien eta datu pertsonalen inguruan. Azken bost urteetan, beraz, zehaztu eta eguneratu egin dira orain dela hogeita hamar urte aipatu obra argitaratu zenean oker idatzitako abizenak, atxilotze eta erailketa datak, jaiotze datak, familiei buruzko datuak, lanbideak, adskripzio ideologikoak eta erreferentziazko artxibo, bibliografia eta ahozko iturriak.
|
|
|
Ospakizun horiek direla eta, testu apologetiko jakin batzuk idazten ziren erakundeen agindupean, Erresuma eta hiria goraipatzeko eta Errege erreginarekiko leialtasuna, amodioa eta fidelitatea azaltzeko. Erresumako agintariek enkargatutako idazki hauek modu xehez deskribatzen zituzten bestaldiak, eta garai
|
hartako
Iruñea ezagutzeko ezinbesteko iturriak dira guretzat. Oso adibide ironikoa eta eztabaidatsua izan zen aita Jose Francisco de Islak idatzitako Dia Grande de Navarra liburua, Nafarroako Fernando II.a eta Gaztelako VI.aren koroapena ospatzeko asmoz egina (Isla, 1983).
|
|
|
Denboran pixka bat geroago, Donibane auzoaren mugan, Ermitagaña auzoa gorpuztu zen; garai
|
hartan
Iruñeko hiriaren muga egiten zuen. Aurreneko etapan, 1975 urtera arte, dorre eta eraikin batzuk eraiki zituzten, baina auzoa ez zen laurogeigarren urteak arte osatuko.
|
|
2019
|
|
|
Horrekin batera irakasle ikasketak egin nituen eta maisu aritu nintzen, baina neure burua ez nuen ikusten eskolan betiko. Garai
|
hartan
Iruñeko Javier Fernandez tailugilearekin hasi nintzen zura eskuz lantzen; artisau lana eta musika nire zaletasun handiak izan direlako betidanik.
|
|
|
Gero gerokoak. Euskal Herriko bazter guztietatik joandako itsaso jendetsu
|
hura
Iruñeko karriketan barrena isuri zen hiria euskal giroaz betez. Gu Merkatarien Kalera joan ginen, larunbatero bertan egiten duten, hain zuzen ere.
|
|
2020
|
|
|
... eta gau gazi gozo
|
hartan
Iruñeko Zaldiko Maldiko kultura elkartean nirekin berriketa eta edanaldi atseginean aritu ziren bi intelektualak.
|
|
|
Azkenik, udalak gaztigatu du kalean ere musukoarekin ibiliko dela jende guztia. Sintomarik izanez gero 112ra hots egin
|
haren bidez
Iruñeko Refenara PCR proba egitera joateko txanda emanen dutela jakinarazi du udalak. “Emaitza jakin bitartean etxean geratu beste inor kutsatze arriskuan jarri gabe.Bi aste hauetako ahalegin kolektibo zein pertsonalak kutsatze katea eten eta osasuna berreskuratzera eramanen gaituela espero dugu.
|
|
|
Ez. Hasiera
|
hartan
Iruñean hasi ginen entseatzen. Momentu desberdinak izan ditugu.
|
|
|
Altsasun bost gazte atxilotu dituzte, eta Madrilen seigarren bat, hura ere altsasuarra. Une
|
hartan
Iruñeko komisarian hamabi atxilotu daude, beste sei atxilotu zituztelako egun batzuk lehenago. Gasteizko Michelinetik kanporatutako langile bat Nanclareseko presondegian sartu zuten.
|
|
|
Leyre Olcozek, printzipioz, ez zuen gaizki ikusi Zuzenbidea ikasteko gurasoen proposamena, bidaia luzeak egiteko grina zela eta diplomazia ikasi nahi baitzuen. Desatseginez hartu omen zuen, alta, bide
|
hari
Iruñeko unibertsitate pribatuan ekiteko inposatzea, zeren haren ametsetan izen exotikodun unibertsitate urrunen bat sartzen zen. Gurasoak ez omen zeuden kontra, baina anaiaren heriotzak aldatu zuen dena.
