|
2023
|
|
|
Modu horretara, esan daiteke Tributu administrazioak duen eskubidea, egiaztapenak eta ikerketak egiteko eskubidea, ez dela preskribatzen (eta iraungitzen, Bizkaian), eskubide hori beste eskubide baten mendekoa izan litzatekeela dirudien arren, kasuan kasuko likidazioaren bidez tributu zorra zehazteko eskubidearen mendekoa, alegia; eta ondorioz, lau urteren buruan preskribatu litzatekeela (edo bost urte, Araban). Beste hitzekin esateko, zorra behar bezala likidatzeko aurretiaz zor hori egiaztatu eta ikertu behar da; horrenbestez, ahal
|
horietako
baten preskripzioa beste ahalekin lotuta egon litzateke. Laugarren urtetik aurrera (edo bost urtetik aurrera, Araban), Administrazioak ezin badu tributu zorra likidatu, delitu fiskala salatu ezik, orduan lituzke zor hori zehazteko egitateak egiaztatu eta ikertu.
|
|
|
Printzipio
|
horietarik
bat da zehapen prozedura modu bananduan eta lokabean izapidetu behar dela eta horrela jaso izan da Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 213 artikuluan eta Bizkaiko TFAOren 215 artikuluan. Horrek argi erakusten digu bi prozedura daudela:
|
|
|
73 Akats
|
horiek
bat datoz, etorri ere, APApELren 47 artikuluak ezarritakoekin, administrazio egintza gehienentzat. dira bereizten eskubideak adierazten dituen egintza eta norbanakoentzat mesedegarri ez den egintza, Administrazio zuzenbidean gertatu aldera; eta, azkenik, tramite egintzak ere aurkara daitezke, hots, ez da behin betiko egintza eman arte itxaron behar. Egintzaren deuseztasun kari guztiak ezin dira erabili Administrazioaren ofiziozko berrikuspenean, ezpada TFAOek (edo Legeak) berariaz zehazturiko kari horiek bakarrik, zerrenda itxia baita.
|
|
|
Erregela berezi bezala, aurreko ekitaldian egindako eragiketen zenbatekoa 10 milioi euro baino handiagoa denean, subjektu pasiboek, egoitza fiskala edonon dutela ere, foru aldundiei, Estatuko Administrazioari edo bi Administrazio horiei aurkeztuko eta ordainduko diete tributua, ekitaldi horretan lurralde
|
horietako
batean edo bestean egindako eragiketen zenbatekoaren proportzioan. Esaterako, demagun enpresaren egoitza Lemoan
|
|
|
Zenbait autorek joera ezkorra agertu izan dute Administrazioak artikulu horren abusuzko erabilpena egin dezakeelako, zergadunek zergak aurrezteko izan ditzaketen aukerak zapuzteko. Gero azalduko dugun moduan, zenbait kasutan tributu legeak berak eskaintzen ditu aukera bat baino gehiago helburu berbera lortzeko, eta,
|
horietarik
bat aukeratzean, ez da simulazioa gauzatzen. Halakoetan, ez litzateke zentzuzkoa izango Administrazioak simulazioa egon dela adieraztea.
|
|
|
Gaur egun, alabaina, Estatuko zerga askotan ahalmen
|
horietako
bat edo batzuk laga dira tasak eta kontribuzio bereziak, zergekin batera tributuen kategoria osatzen dutenak, tributu propioak dira beti, eta honela saika ditzakegu: a) Tributu batzuetan Estatuak laga ditu araugintza ahalmen batzuk eta tributuen gaineko kudeaketaeta bilketa ahalmen guztiak:
|
|
|
Bestalde, ekoizpen inguruabarrak LELTBren 16.1 artikuluan jarraitutasunik gabeko lan kontratu finkoak egiteko zein kasu ezarri eta kasu
|
horiekin
bat ez etortzea kontratuan inguruabar horien aldi baterako izaera justifikatzearen araberakoa da. Are gehiago, ondore horietarako, hitzarmen kolektibo batzuek zehaztu dute noiz ulertuko den sasoikako lanak edo denboraldien arabera zein ekoizpen jarduera izan eta jardueroi lotutako lanak daudela edo horrelako lanak izan ez arren, aldizka eta ziurtasunez, data zehatzetan edo zehaztugabeetan, betearaziko diren lanak.
