|
2008
|
|
|
liburu eskultura bat baita. Beste era batean azaltzearren, eskuetan hartu eta irakur daitekeen kollage handi bat dela esan genezake, berak egiten zituen kollage eskultura
|
horietako
bat bezalakoxea1.
|
|
|
Nire iritziz, gai interesgarri eta konplexua da, eta asko dago ikertzeko aipatu agenteen eta oraindik aipatu ez ditugunen lanaren arteko erlazioaren gainean. Aipatu gabeko agente
|
horietako
bat da, nire iritziz, Administrazio Publikoa; izan ere, zenbait ingurunetan, eta gurean, zalantzarik gabe, hala da, modu aktiboan sortzen, sustatzen eta zabaltzen du Administrazioak enpresen kudeaketa eta zuzendaritzaren alorreko jakintza berritzailea.
|
|
2009
|
|
|
15 Berria egunkaria kaleratzen duen EKTk bere baitan zenbait enpresa ditu eta
|
horietako
bat Euskal Editorea da, Berria kaleratzeaz arduratzen dena. Hitzak sortu eta garatzeaz Bertako Hedabideak enpresa arduratzen da EKTren baitan.
|
|
|
Akulturazioa deritzan fenomenoak, kultura desberdinen jabe diren gizabanako taldeen artean sortzen den harreman zuzen eta etengabearen emaitza azaltzen du. Horrela talde
|
horietako
baten edo gehiagoren jatorrizko eredu sozialen ondorioz sortzen diren aldaketak aintzat hartzen dira. Horrek, harrera egiten dien gizartera bideratutako jarrera desberdinak dakartza berekin, alegia:
|
|
|
Aldiz, elkarrizketatutako 669 pertsonetatik soilik bi pertsonak adierazi digute Eusko Jaurlaritzarekin gaiaren inguruko nolabaiteko harremana izan dutela:
|
horietako
batek (AHTren lanek zuzenean kaltetua) adierazi digu AHTren inguruko proiektu idatzi bat jaso duela etxean, eta besteak, gaiaren inguruan bere iritzia galdetu zitzaiola adierazi digu, baina gero bere iritziak ez zirela kontuan izan. Gainerako 667 pertsonek (laginaren% 99,7) ez dute Eusko Jaurlaritzatik gaiaren inguruan iritzia emateko inolako gonbidapenik jaso.
|
|
|
erregimen neoliberal batean ere estatu interbentzioa (edota gobernu erregionalena) funtsezkoa da, ongizate estatu batean bezainbesteko interbentzio graduarekin, soilik gobernu politikek lerrokatze bat dutela; era berean, ez zaio iruzur fiskalari aurre egiten, zergak lan errentaren gainekoak dira eta ez kapital errentaren gainekoak, neurri politikoak (ekonomikoak, sozialak, fiskalak, azpiegiturak, etab.) hartzen dira «testuinguru atsegina» sortzeko eta politika kapitalaren zerbitzura makurtzen da. Horrek kostu ugari ditu, eta
|
horietako
bat autoritateekiko sinesgarritasunaren galtzea da. Ez dago konfiantza lortzerik, eredu berberarekin jarraituko bada.
|
|
|
Aldiz, elkarrizketatutako 669 pertsonatik soilik bi pertsonak adierazi digute Eusko Jaurlaritzarekin gaiaren inguruko nolabaiteko harremana izan dutela:
|
horietako
batek (AHTren lanek zuzenean kaltetua) adierazi digu AHTren inguruko proiektu idatzi bat jaso duela etxean, eta besteak, gaiaren inguruan bere iritzia galdetu zitzaiola adierazi digu, baina gero bere iritziak ez zirela kontuan izan. Gainerako 667 pertsonek (laginaren% 99,7) ez dute Eusko Jaurlaritzatik gaiaren inguruan beren iritzia emateko inolako gonbidapenik jaso.
|
|
|
Maila
|
horiek
batera ageri dira I. taulan, zeinean euskararen kasuaz gain guregan kontaktuzko eragin zuzena duten hizkuntza hurbilenen kasuak ere azaltzen diren.
|
|
2010
|
|
|
horien balio oinarriak logika kulturalaren ardatzak dira, hots, lurraldea eta hizkuntza erdigunean daude; berdin gaien norabide soziala gizartearen diskurtsoaren norabidearekin loturan. Baita eszenaratzea, estetika, irudia, estiloa,
|
horiek
batera nortasun iturri den jarrera kulturala erakusten baitute. Buruko guztiak, epe luzeko memorian biltegiratutakoarekin harremanetan eguneratzen diren eduki eraldatzaileak dira gizarte balioen loturan.
|
|
|
Era berean, gizarte zaurgarritasuna definitzen duten hainbat ezaugarri komun agertzen dira elkarrizketetan zehar. Aurreztea ezinezkoa izatea da
|
horietako
bat. Horrela izanik, gizarte zaurgarritasuna pairatzen duen pertsona batentzat etorkizun luzerik ez da existitzen eta haren etorkizun bakarra hil bukaerara ailegatzea izaten da.
|
|
|
Topikoa da esatea Euskal Herriak ez duela unibertsitaterik izan duela oso gutxira arte, eta horrek esplikatzen duela gure hainbat arazo,
|
horietako
bat, adibidez, historialari abertzaleen mitozaletasuna eta prestaketa akademiko eskasa. Hori egia den ala ez, ez dut gaur eta hemen eztabaidatuko.
|
|
|
Adibidez, «mutila korrika irtetenda eta autobidea zeharkatzeankotxe batek harrapatzen du» esaldian hiru ekintza nagusi agertzen dira; «lapurrak alkandorabeltzaeta ile luzeadarama» esaldian pertsona nagusiekin erlazionaturiko hiru unitate daude, eta «beraien atzean neska bat eta mutil batanbulantziari deitzeko esatenikusten dira» esaldian bi pertsona periferiko agertzen dira. Eduki
|
horiekin
bat egiten ez zuten unitateak ez ziren neurtu, esate baterako, iritzi subjektiboak («mutila ederra da») edo parte hartzaileek egindako dedukzioak (adb. «anbulantzia iristen da»).
