|
2003
|
|
|
Baina 20 liburu dituen idazle horren hamazazpigarrena denez, baztertu egin behar da liburu hori derrigor, jendeak ezin dituelako idazle baten 20 liburu gogoratu, ez bada doktore tesi batean edo gida turistiko batean. Esan nahi da hamazazpigarren liburu hori beste idazle batek idatzi izan balu, beste
|
horren
libururik gogoratuena izan zitekeela. Edo, beste era batera esanda, hamazazpigarren liburu hori bakar bakarrik idatzita ere, literatura unibertsaleko idazlerik brillanteenetakoa izan zitekeela idazle hori.
|
|
2004
|
|
|
Besteren esanak eta idatziak hartu eta neuri komeni zaidan moduan joste lana egiteak, dudarik gabe, baditu bere alde zalantzagarriak. Jokabide eztabaidagarri
|
horren inguruan
liburuko leku batean adierazia daukadana aldatuko dut hona, neure burua zuritze aldera baino areago, erabili dudan prozeduraren arriskua aitortzeko. Hitzez hitz, hauxe diot:
|
|
|
Signora Maria isilik geratzen da orduan, asimilatu nahian. Eta berriz jotzen du Oscarrek erasora, esateko baietz,
|
horregatik
liburuek beti izaten dituztela protagonista normalak, zure eta nire modukoak, esaten dio Signora Mariari, eta ez bizitza konponduta duten handikiak, ez bada, noski, handikiei buruzko liburu bat, ze orduan bai. Baina kasu horretan, handikiei buruzko liburu bat baldin bada, orduan handikien miseriak agertuko dira, esaten dio, eta handikien miseriak handiagoak dira txikien miseriak baino, eta konturatzen gara handikiak ez direla txiki handituak baino, hau da, kaka morralean, baina handituta.
|
|
2009
|
|
|
, galdetzen du P. Watzlawicken izenburu batek, 1981 (orig. alemanez da).
|
Hori
liburu hori,, lo que llamamos realidad es resultado de la comunicación?, baiespenagaz hasten da. Eta ohartarazten du berehalaxe:
|
|
2011
|
|
|
Liburutegiak, bigarren eskuko liburuen biltegiak, adiskideen etxeak bisitatu ditu eta konbentziturik dago guztiak desagerrarazi dituela bat izan ezik. Geratzen den ale
|
hori
liburua atera zuenean berarekin maiteminduta zegoen emakume baten etxean dago.
|
|
|
Bikote baten hondamendiaz idatzi den ipuin gogorrenetako bat Raymond Carver en. Intimitatea? (Hiru arrosa
|
hori
liburuan) izan daitekeela gogoratu zuen Nadiak, ia ia bakarrizketa den ipuin horretan emakume batek maitasunaren hondakinak harrotzen baititu bere senar ohiaren aurrean.
|
|
2013
|
|
|
–Beharbada paper batera bihurtu behar zenuke hori guztia. Ez naiz zale gisa
|
horretako
liburu mundutarrak irakurtzeko. Alabaina, zu urte hauetan ezagutzeko parada izan ez dugunok zure berri izateko bidea izanen genuke, gisa horretara.
|
|
|
Gaztetan, ikasle etxe batean bizi izan zinen Julian Sancristobal GALen arduradunarekin. Asko eragin zizun
|
horrek
liburua idazteko. Geroztik izan al duzu harremanik inoiz harekin?
|
|
|
–Harrigarri egiten zait, esan zuen Bingley andereñoak? gure aitak
|
horren
liburu bilduma txikia utzi izana. Zuk, ordea, bai liburutegi bikaina daukazuna Pemberleyn, Darcy jauna!
|
|
2014
|
|
|
liburu hartako bazterretan Itziarren izena idazteak ez zidan beraren maitasuna ekarri, baina argi zegoen nire aurrera deitzeko balio zuela, oso urrun egonagatik; normala zen institutuko garaian horri erreparatu ez izana, klasean egunero ikusten nuen-eta. Ahalmen bitxi
|
hori
liburuan edo nire idazketan ote zetzan eta nire ikaskide ohiaz gain bestelako lagunengana hel ote zitekeen egiaztatzea baino ez zitzaidan falta. Eta nire esperimentuen emaitzek ez zidaten zalantza izpirik utzi:
|
|
|
–Baina ez al zara konturatu non demontre gauden?
|
Hori
liburuak erostea baino susmagarriagoa litzateke.
|
|
2015
|
|
|
Txikiagoa nintzela, idazle bat etorri zitzaigun behin eskolara. Idazle
|
horren
liburuan, hiesagatik hildako emakume bat agertzen zen, heroinazalea izandakoa, eta drogak hartzen zergatik hasi ote zen planteatzen zen bertan: amaren ustez, konpainia txarrek eraman omen zuten horretara; lagunen ustez, berriz, ama zorrotzaren zurrunkeriak eraman omen zuen alaba bizitzaren, alderdi basatira?.
