|
2005
|
|
|
Mikroorganismo onuragarriei jaten ematen badiegu, gure digestio sistemak ongi funtzionatuko du, digestio eta xurgapen ezin hobeak lortuko ditugu, eta sistema
|
horrekin
lotutako gaixotasunak ere prebenitu ahal izango dira. Horregatik, gero eta elikagai gehiago dago substantzia prebiotiko horiekin edo bífidus efektuaren izenarekin, elikadura osasungarriagoa lortzeko.
|
|
2006
|
|
|
Tabakoaren aurkako legea, joan den urtarrilaren 1ean indarrean sartu zena, aurreikusitako helburuak betetzen ari da, Tabakismoa Prebenitzeko Batzorde Nazionalak (CNPT) atzo esan zuenez. Horrez gain, 2006an 500.000 espainiar erretzeari uzteko, 60.000 nerabe ez erretzeko eta ohitura
|
horrekin
lotutako gaixotasun kardiobaskularren ondorioz ehunka pertsona ez hiltzeko konfiantza adierazi zuen. Legea aurreikusitako helburuak lortzen ari da:
|
|
|
Lan horren arabera, melatonina hornidurak esperimenturako erabilitako laborategiko arratoien bizitza %15 luzatzen zuen, eta, gainera, gaixotasun gutxiago zituzten eta mantsoago zahartzen ziren. Harrezkero, zelula hazkuntzekin eta animaliekin egindako esperimentuek iradokitzen dute melatoninak ondorio onuragarriak izan ditzakeela zahartzearen alderdi batzuetan eta
|
horri
lotutako gaixotasunetan. Bereziki interesgarriak dira melatoninak nerbio sistema zentralean izan ditzakeen onurak, eta, gaur egun, ahalegin handiak egiten dira melatoninak zahartzeari lotutako gaixotasun neurodegeneratiboetan (Alzheimer edo Parkinson) gertatzen den heriotza zelularra inhibi dezakeen jakiteko.
|
|
2007
|
|
|
Yaleko Unibertsitateak argitaratutako txosten baten arabera, horrelako pazienteek gaitz
|
horrekin
loturiko gaixotasunak nozitzeko duten arrisku gorria arin dezake gauezko hemodialisiak.
|
|
2008
|
|
|
adinekoak, haurrekin eta gaixo kronikoekin batera, elikagai arriskuko taldeak dira, ez bakarrik haien toxikazioen maiztasunagatik, baizik eta horrelako prozesuek haiengan izan ditzaketen ondorio larriengatik, baita haien indarberritze motel eta zailagatik ere. Zaurgarritasun handi horrek zerikusia du ahuldutako immunitate sistemarekin,
|
horri
lotutako gaixotasun kronikoekin eta, oro har, bizi funtzio okerragoekin. Funtzio horiek kalte larriak izan ditzakete, beste egoera batzuetan ondorio hain larriak izango ez lituzketelako.
|
|
2010
|
|
|
Isodieta “obesitatearen kontrako iraultza” gisa sustatzen da, nahiz eta dieta sistema ez oso serioa dela esan, zuzenean talka egiten baitu elikadura ohiturei eta osasuna babesteari buruzko ebidentzia zientifiko oinarrizkoenarekin. Munduko obesitate tasa handiak,
|
horri
lotutako gaixotasunak izateko arrisku faktoreak areagotzeak eta baldintza estetikoek lagundu egiten dute sendabide miragarriak eta iraultzaileak ugaritzen, oinarri zientifikorik gabe. Esparru horretan, herritarrak, askotan, babesik gabe egoten dira, ez baitute argudio zientifikorik argaltzeko era askotako metodoen adierazpenei aurre egiteko.
|
|
2011
|
|
|
Ondoriozta daiteke haurren obesitate kasuen goranzko joera egonkortu egiten dela orain. Haurren obesitatearen arriskuak Obesitatea gantz ehunaren gehiegizko metaketa da, eta
|
horrek
lotutako gaixotasunak garatzea eragiten du, edo horiek arriskuan jartzeko faktorea da. Haurtzaroan Gorputz Masaren Indize (GMI) handia eta guztizko kolesterolaren, LDL kolesterolaren (“txarra”) eta triglizeridoen kontzentrazio handiagoen eta HDL kolesterolaren (“ona”) kontzentrazio txikiagoen artean lotura dagoela egiaztatu da.