|
|
|
(c) Enpresaburua, enpresako langileak edo
|
horietako
batekin bizi diren ahaideak iraintzea edo horiei eraso fisikoak egitea.
|
|
|
LELTBren 55 artikuluarekin bat etorriz, deuseza izango da Konstituzioan edo legean zein bereizkeria arrazoi debekatu eta
|
horietako
bat xedetzat duen kaleratzea, edo langilearen oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak urratuz egiten den kaleratzea. Halaber, kaleratze kolektiboa deuseza dela adieraziko da, enpresaburuak JSALren 124.11 artikuluko forma betekizunak gauzatzen ez dituenean.
|
|
|
Probintzia berean, edo udalerri mugakideetan, 50 langileraino heltzen ez diren bi lantoki edo gehiagoko enpresan, baterako enpresa batzordea eratuko da, baldin eta lantoki
|
horiek
batera kopuru horretaraino heltzen badira.
|
|
|
Lan agintaritzak kontsultaldia eragingarria izatea zainduko du, eta, horretarako, hala denean, oharrak eta gomendioak eman diezazkieke alderdiei; ohar eta gomendio horiek ez dute inola ere prozedura geldiarazi edo etengo. Lan agintaritzak bi alderdiei emango dizkie halako ohar edo gomendioak jaso dituzten idatziak, nahiz eta
|
horietako
bati bakarrik zuzendu beharrekoak izan. Enpresaburuak, kontsultaldia amaitu baino lehenago, idatziz erantzun dio lan agintaritzari, azken horrek egin dizkion ohar edo gomendioen inguruan.
|
|
|
Estatuko jaiegun
|
horiek
bat egiten badute igandearekin, jaieguna hurrengo astelehenera alda daiteke.
|
|
|
Errege dekretu horretan arautu gabeko aldeetan, aintzat hartu behar dira LELTB eta gainerako lege arau orokorrak, baldin eta
|
horiek
bat badatoz lan harreman berezi hauen izaerarekin.
|
|
|
Errege dekretu horrek arautu gabeko aldeetan, aintzat hartu behar dira LELTB eta aplikazio orokorreko gainerako lan arauak, baldin eta
|
horiek
bat badatoz arte eszenikoetan, ikus entzunezko arteetan edo musika arteetan euren jarduera gauzatzen duten artisten eta jarduera artistikoa bideratzeko zein jarduera tekniko edo laguntza izaerakoak izan beharrezkoak eta halakoak gauzatzen dituzten pertsonen lan harreman berezien izaerarekin.
|
|
|
Urteko oporrak egutegiko 30 egunekoak izango dira. Opor horiek bi aldi edo gehiagotan zatitu ahal izango dira, baina
|
horietako
bat izan da, gutxienez, egutegiko 15 egunekoa eta jarraikakoa. Oporraldia edo oporraldiak alderdien artean akordatuko dira.
|
|
|
Modu horretara, proportzionaltasuna izan dadin, beharrezkoa da langileak eta, hala denean, horien ordezkariak, bideokamerak jarri aurretik, gauzatuko den zaintzaren edo kontrolaren izaeraz eta norainokoaz argiro informatzea. ...irudi eta soinu horiek hartzeko denbora eta esparruak behar bezala mugatuz, bai eta, gerogarrenean, horiek ikusi edo entzungo dituzten pertsonak ere; enpresaburuak arrazoi legitimoak alegatzea bideozaintza eta horren norainokoa justifikatzeko; enpresaburuak justifikatzea beraren helburua lortzeko hain inbaditzailea ez den beste biderik ez dagoela; eta hartu diren irudi edota soinuak zein izan eta
|
horiek
bat etortzea enpresaburuak erdietsi nahi dituen helburuekin.
|
|
|
Ezaugarri horiei gehitu behar zaie jurisprudentziak egindako ekarpena; izan ere, jurisprudentziaren arabera, lan kontratuaren bidez egindako lana pertsonala izan behar da. Azken buruan, ezaugarri
|
horiek
bat datoz lan zuzenbidearen ezaugarriekin.
