|
2001
|
|
|
El País Vasco II. motako diabetesa. Ez dira aurreko paragrafoan azaldutako sintomak agertzen, eta horregatik sumatzen da
|
hori
pairatzen duten pertsonen kopurua baino gehiago ez dela diagnostikatu. Horietan, sintomak ez dira hain zehatzak, eta ez dira hain argiak; izan ere, diabetearen jatorria ez da intsulinarik ez egotea, baizik eta intsulina gutxiegi izatea edo gozatzea.
|
|
|
bikote eta kezka burges euskaldun jatorrak zituzten pertsonaiak sortzen nituen garai batean, baina exilioak aldatu ninduen eta gaur egun Lili Marlenen bulardi beltza baino ez daukat eredu. Nonbait bi edo trisexuala izan behar duket eta izkiriatzen dudanak hautatu ezineko kinka
|
hori
pairatzen du segur aski.
|
|
2002
|
|
|
Hori dela eta, 15 urte bitarteko gizonak izaten dira kalteturik gehienak, eta hilabete beroetan izaten dute oinetakoen ohitura hori. Asko dira infekzio
|
hori
pairatzen dutenak. Hain zuzen ere, Mayo de Estadio Batuen Klinikak egindako azterketa batek erakusten du biztanleriaren %70ek bere bizitzan behin «atleta oina» izateko asmoa duela.
|
|
2004
|
|
|
Kaltetuek batez beste bederatzi urte daramatzate gaitz
|
hori
pairatzen
|
|
2005
|
|
|
Mapfre Fundazioaren azterlan baten arabera, herritarren herena gidatzeko beldur da.' Karneta duten pertsonen %18k beldurra dute, eta horrek garraio publikoa erabiltzera edo ibilgailua gidatuko dien norbait bilatzera behartzen ditu. Amaxofobiak bidaiatzeko modu desberdinei eragiten dien mugimenduarekin lotutako fobiekin du zerikusia (hegan egiteko beldurra, gidatzeko beldurra…), eta horrek muga handia dakar trauma
|
hori
pairatzen duten pertsonen eguneroko bizitzan. Sentsazioak antsietatea, larritasuna, bidaiaren aurreko eta ondorengo amesgaiztoak, eskuetako izerdia, dardara, ideia negatiboak, irrazionalak, istripuak ikustea… dira.
|
|
2006
|
|
|
Horrek sortaraziko dion frustrazioa ezin saihestuzkoa bada ere,
|
hori
pairatzen eta, areago, horrekin bizitzen ikasi du, arauak direlako segurantzia emango diotenak eta irizpide sendoan sinestea irakatsiko diotenak.
|
|
|
Zauri kronikoak, hala nola presio bidezko ultzerak, osasun arazo ez lehentasunezkoak izan dira beti, baina gaitz
|
hori
pairatzen duenarentzat eta bere ingurune hurbilenarentzat zoritxar larria da, bere osasun eta bizi kalitateari eragiten diona. Duela oso gutxi arte ez ziren osasun laguntzaren ondorio kaltegarritzat hartzen.
|
|
2007
|
|
|
Behar bezala baloratu ondoren Gernu inkontinentziak eragin fisiko, psikiko eta sozial handia du ukitutakoarengan, eta, zeharka, senide eta zaintzaileengan, haien bizi kalitatean eraginez. Era berean, arazo
|
hori
pairatzen duten emakume askok ez diote medikuari lotsagatik kontsultatzen. Inkontinentzia duten emakumeen herenak bakarrik bilatzen du laguntza profesionala, eta, beraz, ezkutuko arazo gisa egoten da maiz.
|
|
2008
|
|
|
Mekanismo hori ulertu ahal izateko, kontuan izan behar dugu legeak zerga egitatearen egileari tributua edonori jasanarazteko eskubidea ematen diola, eta kontsumitzaileari, aldiz, jasanarazpen
|
hori
pairatzeko eginbeharra ezarri diola. Zerga horien legeek adierazi dutenez, jasanarazpenaren azken helburua da kontsumoaren bidez agerturiko ekonomi ahalbidearen titularra kargatzea.
|
|
|
Normala da, beraz, hegoaldekoon artean gutxienez aspaldiko hogeita sei urteotako ofizialtasunari esker, gero eta sentitzenago dugun normalizazio eta homologazio premia bera haietako askok oraindik ez ikustea. Horregatik ez zait pisuzkoa iruditzen oraino egoera eznormal
|
hori
pairatzen dutenen erabilera ez homologatua Hegoaldekooi eredugarritzat aurkeztu nahi izatea. Zer pentsa eman luke, bestalde, Iparraldeko idazle klasiko zahar zein berrien berredi zio gehienak non eta Hegoaldean argitaratzeak, Etxepare bienak barne.
|
|
|
Igo berriari ezin zaio babak eltzetik ateratzeko eskatu. Ez dauka presio
|
hori
pairatu beharrik. Gurea da ardura hori.
|
|
|
Zergatik? Gaixotasun hori duen haur jaioberriari ez zaio ezer nabaritzen, besterik gabe ezin da jakin feniltzetonurikoa izango dela, eta ez bada ezer egiten, handik denbora gutxira gaixotasun
|
hori
pairatzen hasiko da. Haurrari ez bazaio dieta berezi bat ematen, gaixotasunak ez du atzerantz egingo, atzerapen mentala garatzen hasiko da eta handik denbora batera haurra hil egingo da.
