|
2006
|
|
|
Horiek bere osotasunean azterturik datozen urteotako aldaketak zein nolakoak izan daitezkeen adieraz diezagukete.
|
Horri
heldu nahi izan diogu artikulu honetan.
|
|
2007
|
|
|
Erabileraren etengabeko jaitsiera
|
hori
helduen eta adinekoen taldeetan agertzen da. Alderantziz, haurren eta gazteen taldeetan beherakada gutxi gorabehera gelditua da orain, nahiz eta azken neurketaren arabera haurren taldean erabilera berriz jaisten den (2 taula).
|
|
|
Erabileraren etengabeko jaitsiera
|
hori
helduen eta adinekoen taldeetan agertzen da. Alderantziz, haurren eta gazteen taldeetan beherakada gutxi gorabehera gelditua da orain, nahiz eta azken neurketaren arabera haurren taldean erabilera berriz jaisten den
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, hemen konstatazio gisa balio duenak ez du azalpen eta justifikazio baliorik. Auzi
|
horri
heltzeak soziolinguistika deskribatzailearen eta soziolinguistika inplikatuaren arteko eztabaidara darama. Ikuspegi horretatik, deskribapenak hizkuntza beharraren datu objektiboak integratu behar ditu, bai eta hizkuntza behar hori zerk sortzen duen edo desagerrarazten duen integratu ere.
|
|
2010
|
|
|
Proposamen horren bitartez zenbait ohiko dikotomia gaindi daiteke, aztergaiak continuum modura tratatuz. Ondorio orokor
|
horretara
heltzeko, honako ondorio bereziak erabiltzen ditu, euskal hezkuntza kontuan hartuta:
|
|
|
Bi munduko egoeran bizi dimentsioa bereziki emankorra suertatu da helduak euskararekiko nola kokatzen diren ulertzeko. izan ere, heldu asko bi munduko egoeran bizi direla kontuan harturik, hiritar horiek euskararekiko eta euskararen aldeko politikarekiko dituzten jarrerak ulertzea errazagoa da. artikuluan beste auzi garrantzitsu bat ere aztertu da: bi munduko egoeran bizi diren heldu horiek nola sumatzen dituzten euskara ikasteko aukera izan duten gazteak. euskararen normaltze bidean gazteek talde estrategikoa osatzen dutela badakite helduek eta auzi garrantzitsuak azalarazten dituzte. oso orokorra da gazteek euskara ez dutela erabiltzen edo oso gutxi erabiltzen dutela pentsatzea, nahiz eta" primeran" dakiten. gertakizun
|
horren aurrean
helduek ematen dituzten azalpen eta arrazoiak gazteen hizkuntza portaera ulertzeko lagungarri izan daitezke eta sakonago ikertu beharrekoak seinalatzen dituzte:
|
|
2011
|
|
|
Izan ere gaztea ez dago pozik ingurukoek eskaintzen diotenarekin eta hauek helarazten dioten mundu ikuskerarekin. Bere gazte izaera adierazi behar du eta
|
hori
helduen kontra eginez adierazten du. Ordura arte izan duen" aginteari" (helduak arauaren irudi dira) kontra egingo dio eta ez du onartuko mundu horretatik datozkion hainbat diskurtso2 Berak bakarrik gauzak esperimentatu eta deskubritzeko beharra du.
|
|
|
Gaztea ez dago pozik ingurukoek eskaintzen diotenarekin eta hauek helarazten dioten mundu ikuskerarekin. Bere gazte izaera adierazi behar du eta
|
hori
helduen kontra eginez adierazten du.
|
|
|
Behar berriak eta bizipen berriak izango ditu bere inguruarekin eta horrek bere bizitzako gauza askoren birplanteamendua ekarriko du, tartean ordura arte besteekin komunikatzeko erabili duen hizkuntzarena ere bai. Gatazka
|
horretan
helduek eskaintzen dioten mundu ikuskeraren kontra arituko da bere nortasuna erakutsi nahian, baina aldi berean helduen mundutik eta gainontzeko gazteengandik hartuko ditu ereduak ere.
|
|
|
Baietz uste dut nik: gauden baino egoera ahulagoan nekez egongo gara hartan saiaturik.
|
horregatik
heldu diot gaiari. gatozen, beraz, harira. has gaitezen errazenetik. Diglosiaren purgatoriotik, alegia. galdera bi datozkigu burura, berehala:
|
|
|
Mikel Zalbide – Hamar ondorio, gazi eta gozo horretan sakontzeko gai izan. ez legoke gaizki, beste ale monografiko batean auzigai
|
horri
helduko balitzaio.