|
|
2021
|
|
|
Urrutian Iruñeko alde zaharra eta Eraikin Singularra nabari ziren.
|
Hura
Iruñetik iparralderako txalet bat izanen zen. Bi gorilek aulki arrunt batean eserarazi zuten detektibea.
|
|
|
Dena den, bazekiten non eta noiz geratuko ziren Txomin eta arte merkatari iruzurgileak. Horren arabera bazekiten ortzirale arratsalde
|
hartan
Iruñean elkar topatuko zutela. Telefonoa klonatuta eta deiak entzun eta grabatu eginen zituzten epaile baten baimenarekin, margo-lanak faltsuak zirela eta merkatuan kokatu nahi zituztela probatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Andik ere Izotzekin laguntasun harreman handia izan ondoren, ez zuen bertze inorekin horrelako konfiantza izatea espero. Egun
|
hartan
Iruñera etorri berritan, soldaduak kuarteletan utzi zituen festa egun batzuk baitzituzten. Arratsean etxekoekin afaldu eta izan ondoren lagunaren bila joan zen ostatura.
|
|
|
Mugako herri
|
hark
Iruñeko auzo frankoen antza zuen populazio aniztasuna aldetik, gaztelua eta soldadu asko zeudela izango ez balitz. Harresi barnean, frankoen merkataritza, nekazari mozarabeen produktu eta abeltzain baskoien animalien salmentaz gain, gurdi garraioen mugimendu artean ere pasatzen zen bizitza.
|
|
2023
|
|
|
Beti egin ohi dugun moduan, ibilbide guztietan molda daitekeen talde bat osatzen ahaleginduko gara, eta gazteenei aukerak ematen». 11 urte dira Caja Ruralek lehen aldiz Espainiako Vueltan parte hartu zuela: «Orduko
|
hura
Iruñean atera zen, eta garaipena lortu genuen Covadongako lakuetan. Ederra izan zen.
|
|
|
Bikaintasuna erdietsi dute gorritxoek, lider eta idolo bihurturiko teknikariak bultzatuta. Bosgarren sasoia osatu du
|
hark
Iruñean, eta, menturaz, Osasunaren historiako onena izan da. Nafarrek bigarrenez jokatu dute Espainiako Kopako finala, eta hori gutxi balitz bezala, bosgarren aldiz sailkatu dira Europarako, liga zazpigarren postuan finitu ondoren.
|
|
|
2019an, Koldo Martinezen alde egin zuten.
|
Hura
Iruñeko Udaleko zinegotzia da maiatzeko bozetatik, eta Geroa Baik ez du adierazi oraindik nor izango den haren ordezkoa.
|
|
|
1984 eta 1987 bitartean, Iruñeko Pablo Sarasate Kontserbatorioan eman zituen eskolak. Bertan irakatsitakoarekin sortu zuten, 1985ean, kontserbatorio
|
hartakoek
Iruñeko Taldea Musikagileak.
|
|
|
Garai
|
hartan
Iruñeko apezpiku Fernando Sebastian zegoen agintari, Calatayudekoa berau, eta isil isilpean egin zuen operazioa artzain aragoiarrak, Berriobeitiko bere ardiei galdetu gabe; gero bai, gero berriz egin zien galde herritarrei Berriobeitiko elizaren berberaren zaharberritze lanak zirela zio, Eliza katolikoari diruz —berriz ere— laguntzeko. Eta diotenez, herriko batzuek dirua jarri zuten; are, igandeko mezetan dirua ematen jarraitzen dute oraino.
|
|
|
Bilbo franko saiatu arren, Iruñea izan zen Aisiaren eta Turismoaren Munduko Hiriburu izendatu zutena 2018ko maiatzean. Maravillas gaztetxeko balkoian jaso zuten aitortza
|
hura
Iruñea Nola, kolektibokoek antolatutako ekitaldi baten hasieran, eta, zeremonia amaitu bezain pronto, Nabarreriatik abiatu zen izendapena ospatzeko desfilea brass bandak lagundurik.
|