|
|
|
Edukien analisien bidez eginiko irudien azterketak bideratzen gaitu zenbait kategoria egitera non aldagai psikosozialak barne hartzen dituen eta pisu edo garrantziaren arabera, frekuentzien terminoetan, ordena ditzakegun. Kategorizazio sistema hiru epai «itsu» eta independenteren bidez egin zen kontuan izanda
|
horietako
batek formazio sendoa eta esperientzia zuela gaiarekin. Aurkitutako epaileen arteko kointzidentzia mailak (Kappa Indizea 0,60) fidagarritasun onargarria eskaintzen duen kategorizazio sistema batekin lan egitea ahalbidetzen du.
|
|
|
Maximo Aguirre hil zenean, haren alargunak eta seme alabek gune hartan lehendabiziko eraikinak egin zitezen sustatu zuten. Lehenengo eraikin
|
horietako
bat izan zen Santa Ana ermita8.
|
|
|
Era horretako esku hartzeei neomediebalista edo historizista deitu diegu. Gai honen hasieran, aipatu dugu XIX. mendeko arkitektoek ezinezko zutela estilo bakar bat eratzea; estilo
|
horietako
bat neoklasizismoa izan zen. Horra hor zergatik sartu diren historizismo eta eklektizismo terminoak historialariok aztertu behar ditugun estilo aniztasunera eta aberastasunera.
|
|
|
Faktore multzo batek gizartearen ziurgabetasuna handitzen du, hala nola dirufluxu, arauz kanpokoek eta,
|
horiekin
bat, enplegu eta aberastasuna sortzen duten modu abstraktuagoak, eta herri, eskualde nahiz estatutik gero eta urrunago gertatzen diren prozesuek. Arazoa, beraz, arriskuaren gizarteak berez dakarrena baino larriagoa da:
|
|
|
Ostean, ingurumen ondasunen kalitate maila ezberdinak adierazten dituzten alternatiba jakinak emango zaizkie aukeran galdetegia bete behar duten gizabanakoei. Hautatzeko dituzten balizko alternatibak egungo egoerarekiko() ezberdinak dira, eta
|
horietariko
baten alde egitea prezio jakinaren ordainean izango da («kostu» atributua, alegia). Horrela, galdetegia egin duten gizabanakoen ingurumen ondasun bakoitzaren horniduragatik OB lortuko da.
|
|
2011
|
|
|
Capelen (2003) ustez, Geografia arloan, eskalei buruzko eztabaida eskalen aldaketan galtzen eta irabazten denaren arazoari zegokion, baita
|
horietakoren
batean maila ezberdinetan egindako generalizazioen balioari ere. Zentzu horretan eta lan hau planteatzen den parametroen barruan, azterketa enpirikoak ahalbidetzeko garaian eskalaren erabilgarritasuna garbia eta funtsezkoa da.
|
|
|
Hau oso adierazle interesgarria iruditzen zait, Marijesien bakarlariaren egoera errituala oso mirestua baita, eta sozialki errekonozimenduz eta ohorez gozatzen du. Marijesietan parte hartzea tokiko komunitatearen mailan ohore soziala ematen duten ekintza
|
horietako
bat da. Bestalde, taldetik aurreratua joateak, bananduta hain zuzen, nolabait sakralizatutako izaera ematen dio bakarlariaren irudiari.
|
|
|
Emaitza
|
horiekin
bat datoz ondorengoak; izan ere, gazteek gustukoen modura aipatu dituzten saio denak, bat izan ezik, telesailak dira. Saioak izendatzeko eskatu zaie hurrena, eta ondorengoak izan dira aipatuenak ikerketan:
|
|
|
25 Dekoratu
|
horietatik
bat plato kanpoan eraikitako kanpoko dekoratua zen (Goenkale kalea, hain zuzen ere) eta horrela izaten jarraitzen du gaur egun ere.
|
|
2012
|
|
|
Artelanak aipatzen ditugunean ezin ahatz dezakegu, beste arlo batzuk ere badaudela, noski. Argazkigintza da
|
horietako
bat. Adibide bezala, Anton Goirik 1993 urtean Rekalde erakusketa aretoan eginiko erakusketa bat aukeratu da, La ciudad dormida izenekoa.
|
|
|
Valentzian jaioa, Bilbori buruzko lan bi ditu, biak 2000 urtekoak. Estación de Abando (2000ko lana, taula gaineko olio pinturaz egina, 50 X 128 cm dituena eta bilduma partikular batean gordea dagoena) da
|
horietako
bat. Lan horretan, Hurtado de Amezaga kaletik igarotzen den pareta ikus dezakegu, espaloian dauden bost zuhaitzekin batera.
|
|
|
11 Oposizioaren kalkuluen arabera, 4.000 bat lagun atxilotu zituzten salbuespen egoera peko hiru hilabeteetan, eta zazpi lagun hil ziren poliziaren ekintzen ondorioz.
|
Horietako
bati baino ez zioten jarduera politikoa leporatu. Ikus Noticias del País Vasco (1975:
|
|
|
Sentsazio negatibo horiek aldatu nahi badira, emozio desberdinak bereizten eta emozioen intentsitatea neurtzen irakatsi behar izaten zaie, eta, horretarako, emozioen identifikaziorako ariketak eta emozioen intentsitatea neurtzen ikasteko ariketak aurrera eramaten dira beraiekin. Emozioen identifikaziorako ariketen bidez, emozio desberdinak existitzen direla jabetzen dira eta emozio desberdin
|
horiek
bata bestetik bereizten ikasten dute. Emozioen intentsitatea neurtzen ikasteko ariketen bidez, gertaera desberdinek emozio bera eragin dezaketela baina intentsitate maila desberdinarekin aditzera ematen zaie, eta haurrak egoera erreal edo alegiazkoetan jartzen dira egoera horiek beraiengan sortzen dituzten emozioak eta horien intentsitatea bereizten ikas dezaten.