|
|
2009
|
|
|
Herriaren aldarrikapenak eta beldurrak agerikoak dira. Xavi eta Rosana haurrek egoera
|
hori
pairatu zuten, bizitza osorako eraman zuten sufrikarioa.
|
|
|
Bestalde, Fibromialgiaren Nazioarteko Eguna dela eta, Eman Eskua elkarteak ekitaldi bat egingo du gaur Bilbon (12:00) eta, horrez gain, Areatzako zubian izango dira (11:00etatik 18:00etara) gaitzaren inguruko informazioa zabaltzeko eta gaixotasun
|
hori
pairatzen dutenei elkartasuna helarazteko.
|
|
|
Haurren desnutrizioak, txikienen osasunari kalte larria eragiteaz gain, haien garapena inhibitzeaz eta bost urtetik beherakoen heriotza arriskua areagotzeaz gain, eragin ekonomiko handia du egoera
|
hori
pairatzen duten herrialdeentzat; esaterako, Bolivia, Elikagaien Mundu Programak (IEP), Latinoamerikarako Batzorde Ekonomikoak eta Karibeko Osasun Ministerioak (CEPAL) egindako txosten bat. “El coste del hambrea en Bolivia:
|
|
|
Orokorrean Vietnamgo gerrako azterketak adierazi zuen parte hartzaileen %30ek gaixotasun
|
hori
pairatu zutela eta beste %25ek sintoma ugariak zituztela. Trauma sintomak filogenetikoki adaptatiboak dira hasieran, hau da, lagungarriak dira arriskuak arin aurkitzeko eta saihesteko; beraz, bizitzari eusteko.
|
|
|
Zehazki, Herrizaingo Sailaren barruan dagoen Genero Indarkeriaren Biktimen Laguntzarako Zuzendaritzak emango du diru laguntza hori, Mariola Serrano arduradunak atzo azaldu zuenez. . Indarkeria misogino hau terrorismo mota bat dela ulertzen dugu, beraz,
|
hori
pairatzen duten emakumeentzat arreta instituzional berdina bultzatu nahi dugu?, azaldu zuen. Diru laguntzak, egonkorrak eta urterokoak?
|
|
2010
|
|
|
Gainera, apenas dute gatzik jakiek. Sodio gutxiko elikagaiak izan behar dute, osteoporosi arriskuak saihesteko, grabitate gabezian astronautek gaitz
|
hori
pairatzeko joera handiagoa baitute.
|
|
|
Prozesuak bakarrik du zentzua, honetan, kontrako posizioetan (posizioen bikoiztasun edo dualitate printzipioa), gutxienez bi alderdi prozesal jarduten badira: posizio bat (aktiboa) uzia jartzen duen pertsonak edo pertsonek osatzen dute (demandatzaileak edo auzi jartzaileak) eta bestea (pasiboa), uzi
|
hori
pairatu behar duenak, eskaeraren pairatzaileak, alegia (demandatua edo auzi pairatzailea). go egotea. Dena den, posizio bakoitzean alderdi bakar bat zein gehiago egon, guz Baliteke bi posizioetan edo horietako batean alderdi edo pertsona bat baino gehiatiek dute prozesuan zehar entzunak izateko eskubidea, hau da, denek dute beren eskubidea defendatzeko alegazioak egiteko eskubidea182 Logikoki, horretarako, kontrako alderdiak alegatutako egitatezko eta zuzenbidezko elementuak ezagutu behar dituzte.
|
|
|
UGT sindikatuak Katalunian egindako ikerketa baten arabera, erkidego horretan pentsio bat jasotzen dutenen erdiak pobreziaren mugaren azpitik daude (El País, 2006/2/23). Pentsa dezakegunez, erkidego horretako datuak beste batzuetara estrapola ditzakegu eta egoera
|
hori
pairatzen dutenen artean emakumeen portzentajea handia izango da. Zentzu horretan, ezin dugu ahaztu senarraren heriotza familia horren diru sarreren% 44ko murrizketara ailegatu daitekeela (La Vanguardia, 2006/1/27).
|
|
|
Memoriaren barruan aterbetzen diren oroitzapenak, gelditu gabe eta tai gabe, hurbiltzen ari zaigun heriotzaren etorreraz mintzo zaizkigu. Saihestezina dela jakinik ere, abisu temati setoso
|
hori
pairatu beharra ez zait gogoko, eta horren aurrean geratzen den aukera bakarra oroitzapenak zildaiz bozatzea, memoria ito, morfinatzea eta horretarako isiltasuna, lainoa, mozkorra, orgasmoa, musika...
|
|
2011
|
|
|
Gazteen artean arazo
|
hori
pairatzen dutenen artean, adibidez, askoz gehiago dira emakumeak (gizonak halako bost); adinean aurrera egin ahala, ordea, berdindu egiten dira bi sexuen arteko proportzioak.
|
|
|
Bakterioek eragina da, eta eritasun
|
hori
pairatzeko joera genetikoa duten pertsonei erasaten die; behar bezala aurre egin ezean, hortzak erori egiten dira.
|
|
|
dopaminaren aitzindaria da farmako hau. Parkinsonaren tratamenduan erabiltzen da, gaixotasun
|
hori
pairatzen dutenek dopamina (neurotransmisore bat) gutxituta edukitzen dute eta.
|
|
|
" Aurreikuspenik gabeko plana izan da. Aurreikuspenik gabeko hizkuntza politikak ez du lortu profesional euskaldunak zerbitzuan kokatzea eta ondorioz, gaur egun euskaldunok
|
hori
pairatzen ari gara: administrazioen aldetik etengabeko eskubide urratzea, alegia".
