|
2000
|
|
|
Askotan, istorioen hasieran esatenda «gure lehengo zaharrek esaten zuten», «gure antzinakoek zioten...». Sarrerakoformula horietan, zaharren prestigioa eta sinesgarritasuna dira egiaren berme, eta, aldiberean,
|
antzinako
horiek nolabait inplikatuak izaten dira mitoan berean; norabideberean aurrerapauso bat gehiago eginez geroz, mitoetako pertsonaia bilakaturikatzemanen ditugu arbaso horiek berak.
|
|
2001
|
|
|
Are gehiago, edozein literaturatan garai batzuetan aho literatura horrek pisu gehiago du bestetan baino; esate baterako, inguruko edo hemen gehienbat ezagutzen ditugun literaturetan, aspaldiko garaietako literaturan aho literatura beti askozaz ere nabarmenagoa izaten da gero baino. Jakina, nabarmenagoa izaten da, aho literaturaren fruitu
|
horiek
nolabait gorde baldin badira. Bestela verba volant esaten zuten lehen, hitzak haizeak eramaten omen ditu, eta, nolabait gorde ez baldin badira, betiko galtzen dira eta orduan ez du inork horretaz kezkatzeko arrazoirik.
|
|
2005
|
|
|
Historikoki izan dituzte gizonek sistema patriarkalari esker emakumeek izan ez dituzten zenbait pribilegio. Kontua da pribilegio
|
horiek
nolabait gizonak eurak ere kaltetzen dituela. Dirua, askatasuna eta erabakiak hartzeko aukera dute.
|
|
2006
|
|
|
Ilargiaren kapituluan ikusi dugun bezala, Ilargiak orbita nahiko konplexua dauka, eta lau periodo neur diezaizkiokegu. Milioika urteko eboluzio dinamikoari esker, lau periodo
|
horiek
nolabait elkarrekin lotuta daude, eta ondoko anizkoitzek oso antzeko iraupena dutela egiaztatzen da:
|
|
|
Bi ikuspegi
|
horiek
nolabait uztartzeko, juduen literaturan bada istorio edo kondaira bat, gizonaren berdina zen emakumearen eta menpeko bihurtu zenaren historia argitzeko kontatzen dena. Lilithen kondaira da.
|
|
2007
|
|
|
Foru Aldundiak, azken finean, izango dira Madrileko Gobernuari ordainduko diotenak. Izan ere, gobernu zentralak EAEn gastuak egiten ditu bere eskumenak burutzeko eta gastu
|
horiek
nolabait finantzatu behar dira, hain zuzen, Kupoaren bidez. Baina Kupo honen kontzeptupean ez dira bakarrik gastu arruntak eta inbertsio gastuak sartzen, elkartasuneko funtsa ere hor baitago, gero ikusiko denez; beraz, Kupoaren kontzeptua nahiko zabala da, ez bakarrik legediak ematen duen definizio zehatza, edukia konplexuagoa baitu.
|
|
|
Berandu agian, baina, euskarazko produkzio zientifikoa abian da, eta produkzio zientifikoak berezkoa duen dokumentazioaren sakabanaketa fenomenoa, zorionez euskarazkoak ere badu. Erreferentzia zientifiko
|
horiek
nolabait biltzeko Euskal Komunitate Zientifikoaren datu basea, Inguma (www.inguma.org) daukagu. Inguma datu baseak Euskara Batua finkatzen hasi zenetik (1969), urterik urte, jakintza arloz arlo, egilez egile, erakundez erakunde ekoitzitako euskarazko produkzio zientifiko intelektualaren gaineko erreferentzia biltzen du.
|
|
2008
|
|
|
Behin hori finkatuta, egitura sendotuta, orain zertan gabiltza? Konturatu ginen freaki koadrila honek [Arrutiri begira] oso garbi izan zituela ildo filosofiko batzuk eta
|
horiek
nolabait higatu egin direla, albora utzi ditugula. Berriro ere filosofiaz, ikuspegiaz hausnarketa egin beharra zegoen eta horretan abiatu dugu hurrengo hamarkada, ea lehenago bukatzen dugun.
