|
2002
|
|
|
Lehenago defendatutakoaren ildotik, Lasagabasterrek deitoratu egin zuen Barojaren eleberrigintzak euskal idazleen artean izandako jarraipen eskasa, eta eleberrigintza tipologia errealistak gure panoraman egin zitzakeen mesedeak defendatu zituen. Gaurtik ikusita, zalantzarik ez dago baieztapen
|
horien azpian
dagoen errealismoaren ikusmoldea nahiko stendhaliarra dela eta, gainera, gaur egun eztabaida hori gainditua dela, antza. Ziur aski, azken hamarkadan argitaratutako ikusmolde errealista desberdinetatik idatzitako eleberri ugariek eskari hori ase egin dute, eta, zorionez, gaur egun eleberri aukera oso zabala dugu, irakurle komunitate desberdinek beren buruak haietan islatuta ikusteko moduan2.
|
|
2007
|
|
|
hizkuntza ulergaitzez idatziriko poesiak. Poesiak zirela jakiteko ez zen askorik behar, ikusiaz batera konturatzen zen bat koaderno
|
horietan
zegoena ez zela prosa arrunta. Hizkuntza ulergaitz hori zer zen ere erraz igarri zion Alberto Irigoyenek, nahiz eta abizenei erreparatuta bestetara badirudi ere euskaraz jakin ez.
|
|
2009
|
|
|
Eta lan horretarako auzunekoak batuz gero, askozaz arinago egiten ziren. Behar
|
horien artean
zeuden luberria egitea, laiatzea, belarra ebakitzea, garia jotzea, artaburuei kapaxak neguko gaubeiletan kentzea, eta antzinako sasoietan, lihoarekin lotutako lanak, goruetan egitea, eta baita puntua egitea ere; azken behar horiek gauez egiten ziren eta tertuliarako une aproposa ziren sarritan. Ardi lana moztea eta belarra, ira eta egurra eroatea ere elkarren artean egitekoen barruan egon izan dira.
|
|
|
Etxekoek, senideek eta hurhurreko auzokideek ohikune erlijioso gehiagotan parte hartzen zuten luto aldian zehar. Hileta egun
|
horien artean
zeuden ohore mezak, hiletaren osteko bederatziurrena, eta" arimen hileroko eguna". Dolu aldiak bizpahiru urte irauten zuen, intentsitate maila ezberdinarekin, eta gomuta mezarekin batera amaitu ohi zen.
|
|
|
|
Horiez gain
badaude lantzean behineko jardunak ere. Batzuek urtea baino epe zabalagoa zeukaten.
|
|
2011
|
|
|
Itzulpenean eragiten duten faktoreek (zer itzultzen den, zergatik, zein autore, zer hizkuntzatatik, gizarte jakin batean itzulpena onartuta dagoen, jatorrizko kulturari edo xede kulturari begiratuta itzultzen den, zenbat diruren tru2 http://www.itzulbaita.eu/jarduerak/ lit balorazio irizpideak | Azken kontsulta | keko lana den, zein itzultzailek egiten duen...) ezin dira euren eurenean aztertu, testuak edo testuaz kanpoko produktuak dira aztertu behar direnak. Hortaz, guk literatur itzulpenen kritikak aztertzeko hautua egin dugu, testu
|
horietan
baitaude islatuta aipatu eragile edo faktoreak. Horixe izango da gure aztergaia:
|
|
2013
|
|
|
Biografia ahaztu
|
horien ondoan
badaude historiatik desagertu diren beste hainbat bizitza ere, historia eta gizartetik desagerrarazi egin dituztenak, hain zuzen. Urte askotan, biografia xehe horiek oroimenaren tiraderan gorde behar izan zituzten, isilpean, ezkutaturik; esaterako, Espainiako gerra zibileko garaituenak.
|
|
|
Idazle horren lanetan euskaldunen ethosaren eta erlijioaren arteko lotura oso nabarmen agertzen da. Liburu
|
horien azpian
badago honako helburua: idazleak ezagutu zuen mundua desagertzen ari da abiadura handiz, eta egilearen egin beharra da mundu hori birsortzea, gutxienez oroimenean.
|
|
|
Erromatarren Satumalia jaiak, abenduaren 17 bitartean ospatzen ziranak, gure Kamabalen ezaugam antz antzekoak ditue gauza askotan, kristautasunaren aurretik be4: ospatze egun
|
horreetan
egon eitekezan ugazaba esklabuak mahai berean jaten, edo ugazabak euren esklabuei jatekoa zerbitzen, eta gizarte hierarkia goikoz behera erakustearen hainbat ezaugam. Baina gatozan hurragora.