|
|
2012
|
|
|
Ikerketan 150 medikuk baino gehiagok eta 30 eta 75 urte arteko 3.200 pertsonak hartuko dute parte (Estatu espainiarreko autonomia erkidego guztietakoak), horietako erdiek patologia
|
hori
pairatzeko arriskua dute, eta beste erdiek adierazle arruntak dituzte.
|
|
|
Ordutik aurrera, gizartea gaixotasunaren inguruan kontzientziatzen eta horren inguruan ikertzeko dirua biltzen gogotsu aritu da. Ann Romneyk gaixotasun
|
hori
pairatzen duten pertsonen bizitzak hobetzeko helburua du.
|
|
|
Amorrua ematen zion proiektu ergel harengatik Sylvie ikusi ez izana. Eta amorrazio
|
hori
pairatu beharrean Johannesi erasotzea erabaki zuen.
|
|
|
Animaliekin egiten diren esperimentuez gain, elikagaietan egon daitezkeen toxikoek sortutako gaixotasunen datu epidemiologikoak ere pilatzen dira pertsona gaixotuengandik. Adibidez, sakarinak maskuriko minbizia sortzeko ahalmena duen edo ez ikertzeko, gaixotasun
|
hori
pairatu duten pertsonen sakarina kontsumoa minbizia pairatu ez dutenenarekin alderatu da.
|
|
|
Horren ondorioz, tamaina handitu egiten da, eta esfortzuaren ondorioz, bihotzak huts egin dezake. Horregatik, egoera
|
hori
pairatzen duen txakurra nekatuta dago, baita atsedenean dagoenean ere. Sintomak Filariosiaren beste sintoma bereizgarri batzuk hauek dira:
|
|
|
Gainera, motibaziorik gabeko haurrei eta nerabeei kosta egiten zaie helburuak ezartzea eta haien alde borrokatzea. Beren eginkizunetan ez dira hain diziplinatuak (nola ikasi edo nola kontrolatu), nota okerragoak lortzen dituzte eta osasun arazo
|
hori
pairatzen ez dutenak baino ez dira hain optimistak. Gaizki jateak garapen psikologikoa oztopatzen du Ikerketa honen arabera, gehiegizko pisuaren eta motibazioaren arteko erlazioa «elikadurak duen izaera funtsean sozialak eta horrek garapen psikikoan izan dezakeen eraginak» azaltzen dute.
|
|
|
Confebask, SEA eta Cebek enpresarien elkarteek eta Ertzaintzak ukatu egin dute ETAk azken hilabeteotan merkatari txikiei" estortsio egin" dienik, Jorge Fernandez Diaz Espainiako Barne ministroari erantzunez. " ETAren estortsioa" hizpide duen" La Gaceta" ren artikulu baten inguruan galdetuta, Diazek atzo esan zuen albistea hedabideetan azaldu bada," merkatari eta norbanakoek esperientzia
|
hori
pairatu eta salatu egin dutelako" izan dela. " Horrek erakusten du lanean jarraitu beharra dagoela", gehitu zuen Barne ministroak:
|
|
|
Hiru egun iraun zuen galerna
|
hori
pairatzean gogoratu zaut beste galerna bat, lau urte nituelarik jasana, edo soldadogoan berriki jasan uholdeak: haien ondorioen sentipena deramat beti nerekin.
|
|
2013
|
|
|
Baina portaera hori osasun fisiko eta, batik bat, psikikoarentzat arriskutsua izan daitekeen obsesio bilakatuz gero agertzen da ortorexia gaixotasuna.
|
Hori
pairatzen duten pertsonengan, janaria bilakatzen da pentsamendu, kezka eta interes guztien gune. Oro har, alde batera uzten dituzte haragia, koipea duten janariak, pestizida edo herbizidekin ekoitzitako janariak edo substantzia artifizialen bat daukatenak.
|
|
|
Emakumeek dute gaitz
|
hori
pairatzeko arrisku gehien, eta handitu egiten da adinean aurrera joan ahala.
|
|
|
Ondorioa oso argia da: ariketa fisikoa egitea eta modu egokian elikatzea funtsezkoa da FTO eta MC4R geneen mutazioa orekatzeko, eta, ondorioz, mutazio
|
hori
pairatzen duten pertsonek ez dute zertan gizenak egon, baldin eta kirola egiten badute eta Mediterraneoko dietari zorrotz samar jarraitzen badiote.
|
|
|
Hala ere, esan daiteke bizitzan zehar sortzen direla, gertaera traumatiko baten ondoren (beldur baliogabetzailea eragiten du, eta modu irrazionalean) edo modu irrazionalean (txakurrei beldurra ematen die, gurasoek beldur baitzaizkie). Hau da, badira faktore genetiko eta ingurumen faktore batzuk arazo psikologiko
|
hori
pairatuko dutenak. Pertsona bat, edozein dela ere, estres egoeran dagoenean, fobia piztu egiten da.
|
|
|
«500 harburu horietako batek diabetea du, eta lau urte betetzean, mindorra agertzeko arriskua areagotu egiten da», adierazi du Pet Diabetes organismoak txakur eta katuen prebentzioan eta tratamenduan espezializatua. Gehiegizko pisua duten animaliak, kilo osasungarriak gainditzen dituztenak bezala, gaitz
|
hori
pairatzeko hautagai sendoak dira. Diabetesarentzako eta beste gaixotasun larri batzuetarako (bihotzeko arazoak, adibidez) etengailu gisa funtzionatzen du.