|
|
|
–Gustatu zitzaidan gauza bakarra, eta horrexek bultzatu ninduen filma egitera, dutxako erailketaren batbatekotasuna izan zen; erabat ezustekoa den zerbait da, eta horregatik interesatu zitzaidan?. Ezin esan, hala ere, pasarte
|
horrek
liburuan filmean adina indar duenik. Hirurogeitaka planotan ziztatzen gaituen sekuentziak hamabost lerro eskas ditu Blochen liburuan.
|
|
|
Orain, dena irakurri eta gero, hala ere baina... garai hartan ez. Zergatik jarri hion izen
|
hori
liburuari, Etxabe?
|
|
|
Zirkulua ez da itxi, ordea: lerrook irakurtzen dituzun
|
horrek
liburua irakurtzea nahi nuke hurrena, eta hala eginez gero seguru ez zarela geratuko bertan iruzkintzen diren obretako bat edo beste dastatu gabe...
|
|
|
molde
|
horretako
liburua dugu, foiletoi egitura
|
|
2016
|
|
|
Haien sortzearen kontakizuna, adibidez, zientifikoa baitzirudien, karratua, lau hitzez esana, ezin eztabaidatzeko modukoa. Baina iritzi bat baizik ez zen, eta agian, mota
|
horretako
liburu bat idazterakoan, zehaztasunez ez oztopatzea hobe zitekeen, funtsa baizik ez erakusteko, besterik atxikitzea ez zutelako batere interesgarri. Gauza berdina gertatu zela munduaren bukaerarekin iduritzen zitzaien.
|
|
|
–Atlasa? Beno,
|
hori
liburua bada...
|
|
|
Ea noiz argitaratuko zen galdetu zuen Iratik, eta Josebak erantzun zion laster espero zuela esku artean edukitzea, uztailaren amaierarako edo. Argitaletxeak, hala ere, ez zuen liburua iraila arte dendetara banatzeko asmorik, uztaila oso garai txarra zelako, eta
|
horregatik
liburuaren aurkezpena udazkenaren hasieran egingo zuten. Ale bat oparitzea espero zuela esan zion Iratik.
|
|
|
gaur egun munduan 7.000 milioi biztanle daudela kontuan hartuz gero, eta On Kixote gehien itzulitako bigarren liburua dela jakinik, ziurta al liteke une oro gutxienez pertsona bat badagoela zaldunaren abenturak irakurtzen? ...kurtzeari uzten diodan unean, beste norbaitek munduaren beste txokoren batean liburu hori bera zabalduko lukeela, eta azkenean, XVII. mendeko prosaren erritmoak nekatu duelako edo akaso une horretan beste egitekoren batek bere arreta eskatu duelako, zeren eta, adibidez, entzun du kafea sutan irakiten sukaldean eta badoa erdi presaturik harantz liburua mahai gainean axolagabe utzita, bada, pertsona
|
horrek
liburua itxiko lukeen momentu horretan, eta hipotesia baieztatuko balitz, horrek esan nahiko luke, momentu horretan bertan beti egongo litzatekeela planetaren beste txokoren batean beste norbait liburu hori bera zabaldu eta Kixoteren abenturei eusten, eta nahikoa litzatekeela gainera beste norbait hori pertsona bakar bat izatea, ekintza xume horren bitartez halako etenik gabeko On Kixote ren irak... Hipotesi hori benetan konfirmatuko balitz, beraz, ez litzateke inolaz ere gehiegizkoa esatea une oro munduan norbaitentzat, norbait hori pertsona bakar bat bada ere, baina norbaitentzat Kixote bizirik dagoela.
|
|
|
Bernardo Atxagak behin baino gehiagotan esan du idazle profesionala dela beste erremediorik izan ez duelako,, mundu honetan gehien gustatzen zaidana mahaiaren aurrean egon eta idaztea? delako alegia, eta
|
horri esker
liburu gehiago idatzi ahal direla (Berria, XI). Ezinbestekotzat jotzen zuen, ildo horretan, Joan Mari Irigoienek ere, argitaletxe batekin lotzen duen profesionalizazio kontratuaz hitz egitean:
|
|
|
(Deia, IV). Gasteizko Sekhmet bigarren eskuko liburuen dendan, nahiko aspaldi, erredundantzia eder batekin bataiatu zituzten mota
|
horretako
liburuak. Rosa Montero eta abarrenak??, Reno saileko best seller andanatik eta literatura goreneko klasikoetatik bereizteko: –Novela Literaria?