|
|
|
Azken urteotan gure artean ere zabaltzen ari da joera hori, gero eta gehiago hobesten da «elbarritasuna duen pertsona» moldea estilo liburuetan eta beste dokumentu batzuetan (Frutos eta Rodriguez, 2007). Hauxe irakur daiteke
|
horietako
batean: «Ezgaitasunak dituzten umeak, ezer baino lehen, ume dira»3 (Snow, 2005:
|
|
|
– Etxeko txikien ikastetxea aukeratzea da
|
horietako
bat. Hainbat irizpide identifikatu ditugu, baina badirudi prestigioa dela garrantzitsuena oro har.
|
|
|
Beste bi lan ere aipa ditzakegu:
|
horietako
batean (Bruno eta Cabrera, 2006) zenbakizko zuzena aztertzen da, eta bestean, berreketaren kontzeptuaren sinbolizazioa (Martínez eta Peñalva, 2006).
|
|
|
Guk egindako azterketak erakutsi du genero ikuspegitik parte hartze eredu inklusiboak bideratuko dituen diseinu instituzionala garrantzizko faktore
|
horietako
bat dela. Genero demokraziara iristeko ezinbestekoa da, besteak beste, parte hartzearen aipatutako diseinuak genero zuzentasun politikak instituzionalizatzeko eta aplikatzeko neurriak aurreikus ditzala.
|
|
2013
|
|
|
Zeregin garrantzitsuak dituzte garapen bidean dauden herrialdeek kooperatibei dagokienez.
|
Horietako
bat da kooperatiben erregimen juridikoa arautzen duen legediaz arduratzea. Lankidetzan jarduteko eskubidea soilik dute gobernuaren ardurapeko erregistroen kontrolpean dauden egiturek.
|
|
|
Izan ere, aztergai izango dugun egitura honi esker, aldi berean bi diskurtso zati gurutzatuko dira eta, ondorioz, bi interpretazio lerrori ateak irekiko zaizkio.
|
Horietako
batek, parentetikoaren egitura daramanak, esatariaren argudiatze haria norabideratuko duela ikusiko dugu
|
|
|
Bi helburu nagusi ditu, bada, artikulu honek: ...Mitxelenari esataria bikoiztu eta ahots (eta ikuspegi) ezberdinak norbere diskurtsoan sartzeko egitura egokiak gertatzen zaizkiola agerian jartzea; b) enuntziatu parentetikoen balio polifoniko hori, hondarrean, esatariaren argudiatzean aurrera egiteko estrategia eraginkorra gertatzen zaiola azaleratzea; izan ere, aldi berean, egitura honi esker, bi interpretazio lerrori ateak irekiko zaizkio, eta
|
horietako
batek, parentetikoaren egitura daramanak, esatariaren argudiatze haria norabideratuko duela ikusiko dugu.
|
|
|
Gure unibertso ikoniko eta sinbolikoa gero eta gehiago hornitzen da ikus entzunezkoetatik. Hedabideei aitortzen zaizkien rolak hainbat dira; ereduak zabaltzea da
|
horietako
bat. Telebistan formatu eta genero askotako saioak lantzen dira, eta hamaika komunikazio ekintza erakusten.
|
|
|
EAEn modu ez formalean zainketan aritzen diren eta guztien artean ikusten ez den babes soziala eskaintzen dutenen profila hauxe da: emakumeak(% 83,6) eta, oro har, etxekoandreak(% 50) izaten dira; adinduak zaintzeaz arduratzen diren emakume gehienen egiteko nagusia etxeko lanak egitea bada ere (gehienak lan merkatutik kanpo daude), aintzat hartzekoa da ordaindutako lanen bat ere egiten dutenen kopurua; zaintzaile
|
horien
batez besteko adina 52,9 urtekoa da eta, oro har, zaintzen duten pertsonaren alaba edo emazteak izan ohi dira. Ez daukate prestakuntza berezirik zainketa lanerako;% 75ek etenik gabe egiten du zaintza, eta,% 47k, sei urtetik gora daramatza mendeko pertsona bat zaintzen (Eusko Jaurlaritza, 2005:
|
|
|
Adibidez, Ikerfel en azterketan zehar zenbait euskal hedabideren hizkera negatiboki baloratzen denean (Ikerfel, 2007: 63, 65, 238, 240), itxuraz aztergai den afera, hedabideen hizkera alegia, agian ez da balorazioaren funtsa, erantzun
|
horiek
batik bat hizkuntzaren egoera gutxiagotua isla baitezakete zeharka.
|
|
|
Izan ere, Piagetek muga horiei erreparatu zien bigarren estadioa deskribatzean. Muga
|
horietako
bat egozentrismoa da. Egozentrismoa beste pertsona bat (zu) en ikuspegia hartzeko ezintasunari dagokio.
|
|
|
Prozesu horretan, garrantzi handia dute haurrek jolasean erabiltzen dituzten ordezko objektuek. Hain zuzen ere, haurrek objektu
|
horietako
bat erabiltzen dutenean, horren ohiko esanahia beste batez ordezkatzen dute. Hala, poliki poliki, konturatzen dira pentsatzea (edo hitzen esanahia) horrek ordezkatzen dituen objektuetatik zein ekintzetatik bereizirik dagoela eta ideiak jokabidea gidatzeko erabil daitezkeela.
|
|
2014
|
|
|
Bidankoztar bat baino gehiago ikusi du herriak azken hamarkada hauetan ehun urte betetzen.
|
Horietako
bat, Salbotx etxeko Ciriaco Salvoch Juanco,. XX. mendearen hasieran jaio eta 103 urte zituela 2009an hildakoa, zeharkako lekuko ezin interesgarriagoa da, bere oroitzapenak ondorengoei kontatu zizkielako eta horri esker dutelako haiek gaur Martina Salvoch Salvoch() eta María Jacinta Salvoch Salvoch() ahizpa euskaldunen aditzea.
|
|
|
2003 urtean konpromiso hori betetzeko asmoarekin Marrakech prozesuari hasiera eman zitzaion. Prozesu horren barruan zazpi lantalde eratu dira,
|
horietako
bat Erosketa eta Kontratazio Publiko Iraunkorrari buruzkoa da.