|
|
|
Zientzialarien artean, Asiako gazteen artean miopiaren aurrerapen azkarra dago. Joan den urtean, ‘The Lancet’ aldizkari medikoan argitaratutako ikerketa batek agerian utzi zuen Asiako hiri handietako gazteen %80 eta 90 artean miopea dela, arazo
|
hori
pairatzen duen populazio helduarena baino gehiago (%20 baino gehiago). Aire zabalean denbora gehien pasatzen duten haurrek miopia gutxiago dute Irudia:
|
|
2014
|
|
|
Horrez gain, 2014ko urtarrilaren 1ean errentan emandako etxebizitzek ere ez dute neurri
|
hori
pairatuko; kasu horretan errenta kontratuak aurkeztu dituzte, eta bertan etxebizitzak erabileraren bat izango duela egiztatu da. Kontratu horien berri Foru Ogasunari emango diotela aurreratu dute udaleko arduradunek, haiek jakinaren gainean egon daitezen.
|
|
|
Afrika Beltzeko emakumeek migrazioarekin atzean utzitako ohituren artean dago genitalen mutilazioa, eta horren kontrako borrokari ere ekin diote. " Badakite hori emakumeen giza eskubideen aurkakoa dela eta inolaz ere ez dute nahi beraien umeek
|
hori
pairatzerik", azaldu du Dacougnak.
|
|
|
Hortik zera ondorioztatzen du epaiak, konpromiso handiago eskatzen bazen, horrek esan nahi duela konpromiso txikiagoa bazegoela. ...tuak ukatu egiten duelako inoiz ETAn parte hartu izana(...) areago, ez da aintzat hartzen agiri horrek erakusten duen beste ikuspegia, Karmelo Landak ez zuela inongo konpromisorik ETArekin(...) bai, HBn baziren ETAren infiltratuak, eta horiei bai eskatzen zitzaizkien ardurak(...) Portu agiriak erakusten duena zera da, Landa ez dela HBren kontrol ahaleginaren parte, izatekotan, berak ETAren kontrol
|
hori
pairatu zuela".
|
|
|
Adibidez, munduko emazteen %7k jasan izan dute bere bikotekidea ez den bertze gizon batengandik sexu erasoren bat, bizitzan. Bortizkeria mota
|
hori
pairatu duten emakumeengan ere ugariak dira osasun arazoak, nahiz eta, informaziorik ezarekin lotuta, zailagoak diren zenbatzen. Nahasmen batzuei buruz, nolanahi ere, badago zenbait datu:
|
|
|
Zein izan zen emaitza? Gurasoen% 70ek esan dute ez zutela «bigarren eskuko kea» deiturikorik pairatu, eta, egia esan,
|
hori
pairatu zuten. Beste datu aipagarri bat da ospitaleetan arnasketa arazoak direla eta eta zigarro kearen eraginpean egon diren haur horien %17, etxean bertan edo beste etxe batean, edo kokean, berriro ingresatu behar izan direla urtebete edo gutxiago igarotakoan.
|
|
|
Baina min
|
hori
paira dezazuela ekidingo dut.
|
|
|
Ezkerraldeko eragile sindikal eta sozialek manifestazioa deitu dute Sestaon, eskualde
|
horretan
pairatzen dituzten langabezia, prekaritatea eta pobrezia salatzeko. Ezkerraldean 21.500 pertsona inguru langabezian daudela jakinarazi dute, biztanleria aktiboaren %23a eta horietako %68ak neholako diru laguntzarik eskuratzen ez duela ohartarazi dute.
|
|
2015
|
|
|
Baina zantarra iruditzen zait kazetariok izaten dugun arriskuan jartzea arreta, gu baikara halako egoeretan arrisku gutxien daukagunak. Argi dago gerran dagoen toki batean berezkoa dela arriskua, baina arrisku
|
hori
pairatzen duen jendearengan jarri genuke arreta. Egokazetaritza rako joera dago.
|
|
|
Ekitaldia bera ere, herritar bakoitzak bere erara bizi izango zuela uste du Intxauspek: " Herri honetan asko sufritu dugu, eta sufrimendu
|
hori
pairatu duten pertsona guztiek ezberdin bizi izan dute ekitaldia bera ere. Batzuek parte hartuko zuten, beste batzuk ez ez dutelako nahi, ezin dutelako...".
|
|
|
Gaia ikuspegi enpirikotik ere lantzen hasi ziren 1995ean, AEB Ameriketako Estatu Batuetan sortu zen batzorde baten lanari esker. Zenbait alorretan, taldean diren gainontzeko kideekin alderatuz antzeko prestakuntza eta lorpenak izanda ere, emakumezkoek zein gutxiengo etnikoek muga
|
hori
pairatzen dutela ikusi zuten. Ardurako postuei dagokienez, arlo profesionalean zenbat eta gorago joan, orduan eta genero desberdintasun handiagoa dago.
|
|
|
Horrez gain, sexu transmisiozko gaixotasunak prebenitzeko egiten diren kanpaina eta iragarkietan pubis zorrien infekzioa aipatzea lagungarri litzateke gaitz
|
hori
pairatzen dutenak beldurrik eta lotsarik gabe joan daitezen medikuarenera.
