|
2003
|
|
|
Gertatzen dena da bai gaixoari eta bai bere ingurukoei kosta egiten zaiela gaiaz hitz egitea, eta irentsi egiten dituzte une
|
horietako
sentimendu naturalak: amorrua, tristura, beldurra...
|
|
2004
|
|
|
Hala gertatu da aurten ere, Andolin Eguzkitza euskaltzainkide eta adiskidearen heriotza jakin izan dugunean. Tristezia eta sumindura izan dira lehen une latz
|
horietako
sentimenduak. Gero, orduak aurrera joan ahala, sinestezina, eta, azkenean etsipena, joan zaigunaren presentzia ezaz jabetu arte.
|
|
2007
|
|
|
Aipatu den gisara, askotan herrialdeei buruzko ezagutza geografikoarekinbatera, haurrek herrialde
|
horiekiko
sentimenduak garatzen dituzte. Horrek adierazdezake herrialdeekiko sentimenduen eta herrialdeei buruzko ezagutzaren artekoerlazioa dagoela.
|
|
2008
|
|
|
Zale
|
horien
sentimendua ere horixe izango da, ikurrina eskuan edukitzea eta hemen gauden 11 nomadak animatzea. Guretzat oso berezia da sentimendu hori, baina, urtetik urtera geroz eta gehiago harritzen nauen beste kontu bat ere badago:
|
|
2009
|
|
|
Jose Luisen azalpena ontzat jotzen dut oro har, halere, ondo begiraturik, bai alderdiak Urkullu buru dela bai Ibarretxek berak neurtu behar izan zituzten beren jarrerak. Gau
|
horietan
sentimenduak nahasten dira, egoera oso emozionala da. Horiek kanporatzea arriskutsua da alderdien arteko geroko politika ondo gauzatzeko, emozio horiek ez dute politika egiten laguntzen.
|
|
|
Bai, bai. Orain laguntza eskatzaile gehiago ditugu, nahiz eta ohartu garen egoera
|
horietan
sentimenduak azaleratzen direla eta pertsona gehiago animatzen direla erakundeekin lan egitera. Edozein adinetako pertsonak, nahiz eta askok 60 urtetik gora izan.
|
|
2011
|
|
|
Peptido horiek analgesiko opiazeoen ondorio berberak eragiten dituzte. “Hormona
|
horiek
sentimenduetan, egiten den horretan, organismoan eta pertsonan bertan arreta jartzeko aukera ematen dute”, azaldu du Raquel Molerok, ISEP Clinic Barcelonako helduen psikologoak. Substantzia horiek hainbat prozesutan eragiten dute, hala nola oxitozinan, “amak semearengandik hurbil dagoenean askatzen duena eta lasaitasun sentsazioa ematen diona.
|
|
2012
|
|
|
|
horietan
sentimendua indartsua, beroa da
|
|
|
Historiak erakutsi bezala, nazien arrazismotik edozein abertzaletasun iraultzailetaraino, denak dira lur propioari eta ahaideei atxikiak. Bai etika aldetik, bai estrategia aldetik, atxikimendu
|
horiek
sentimendu zabal eta orokorrak dira, saltsa sobera desberdinetan akomeatzen ahal direnak.
|
|
2013
|
|
|
II Mundu Gerraren osteko Estatuen proiektu desarrollista kapitalistak auzitan jartzen lagundu zuen kantagintzak eta
|
horien aurkako
sentimendua egituratzen asmatu zuen. Noski, ezberdintasun eta ñabardurak topatzen ditugu herrialde ezberdinen artean, Latinoamerikako errealitate sozioekonomiko eta politikoen aniztasunaren isla.
|
|
2015
|
|
|
Zeharka, jakina, korapilatsuki, irakurlea seduzitzeko iskilu sotilak darabiltzala, baina Saizarbitoriak, literaturatik at engaiatzeaz gain, eguneroko bizitzan eta politikan, literatura ere hainbat gatazkaren aurrean konpromiso ageriko bat hartzeko baliatu du. Edonola ere, ageriko jarrera etiko politiko horiek aldezteko ez ezik, jarrera
|
horien azpiko
sentimendu nahasiak adierazteko ere erabili izan du literatura.
|
|
2017
|
|
|
wrangler Abortu naturala gertaera traumatiko bat da, bai haurdun dagoen emakumearentzat bai bikotekidearentzat oso galera mingarria. Horregatik da ohikoa egoera
|
horietan
sentimendu negatiboak agertzea, hala nola haserrea, antsietatea, errua eta beldurra, eta, gainera, galdera horrek etengabe haserretzen du: zergatik niri, zergatik guri?
|
|
2018
|
|
|
Mujeres en construcción dokumentalak atentatu" terrorista" baten ondoren bizitza berregiteko prozesuari buruzko 12 emakumeren lekukotza jasotzen du. Begoña Atin eta Maite Ibañezek zuzendutako dokumental honetan, emakume
|
horien
sentimenduen bidea jasotzen da, erailketaren berri jaso zutenetik egitasmo berriak izan arte," behin amorrazioa, hutsunea eta bakardadea bizi ondoren". 58 minutuko iraupena dauka ikus entzunezko piezak.