|
|
2013
|
|
|
Historikoki eta emakumeei dagokienez, gizonek arrisku handiagoko jokabideak dituzte, eta alkohola proportzio handiagoan erre eta edan dute. Kontsumo handiago hori eta
|
horrekin
lotutako gaixotasunak direla eta, emakumeek 85 urte baino gehiago bizi dituzte Espainian, eta gizonek 78 urte besterik ez, ‘British Medical Journal’ taldeko aldizkari batean argitaratutako ikerketa baten arabera. Eskozian (Erresuma Batua), Glasgowko Ikerketa Medikoko Kontseiluko Osasun Publikoko eta Sozialeko Unitateko zientzialariek, ikerketa egiteko, Europako herrialdeen heriotza tasen azterketa egin zuten, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) emandako datuen bidez. Tabakismoarekin eta alkoholarekin baino ez da azaltzen Espainiako gizonen eta emakumeen arteko bizitza luzeraren% 67 Emakumeen eta gizonen bizi itxaropenaren arteko aldearen %40tik %60ra tabakismoari lotutako gaixotasunek eragiten zuten:
|
|
|
Are berriagoak dira Harvardeko Unibertsitateko Nutrizio eta Epidemiologia Saileko Frank Hu doktoreak emandako iritziak, jaso ‘ Obesitatea Berrikusi ‘ Hu rentzat, ebidentziek modu sinesgarrian adierazten dute: edari azukretsuen kontsumoa murrizteak obesitate arriskua eta
|
horrekin
lotutako gaixotasunak murriztuko ditu. , 2 motako diabetesa bezala.
|
|
2014
|
|
|
Espainiako populazioaren lagin adierazgarri batean (418 heldu boluntario) hau aurkitu zuten: %42, 7k gerri abdominalaren balio handiak zituen, eta
|
horrekin
lotutako gaixotasunak izateko arriskua. Gizonen% 30 eta gizonen% 37 emakumeak gomendatutakoa baino gerri handiagoa zuten.
|
|
2015
|
|
|
Bide parenterala erabiltzen ez bada, kontsumo mota
|
horri
lotutako gaixotasunak murriztu egin daitezke, eta, horrekin batera, drogazalearen bizi kalitatea nabarmen hobetu.
|
|
2016
|
|
|
Zenbateraino eragin dien gorputzeko organo edo egiturei eta haien funtzionaltasunari.
|
Horri
lotutako gaixotasunik badue.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, maizter txiki horiek, batez ere bakterioak, funtsezkoak dira gure osasunerako eta hesteetako igarotze arazoak saihesteko. Azukre gehiegi hartzeak kalte fisiologikoak eragin ditzake, gehiegizko pisua eta loditasuna izateko arriskua areagotu, bai eta
|
horrekin
lotutako gaixotasunak izateko arriskua ere, baina gozagarri batzuek hesteetako mikrobiota ere aldatzen dute, eta, beraz, ez dira kaltegarriak gorputzarentzat. Molekuletan berriki argitaratu den azterlan baten emaitzak dira hauek.
|
|
2019
|
|
|
Arduradun nagusi bat eta bost neurri Artikulu hau sinatu dutenek, Gaceta Salud en argitaratua, argi dute: «Kaloria, edari azukretsu eta janari ultrprozesatu gehiegi kontsumitzea eta fruta, barazki, zereal integral eta zuntz askoko beste elikagai gutxiegi kontsumitzea ezaugarri duen mendebaldeko dieta gero eta gehiago hartzea da obesitatearen eta
|
horri
lotutako gaixotasun ez kutsakorren faktore nagusia». Adierazi dutenez, gainera, azken hamarkadetan Espainian obesitatearen hazkunde erritmoak eta gehiegizko pisuak «jasanezina egin dezake gure Osasun Sistema Nazionala».
|
|
|
Akronimo horrekin, osasun publikoan diharduten Espainiako hamabost ikertzaile ospetsuk gizarte osoari dagokion erronka jarri dute abian: gizentasuna eta
|
horri
lotutako gaixotasunak prebenitzen lagunduko duen elikadura ingurune osasungarria sortzeko neurriak ezartzea. Neurri horiek arriskuan jartzen dute gure osasun sistemaren jasangarritasuna.
|
|
|
Inguruneko aldaketa batzuk erabakigarriak izan daitezke gehiegizko pisuaren eraginari eta
|
horri
lotutako gaixotasunei aurre egiteko. Hori proposatzen dute Espainiako 15 ikertzailek
|
|
2020
|
|
|
elikagai industriako 400 enpresa inguru inplikatzen dituen beste ekimen bat sortu da. Hurrengo lerroetan, Osasun Ministerioarekin adostutako eta dagoeneko abian jarri duten ideia landuko dugu, baina, aurretik, osasun publikoan Espainiako hamabost ikertzaile ospetsuk pisu gehiegiaren eta
|
horri
lotutako gaixotasunen eraginari aurre egiteko proposatu duten beste plan bat azalduko dugu.
|
|
2021
|
|
|
Osasun sistema publikoak 2.500 milioi euro inguru gastatzen ditu urtean obesitatea eta
|
horri
lotutako gaixotasunak tratatzeko. Posible da kostu horiek murriztea prebentzioan inbertituz gero?
|