|
|
|
Besteen liburuen hitzaurreak edo sarrerak idaztea, alferrikakoa suerta daitekeen edozein ekintza bezala, ez da artegintza erraza: hori aspaldi frogatu zuen Stanislaw Lem idazle poloniarrak, genero zalantzagarri
|
horri
liburu oso bat dedikatu zionak, Izari imajinario bat (1973; gaztelaniaz, Un valor imaginario), existitzen ez diren liburuen hainbat hitzaurre biltzen zituena. Irakurri ditudan, zoritxarrez?
|
|
2017
|
|
|
Luzea da umetan jasandako sexu abusuek uzten duten marka, eta askotan zaila izaten da osatze prozesua. Argi ikusten da
|
hori
liburuan bildutako testigantzetan. Erasoek eragindako mina biktima bakoitzaren araberakoa izaten den bezala, biktima bakoitzaren gaitasun eta baliabideen araberakoa izaten da min horri buelta emateko aukera ere.
|
|
|
Eliza katolikoaren autoritateak nabarmen egin du behera azken hamarkadetan. Jose Ignacio Munilla Donostiako elizbarrutiko Gotzainak ere onartzen du
|
hori
liburuan. Eta autoritate galera horrek erraztu egin du halako ahotsen agerpena.
|
|
2018
|
|
|
Hala eta guztiz ere, arestian esan dudanez, hogeita hamarreko urteetan izan zen hori; Symons andrearen liburuak herrialde osoko etxeetan miretsiak izan ziren garaian, hain zuzen. Urte asko dira ez naizela orri pasan ibili bilduma
|
horretako
liburuetan, baina, azkenaldiko gertakariak direla medio, Devongo eta Kornuallesko liburukia apaletik atera dut berriro. Deskribapen eta irudi miresgarri horietan aztarrika aritu naiz atzera, eta, esan beharrik ez, irrika biziagotu zait jakinik bidaia bat egin nezakeela herrialdeko alderdi horretan barrena.
|
|
|
Nahiz eta Genero nahasmenduaren hasieran generoaren malenkonia aztertzean barne psike baten metafora baliatu, enfasi hori ez zitzaion gero aplikatu performatibitatearen beraren pentsamenduari. Bai The Psychic Life of Power bai gai psikoanalitikoei buruz kaleratu ditudan azken artikuluak saiatu dira auzi hori onartzen; jarrera
|
hori
liburuaren lehenengo eta azkeneko kapituluen arteko haustura gatazkatsu gisara ulertu dute anitzek. Uko eginen nioke psikearen barne mundu guztia ekintza multzo estilizatu baten ondorio baino ez dela dioen ideiari, baina, hala ere, oraindik ere uste dut psike munduaren, barnekotasuna?
|
|
2019
|
|
|
Aurreko esaldi
|
hori
liburu batean irakurri dut. Barbara Mujica autore estatubatuarrak Fridaren bizitzari buruzko biografia fikzionatua idatzi zuen, Cristinaren begietatik kontatua.
|
|
|
Bazen, beraz, liburuetakoa bezain zoriontsua zen haurtzaro bat, baina zinezko arrosak postaletako arrosen aldean nola, halaxe haurtzaro
|
hori
liburuetakoaren aldean. Eta zorion hori nigandik iristen zitzaion, elikagai eman nion esnea bezala.
|
|
2021
|
|
|
Denak tratatu ditzakegu berdin, arerio gisa eta ukabilkadaka. Idazle hori ez zaigu gustatzen, era
|
horretako
liburuak ez zaizkigu interesatzen, genero horren kontra gaude. Horrek zer esan nahi duen ez dakit, izan ere, ez baditugu irakurri nahi, ez dugu zertan; ez baditugu idatzi nahi, inork ez gaitu behartzen; eta ez baditugu atsegin, ez digute kalterik egiten.
|
|
|
Inoiz ez dut publikoki ezer esan, idazleok kritika askatasuna errespetatu behar dugulako, baina kritika ona behar dugula esaten dudanean esan nahi dut nire liburuen kritikak egin direnean oso gauza arraroak gertatu zaizkidala. Liburuaren titulua gaizki idaztea (behin baino gehiagotan), existitzen ez diren pertsonaiak asmatzea (oraindik ez dakit Nora ez dakizun
|
hori
liburuan nor den Imanol), esaldiak kakotx artean aipatu arren aipua gaizki egotea (kasu gogoangarri batean kontrako esanahia ematen zitzaion gaizki kopiatutako nire esaldi bati), sinopsia gaizki kopiatzea (hau ere kakotx artean), eta gaizki interpretatzea (likantropoak eta banpiroak ageri dira Noran, ez likantropoak eta sorginak), pertsonaia zentralak ahaztea (amona eta ilobaren artean dagoen ala... Horrez gain, esan izan didate kontsumitu eta botatzeko literatura egiten dudala(" klennex ko literatura" esan zidaten, aldez aurretik marka komertzial bat erabiltzeagatik barkamena eskatuz, baina Kleenex esan nahi zutela uste dut), gauza topikoak eta azalekoak idazten ditudala, ikuspuntu adoleszentea dudala (mespretxua adierazi nahi zuten, baina ez dut uste adoleszente hitz itsusia denik) eta" literatura" serioago hartu nukeela (kakotx horiek benetakoak dira).