|
|
|
Baina, hala ere, baliagarria da. Beraz, esango nuke denon beharrak ase gabe geratzen direla, alde batetik edozein arlotan hori baino askoz gehiago sor daitekeelako. gainera, kontuan izanda beste hizkuntza batzuetan zer dagoen, geu ere
|
horretara
heldu gura izanez gero, oraindik lan asko egiteko dagoela konturatzen gara. Nolanahi ere, dagoena erabiltzen hasten baldin bagara, horrekin ere aurrerabide handia egingo dugu.
|
|
|
"... hemen errealitate horrek hizkuntza gatazkan du isla, eta hemen gauden egoera gatazkatsuaren inguruan besteak argudio hauekin konbentzitzea zaila ikusten dut". kezka
|
horri
helduz, beste kide batek azaltzen duen iritziaren arabera, euskara berreskuratzeko prozesuan bada nolabaiteko nora eza ideologikoa, tresna ideologikoen falta, eta askok hizkuntza ekologiaren gaiari heldu diote atsegina delako, neutro samarra ikusten delako:
|
|
2015
|
|
|
Euskararekiko jarrera eta jokabide aktiboak dituzten gazteek eragin handia izan dezakete inguruko haur eta gazteengan, eta merezi du bide
|
horri
heltzeak.
|
|
2016
|
|
|
EAEko datuetan badirudi erabilera zertxobait igo egin dela, Nafarroan mantendu eta Iparraldean igo egin dela. EAEko igoera
|
horrek
helduen alfabetatzearekin zer ikusirik izan dezake, baina Iparraldeko datuak ikusita bi aukera daude: a) datuak ez dira koherenteak edo fidagarriak, lehen aipatu ditugun arrazoiengatik.; b) adinaren araberako konpartimentazio soziofuntzional iraunkorra gertatzen ari da han8.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, beste testuinguru batzuetan gizarte antropologia eta hizkuntzaren arteko elkarlanaren onurak erraz ikusi dituzten bitartean, gurean ez da horrelakorik gertatu, eta egun oraindik hizkuntza antropologia eta antropologia feministaren arteko zubia egiteke dago. Erronka
|
horri
heltzeko beharraz jabetzeko, Elise Kramer rek bi ikerketa lerro horiek eman dezaketeenaren inguruan aipatzen duena ekarri nahi izan dugu honera:
|
|
|
Kontuan izan behar dugu motibazioa duen jendea egon badagoela herrian. Bada, herrian izatez badagoen herri gogo
|
horri
heldu behar zaio, hori izango baita etorkizuneko aldaketa ematen lagunduko duen motorra. Euskaltzaleen bilgune horren zereginak izan behar du Bermeon euskararen erabileraren inguruan hausnarketa partekatua egitea eta euskarak herrian espazioak irabazteko pausoak zehaztea.
|
|
2019
|
|
|
Beste aukera bat da orain arte eginda dauden ikerketetatik, aztergai diren kontzeptu teorikoen berri ahalik eta modu egokienean emango digun informazio enpirikoa aukeratzea eta lantzea. Bigarren bide
|
horri
helduko diogu guk artikulu honetan, eta egun dagoen informazio estatistikoarekin arnasguneen kontzeptu teorikoa enpirikoki aztertzen hasteko ekarpena egiten saiatuko gara. Lehenago ere aritu ginen antzeko ahaleginean (Iurrebaso Biteri, 2015) baina oraingo honetan, teorian orduan baino hobeto errotuz, dagokien zentralitatea emango diegu euskararen erabilera datuei.
|
|
2020
|
|
|
Espainiar Estatuan zabalkundea izan duen eredu honek bere oinarri teorikoan hizkuntzaren erabileraren normalizazioa behetik gorakoa izan behar duela proposatzen du, hau da, herritarren parte hartzea eta hizkuntzaren kudeaketarekin harremana duten eragileen ekarpena ditu abiapuntu. EAE ko herri administrazioek ere eredu
|
horri
heldu zioten eta ildo horri jarraiki dagoeneko VI. plangintzaldian daude murgilduta, baita GU ere.
|
|
2021
|
|
|
2010eko otsailean, NPLDren Zuzendaritza Batzordearen bilera Donostian egin zen. Urte horretan bertan, 2010eko ekainean, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak NPLDko kideentzat ikerketa bisita antolatu zuen HABEra Adults learning (helduen irakaskuntza) izenekoa, erakunde
|
horrek
helduen alfabetatze eta euskalduntzearen alorrean egiten duen lana in situ ezagutzeko. NPLDko 14 ordezkarik parte hartu zuten bisitan.
|
|
2022
|
|
|
Hain zuzen, gazteen mundua ez dago euskarari haurrena bezain lotua. Esaterako, haurrei zuzendutako eskaintzan presentzia handia du euskarak (kultur eskaintza, aisialdi antolatua, udalekuak...); gazteenean, ordea, eskaintza
|
hori
helduei eta adinekoei zuzentzen zaienera hurbiltzen da, euskarazko aukerak murritzagoak dira, alegia (sare sozialak, musika, kirola...).
|