|
|
|
2003 urtean konpromiso hori betetzeko asmoarekin Marrakech prozesuari hasiera eman zitzaion. Prozesu horren barruan zazpi lantalde eratu dira,
|
horietako
bat Erosketa eta Kontratazio Publiko Iraunkorrari buruzkoa da.
|
|
|
Nazionalismoek hainbat bitarteko erabiltzen dituzte herritarrak diskurtso nazionalistaren ideietara biltzeko eta, biltzeko ez ezik, denboraren joanean ideia
|
horiekin
bat egiten segi dezaten. Nazionalismoak, hortaz, ahal duten neurrian, beren jatorrizko mezua iraunarazten ahalegintzen dira, herritarra harekin identifikatuta senti dadin.
|
|
2015
|
|
|
Atzetik edo, hobe esan, azpitik bultzaka ari diren idazle eta euskaltzale gazte asko marxismotik gertuago daude, baita euskaltzain izateko bidean ere.
|
Horietako
bati, J. M. Torrealdai frantziskotar soziologoak galdetu zionean noiz hasi zen euskal literaturaren indarberritzea eta zein izan ziren faktore eragileenak, Gabriel Arestik labur erantzun zuen: «1955 tik 1960 ra.
|
|
|
2.2.2). Bi ezaugarri
|
horiek
batera egotea Euskal Herrian, eta hemen baino ez, esanguratsua da eta koherentzia sistemikoa eskatzen du; koherentzia hori etxe barruan norberak duen tituluak eskaintzen du.
|
|
|
Lan honetan, azpimarratu egingo dugu hasiera batean behintzat begi bistakoa dena: testuinguru
|
horiek
bat etorri behar dute polaritate negatiboko osagaiarekin bere egia aurresuposizioan. Alegia, testuinguru zilegitzaileek eta osagai zilegituek, tankera bereko egia aurresuposizioak sortu dituzte, batzuk besteekin elkartzen direnean.
|
|
|
Denbora azkar pasatzea lehentasun bilakatzen da kartzelan. Kirola aldi zehatz batean egiten denez, tratamenduaren barnean kokaturiko kirol jarduerak pribilegio bihurtzen dira, presoek euren denbora bete ahal izateko duten aukera gutxi
|
horietako
bat baitira (MartosGarcia et al., 2009). Izan ere, espetxealdia egunen aurkako borroka bihurtzen da, egunerokotasuna apurtzen duen ekintza oro ongietorria delarik.
|
|
|
5 Ikerketa hau lau pertsonak osaturiko lantalde batek gauzatu du. Lau horietatik bik elkarrizketatuak lortzen egin zuten lan, eta
|
horietatik
batek egin zituen artikulu honetan erabilitako elkarrizketa guztiak. Lau ikertzaileen artean elkarrizketen azterketa eta erredakzioa osatu zen.
|
|
|
Bostetik bi Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, gainontzeko hiruak Hego Amerika eta Erdialdeko Amerikakoak ziren. Hiru
|
horietatik
bat Euskal Herrian bizi zen haurtzarotik. Laurek goi mailako ikasketak egin zituzten, batek ezin izan zituen bukatu espetxe politikak galarazita, eta bosgarrenak oinarrizko hezkuntza jaso zuen.
|
|
2016
|
|
|
Nolanahi ere, futbolak, funtsezkoa den gabezia hori ahantzi gabe, islatzen ditu euskal nazio komunitatearen gatazkak ere, barrukoak eta berezkoak dituenak. Euskal Herria, hainbatek kultur nortasuna bakarrik aitortzen diona, hiru eremu politiko ezberdinetan zatituta dago, eta
|
horietako
batek, Ipar Euskal Herriak, ez du Frantziaren baitan izaera politikorik. Horrek denak askotariko hautemateak sustraitu ditu euskal nortasunaren inguruan.
|
|
|
Hortaz, batean ala bestean egoteak gogozko irizpidea nolabait betetzen duela pentsa dezakegu. Alabaina, bestelako arazoak dituela dirudi;
|
horietako
bat preso onen eta gaiztoen arteko dikotomia sendotzea izanik. Errespetu Moduluan egoteak aparteko betebeharrak izatea esan nahi du, baina baita hainbat pribilegio edo abantaila izatea ere; baliabide gehiago, prestakuntza, lannahiz aisialdi aukera gehiago eta kalera lehenago ateratzen hasteko posibilitate gehiago ekartzen baititu bertan egoteak.
|
|
|
Ez da harritzekoa. Izan ere, aldi berean zenbait jardueratan, eta
|
horien artean
batez ere nekazaritzan, aritzea nahikoa arrunta izaten zen industriaurreko landaguneetan.
|
|
|
Kasu guztiak Afrikan aurreko egun edo asteetan egondako eta gaixotutako pertsonak izan ziren. Halere, kasu guztietan ebola alarmagatiko protokolo medikua martxan jarri zen, baina azkenean
|
horietariko
bat bera ere ez zen egon ebolaz gaixotua. Halere, protokolo aktibatze
|
|
|
AOI (Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza) metodologia
|
horietako
bat da eta ikasleek norbere hezkuntza gidatzeko prozesua garatzen du. Ikasleek eduki teoriko eta praktikoak beren beharrizanen erritmoan landuko dituzte, norberak kudeatzen baititu hezkuntzaren edukiak, eta, gainera, momentu oro ezaguna da ikasgaiaren helburuak eta mugak zeintzuk diren.
|
|
2017
|
|
|
Egunen batean, ordea, nazioarteko datu baseetan sartu nahiko balu, beste bide batzuk erabili lituzke.
|
Horietako
bat da, hain zuzen ere, aldizkariko artikuluen bibliografia nazioartekoa dela frogatzea. Horacio Capel en arabera (2001):
|
|
|
Arte egikerari zuzenean dagozkion bi tesi identifikatuko genituzke lehenik eta behin.