|
|
|
con toda la extensión de tal». Horrez gain, herritik kanpora joandako armagin eibartarren egoeraz kezkaturik, eta
|
horiek
nolabait saritu nahian, erdibideko konponketa bat proposatu zion Bilboko Udalari: euren burdinolak Bilbon eraiki nahi zituzten eibartarrei dirua aurreratzeko konpromisoa hartzeaz gain758, arma fabrika barik frogatoki bat egokituko zen Bilbon, eta eibartarrek bertan saldu ahal izango zituzten auskalo non fabrikatzen zituzten armak.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun, Europako hiri hondakinen% 4 eratzen dute tresna elektronikoek, baina 2015 urterako kopurua bikoiztu egingo dela aurreikusten dute. Beraz, oso garrantzitsua da muga
|
horiek
nolabait gainditzea, eta txatarra elektronikoa modu merkeagoan eta eraginkorragoan birziklatzea.
|
|
|
psikologia berezi hori: eskolan El Gran Capitán eta Hernán Cortésen balentriekin fantasia iratzartu ziotena, edo Clavijo eta Lepanto edo Zaragozako mirabiliekin liluratu zutena, gero, bere arimatxoan orduan egin zituen barren barreneko identifikazio isil
|
horiek
nolabait apurtzen dizkion bestelako konturik eta istoriorik kontatzen badio abertzaleren batek, edo anarkistaren batek esaterako, zeharka bada ere irudi haiek birrintzen dituen eta historiaren arras bestelako irakurketa duen edozeinek, haur kolonizatu izandakoa nola itxi egiten den eta ihardukitzen den aurrena ikusmolde berri honen aurka, eta nola, alderdikoitzat, jotzen duen kritikoa, estukeriak jotako mendizulotar kaiku bat iruditzen zaion abertzalea, espiritu mundura zabaltasunik gabekoa, edo fanatiko erretxin huts hutsa munduko anarkista maitagarriena bera.
|
|
|
Orduan Europan, eta batez ere Ameriketan, nazioarteko auzitegiak zera esaten hasi ziren: «Ezin duguhori ahaztu, biktimak daude izen eta abizenekin, eta
|
horiei
nolabait aurre egin behardiegu». Orduan, minimo horiek finkatu ziren eta handik aurrera, gero, Jugoslaviarako auzitegia, Ruandakoa, Sierra Leonakoa... sortu ziren eta, azkenean, ezarri den Erromako Estatutuaren eskutik, nazioarteko gorte penalak beremuga guztiekin, argi eta garbi ikusarazi zuen minimo batzuk daudela, horiei aurreegin behar zaiela eta biktimak ere tratatu behar direla.
|
|
|
Kontsentsu hori, arrazionalakdiren pertsonekin lortu behar da, hau da, talde gutxi batzuek hori ikusi nahi ezdutenak badaude, horiek ezin dute betorik jarri. Zauriak eginak daude, delituak hordaude, zauriak odola dariela daude eta
|
horiek
nolabait josi egin behar dira. Ikuspegi sozialetik horrek esan nahi duena zera da:
|
|
|
negatibokibalioesten da. Kooperatibek eta mutualitateek garrantzi handia ematen diote kanporatze horien eragina gizarteak eta erakunde publikoek onartzeari.Eta, onarpen horren ondorioz, kooperatiba eta gizarte ekonomiarentzatdesoreka
|
horiek
nolabait konpentsatzeko asmoz, indarrean jarri beharkolirateke kooperatiba eta gizarte ekonomiaren aldeko zerga arau bereziakedo subentzioak.