|
|
|
Aita ona edo ama ona izango ote naiz? Erabaki zuzenak hartuko ditut?) loaren edo
|
hori
pairatzen duten pertsonen osasun orokorraren kalterako dira. Muturreko kasuetan, gainera, desordena horrek are patologia larriagoak ekar ditzake:
|
|
|
eta, aukeratu ondo." Nola esan diezaiokegu biktima bati ez duela minik pairatu? Edo, mina
|
hori
pairatu beharra zuela bestelako helburu nagusi bategatik. Nola esan ez dela" egiaduna", ez duela justizia eskatzeko eskubiderik?
|
|
|
Gazteluetan, Opus Dei eliza katolikoaren erakundeak Leioan (Bizkaian) duen ikastetxean, duela zortzi urte, 12 urteko mutiko batek jasan zituen sexu gehiegikeriak ikertzeko agindua eman du Frantzisko Aita Sainduak. Mutikoaren gurasoek Aita Sainduari idatzi zioten, adingabea zenean semeak ikastetxe
|
hortan
pairatua kondatzeko. Encarna Garciak, eskolan sexu erasoen kontrako elkarteko presidenteak, salatu du Opus Deitik" presioak eta mehatxuak" egin dizkietela, adingabearen familia laguntzea gatik.
|
|
2016
|
|
|
eta helduentzako ipuinaren genero garaikidea, erro historiko batzuk konpartitzen dituzten arren ez direnak, inola ere, gauza bera. Mundu, ordea, ez dute tara
|
hori
pairatzen, argi desberdintzen dutelako zer den, short story, eta zer den, tale?, eta frankofonoan antzera gertatzen da,, nouvelle?
|
|
|
Autismoari buruzko Kontzientziazioaren Nazioarteko Eguna 2007az geroztik, apirilaren 2an aitortu zuen Nazio Batuen Batzar Nagusiak (NBE) Autismoaren Espektroko nahasmenduen (TEA) egoeraz jabetzeko eta berdintasun eskubideak eta baldintzak sustatzeko. Izan ere, gaixotasun horri estigmatizazioa eta diskriminazioa oztopo izaten jarraitzen du, Autism Europe arabera, Espainian 450.000 pertsona baino gehiagori eragiten dien diagnostiko goiztiarra, tratamendua eta arazo
|
hori
pairatzen duen pertsonaren gizarteratzea eta laneratzea lortzeko. Artikulu honek autismoa zer den eta hori pairatzen duten pertsonak gizarte eta lan eremuan diskriminatuta ikusten direla adierazten du.
|
|
|
Izan ere, gaixotasun horri estigmatizazioa eta diskriminazioa oztopo izaten jarraitzen du, Autism Europe arabera, Espainian 450.000 pertsona baino gehiagori eragiten dien diagnostiko goiztiarra, tratamendua eta arazo hori pairatzen duen pertsonaren gizarteratzea eta laneratzea lortzeko. Artikulu honek autismoa zer den eta
|
hori
pairatzen duten pertsonak gizarte eta lan eremuan diskriminatuta ikusten direla adierazten du.
|
|
|
Irudia: Kristina Autismoaren Espektroaren Nahasmendua (TEA) Autism Europe ren arabera, Autismoaren Espektroko Nahasmendua Espainian jaiotako 100 haurretatik bati eragiten dion errealitatea da; beraz, Espainian 450.000 pertsona baino gehiago daude arazo
|
hori
pairatzen dutenak. Espainian 450.000 pertsona baino gehiagok jasaten dute Autismoaren Espektroaren Nahasmendua Autismoa bizitzako ezintasun iraunkorra da, eta bizitzako lehen hiru urteetan agertzen da.
|
|
|
Prostatako minbiziaren kasuen% 10ek herentziazko osagai bat izan dezaketela kalkulatzen da. Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, prostatako minbiziaren lehen mailako (aita, neba arrebak) aurrekariak dituzten gizonek bi aldiz handiagoa dute gaixotasun
|
hori
pairatzeko arriskua. Adina.
|
|
|
Joanes Etxeberri Ziburukoaren Noelac eta berce canta espiritual Bordelen 1631 urtean ageri zen lanaren aipua ekarri behar ororen lehen. Alabaina, liburu
|
horrek
pairatu argitalpenak aski ugariak izan baziren ere, ez Bernardo Larregiren 1763 urteko Cantico izpiritualac idazkiak izan zituenak bezainbeste. 1734 urtean, berriz, Paueko hirian xiberotarrendako liburuxka bat inprimatu zen izenburu honen azpian, Othoitce eta cantica espiritualac Zubero herrico.
|
|
2017
|
|
|
Monitore batek esaten zuenez, sahararrak droga goxo baten antzerakoak dira". Orduz geroztik, guztiz murgildu da herri
|
horrek
pairatzen duen egoera latzean laguntzeko asmoz.
|
|
|
«Lagundutako ugalketa tratamenduak jasaten dituzten gaixoen %25ek eta %65ek une batean antsietate, depresio, itxaropen, erruduntasun edo autoestimu baxu sintoma klinikoak aurkezten dituzte». Izan ere, «Lagundutako Ugalketako Esku hartze Psikologikoko Eskuliburua» argitaratu duen talde horretako adituek diotenez (medikuntzako editorial panamericana, 2011), ernalkortasun arazo batek benetako krisia izan ohi du
|
hori
pairatzen duten pertsonentzat eta haien bikotekideentzat. Hasierako emozio shockaren ondoren, bikotekideek «ukazioa, nahasmendua, beldurra, tristura, sinesgogortasuna edo porrotarekiko beldurra» nozitu ditzakete, besteak beste, eta estres orokorreko, isolamendu sozialeko edo bikote harremanean arazoak izateko erreakzioak jasan ditzakete.