|
Horietako
batek zoriaren esku hartzean sakontzen du sormen prozesu ludikoetan, eta haren egiaztapena bilatuz pintura praktiketan. Horretarako, XX. mendearen bigarren erdian garaturiko esperientzia estetiko analitiko (artista bere sormen prozesuari buruz hausnartzera bultzatzen duena) eta dialektikoetatik partituz (bere baitan jite intelektualagoa eta «bitalistagoa» leudeke), bigarrengo korronte horren inguruko joera bitalistan errotzen du bere metodologia; pentsamendu sistematizatu eta linealarekin neurri batean apurtuko duen ezagutzaren teoriaz, «tranpa jolas»aren eta sormen prozesuaren arteko analogiak azaltzen saiatuz; zoriak sistema horretan duen eraginarekin batera.
|
|
|
Hala ere, mahaigaineratzen dituzten gaietatik arte arkitektura korronteak nabarmendu ditzakegu; baita paisaiaren estetikan igar daitezkeen agerkariak ere.
|
Horietako
batek giza presentziaren isla aztertzen zuen arkitektoen adierazpen grafikoetan, erakargarritasun subjektiboan euskarrituz: irudien egitasmo grafikoen eraginpean duten edukiaren intuizioari jarraikiz egileen baitan dautzan ezagutzak irakurri nahian; gai arkitektonikoei dagokien saiakera legez irudien aitzakia agertuz.
|
|
|
Euskaraz bost hedabide nagusi ditugu, egunkari bat, astekari bat, telebista eta irrati bat eta ziberhedabide bat. Hedabide nagusi
|
horietako
bat Argia astekaria da, 1919an sortutakoa. Aldaketa ugari izan ditu argitaratu zenetik, eta azken urteotan esfortzu berezia egin du webgunea indartu eta edukiz betetzeko.
|
|
|
Benetton arropa markak 2003 urtean bere janzkietan RFID etiketak txertatzeko asmoa iragarri zuen, ustez helburu logistiko soiletarako. Alabaina, proiektua argitara irten bezain laster kritika ugari jaso zituen, enpresaren benetako asmoa RFID seinalearen arrastoari jarraituz janzki
|
horietako
bat gainean zeraman pertsonaren mugimenduak monitorizatu eta horrela kontsumitzaileen profil osatu bat lortzea zen susmoak indarra hartu baitzuen. Presio publikoaren ondorioz, proiektua abian jarri aurretik bertan behera geratu zen.
|
|
|
Horretarako, tratamendua orok hiru oinarrizko printzipio legal bete behar ditu: helburuzko printzipioa, egokitasun printzipioa eta egiazkotasun printzipioa11
|
Horietako
bat errespetatu ezean, tratamendua legediaren aurkakoa izango da. Helburuzko printzipioaren arabera, datu pertsonalak helburu zehatz, esplizitu eta legitimo baterako jaso behar dira.
|
|
|
Alde horretatik, tratamendu horiek legediarekin bateragarria izateko lehenengo baldintza (helburuzko printzipioa) errespetatu egiten da. Alabaina, tratamendu
|
horietako
bat ere ez da proportzionala kasu bakoitzean bilatzen den helburuaren konplimendurako, zeren RFID etiketaren bidez hura gainean daraman pertsonaren datu ugari eta askotarikoak eskura baitaitezke. Eskuratutako informazio pertsonala bere osotasunean kontuan hartuta, datu horietako batzuek ez dute bilatzen den helburua asebetetzeko balio (datu ezegokiak dira) edo gehiegizkoak dira xede horretarako.
|
|
2018
|
|
|
ENAMek mugimendu global berrien oso antzeko ezaugarriak izan arren, arazoak daude mugimendu
|
horiekin
bat egiteko eta Euskal Herrian Euskal Herriko Foroa artikulatzeko, nahiz eta nazioarteko foroetan parte hartu (Calle, 2005; Riviere, 2002).
|
|
2019
|
|
|
Testualizazio mekanismoek testuaren barne antolakuntzan zeregin handia dute, horiek baitira gaiaren koherentzia6bermatzen dutenak. Mekanismo
|
horietako
bat da izen kohesioa, anaforek kudeatzen dutena.
|
|
|
Auzoko bizimoduan, elkarri laguntzeko hainbat betebehar izaten ziren. Inork beharra zuenean, auzokoek erantzun beharra izaten zuten, eta baziren nolabait ezinbesteko hainbat zeregin; atsolorra
|
horietako
bat zen. Konpromiso horiek normalean bizitzako une garrantzitsuekin lotutakoak ziren, hala nola jaiotakoan bisitan joan; inor gaixotzen zenean, larri samarra bazen, bisita eman; eta inor hildakoan familiari lagundu.
|
|
|
Ikusiko dugun bezala, Europa mendebaldeko herri literaturako topiko bat izan zen, gutxienez, Erdi Aroaz gero. Gai horren hainbat azpigenero garatu ziren hurrengo mendeetan, eta
|
horietako
bat Lazarragaren A19 poeman ageri da: aitari mehatxu egiten dion neska.
|
|
|
Lazarragak gaztelaniazko literaturako lanak izan zituen eredu eskuizkribuko zenbait poema idazteko: Aitac ezcondu ezpanaguida
|
horietako
bat. Poema hori eta XVI. mendeko beste bost poesia lanen (lau gaztelaniaz, bat portugesez) arteko konparaketa eginda, antzekotasunak eta desberdintasunak aztertuz, Lazarragak erabili ahal izan zituen iturri eta ereduetara iritsi nahi izan dugu ikerketa lan honetan.
|
|
|
Bertsolaritzaren nagusitasuna esparru horretan neurtzen da, zalantzarik gabe.
|
Horietako
batean parte hartu zuelako gogoratzen dugu hain ederki haren ausardia eta kuraia. Bera baino lehenago bertsotan aritu diren beste batzuen izenak badakizkigu baino erreferenteak direnik ezin da esan, haien gainean ez baita ezer eraiki.