|
|
2010
|
|
|
Horretarako, enpresen arteko elkarlanari edo eragiketa zehatz batzuei laguntza ematen diete erakunde publikoek, jakina, baina, batez ere, mota ezberdinetako lankidetza sareak sortu eta indartu nahi dira ere, elkarlan harreman
|
horiek
nolabait sendotu, egonkortu eta iraunarazteko asmoz.
|
|
2011
|
|
|
ABC, Gipuzkoako bertako egunkariek, euren laburpenetan, prentsa estatalak hitz hauek jaurti ziren egunean ez bezala, ez zituzten aipatu ere egin Gobernadore zibilaren diskurtsu lasaigarri hauek, izan ere, biolentzia mailak egun
|
horietan
nolabait behera egin bazuen ere berriro ere tentsioen goraldi bat emango baitzen bigarren aste horretan. Optimismoak edota errealitatea ezkutatu nahiak hanka sartze horretara eraman zuren Muga jauna
|
|
|
Araudiaren aldaketak, gainera, gutxieneko batzuk ezarriko ditu, udalek beren ordenantzetan arautu dezaten bizikletak espaloietan barna ibiltzea, hiru metro baino gehiago zabal badira eta txirrindulariak eraikinen fatxadetatik metro bat baino hurbilago ez badaude. Gaur egungo araudiak debekatzen du espaloietan ibiltzea, baina udalek udal ordenantzak ezarri dituzte, eta
|
horiek
nolabait “iseka” egiten diote erregelamenduari, Ledesmaren arabera, “behar batzuk bizikletaz bete behar dituztelako”. Debeku orokorra desagertu egingo da, halaber, Auzitegi Gorenak udalei arrazoi eman dien epaien ondorioz, epai horiek arautuko baitute udalerri bakoitzean txirrindulariaren eta espaloiaren arteko harremana.
|
|
2012
|
|
|
Aski da Ipar Euskal Herri barnealdeko —kostaldea ez dut aipatzen ere! — edozein herritako plazara joatea eta nahi den denbora oro hantxe ibiltzea ohartzeko euskara oso oso gutxi entzuten dela. Salbu, beharbada, hitzordu berezi batzuetan, hala nola merkatu edo azoka egunetan; baina erraten ahal daiteke kasu
|
horiek
nolabait faltsuzkoak direla, hainbat lekutatik etorritako euskaldun kopurua biltzen baita leku eta egun jakin batean. Elkarretaratzeko aukera berezi horietan euren artean euskaraz ari diren herritar horiek —eta ez dira gazte gazteak gehienetan—, akaso, ez dira euren eguneroko beste harremanetan euskaraz aritzen...
|
|
2013
|
|
|
Nahiz eta, oro har, gibelatzeak gertatzen zirenean ez zituzten berehala aipatzen, batzuetan alemanak aitzinatu zirela aitortu zuen Blaise Adémak. Baina, aitzinatze
|
horiek
nolazbait justifikatzen edo beste baten bizkar ezartzen zituen. Hain zuzen, gehien aipatzen zituen gibelatzeak 1917an gertatuak ziren, hala nola, Errusiako iraultzaren ondorioz, Errusiako tropak erretiratu ondotik.
|
|
|
Dena den, muga
|
horiek
nolabait orekatzeko, irakasleari elkarrizketa egin zaio, berak duen pertzepzio orokorra jasotzeko eta estrategia diskurtsiboekiko duen kontzientziaren inguruko zenbait zertzelada jasotzeko.
|
|
|
Autoeraketak talde zentzu edo komunitate sen bat behar du, eta aldi berean autonomia jarrera bat, botere bertikalarekiko deslotura moduko bat. Hirugarren kapituluan begiratu dugunetik, badira ikuspegiak diotenak euskal komunitatearen erro zaharrenean, neolitoko sustraietan, mitologian eta material kulturalean ageri direla elementu komunitarioak, eta gaur egungo gure gizarte psikologian ere
|
horiek
nolabait presente daudela. Iritziak dira.
