|
2002
|
|
|
Garuneko anomalia biokimikoak eta desberdintasun anatomikoak ere hauteman dira, eta nabariagoak dira New Yorkeko Unibertsitatean berriki egindako azterketa zientifiko batean. Lan horrek erakutsi duenez, sindrome
|
hori
duten haurrek bolumen zerebral txikiagoa dute. Ondorioa garrantzitsua da, lan hori egin arte uste baitzen hiperaktiboek psikoestimulatzaileekin hartzen duten tratamenduagatik azal zitekeela bolumen desberdintasun hori.
|
|
2003
|
|
|
Haur horien garapen mentala, berriz, normala da, batez beste 14 urte baino gutxiago irauten baitute. Gaixotasun hori izateko probabilitatea urriagoa bada ere, lau milioi arteko kasu bat besterik ez da, gaixotasun
|
hori
duen haurra ohikoa baino 5 aldiz azkarrago zahartzen da. Aurkikuntza hori bihar “Science” aldizkarian argitaratuko da.
|
|
2006
|
|
|
Sanfilippo A MPS iii.aren nahasterik larriena da, eta heparinn N sulfatasa entzimaren absentziak edo alterazioak eragiten du. Sindrome
|
hori
duten haurrek dute biziraupen tasarik txikiena MPS iii.a duten guztien artean. MPS iv.a, edo Morquioren sindromea, 200 mila jaiotzatik batean gerta daitekeela uste da.
|
|
2007
|
|
|
Irudia: Tom Rowan Gaur, azaroak 14, Diabetesaren Nazioarteko Eguna ospatuko da, intsulina injekzioak behar dituen gaixotasun kroniko
|
hori
duten haur eta nerabeei begira. Jardunaldi honek mezu irmo bat ematen du:
|
|
2008
|
|
|
Dieta zetogenikoak, gantzetan aberatsa, karbohidrato gutxikoa eta proteinetan kontrolatua, epilepsia duten haurren konbultsioen kopurua murrizten laguntzen du, medikazioari ondo erantzuten ez diotenak. Terapia dietetiko hori 20ko hamarkadaz geroztik erabiltzen zen kasu horietan, baina “Lancet Neurology” aldizkarian berriki argitaratu den azterlanak haren balioa indartzen du, eta gaixotasun
|
hori
duten haurrengan haren erabilera segurua eta eraginkorra dela berresten du. Ebidentzia zientifiko sendoak Ikerketak ondorioztatu duenez, dieta zetogenikoa jaso zuten haurren konbultsio krisiak nabarmen jaitsi ziren kontrol taldearekin (dietarik gabe) alderatuta, non krisi horiek handitu egin baitziren.
|
|
|
Zergatik? Gaixotasun
|
hori
duen haur jaioberriari ez zaio ezer nabaritzen, besterik gabe ezin da jakin feniltzetonurikoa izango dela, eta ez bada ezer egiten, handik denbora gutxira gaixotasun hori pairatzen hasiko da. Haurrari ez bazaio dieta berezi bat ematen, gaixotasunak ez du atzerantz egingo, atzerapen mentala garatzen hasiko da eta handik denbora batera haurra hil egingo da.
|
|
2009
|
|
|
Gaixotasun hori hereditarioa da, 1.500 bat gaixo ditu eta milioi bat eramaile baino gehiago ditu Espainian. Gaixotasun genetiko
|
hori
duen haur baten larruazaleko zelulen bidez, hezur muinaren neurona motorrei eraso egiten diena, adituek neurona motorrak garatu zituzten, akats genetiko berekin. Nature aldizkarian argitaratu den birsorkuntza horri esker, nerbio zelulen heriotza ikusi ahal izan da.
|
|
|
Gaixotasunaren agerpen larriena (Werdnig Hoffman ere deitzen zaio) hilgarria da txikitatik. Gaitz
|
hori
duten haurrek lehen sei hilabeteetan garatzen jarraitzen dute, eta, gero, pixkanaka, muskulu ahultasuna eta mugimen kontrola galtzen hasten dira. Gaixotasunaren bertsio ahulena bizi itxaropen luzeagoarekin bateragarria da.
|
|
|
Autismoa desordenatzat hartzen da portaeraren garapenean, 1.000 haurretik bosti eragiten baitie, gehienetan gizonei. Gaixotasun
|
hori
duten haurrek, besteak beste, harreman sozial eta afektiboetarako eta komunikazio arazoetarako gaitasun eskasa dute. “The Guardian” egunkarian ezagututako ikerketa britainiarrean, eragindako 235 haurren jarraipena egin zen zortzi urte bete arte.
|
|
|
Kordobako Reina Sofia Ospitaleko Dermatologia Zerbitzuko buru José Carlos Morenok adierazi zuenez, psoriasiaren aurkako gaur egungo tratamenduak, bitaminaren kortikoide eta antzekoetan oinarrituak, ez zeuden “albo ondorioetatik salbuetsita”. Hala ere, “Enbrel” ek “bizi kalitatean aldaketa nabarmena” eragiten die patologia
|
hori
duten haurrei, eta, gainera, gaixotasuna hobeto tratatzen du. Gai aktibo hori baimenduta dago, halaber, psoriasia plaka ertain eta larrian tratatzeko helduengan, espondilitis ankilosatzailea, artritis psoriasikoa, artritis erreumatoidea ertainetik larrira helduengan eta gazteen artritis idiopatikoa haurrengan.
