|
2000
|
|
|
O Facho elkarteak argitara eman zuen liburu
|
hura
Francoren gobernuak bahitua izan zen, aitzakiatzat liburuaren hitzaurrea hartuz. Nork pentsa zezakean Zuzenbide Politikoko katedradunagan halakorik?
|
|
2005
|
|
|
Gure herrian egon zen biharamunean Hernaniko Orbegozo lantegiko metalginek hirurogei metro luze zen tximinia jasotzen amaitu zuten, laurogeita hamar egunetan izerditu ondoren eta milioi erdi adreilu erabilita. Uste zuten record
|
hura
Francoren begikoa izanen zela, eta hantxe azalduko zitzaiela pipari bezala tximiniari lehen kea eragiteko. Baina Generalisimoa ez zen Hernanira inoiz ailegatu, hernaniarrak ez ziren gurekin joan hurrengo asteburuan hiriburuko zinema aretoetara trumilka, denok gure auzune berria eta batzuk bere burua ikusteko Nodo albistegian.
|
|
|
Zuek mareajera irten eta hilabetera, orduko kontuak. Zerbait egin beharra zegoen, beti baitago gauzak barrutik aldatu litezkeelakoan edozein gezur hauspotzeko prest dagoenik, eta bestetik aukera polita zen
|
hura
Francoren aurka zalaparta ateratzeko. Hartu arrain ustel puskak otarre zaharretan eta portuko bazter guztietan kokatu genituen, ederra kiratsa eguzkitan," Bota hemen zure botoa" zioen txarteltxo banarekin.
|
|
2006
|
|
|
2002 urtea izango zen Salamancako" Papers" famatuentzako" azken erabakiaren urtea" (juduen" azken soluzio" hitlertarraren antza har dakioke adierazpen horri). Gorri izandako Carmen del Castillo ministro konbertituarekin batera," azken erabaki"
|
hura
Francok, Hitlerrek edo Ulibarrik nahiko luketena izan zedin ezinbesteko urratsak egiten hasi zen. 2002an bertan arreta desbideratzeko operazioak antolatu ziren, akordiotara iritsi behar zuten batzorde" misto" fantasmak sortuz.
|
|
2008
|
|
|
Kaleargira igota dagoen gizona aretoan bertan dagoen presoetako bat da. Nola liteke preso
|
hura
Franco agurtzen ibiltzea kartzelan egonda. Misterioak irtenbide erraza zuen.
|
|
2009
|
|
|
1970eko hamarkadara hurbilduta, Ajangizko jaiek beste berezkotasun batzuk hartu zituzten, eta ondo gogoan du hori Josu Erezumak, garai hartan hasi baitzen jaien antolakuntzan parte hartzen, 18 urte inguru zituela. Garai
|
hartan
Franco bizirik zegoen oraindik, eta testuinguruaren eragina nabarmena izan zen bertako jaietan. –Euskal kantagintza lantzen zuten abeslariak ekartzen hasi ginen, nahiz eta ohitura zaharrei ere eutsi genien.
|
|
|
70.000 erbesteratu eta 55.000 atxilotu izan ziren. Gainera garai
|
hartan
Franco Hitlerren aliatua zen, eta batzuk Alemaniako kontzentrazio eremuetara eraman zituzten.
|
|
2010
|
|
|
Zer alde zegoen, ordea, Hitlerren eta Francoren artean? Ai, nola desiratu nuen une
|
hartan
Francoren aurkako tiranizidio bat, makiren batek gauzatua?! Tokitan zeuden, baina, makiak, alferreko gudu batean sartuak, guardia zibilek banaka banaka harrapatzen zituztela, banaka banaka hiltzen?!
|
|
|
Erorien Haraneko basilikaren erdian Julio Beobideren Kristo gurutzatua aurkitzen da, Ignazio Zuloagak margotua. Eskulturaren gurutzearen egurrezko bi langet ipuruzkoak dira, ibar
|
hartan
Francok berak aukeratutako zuhaitzetatik hartuak. Basilikaren kupula 37,80 metrokoa da altueran eta 33,40 metrokoa diametroan.
|
|
|
Zer alde zegoen, ordea, Hitlerren eta Francoren artean? Ai, nola desiratu nuen une
|
hartan
Francoren aurkako tiranizidio bat, makiren batek gauzatua...! Tokitan zeuden, baina, makiak, alferreko gudu batean sartuak, guardia zibilek banaka banaka harrapatzen zituztela, banaka banaka hiltzen...!
|
|
2015
|
|
|
1 1976ko estatutuen idazkerak berak erakusten du testu
|
hura
Franco hil ondorengo lau hilabeteetan mamitua izan zela. Hala ere, dokumentu hark 2000 urtera arte iraun zuen.
|
|
2016
|
|
|
Elkartu zirenean, inor gabe jiran, gogora ekarri zituen Eugeniak bere zamak: gerrak kendutako semea, Frantzian espioitza lanetan ziharduela; Garellanon galdutako gizona, semearena eraman ezinik pattar lakarrekin erotuta; bazterrean utzi beharreko gidaria, liderra, aurreko zozo zuria,
|
hura
Francok harroturik eta itsuturik...
|
|
|
Alde bozkatu zutenen artean, aitona zegoen, gure amaren aita. Zapata kaxa hain dotore prestatu zuen arrantzale garaitu
|
hark
Francoren aldeko botoa eman zuen, lana galtzeko beldurrez.
|
|
2019
|
|
|
Euskaltzaindian gisa horretako ordezkariak izatea, agintari politikoen konfiantza osokoak, nahitaez bete beharreko baldintza zen dirulaguntza jasoko bazen eta akademiak bizirik iraungo bazuen. Aginduak ahoz emanak zirenez, ez dago horien froga dokumentalik, baina garaiko euskaltzainen lekukotasunak sinesgarriak dira, garai
|
hartan
Francoren mendean zegoen giroa kontuan hartuta.
|
|
2020
|
|
|
Gobernuak salbuespen egoera ezarri behar izan zuen berriro, kaleetan sortu zen protesta giroarengatik. Epaiketa
|
hura
Francoren aurkako mugimendu erraldoi bat izan zen azkenean, eta etakideei egindako juizioa erregimenaren aurkako auzi bihurtu zen.
|
|
2021
|
|
|
Agian egoera horren aurrekaria izan zen Francorentzat bere urte amaierako azken diskurtsoa izango zena. 1974ko diskurtso
|
hartan
Francok terrorismoaren gaiari buruz hitz egin zuen (Casals, 2016: 73).
|
|
2023
|
|
|
Unzurrunzagak, baina, ez zuen bekatu handirik polizien begietan, urte amaiera
|
hartan
Francoren heriotza osteko lehenengo indultuan askatu baitzuten, epaiketarik gabe. Hortik aurrera hasten da zarauztarraren benetako aktibismoa, urte batzuetan egundokoa izan baitzen haren arrastoa kultur dinamizazioan.
|