|
|
|
Urte asko daramazkit branding aren gakoak ikertu eta irakasten; horregatik, era instintiboan (eta dibertimendu moduan, aitortu behar dut), liburu honetako kapitulu bakoitza gako
|
horietako
batekin lotu nahi izan dut. Hala ere, azpimarratu nahi nuke kapitulu gehienen izaera irekiagoa dela eta, zuzenean edo zeharka, nazio markagintzaren gako desberdinak hartzen dituztela bere baitan.
|
|
2020
|
|
|
Amaitzeko, ikerlan honek zenbait muga dituen arren, hauek etorkizuneko ikerketak egiteko aukeratzat har daitezke. Muga
|
horietako
bat, analisi honen laginaren tamaina dela azpimarratu beharra dago. Hortaz, azterlan hau beste lan handiago batentzako abiapuntutzat uler daiteke, zeinak lagin zabalago baten bidez, ikertutako faktoreen eraginez gain, teknika kuantitatibo baten bidez beste barne faktore batzuk ere neur ditzakeen.
|
|
|
Bigarren urratsean, hiru ikastetxe
|
horietako
batek lortu dituen emaitza akademikoak aztertu dira. Helburu horrekin azterketa" Ex post facto" eginda, ikastetxe horretako ikasleek eta 2015 urteetan ISEI IVEIk eginiko diagnosi probetan lortutako emaitzak jaso dira eta Euskal Autonomia Erkidegoko gainerako hizkuntza ereduetako eta EAEko ikasleek lortutako bataz bestekoarekin alderatu dira.
|
|
|
Amaitzeko, ikerlan honek zenbait muga dituen arren, hauek etorkizuneko ikerketak egiteko aukeratzat har daitezke. Muga
|
horietako
bat, analisi honen laginaren tamaina dela azpimarratu beharra dago. Hortaz, azterlan hau beste lan handiago batentzako abiapuntutzat uler daiteke, zeinak lagin zabalago baten bidez, ikertutako faktoreen eraginez gain, teknika kuantitatibo baten bidez beste barnefaktore batzuk ere neur ditzakeen.
|
|
|
Presioaren bidez pertsonak arau sozialetara egokitzeko prestatzen ditu, hainbat jarrera sarituz eta beste hainbat zigortuz (Platero, 2014). Eskola dugu instituzio
|
horietako
bat, arestian aipatutako molde sozial eta kulturalak erreproduzitu eta produzitu egiten dituena (Castillo eta Gamboa, 2013; Garci' a, 2017; Martinez eta Ramirez, 2017; Subirats, 2016; Tome, 2008). Ikastetxea dugu haurtzaro eta gaztaroan agente nagusi heziketa prozesuei dagokienez, bertan ikasten baitira ezagutza, jarrera, balio eta arau sozialak (Alfonso eta Aguado, 1992; Miyares 2006).
|
|
|
Iturria zen emakumeen espazio
|
horietako
bat, suiletan ura ekartzea haien eguneroko funtzioa baitzen. Beste hiribildu askotan bezala, Bilbon Gabarra izeneko iturri bat zegoen horretarako:
|
|
|
Gure kasuan hitanoa ez da hiztunen errepertorioan dagoen beste hizkuntza bat, hizkuntza beraren aldaera bat baizik, baina iruditzen zaigu muda linguistikoen kontzeptuarekin azaltzen dutena oso ondo egokitzen dela testuinguru honetara. Identitatea eraikitzen ari diren gazteek eskura dauzkaten baliabideak erabiltzen dituzte horretarako, eta, hitanoa bizirik mantentzen den testuinguru soziolinguistikoetan, hitanoa ere baliabide
|
horietako
bat izan litekeelakoan gaude.
|
|
|
Leku batzuetan ez da ia erabiltzen, beste batzuetan zerbait bai, eta gutxi batzuetan oraindik bizi bizirik segitzen du. Egunerokotasunean normaltasunez erabiltzen den herri
|
horietako
bat da Azpeitia (Alberdi, 1996; Soziolinguistika Klusterra, 2016).
|
|
|
Kapitulu bakoitza argumentuari lotutako kontzeptu batekin eta haren definizioarekin hasten da. Kapitulu
|
horietako
bat" exhumazioa" da, horrela, XXI. mendeko memoria historikoari buruzko errepertorio terminologikoa erabiliz zentzu narratibo batean.
|
|
|
Bere liburuetako asko entziklopedia iradokitzaileak dira, ohar ikasgarriz beteak. Baina horiez gain, hitzaurreak ere idatzi ditu eta honako artikulu honetan,
|
horietako
baten gainean fokua jarririk, beraren ebidentziak izango ditugu begipean.
|
|
2021
|
|
|
Horrela, mikropolitikaren balioa eta aspektu emozionalen estrategiak ikusi dira, zeinak Psikologia Politikoaren ikuspegitik, politikotasunaren definizio berriak izatera irits daitezkeen. Eztabaida markoan, batik bat, diskurtso kontrahegemonikoak, identitate indibidual zein kolektiboak, hartu emaneko espazioak eta estrategia estetikopolitikoak identifikatu dira; definizio berri
|
horiekin
bat etortzen direnak.
|
|
|
Eta bestetik, nafar erret gaztelu
|
horietatik
bat sakonago ikertu dugu, hain zuzen hoberen kontserbatu dena eta gehien gertatzen den tipologiakoa: Loarreko nafar erret gaztelua.
|
|
|
Adierazten dutenez, horren erdian" oasi" bat da bertso eskola," dibertsioa" eta" ondo pasatzea" bereziki aipatzen direlarik emaitzetan. Emaitza
|
horiek
bat datoz, beraz, DLH gisa aisialdiak duen garrantzia aldarrikatzearekin, okupazio eta betebehar gabeko denboran kokatuz bertsoeskolak (Artetxe eta Alonso, 2019; Ruiz de Gauna, 2012).
|
|
|
Artikuluan zehar azaldu dugun bestelako arrazionaltasun batetik abiatzen da, bestelako espazio sozioekonomikoak eraikitzeko. Merkatu soziala espazio
|
horietako
bat da, ekonomia solidarioaren logikan dauden antolakunde eta eragileak estrategia konkretu baten inguruan artikulatzea bilatzen duena. Baina, are gehiago, merkatu soziala, ekonomia solidarioaren hazkunderako potentzial handiko estrategia ere bada.