|
|
2019
|
|
|
Errukarria, mundu honetara obeditzera etorri den oro, pentsatzen du Maria andreak, eta garbi zegoena berriz garbitzen du, zergatik jakin gabe bihotzeko malkoak begietara igotzen zaizkion bitartean, halabeharrak nahi izan zuen hau gertatzea bainugelako mirailaren aurrean, bere bilo ederrak ikusteak ere ez du Maria andrea kontsolatzen, une honetan. ...at balakaria zen, Maria andreak halaxe esan ohi zuen, ai, gizon hauek, baina, zen bezain zorrotza izanik ere, ez zitzaion burutik pasatu Raimundo Silva hitz egiten ari zitekeenik gau hartan berarekin lo egin zuen emakumearekin, hain zuzen ere, beraiek baizik beste mintzaira batera, hunkiduraren mintzairara, itzuli ezin zituzten hitz neutroak erabiltzearen plazer adieraztezinaz gozatuz, hitz neutro
|
horien bidez
sentimenduak gogoraraziz, liburu esatea eta musu entzutea, bai esatea eta beti ulertzea, arratsalde on entzutea eta maite zaitut ulertzea. Maria andreak kriptofoniari buruzko oinarrizko ezagutza batzuk balitu, hemendik alde egitean sekretu guztiaren jabe izango litzateke, eta irri egingo lieke berari irri egin liezaioketela uste zutenei, hala ere aitortu behar da hisiak bakarrik azal dezakeela pentsatzeko modu hau, zeren Raimundo Silvak eta Maria Sarak ez baitute uste Maria andreari sufriarazten ari direnik, eta hala uste izan balute ez zuketen haren lepotik irririk egingo, bestela ez baitzuketen merezi bizitzen ari diren on guztia.
|
|
|
Lehen erlijioan bezala, orain maitasunaren eremuan gordetzen dugu sakratua denaren bizipena. Bizipen horrek hainbat ekintza erromantiko eskatzen ditu, hainbat erritual bidaia erromantikoak, jatetxe bereziak, abenturak, munduaren beste puntara bidaiatu, normaletik kanpoko gauzak egin gogorik izan gabe ere..., eta erritu
|
horien bitartez
sentimendu amorosoa errelatuaindartu egiten da. Ziurrenera errituak beti dira beharrezko zernahi giza eremutan, baina kontua da oraingo erritu amoroso denak kontsumotik igarotzen direla.
|
|
2021
|
|
|
Zalduegik, formakuntzetan, ikusi du Lehen Hezkuntzako haurrek ikusitako eszenak erreproduzitzen dituztela kalean jolasterakoan, imitaziora jotzen dutela zuzenean. Askok joko
|
horiekin
sentimendu ezkorrak dituztela azaldu du: «Nola sentitzen diren kontatzen dutenean, gehienetan ateratzen dira beldurra, haserre handia eta amorrua».
|
|
|
Alegia, ekintzaileen beraien aurkezpen pertsonala, haien motibazioak eta dudak argian utziko zituena. Ikerketa soziologiko eta psikologiko berriak argitaratzen diren neurrian, jende
|
horien
sentimenduak, irizpide intelektualak eta errepresentazio politikoak argitzen ari dira.
|
|
|
Bi aldi horiek larritasunaldi posible gisa uler daitezke. Ama askok aipatutako aldaketak neurri handi batean gozatzen dituzten bitartean, beste batzuek aldaketa
|
horien inguruko
sentimendu negatiboak ez partekatzeaz gain, nahasmendu psikologikoren batek eragindako arazo psikologiko edota soziala izan dezakete. Kasu horietan larritasun aldi hori ez da amaren eta haren familiaren kontua soilik izaten, krisi psikologikoen, gaixotasun mentalen eta garapen nahasmenduen arriskua areagotzen baitu, eta tratatu ezean, emakumeak bere bizitzari edo umearenari eraso egin liezaioke (20).
|
|
2023
|
|
|
Egoera jakin
|
horietan
sentimendu horiek edukitzea ez da kasualitatea. Gure ondorengoek guk bizi izan genuena bizitzen ari dira, gure kultura, gure usadioak, gure hizkuntza… Urtez urte, belaunaldiz belaunaldi, katebegiz katebegi osatzen joan garena, ohitura zaharrak berritzeko asmotan.
|
|
|
Esate baterako, Åsne Seierstadek, The Bookseller of Kabul bestsellerra idatzi zuelarik, ahobizarrik gabe onartu zuen oso probetxuzkoa gertatu zitzaiola afganiarrek abegikortasuna eskaintzeko duten betebehar kulturala eta familia baten etxera aldatu zela bere libururako materiala eskuratzeko; berak ez zuen" sekula darieraz ikasi", 107 baina badirudi guztiz sinetsita zegoela bazuela eskubidea soilik hizkuntza hartan mintzatzen zen familiako emakumeen pentsamendurik intimoenak adierazteko. Era horretan jasotako istorioetan, egileek ordaina jasotzen dute, haien subjektuek edo narratzaileek ez bezala, hots, traizio egiten zaio subjektuon konfiantzari, edo, onenean, harrigarriro soraio ageri dira subjektu
|
horien
sentimenduen aurrean. Are okerrago, komunitatearekin harreman iraunkorrik ez dutenez, idazle zuriok beren subjektuen bizitzatik desagertzen dira beren istorioak argitaratu orduko, eta, itxura batean, ez du ematen axola zaienik zer ondorio emozional, politiko eta praktiko dituzten beren kontakizun eta traizioek.
|
|
|
Azken ideia horrekin bat, zahartzaroko ongizateari buruzko kontzepzio biomediko eta produktibista gailentzen dela aipatzen da, autonomia funtzionalaren eta pertsonalaren garrantzia nabarmenduz (Medeiros, 2017; Nolan et al., 2014). Bestalde, zaintzak gorputzaren eta emozioen dimentsioa barnebiltzen du, baita gizarte eta familia harremanak ere, eta
|
horiek
sentimendu kontrajarriei lotuta ulertu ohi dira (Aguiar et al., 2011). Hainbat ikerketaren arabera, zaintzaren esanahien muinean dauden elementuek zerikusia dute maitasunarekin, pazientziarekin eta osasunarekin.
|