|
|
|
Baina gutxi gorabehera imajina dezazuen, hona hemen gure jolas horietako batzuk, geuri bakarrik grazia egiten digutenak eta orduetan entretenituta izan gaituztenak: ...ratura unibertsaleko klasikoen tituluak itzultzea, gaztelaniatik euskarara, ahalik eta euskararik arraroena eta ulergaitzena erabilita143; literaturari lotutako elkarrizketa imajinarioak egiteko elkarizketatu arraroak proposatzea, Martuteneko ihesaldiko baflea bezalakoak144; euskal literaturaren historia kontatzea Friends telesaileko dialogoekin145; koreografia musikal bat asmatzea Nora ez dakizun
|
hori
liburuko kritika txarrena taularatzeko, eta nire faboritoa, Gabriel Aresti eta Malcolm X elkarren lagun egiten imajinatzea, taberna batean, munduaren kontrako kolerak konpartitzen dituzten bitartean, gero eta mozkorrago, Otxarkoagako jaietan.
|
|
|
Zorrotzak eta erabilgarriak direlako aipatu nahi ditut Virginia Woolfen Sobre la escritura (Alba Editorial, 2011), Ursula K. Le Guinen Contar es escuchar (Abreviado, 2017) eta Jorge Frondebrider argentinarraren Cómo se empieza a narrar (LOM, 2015). Asko ikas daiteke, jakina, Flaubert irakurtzen, eta
|
horretarako
liburu egokia da El hombre pluma: Selección de cartas a Louise Colet (Funambulista, 2020).
|
|
|
Ez zarete harrituko eliza
|
horren ondoko
liburu dendako erakusleihoan sekula falta ez den autorea Arturo Perez Reverte dela esaten badizuet. Luzaroan, liburu hori Revertek idatzitako Espainiako historia miserable bat izan da.
|
|
|
Niretzat, ostera, irakurle bezala, Neguko zirkua izango da Harkaitzen lanik handiena... Unai Elorriaga ez zetorren tankera
|
horretako
liburuak egitetik... Bernardo Atxagaren lehenbiziko lanak ere ez dira errealistak...
|
|
2022
|
|
|
Zer ostiatan ibiltzen zen Joxe Mari hau?". Barre batek ihes egin zion bere aitona lantegitik altzairu profilak egiten amaitu ondoren etxera iristeko irrikaz irudikatu zuenean, zer eta, astrobiologia edo dena delako
|
horren inguruko
liburuak irakurtzeko. " Badakit behintzat harrikada norengandik jaso dudan".
|
|
2023
|
|
|
Urteotan, koadernoak pilatzen joan dira, baita elkarrizketak, erreportajeak eta argazkiak ere. Etxeko apalak isilarazitako gatazka
|
horren inguruko
liburuekin bete dira, eta Whatsappeko profilak zirkuluan martirien irudiak dituzten sahararren izenez. Sahara neure egin dut.
|
|
|
Amagoia Mujika Tolaretxipi Berria ko zuzendari berriak bota zidan oraingoan amua. Aitortu behar dut bidaia
|
hori gabe
liburu hau beste bat zatekeela. Oraindik bizirik dauden eta askapen mugimendu nazionaleko sorreran lider historiko izan direnekin aritzea aukera paregabea izan da historian sakon arakatzeko, eta horrek kolore berezia eman dio testu poliedriko honi.
|
|
|
Bien bitartean, emakumeentzako autolaguntza liburuak ugaritu ziren; emakumeei sinetsarazten zitzaien beren arazoa zela asebeteta ez sentitzea, bai eta orobat ere arazo hori –beste edozein arazo bezala– konpontzeko nahikoa zutela zerbait erostea. Gloria Steinemek berak ere idatzi zuen era
|
horretako
liburu bat: Revolution from Within:
|
|
|
Ana Urkizaren Garen
|
hori
liburuan Dora Salazarrek dioen bezala," badaude artistak historia egiten dutenak eta badira artistak historian parte hartzen dutenak. Oteiza da historia egiten duten horietakoa, eta besteok historian parte hartu dugunak, nork bere aletxoa ekarriz".
|
|
|
Ana Urkizak idatzitako Garen
|
hori
liburuan, Xabi Paya bertsolariak hau dio: " Konturatu nintzen Gu a, askotan, estrategia komertzial bat dela.
|