|
|
|
Horrenbestez, ekonomia solidarioaren garrantzia eta emergentzia argi gelditzen da gaur egun. Izan ere, kapitalismoaren sorkuntzatik, horrek eragiten dituen desparekotasuneta bidegabekeria egoerei erantzuna ematen saiatu diren esperientziak egon dira. Eta XX. mendearen azken laurdenetik aurrera, ekonomia solidarioak
|
horietako
bat osatzen du. Beraz, kapitalismoaren historiarekiko errealitate berria osatzen duen arren, etengabeko hazkundea izan du sortu zenetik.
|
|
|
Pentsamendu sinbolikoa tradizionalki gizaki modernoekin lotuta egon den arren, gogoratu behar da guztiek ez dutela garatu, beste aurrekari batzuk ere garatzera iritsi direla, eta horren adibide neandertalak ditugu. Portaera aldaketa
|
horiek
batez ere Erdi Paleolitotik Goi Paleolitorako bidean zalantzazko zenbait alderdi erakusten dituzte. Beraz, erregistro arkeologikoan pentsamendu modernoari hasiera ematen dioten prozesu espezifikoak bilatu behar dira, neandertalen kasuan, adibidez, ehorzketetan edota erabilitako industrian aurkitu dira (ibid.:
|
|
|
Ikus horren berri jada aipatua dugun" Exploracion de nueve dolmenes del Aralar guipuzcoano" artikuluan. Eta bederatzi dolmen
|
horietariko
bat da hemen orain aipaturikoa.
|
|
|
Euskarak balio instrumentala du Ele Pa eta Erd Ele tipologietako ikasleentzat. Euskara, gaztelania eta ingelesa hirurak dira beharrezkoak, eta
|
horietako
bat erabiltzeko hautua egingo dute testuinguru edo beharraren arabera. Ikasle batzuek atzerriko beste edozein hizkuntza bezala ikasi dute euskara, eta beraientzat ez dauka inolako balio erantsirik edo ez dute atxikimendu berezirik euskararekiko.
|
|
|
Ikasle batek euskaraz zein gaztelaniaz berdin moldatzen dela dio eta hiru ikaslek, ordea, gaztelaniaz mintzatzeko zailtasuna dutela onartu dute.
|
Horietako
batek azpimarratu du gaztelaniaz ez egiteagatik nahiago duela isilik egon.
|
|
|
Beste biek diote batuaz aritzeko nahikoa gaitasun dutela.
|
Horietako
batek zehaztu du erraztasuna bai, baina ez dela eroso sentitzen.
|
|
|
Baina, aldi berean, ikasturtean zehar euskara gaitasunean egindako hobekuntza eta euskara gehiagotan erabiltzeko egindako esfortzua ere aitortzen zaie; halaber, balio handia ematen diote egiten duten esfortzuari, daukaten hizkuntza testuingurua eta hurbileko sarean duten euskaldunen dentsitatea ez baita batere lagungarri. Emaitza
|
horiek
bat datoz EAEko hiru lurraldeetako euskal hiztunek euskaraz egiteko duten erraztasunarekin (Eusko Jaurlaritza, 2019); izan ere, Erd Ele taldeko ikasleak euskal hiztunen dentsitatea apala den gune soziolinguistikoetatik datoz eta etxeko giroa eta harreman sare hurbila gaztelaniaz izan ohi da.
|
|
2022
|
|
|
Laneko sormena eta berrikuntza gauzak egiteko modu berriak eta hobetuak garatu eta sartu nahi dituen prozesu, emaitza eta produktu gisa ulertzen da, eta banaka, taldeka, erakundeka edo maila
|
horietako
batean baino gehiagotan gerta daiteke, baina betiere analisi maila batean edo gehiagotan identifika daitezkeen onuren emaitza aldaezinarekin (Anderson, Potocnik eta Zhou, 2014: 1298).
|
|
|
" Ezkontideak ados jar daitezke ezkontza harremanaren amaieraren hasierari buruz, kode honen xedapenekin bateraezinak ez diren eta haurren interesei kalterik egiten ez dieten baldintza edo baldintzekin. Akordio hori egiten bada, bi alderdiek edo
|
horietako
batek dibortziodemanda aurkeztuko diote auzitegiari, legeztatzeko baimena erantsita. Ahal den bitartean, auzitegiak adiskidetzeko ahalegina egingo du, eta, adiskidetzea ezinezkoa bada, dibortzio ziurtagiria eta horren legeztatzea baimenduko dira".
|
|
|
Aurrez aipaturikoak agerian utzi du irakasleen prestakuntzaren beharra, eta Euskal Herrian badira bide horretan lanean diharduten edota aritu diren zenbait elkarte.
|
Horietako
bat da Galtzagorri Elkartea, zeinak, besteren artean, Bularretik Mintzora egitasmoa jarri zuen martxan 2008an. Sortu zen une beretik helburutzat izan du 0 urte bitarteko haurren irakasleei, hezitzaileei eta gurasoei haien garapenean laguntzeko haur literaturako baliabideak eskaintzea, eta hala, haurrengan irakurketa ohiturak sustatzea.
|
|
|
Hainbat izan dira analisitik eratorritako emaitzak, eta
|
horietako
bat izan da, irakasleek literatura sistematizatu dutela, hau da, egunero eskaini diote eskolan denbora eta espazioa poesiari eta narrazioari. Modu horretan, literatura ikasleen egunerokoaren parte bihurtu dute, bai eta ikasle guztiei literaturarako sarbidea bermatu ere.