|
|
|
Bestalde, Izarra eskolako umeek senidetzea egin zuten, 2016 urtean, Ekuadorreko Pikigüa hiriko ikasleekin, zonalde
|
horretan
pairatu zuten lurrikararen aurrean laguntzeko asmoarekin. Aurtengo Azaro Solidarioa baliatuko dute harreman hori estutzeko, eta ekimen gehiago martxan jartzeko.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herrian, baina, izan da bestelako indarkeriarik ere.
|
Hori
pairatu dutenak estatuaren indarkeriaren biktimak ditugu. Tortura, esaterako:
|
|
|
Adrián Aguilera albaitariak esan duenez, «adineko maskotaren garuna, dementzia jasan duten pertsonekin gertatzen den bezala, inboluzioa egiten hasten da, atzera joaten da, eta funtzionaltasuna galtzen du». Adinean aurrera egin ahala, animaliak Alzheimer gaitza duen gaixotasun
|
hori
pairatzeko arriskua areagotu egiten da adinean aurrera egin ahala. Zortzi urtetik gorako lau txakurretatik batek dementzia hori nozitzen du.
|
|
2019
|
|
|
Deskribitzen duen egoera honek, filmean ikusten dugunaren antz handia du, eta ez da kasualitatea.Mendien eta itsasoaren artean ikusten dugun herri txiki
|
horrek
pairatzen duen egoera degradanteaHobbesek definitzen duena da: ez dago biolentzia fisikorik, baina bai izua eta etengabeko mehatxua.Zvyagintsevek egoera hori adierazten duela esan genezake, gerra egoera salatuz gaur egungo Errusian.Hau da, Zvyagintsevek nola estatu subiranoa degradatu egin den adierazten du.
|
|
2020
|
|
|
Pragan? Nik kasik bakartasuna nahiago dut esperientzia zebragarri
|
hori
pairatu baino, baina, zu ausarta zarenez ausardia nerabez, oraindik, ez daukat dudarik onez irtengo zarela, takoi konformagaitz guztien harriduraz, nahiz eta, nerabetza gainditua baituzu (arrazionalki, behintzat), susmoa daukadan probaren bat egina duzula hiri urrunen batean. Euskadi Irratiko Faktoria saioan galdetuko dizut zein kaletan eskaini nahiko zenigukeen ikuskizun pauloviano hori.
|
|
|
Horrek eragiten du neurofilamentuak ez degradatzea, eta neuronen axoiak behar baino handiagoak eta luzeagoak izatea. Ondorioz, neuropatia
|
hori
pairatzen duten gaixo gehienek arazoak izaten dituzte ibiltzeko eta, oro har, mugimenduak koordinatzeko [9].
|
|
|
Azken hiru asteetan Andoaingo eta Urnietako positiboen kasuetan gorakada nabarmena izan da, Euskadi osoan. Eta horren ondorioz igoera
|
hori
pairatu da eskualdean. Uda hasierarekin alderatuta, oso bestelakoa izaten ari da panorama.
|
|
|
Amasa Villabonako Udalak konpromiso irmoa hartzen du genero indarkeriaren aurka etengabe borrokatzeko, indarkeria
|
hori
pairatzen duten emakumeekiko koordinazioan eta lankidetzan, bai eta beste administrazio publikoekin ere, bide bakarra indarrak batzea baita indarkeria matxistarik gabeko gizarte bat lortzeko.
|
|
|
Kolpe emozionala handia izan zen, eta askok sentitu zuten munduaren zama handitzen. Askok behartuko zuten beren burua beste zerbaitetan pentsatzera zama extra
|
hori
pairatu ezinik.
|
|
|
Mikrotubuluak espermatidaren osagai zitoeskeletikoetatik garrantzitsuenetarikoak dira eta ezinbestekoak zelula mota
|
horrek
pairatzen dituen aldaketa morfologikoetarako. Akrosoma, manchette a eta flageloaren oinarri estrukturala eta funtzionala mikrotubuluzko zitoeskeletoa da eta egitura horietako mikrotubuluak garraiobideak dira, funtzio dinamikoak, mekanikoak zein seinaleztapenarekin erlazionaturikoak bete daitezen.
|
|
|
Mikrotubuluak espermatidaren osagai zitoeskeletikoetatik garrantzitsuenetarikoak dira eta ezinbestekoak zelula mota
|
horrek
pairatzen dituen aldaketa morfologikoetarako. Akrosoma, manchette a eta flageloaren oinarri estrukturala eta funtzionala mikrotubuluzko zitoeskeletoa da eta egitura horietako mikrotubuluak garraiobideak dira, funtzio dinamikoak, mekanikoak zein seinaleztapenarekin erlazionaturikoak bete daitezen.
|
|
|
Laguntza eske hurbildu zaizkionak bana bertze 515 eurorekin bizi dira. Egoera txar
|
hori
pairatzen dutenetan emazte eta haurrak badira frango bainan ere bakarrik bizi diren gizonak gero eta gehiago, asko etorkin bereziki, dio Sokorri Katolikoak: 2012an kasu hortan diren 8.000 gizon izan zaizkion laguntza eske eta 2013an 10.000 Prekaritate energetikoa ere emendatzen ari da (argindar eta berogailurik gabe).