|
|
2014
|
|
|
Bi orno lunbarrak ez omen zeuden guztiz hautsita, guztiz txikituta, pitzatuta baizik. Kirurgiari esker bizkarrezurreko pieza
|
horiek
nolabait konpondu zituzten. Baina gurpil aulki madarikatuan lotuta jarraitu nuen.
|
|
|
Ondorioz, 80ko hamarkadatik aurrera, lehen batasuna zegoen lekuan, hainbat joera azaleratuz joan direla ikusi dugu. Joera
|
horiek
nolabait antolatzearren, hiru multzotan sailkatu ditugu: helburu kulturalen eta politikoen arteko sinbiosia aldarrikatzen dutenena, batetik; euskararen berreskuratzea beste edozein helburu politikoren aurrean lehenesten dutenena, bestetik; eta egungo diskurtso abertzalearekin bat egin ez arren, sentimendu euskaltzalea dutenena, hirugarrenik.
|
|
2015
|
|
|
Bernardo Atxaga, Miguel Sánchez Ostiz, Koldo Izagirre, Joxemari Iturralde, Pablo Antoñana, Javier Aguirre, José Luis Merino eta Iñaki Uriarte. Kolaborazio
|
horiek
nolabait Prakatik zetozen. Batetik idazle nafarrak, Sánchez Ostiz eta Antoñana, eta bestetik Bilboko erdal idazle bi, Aguirre eta Merino.
|
|
2016
|
|
|
Gero eta continuum zabalago baten aurrean gaude hor, aldaketa giro hori dela medio. Posible da lehenengo saio batean, egoera diferente
|
horiek
nolabait operatibizatzeko, arnasgune beteak eta erasanak bereiztea. Xehetasunei dagokienez, ikus txosten honen aurreragoko atala.
|
|
|
Espainian 50 milioi telefono mugikor baino gehiago daude, hau da, herrialdea baino mugikor gehiago daude. Eta askotan, telefono horiek fitxategi garrantzitsuak (argazkiak, bideoak, laneko dokumentuak) gordetzen dituzte, eta
|
horiek
nolabait ordenagailura pasatu behar dira. Lehen begiratuan erraza izan luke zeregin horrek, eta hainbat arrazoirengatik konplikatu daiteke.
|
|
|
Saturrarango emakumeen kartzela; Gurseko kontzentrazio esparruan gertatutakoak, euskal herritarrak Frantziara joan zirenean nola pilatuta izan zituzten han; Ezkabako kartzela; gerra bukatu ondoren langileak nola eduki zituzten gatibu lanetan; gerra ondoren ere, izandako hainbat eta hainbat tortura salaketa; umeak nola beste familia batzuetara eraman zituzten; edo gerra ondoren erbesteratu behar izan zuten umeek, gurasoek eta beste pertsona askok; euskarak jasan izan duena, eraztunarena adibidez, euskara egiteagatik kastigua eta zigorra...; guk herri eta kultura moduan jasandako txarkeria guztiak. Obran zehar azaltzen dira gure gizarteak, euskal gizarteak, pairatutako txarkeriak eta
|
horiek
nolabait belaunaldiz belaunaldi nola azaleratzen diren: ametsen bitartez edo gaixotasunen bitartez, Nathalie Zajde psikiatrak esaten duen legez.
|
|
2019
|
|
|
ikusitako guztiak errepasatzen eta etorkizuneko kapitulu posible guztiak imajinatzen eman ditzake orduak eta orduak. Bi orduko fantasiazko kapsula
|
horiek
nolabait denboran luzatu nahi balitu bezala, bere bizitza osoa har dezaten. Gehiago espero du serieko gidoigileengandik bere egunerokotasuna lotzen duten harietatik baino.
|
|
2020
|
|
|
Gure ikastoletako esperientziak partekatzeak kezka eta zalantza
|
horiek
nolabait baretzeko balio izan zuen.