|
|
|
Hala ere, migranteek hautemandako estresaren eta disfuntzio sozialaren puntuazio txikiagoek adierazten dute haien egokitzapen psikologikoa euskal migranteak ez direnena baino hobea dela. Emaitza
|
horiek
bat egiten dute Europako herrialdeetan egindako aurreko azterlanetan lortutakoekin. Azterlan horiek migranteak eta beren herrialdean geratu ziren pertsonak alderatzen dituzte estresari, osasun mentalari (Elgorriaga et al., 2016; Glaesmer et al., 2009) eta ongizateari dagokienez (Erlinghagen, 2011; Neto eta Barros, 2007).
|
|
|
Baina erabilera ez dago edizioarekin lotuta, orokorrean, unibertsitateko ikasleek gutxi elikatzen eta editatzen baitute Wikipedia, euren kasa, behinik behin (Obregon & Gonzalez, 2020). Hainbat motibo aipatzen dira egile bi horiek egindako ikerketan, baina
|
horietako
batek dio ikasleek ez dutela horretarako euren burua gaituta ikusten, ez dutela ziurtasunik, inork ez dituelako halakoetarako prestatu. Beraz, bada Wikipedia erabiltzeko joera, baina ez, ordea, elikatzekoa.
|
|
|
Esan genezake puntu kritiko horretara heltzen ari garela eta, horren aurrean, erreakzioak sortzen ari direla gizartean.
|
Horietako
bat, dudarik gabe, lan astea 32 ordura murrizteko proposamena izango litzateke, zeina esperimentaziorako proiektu pilotu gisa identifika daitekeen.
|
|
2023
|
|
|
Hain zuzen ere, gazteen ikaskuntza politikoari buruzko gure azterlanak garapen feministarako espazio" ez probable" (O' Keefe 2013: IX)
|
horietako
batean jartzen du arreta, hau da, tradizioz emakumeen kaltetan genero harremanak birsortzea ezaugarri izan duen eremu patriarkal batean. Herentziak eta aldaketa politikoak bat egiten duten une historiko honetan, konfrontazio gutxiagoko jardunbideetaranzko trantsizio garaian, borroka feministarako aukerak eta agentzia feministak sortzeko baldintzak aztertuko ditugu azken hamarkadako ezkerreko euskal gazte mugimenduan.
|
|
|
Era berean, erakusten dute liskar errepertorio maskulinizatu batzuek, de facto, mugimenduok formalki sustatzen dituzten balio emantzipatzaileen kontra egin dezaketela. Emaitza
|
horiek
bat datoz beste toki batzuetako gune liskartsuetan egindako ikerketen ondorioekin (Montesinos Coleman eta Bassi, 2011; Rossdale, 2019). Baina, bestalde, gure analisiak aukera eman digu genero sistema eraldatzeko bidean mugimendu liskartsuetan eragin dezaketen zenbait faktore identifikatzeko ere, beste gune aktibista batzuk ikertzeko iradokitzaileak izan daitezkeenak.
|
|
|
Inprimategietan baliatu paperek toki horietako filigrana izaten zuten maiz, sorburuaren berri ematen zutenak. Filigrana
|
horietako
batek, hala Gipuzkoako nola Iruñeko paperetan ageri denak, Zuberoako Antonio Cassouren zigilua darama (XVIII. mendearen hondarrean). Frantziako Perigord, Angoumois eta Herbehereak aipatu dira Gipuzkoaren paper hornitzaileen artean (Fdez. de Casadevante Roman^, 2015:
|
|
|
Orobat inportantea da Epai Botereak GEBE batera jotzen duten herritarrei kautelazko tutoretzaren bidez ematen dien babesa. Araudi berriak kautelazko neurri bat eskatzeko ahalmena aintzatesten dio, dagokion kautelazko prozesu judizialean, GEBE bat hasi duela frogatzen duenari edo
|
horietako
baten parte dela esaten duenari (PZLren 722 art.). Berme hori edozein judizioz kanpoko teknikari aplikatzen zaio, baita atzerrian egiten ari direnei ere, betiere kasuan kasuko nazioarteko tratatu edo Europar Batasuneko arauekin bat. Edozein kasutan, PZLren 721 artikuluen bitartean jasotzen den kautelazko prozesu zibilaren araudia aplikatu da, kautelazko babesa, orokorrean, eta kautelazko neurri zehatza, eskatzeko orduan.
|
|
|
Araudi berriak, judizio aurreko entzunaldiaren ondoren eta epaiketaren egintzaren aurretik, GEBE batera jotzeko aukera aurreikusten du, epaileari alderdiei teknika
|
horietariko
batera deribatzeko gaitasuna aintzatetsiz, oinarriz akordio bat lortzeko aukera badela uste duenean. Horretarako, alderdi bien adostasuna behar da, epaileak ahozkoa izan daitekeen probidentzia bat emanez.
|
|
|
Berak asmatu zuen ate anitzeko auzitegia (multidoor court house), gatazkak ebazteko hainbat prozeduraz (ateak) osatua (jurisdikzioa bera eta ADR teknikak). ...eta beharrizanen arabera, egokiena iruditzan zaiona aukera dezan17 Guretzat guztiz inspiragarri den ideia horren bidean, egun, AEBn ohikoa da jurisdikzioaren eremuan ADR teknikak erabiltzea, bai alderdiek adosten dituztelako beren borondatearen autonomiaren egikaritzan18, bai legebiltzarren edo gobernuaren xedapen batek hala derrigortzen duelako19 Posible da baita ere epaile batek agintzea teknika
|
horietakoren
bat erabiltzea20 Argi gera bedi, azken bi kasuetan derrigorrezkoa dela akordio bat lortzen ahalegintzea, ez hura lortzea.
|
|
|
Beste alde batetik, aipatu beharra dago EAEko ikasle kopurua aztertzeko orduan hainbat hutsune topa ditzakegula, hainbat faktoreren eraginez.
|
Horietako
bat eskola uzte goiztiarra edo eskola porrotarena izango litzateke. Izan ere, honakoa kontuan izaten ez badugu, ohartuko gara datuetan hutsuneak topatuko ditugula; hala ere, esan behar da posible dela datuen —eta horien arteko koordinazioaren— falta kasuala ez izatea, eta instituzioen partetik intentzionalitatea existitzea, emaitzak zuritzera begira.
|