|
|
2021
|
|
|
Supporting German occupiers: the pro Vichy stance of the Basque newspaper ‘Eskualduna’ Communication & Society, 31 liburukia. izen ezagun aipa daitezke herra
|
hori
pairatutakoak: Lauaxeta, esaterako, 1937an hil zuten, fusilatuta; Arturo Campion altxamenduaren aldeko adierazpen publiko bat egitera behartu zuten, 83 urte zituela, eta handik gutxira hil zen, 1937an; Toribio Altzaga antzerkigilea kartzelara sartu zuten 75 urterekin, eta 1941ean hil zen; Juan Bautista Eguzkitza euskaltzain eta kazetaria ere kartzelatik pasatu ondoren hil zen 1939an; Orixe Gurseko (Frantzia) kontzentrazio eremuan eduki zuten, besteak beste183.
|
|
|
Beheko gorputz adarretako nerbioak dira kaltetuenak, eta hanketako eta oinetako mina eta gogortasuna, arte arazoak digestio sisteman, gernu traktuan, odol hodietan eta bihotzean. Hautsi mina Datu horiek guztiek eta egoera horrek agerian uzten dute zeinen garrantzitsua den arazo bat ikusaraztea, arazo
|
hori
pairatzen duten pertsonen bizitzan eta haien hurbileko ingurunean bete betean eragiten baitu. Eta ez dira gutxi.
|
|
|
The Lancet en argitaratu den azterlan baten arabera, dilema bat dago: hipertentsioa dutenen erdiek ez dakite arazo
|
hori
pairatzen dutela, eta, eragozpen handiagorako, ez du beti sintoma argirik izaten. Hori dela eta, teknologiaren laguntzarik gabe zaila izan daiteke.
|
|
|
Tortura horien erantzukizunak argitzea eskatu zuen, baita erreparazioa ere. «Beste inork inoiz infernu
|
hori
pairatuko ez duen bermea nahi dugu, eta aitortza, eta erreparazioa», Arratibelek azaldu zuenez.
|
|
|
Bizirik daude horietako asko. Seulgo epaitegi batek egoera
|
hori
pairatu zuten hamabi emakumeri kalte ordaina emateko agindu zion, atzo, Japoniari; ia 75.000 euroko ordaina ezarri zuen biktima bakoitzeko.
|
|
|
Bada, ELAk salatu du «ez Eusko Jaurlaritzak, ez estatuak, ezta euskal alderdi politikoek ere», ez dutela «benetako urratsik» egin behin behineko kontratuen gehiegizko egoera hori aldatzeko, «nahiz eta azken urteotan egindako mobilizazio eta greba guztietan behin eta berriro eskatu dugun egoera
|
hori
pairatzen duten langileen enplegua finkatu behar dela». Kontratu finko baten zain dauden milaka langileren artean badira hiru edota bost urteko ibilbidekoak, baina baita 30 urtez lanpostu finko bat eduki gabe aritu direnak ere.
|
|
|
Azken hilabeteetan, Espainiako Gobernuak asmoa agertu du Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutua aldatzeko eta sektore publikoaren behin behinekotasuna amaitzeko neurriak hartzeko. ELAren ustez, horrek ahalbidetu behar luke Euskal Herrian ere egoera
|
hori
pairatzen duten langile publikoen enplegua bermatzea.
|
|
|
Ondorio hauen kuantifikazioa egitea zaila da oso. Egokiena, beraz, errealitate
|
hori
pairatu behar izan zutenen testigantza entzutea da. Modu honetan gogoratzen du Claudia Calvok, Cácereseko Sierra de Gatan jaio eta zazpi urterekin Uretamendira bizitzera joan zenak:
|
|
|
Gogora etorri zaio berri txarra eman ziotenean nola pentsatu zuen zuela jasan beste min tanta bat, nola desiratu zuen atera ziezaiotela barruan zeraman umekia. Nola pentsatu zuen zuela gehiago, ezinezkoa izango zela
|
hori
pairatzea. Ez zuela aguantatuko, ez bere gorputzak, ez bere gogoak.
|
|
|
Bigarren kasuan, ordea,% 40ko arrisku jaitsiera dago eta 15 urtetan zehar mantentzen da (19,20). Azkenik, heste uzkiko minbiziari dagokionez, AHen erabilera gaitz
|
hori
pairatzeko arriskuaren alderantziz proportzionala da, babeslea izanik, (arrisku erlatiboa= 0,6) (21).
|
|
|
Bularreko minbiziari dagokionez, AHen erabilerak
|
hori
pairatzeko arriskua denborarekin handitu egiten duela ikusi da (28). Zerbixeko minbiziaren kasuan, berriz, AHen tratamenduan zehar arriskua areagotuta dagoela ikusi bada ere, bada AHen eta minbizi mota horren arteko loturarik deskribatu ez duen ikerketarik ere (29).
|
|
2022
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak adierazi duenez, lehen desgaitasun kausa da Euskadin: " Euskal herritarrengan zuzeneko eragina duen gaixotasuna da, beraz", azpimarratu du," horregatik daramatzagu urteak iktusa eta
|
horretatik
pairatu zailtasunak jasaiten dituzten jendeen zerbitzuko".
|
|
|
Sufrikario
|
hori
pairatu eta gero, Iratxek alde egitea erabaki zuen. Gauzak honela, 14 urte luze pasa genituen bere berri izan gabe, 2015eko irailaren 22an Baigorrin atxilotu zuten arte.