|
|
|
Artikulu
|
horiekin
bat etorriz, negoziazioa sustatzen duen langile ordezkaritzak, edo enpresaburu ordezkaritzak, beste alderdiari komunikatu behar dio hori. Bada, komunikazio hori idatziz egin da, eta horretan zehatz mehatz jaso dira ordezkaritzak duen legitimazioa, hitzarmenaren esparruak eta negoziazioaren gaiak.
|
|
|
★ Kontratu geldiarazpenak, kontratu eteteak eta eszedentziak: zenbait kasutan, lan kontratuari eusten zaio, nahiz eta ez gauzatu bere objektu diren bi betebeharrak, oinarrizkoak eta elkarrekikoak direnak, edo
|
horietako
bat. Bada, legearen arabera justifikatutako geldiarazpenen bidez langileari baimentzen zaio lanean absente izatea eta ordainsariak jasotzen jarraitzea (37 artikulua).
|
|
|
Hala ere, kontrata eta azpikontratek berme batzuk izan behar dituzte, kontratariek eta azpikontratariek euren langileei begira izan ditzaketen ondore negatiboak ezabatzeko. Berme
|
horiek
batez ere LELTBren 42 artikuluan jaso dira. Era berean, LAZLTBk (ikusi 7.11, 22.12, 23.2, 42.3 artikuluak), JSALk eta GSLOTBk (ikusi 168 artikulua) babes neurriak ezarri dituzte langile horiei begira.
|
|
|
Printzipio horiek gidatuko dituzte Administrazioen arteko harremanak, baina
|
horien artean
batek indar handia dauka: leialtasun printzipioa.
|
|
|
Baina bigarren paragrafoan ezarritakoa ere kontuan izan behar dugu. EKren 133.2 artikuluak toki erakundeei ahalmena ematen die Legearen eta Konstituzioarekin batera,
|
horiekin
bat datozen tributuak ezartzeko eta eskatzeko. Arazoa da toki erakundeek ez dutela lege lerruneko arauak emateko ahalmenik eta horrek, Ballesteros Fernandez adierazten duen moduan, bigarren mailako ogasunetan bihurtzen ditu182 Ildo horretatik, EKren 142 artikuluak aipatzen dituen baliabideekin bat egiten da, baina baliabideak lortzeko aukerak ere kontrolpean geldituko dira.
|
|
|
Toki administrazioak egoera
|
horietariko
batean egonez gero, neurri hertsatzaileen mekanismoa martxan jarriko da eta horien esparruan neurri nagusia536 xedatze ezaren akordioa izango da. Horietako ez betetze bat gertatzen denean, bi dira hartu ahal diren erabakiak:
|
|
|
Hori bai, organoak eta euren funtzio generikoak bakarrik aipatuko ditugu. Tesi honen muinak kontrol
|
horietatik
bat bakarrik jorratzea da, baina bestelako kontrolak daudela adierazi behar da kontrol guztiak tokiko finantza autonomiaren muga izan daitezkeelako. Hori horrela, kontrolen artean hurrengo eskema jorratuko dugu hemen.
|
|
|
NGFak arautzen dituen 128/ 2018 Errege Dekretua eta Barneko Kontrolerako 424/ 2017 Errege Dekretua. Lehenengoak, zehazten ditu zeintzuk funtzio betetzen dituzten kontu hartzaileek413 eta bigarrena funtzio
|
horietako
bat, kontrola alegia, definitzen du.
|
|
|
Gai honen inguruan 2008ko azaroaren 20ko Epaiak honakoa adierazten du 6 oinarri juridikoan: " Finantza saneamenduko plan bat egitea, hainbat kapitulutako gastua murrizteko neurriak, zorrak kitatzeko eta ordaintzeko jarduerak, zergak kudeatzeko neurriak eta abar barne hartuta, Udalbatzak diruzaintzako gerakin negatiboa duen aurrekontua likidatu ondoren egiten duen lehenengo bilkuran aurkeztutakoa, bat dator neurri
|
horien
baterako interpretazioarekin, are gehiago gastuaren murrizketa sartzen duelako lehenik eta behin. Lehen aipatutako legeeta erregelamendu arauen arabera jokatu izana dakar" 449.
|