|
|
2015
|
|
|
Posizio politiko konkretu batean lerratuta zeudelarik (ez zuen esaten baina ezker abertzalea zen posizio hori, are garaiko Argiaren kasuan, zehazkiago, HB), ez omen zuten merezi laguntza publikorik. Landaren ustez Argia posizio
|
horietan
bazegoen ez zen zentsura politikoagatik, inoiz ez baitzitzaion inori Argiarako sarbidea ukatu bere ideologia kausa. Artikulua nagusiki Amatiñori (berriz ere) zuzentzen zitzaion, Jaurlaritzan ardura horiek zituenetakoa zelako eta Zeruko Argian ibilia zelako.
|
|
|
Haiek zioten arraroa Euskadi Ofiziala bera zela eta Oh! Euzkadikoek diote, berriz, benetako katxondeoa ustez seriotan egiten diren
|
horietan
dagoela. Aurreko aipuko amaierako zatiak, baina, gako ona ematen digu benetan zer kritikatu nahi zuten jakiteko:
|
|
|
Diktaduran zehar sortutako hainbat mugimendu euskaltzale ere garai horretan indartu ziren, alde batetik egoera politiko berriak bultzatuta, eta bestetik, mugimendu politiko kultural geroz eta indartsuagoen bidez.
|
Horien artean
leudeke ikastolen mugimendua, euskalduntzerako erakundeak (gau eskolak, AEK...), unibertsitatea (UEU) eta abar. Eremu horretako elkarte eta erakundeetan jardun ziren lanean orobat aldizkariotako kide ugari, euskara irakasle gisa gehienetan.
|
|
2021
|
|
|
" Nik uste dut esparru honetan zulo handi batean sartuta gaudela, eta justifikazioak egon badaude horretarako, baina gehiegi heltzen diegu justifikazio
|
horiei
gauden bezala irauteko. Ahalegin handia egin behar da ateratzeko eta noraezean gabiltzala iruditzen zait".
|
|
|
|
Horiekiko
egon daitekeen adostasun maila alde batera utzita, hirurak genioena berrestera datoz: amankomunean ezaugarriak eta helburuak dituzten arlo desberdinak direla, eta horrela ulertzeak edo literaturarekin batera multzokatzeak irakaskuntza jardun desberdinak gauzatzera garamatza.
|
|
|
Hau da, aldaketa kurrikularrak proposatzen direnean, esaterako, hezkuntza sistemari dagozkion neurriak dira, eta hor norbanakoaren edo kolektiboaren irakaslea, klaustroa, ikaslea, gurasoak, sindikatua, etab. eragina erlatiboa da eta, nolabait, mugatuta dago. Alabaina, beste neurri batzuk aipatu diren agente
|
horien esku
daude, eta, egingarriak eta errealistak izateaz gain, aldaketa kate baten lehen katebegia izan daitezke. IE7 ren iritziz," sistema aldatzeko eta garatzeko bokazioz" jokatu behar da, baina" norbere egiteko moduetatik hasita".
|
|
|
IE7 ren ustez, egokitzea ezinbestean egin beharreko lehen zereginetakoa da irakaskuntzan, curriculumak zehazten dituen konpetentziek zedarritzen badute DBHko irteera profila, eta, horietan, mailakatzerik zehazten ez bada, ezinezko egoera baten aurrean geundeke, aniztasunaren printzipioari tiraka ikasle guztiak ez baitira iritsiko konpetentzia guztien lorpen maila berera. Horretarako, tokian tokiko curriculumek nahiz ikastetxeetako hezkuntza proiektuek funtsezko rola betetzen dutela irizten dio, azken
|
horiei
dagokienez, tramite administratiboaz izatetik harago doazen kasuetan.
|
|
|
Hala ere, gabezia eta testuinguruen inpaktua ez da irakasleetara edo arlora mugatzen, ikasleengan ere eragina duela uste baitu IIR1 ek. Irakurgaien aukeraketara itzulita, irizpide eta baliabide falta salatzen dute irakasleek, baina
|
horiekiko
dagoen gabezia ikasleengana ere iristen dela antzematen du:
|
|
2023
|
|
|
Artzain kulturaren barruan, horren etnografiaren barruan eta, batez ere, artzain lanbidearen inguruko artisautzaren barruan, badira aurkezteko beharrik ez duten zenbait tresna eta tresneria; beste batzuei, aldiz, kontrakoa gertatzen zaie, ez ezagutzen ez ditugulako, baizik eta maiz beren izena jakin ez dakigulako. Azken
|
horien artean
daude uztaiak, gaztelaniaz canablas edota cañablas deritzotenak.
|