|
|
|
Baina kasu horietan, ikuspuntu akademiko eta formaletik, tituluak ez dira inoiz “profesionalizatzaileak” izango, eta ez dute gaitasunik emango lanbidean aritzeko, tipologia honetan lantzen diren lehenengo biak bezala. Eta, azkenik, ikastaro, ikastaro, prestakuntza edo eguneratzeen eskaintza zabala dago, eta aukera horrek pentsarazten digu pertsona
|
horiek
nolabait elikaduraren eta dietetikaren profesionalak direla. Errealitatetik urruti.
|
|
2021
|
|
|
Zergatik dago Euskal Herrian autoeraketaren dentsitate aipagarria, eta bereziki gune neuralgikoetan (industria, hezkuntza)[...]? [...] Autoeraketak talde zentzu edo komunitate sen bat behar du eta aldi berean autonomia jarrera bat, botere bertikalarekiko deslotura moduko bat[...]. badira ikuspegiak diotenak euskal komunitatearen erro zaharrenean, neolitoko sustraietan, mitologian eta material kulturalean ageri direla elementu komunitarioak, eta gaur egungo gure gizarte psikologian ere
|
horiek
nolabait presente daudela[...] Edota hor daude baserri kulturako ondasunekiko harremanari buruzko azterketak[...]. Aipa litezke eragin berriagoak edo gertukoagoak ere[...].
|
|
|
Aldaketa hori barneratzetik, gaurdaino alorreko bi eredu nagusiak izan direnak sortu ziren, Europan garaturiko" Gizarte Mugimendu Berrien Paradigma" eta Estatu Batuetan garaturiko" Mobilizazioaren Teoria". Eta
|
horiek
nolabait eredu kontrajarri gisa funtzionatu izan dute: lehenak arreta mugimenduaren motibazioan jartzen du, eta bigarrenak mugimenduaren antolaketari erreparatzen dio; lehenak gatazka koordenatu kulturaletan kokatzen du, azpimarra balioen talkan jarriz, eta bigarrenak koordenatu politikoetan egiten du, interes gatazka gisa planteatuz; nortasunaz ari da lehena, estrategiaz bigarrena...
|
|
|
Narrazioak, poemak eta abarrak, beharbada, ez dira bete betean kopiatzen, baina estiloak, esamoldeak, hitzak imitatuz hasten gara idatziz sortzen. Maite ditugun edo guretzat erreferentziazkoak diren idazle
|
horiek
nolabait kopiatzen. Guk gaur ez diogu inori ezer kopiatuko, baina testuekin jolasean ibiliko gara taldean.
|
|
|
Eta, baliabide teknologiko eta euskarri berriak haien egunerokoaren parte direla kontatzen dute parte hartzaile askok, hain zuzen ere, behar
|
horiei
nolabait erantzun nahian, eta era berean, ikasleen motibazioa bultzatzeko xedez ere: " Hori erakargarri eta motibagarri egiteko, izerdi asko atera behar da metodologikoki eta.
|
|
|
Hartara, desikaste edo dekonstruzkio bide (luuuze) horretan asko gara gizarte justu eta parekoago baten aldeko kontzientzia hartu dugunok, txikitatik gure egindako beldur eta fobia
|
horiek
nolabait sendatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Feminismorik gabe ere, politika eta kultura berdearen auzi
|
horiek
nolabait desafio egiten diote maskulinitate hegemonikoari, ideien mailan bederen. Berdintasunarekiko konpromisoaren eta demokrazia parte hartzailearen bidez egiten zaio aurre menderakuntzari.
|
|
|
Transkribatzeko zailtasunei dagokienez,
|
horiek
nolabait eragiten dute ikaslearengan eta irakaslearengan. Ikasleei idazteko motibazioa jaitsi egiten zaie modu egokian egiten ez badute, hau da, astiroegi eta traketsegi jardunez gero, barne motibaziorik gabe (Limpo, Vigario, Rocha eta Graham, 2020).
|