|
|
2010
|
|
|
Sindrome
|
hori
duten haurrek arrisku handiagoa dute arnas birus sintzitialak eragindako infekzio larri bat harrapatzeko
|
|
2011
|
|
|
Horregatik, gero eta ugariagoak dira erakundeetako kideek osatutako laguntza taldeak. Down Españak, Mapfre Fundazioarekin lankidetzan, web orri berri bat jarri du abian, “ezgaitasun
|
hori
duten haurren gurasoen kezkei erantzun integrala emateko”, zehaztu du. Mihijodown.com ek zalantzak argitzeko eta galduta sentitzen direnak lasaitzeko diseinatu du, semeak Down en sindromea izango duela jakinarazten dietenean.
|
|
2012
|
|
|
Gaixotasun neurologiko hori sodio kanalak erregulatzen dituen genearen mutazioak eragiten du, eta haren adierazpiderik ohikoena konbultsio erasoak dira, urte bete aurretik sukarrarekin lotuta edo ez agertzen hasten direnak. Artikulu honetan, tratamendu medikoarekiko erresistentea den nahaste horren ezaugarriak deskribatzen dira, baita gaixotasun
|
hori
duten haurrekin jarraitzen den terapia eta espezialistek gaixoentzat gomendatzen duten dieta ere.
|
|
2013
|
|
|
Zenbaki eta izen
|
hori
duen haurrak zutik jarri behar du, bere lekua lehen zutik zegoenari utzi, globoari azkar gorantz eragin airean jarrai dezan eta, aldi berean, beste norbaiten izena edo zenbakia esan.
|
|
|
Hori dela eta, denborarik edo ezagutzarik ez dutenean, batzuek irakasle partikular bat kontratatzea edo haren semea akademia bat izatea aukeratzen dute. Horrek esan nahi du zerbitzu horiek ordaindu ezin dituzten gurasoek beti bilatu behar dituztela aukerak, hala nola klase partikularrak, eta beren seme alabak desabantailan egotea aukera
|
hori
duten haurren aldean. «Guraso askok ez dute, ez hezkuntza mailarik, ez dirurik, laguntza horiek ordaintzeko», adierazi du CEAPAk.
|
|
2014
|
|
|
Estimuluak gutxitzeak larriagotu egiten du AGNHa dutenen arreta arazoa. Nahaste
|
hori
duten haur eta nerabeek kolorezko materialarekin egiten badituzte ariketak, hutsegite gutxiago egiten dituzte (Barkley, 1995). Egiten ari diren lan bati estimulazioa eransten zaionean, AGNHa dutenen arreta maila igo egiten da.
|
|
|
Haurraren gaixotasun jaiotzatiko bat da. Nahaste
|
hori
duten haur jaioberriak txikiak eta hipotonikoak izaten dira, eta bularra xurgatzea kostatzen zaie. Lehen urtean elikadura arazoak izaten dituzte, baina bigarren urtetik aurrera gizentzen hasten dira, apetitu aseezina sentitzen baitute.
|
|
2016
|
|
|
Gela osoa jostagailuz betea izanen da. Parte bat 9 ilabete eta 5 urte arte
|
hortan
duten haurrentzat izanen da eta bertzea 6 urtez goiti dutenentzat. Hantuzko joko ainitz izanen dira, gaztelu xarmatuak batzuentzat eta sorgin guneak bertzentzat.
|
|
2017
|
|
|
Artikulu honek oin lauaren kontra neurriak noiz hartu behar diren, oin plano lauak zein diren eta behar denean nola tratatzen den azaltzen du. Oinaldean ezaugarri
|
hori
duten haurrentzako gomendio orokor batzuk ere aipatzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Zurrunga, gorriuneak, erresumina… Udan maizago ikusten dira arazo
|
hori
duten haurrak urteko beste une batzuetan baino. Orain, osasun zentroetan, ohikoa da azalean zurrunga txikiak dituzten haurrak eta lesio dermatologikoak aurkitzea, minutu batzuk edo ordu batzuk irauten dutenak, nahiz eta kasu batzuetan egun batzuk iraun dezaketen.
|
|
2020
|
|
|
–Leandra,
|
hori
dun haur baten eraikuntzan beharrezkoena, alegia, samurtasuna, laztantasuna. Haurrak egiten duenaz mintzaraziz, sotilki baloratuz.
|
|
2021
|
|
|
Horiek guztiak, tradizionalki helduen gaixotasuntzat jotzen direnak. “Obesitatea dela eta, gaitz
|
hori
duten haurrek 30 urte dituzte beren osasun baskularrean”, adierazi dute fundazio horretatik. Organismoarentzat oso garrantzitsua da, eta arazo kardiobaskularrak izateko eta beste parametro batzuk (glukosa, kolesterol totala eta triglizeridoak) areagotzeko arriskua areagotzen du.
|
|
2022
|
|
|
1 motako diabetesa Ohikoagoa da haur eta gazteen artean, lehenengo unetik prestakuntza behar duen patologia da. . Hori dela eta, gaixotasun
|
hori
duten haurrek diabetes hezkuntza egokia jasotzen dute, beren kudeaketan autonomoak izan daitezen, eta kontrolpean diabetesa izatea beste mugarik gabe bizi ahal izateko.
|
|
|
Gainera, nabarmendu dute beste hizkuntza batzuetan egiten duten eskaintza ere gero eta handiagoa dela: Business and Economics gradu bikoitza ingelesez ematen dute; Lehen Hezkuntzako irakasle izateko ikasketak eredu hirueledunean egin litezke Gasteizen eta Bilbon; eta Bilbon aukera
|
hori
dute Haur Hezkuntzako irakasle izateko graduan ere. Gainera, unibertsitatearen esanetan, «gradu gehienek» ingelesezko irakasgaiak dauzkate —800 baino gehiago dira—, eta beste hizkuntza batzuetan ere ematen dituzte 180 irakasgai inguru.
|