|
|
|
Funtsezkoa da gaixoak erdigunean egotea eta haien parte hartzea sustatzea, beste inork baino hobeto baitakite gaixotasuna nolakoa den. Badira gaixotasun
|
hori
pairatzen duten osasun profesionalak ere, eta haiek ere martxan ditugun ikerketa eta azterlanetan parte hartzen ari dira. Gaixo askok guregana jo dute laguntza eske, osasun sistemak abandonatuta dauzkalako.
|
|
|
Gaixotasun mentalen kasuan, min ikusezina da. Min
|
hori
pairatzen dutenek laguntza eskatzeko beldur asko izaten dute, eta puntu horretara iritsi baino lehenago arazo bat dutela onartu behar dute.
|
|
|
Bizkaiko Batzar Nagusiek adierazpen instituzionala egin dute «edozein motatako indarkeria eta, bereziki, genero indarkeria» arbuiatzeko, eta hildako emakumearen senide, lagun eta auzokoei elkartasuna eta doluminak helarazteko. «Indarkeria matxista ez da
|
hori
pairatzen duten pertsonen arazo pribatua, ezpada herritar guztiena, desberdintasunaren agerpenik bortitzena delako», adierazi dute.
|
|
2023
|
|
|
Pastillak medikuaren agindurik gabe hartzea. Beldur irrazional
|
hori
pairatzen duten bidaiari kopuru handi baten irteeretako bat da pilulak jatea, baina medikuaren aginduz baino ez dira hartu behar, eta betiere kontuan hartuta haien mende egon gaitezkeela hegan egiteko. Bere borondatearen kontra joatea ikastarora.
|
|
|
Espainiarren% 25ek gantza metatzen du gibelean, sedentarismoaren eta elikadura oso kalorikoaren ondorioz. Alkohol gehiegi kontsumitu ez arren, alkohol
|
hori
pairatzen duten pertsonek alkoholiko baten organo kaltetua bezala amai dezakete, zirrosiarekin edo gibeleko minbiziarekin. Gaixotasun isila da, eta hainbat hamarkada behar izaten ditu sintomak agertzeko, baina pisua galduz, dieta osasungarria hartuz eta ariketa fisikoa eginez, organoa birsortzeko gai da garaiz hartzen bada.
|
|
|
Zailtasun
|
hori
pairatzen ari dira Europako eta AEBetako auto ekoizleak. Urteak dira haietako askok Txinan jarri zituztela beren lantegiak, baina trukean Pekingo gobernuak joint venture edo enpresa partekatuak sortzera behartu zituen.
|
|
|
Yemendik Saudira Arabiara iristen diren iheslari gehienak Etiopiatik iristen dira. Afrika ekialdeko herrialde
|
horrek
pairatzen dituen arazoengatik ihes egiten dute pertsona horiek; adibidez, Tigrayko gerratik, txostenean diotenez. Etiopiatik Djibutira ihes egiten dute, eta, handik, Yemengo mafiek bideratuta, Adengo golkoa zeharkatzen dute.
|
|
|
Gauzak hala, nabarmendu du udal eta aldundietako langileak" bete betean" pairatzen ari direla" euskararen aurkako oldarraldi judiziala". Horregatik erabaki du sindikatuak mobilizazioak sustatzea oldarraldi
|
hori
pairatu duten erakunde batzuetan, Laudioko Udalean kasu.
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundeak 1990eko maiatzaren 17an kendu zuen homosexualitatea buruko gaixotasunen zerrendatik, eta horregatik, maiatzaren 17a izendatu zuten LGBTI+ fobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna. Kolektibo
|
horrek
pairatzen duen diskriminazioa salatzeko eta haien eskubideen alde borrokatzeko eguna da, eta Elgoibarko Udalak eta Lila Emakumeen Etxeak ere bat egingo dute ekimenarekin. Elgoibarren ere ekintza bereziak antolatu dituzte Homofobia, Lesbofobia, Transfobia eta Bifobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatzeko.
|
|
|
Bakarrik sentitzen nuelako inork ez ninduela ulertzen; orain nahiko gai tabua bada, lehen are gehiago. Oso errudun sentitzen nintzen orain gaixotasun bat dela ikusten dudan
|
hori
pairatzeagatik, baina, aldi berean, une batzuetan pentsatu eta onartu nuen horrela izango zela nire bizitza eta berarekin bizitzen ikasi nuela. Baina ez, ateratzen da horretatik, gaur ikusten dut irteera badagoela, nahiz eta une horretan urrun egon eta bidea iluna izan." S.S.B.
|
|
|
Hori dela-eta, uste dut guretzat arazoa ez dela hainbeste euskal antzerkiaren prestigio eskasa. Arazo hori errealitate bat izango da beharbada jende askorentzat, baina guretzat ez hainbeste, ez dugulako prestigio eskas
|
hori
pairatzen. Gure arazoa edo galdera gehiago da ea nola eraikitzen goazen gure geografia hori, gauza asko eraikitzeke baitaude oraindik.
|
|
|
Mekanismo juridiko hori ulertu ahal izateko, kontuan izan behar dugu legeak zerga egitatearen egileari tributua edonori jasanarazteko eskubidea ematen diola, eta kontsumitzaileari, aldiz, jasanarazpen
|
hori
pairatzeko eginbeharra ezarri diola. Arauetan adierazi denez, jasanarazpenaren azken helburua da kontsumoaren bidez agerturiko ekonomia ahalbidearen titularra kargatzea.
|