|
2007
|
|
|
Hain zuzen horregatik kritikatzen ditu Weisgerberrek" hizkuntza bitarteko huts bezala ezaugarritzen duten definizio" guztiak, hala nola," espresio bitarteko, informazio bitarteko edota komunikazio bitarteko" bezalako definizioak129 Horiek guztiak, esanguratsuak izanda ere, ez dira hainbeste hizkuntzaren definizioak baizik eta berorren aplikazioak, hau da, hizkuntzaren berezko eta sakoneko funtzio antropologikoaren baitatik ondorioztatutako funtzio deribatuak.
|
Horren
haritik uler dezakegu, ere, zergatik Lochek —" ikaskuntzaren eredu behavioristen" aurrean—" ikaskuntzaren eredu antropologikoa" hobesten duen130, eta baita ere zergatik Zabalzak —" irakaskuntzaren eredu teknologikoak" baino—" irakaskuntzaren eredu komunikatiboa" nahiago duen131 Xehetasun gehiagotan sartu gabe, eta bukatzeko, azpimarra de... hizkuntza hezkuntza gauzatzen deneko forma da —ikas irakas interakzio ororen posibilitate baldintza—, eta, horrenbestez, pedagogiak nahitaez hausnartu behar du hizkuntzaren zereginaz hezkuntzan.
|
|
|
Premisa moduko horrek, finean, sustrai eta ondorio sakonak ditu, ze, aipatutako aniztasunak erlatibitate linguistiko kulturalaren beraren arazoa planteatzen duen bezala165, hizkuntzekin eta kulturekin loturiko aniztasun eta erlatibitate pedagogikoaren arazoa ere planteatzen du. Hain zuzen
|
horren
haritik uler daiteke, ere, zergatik Fermosok —ikusi bezala—" hezkuntzaren aniztasuna eta erlatibitatea" defendatzen duen166 Horrek guztiak, gainera, hizkuntzaren pedagogian maiz erabiltzen den —eta estreinakoz Chomskyk proposatu zuen—" konpetentzia" kontzeptua berrikustera garamatza, ze, horrenbestez, elementu gramatikalak ezin daitezke testuinguru sozio-ku... lehenengoa" linguistikoa" (kodearen kontrola), bigarrena" komunikatiboa" (interakziorako gaitasuna) eta hirugarrena" kulturala" (testuinguruaren ezagutza) 168 Kontua da, beraz, hizkuntza batean konpetente izatea ez dela bakarrik berorren egitura linguistikoak menperatzearen ondorio, baizik eta baita bestelako gaitasun komunikatiboak garatzearen eta dagokion ingurune sozio-kulturala ezagutzearena ere.
|
|
|
Gizabanakoaren hezkuntza prozesua, finean, gizatalde batean burutzen da beti; eta, horregatik," sozializazioa eta pertsonalizazioa", Sussmuthen hitzetan," elkarren baldintzapean daude, nahasi egiten dira eta —nortasunaren garapenean— batasun dinamiko baten isla dira" 42 Egiaztapen horren atzean gizakiaren berezko historizitatea onartzen duen antropologia bat dago —gogora dezagun Herder43—, zeinaren arabera haren zirkunstantzia espazio tenporalak eta singularitate sozio-kulturalak bere izate errealaren benetako elementu osagarriak diren.
|
Horren
haritik uler daiteke, ere, zergatik pedagogoek orokorrean —adibidez Garaa Hozek— batez ere" pertsonaz" eta ez hainbeste" gizakiaz" hitz egiten duten:
|
|
|
behar hori, alabaina, ez da beste giza beharren parekoa, baizik eta, Sussmuth en hitzak erabiliz," espezifikoki gizatiarra den beharra" 13 Gizakia —animalia arrunta ez bezala— berez da ens educandum bat, alegia, bere senezko egitura pultsionala erabat zehaztua ez duenez, hezkuntzaren bidez joan behar du osatuz bere burua. Zentzu honetan," giza formazioa" —honela Jaspers—" gizakiaren bigarren natura moduko batean bihurtzen da" 14
|
Horren
haritik ulertu behar dira, ere, giza animaliaren hainbat definizio deigarri eta ezagun: " izaki organiko urria" (Gehlen)," naturaren umerik utziena" (Herder)," erditze fisiologiko goiztiarra" (Portmann) edota" finkatu gabeko animalia" (Nietzsche).
|
|
|
|
Horren
haritik uler daiteke, ere, zergatik gorago hezkuntzaren alde sozio-kulturala aztertu dugun —sozializaziorik eta enkulturaziorik gabe ez dago gizakiaren pertsonalizaziorik—, baita zergatik Deweyk —adibidez—" hezkuntzaren funtzio eta espiritu sozialaz" 96 hitz egiten digun. Hezi nahi duenak, bestela esanda, nahitaez hartu behar du kontuan pertsonaren dimentsio komunitarioa —gizabanakoari lagundu egin behar dio bere gizartearen kide on bat izaten—, eta horrek, jakina, erantzukizun etikoa dakar berarekin.
|
|
2010
|
|
|
Esan dezagun, halaber, hizkuntz konpetentzia hori guztiz garatu ahal izateko —bai zehazki hezkuntza elebidunean bai orokorki hizkuntz irakaskuntzan—, beharrezkoak direla ere jarduera psikopedagogiko interaktiboak, alegia, kognizioa eta komunikazioa integratzen dituztenak.
|
Horren
haritik uler dezakegu, hain zuzen, zergatik immertsio programak arrakastatsuenak diren hezkuntza elebidunaren baitan, ze programa horietan egiaz bat egiten dute xede hizkuntzak eta instrukzio hizkuntzak. Hizkuntzaren psikologiari eta psikopedagogiari esker, beraz, pedagogia linguistikoak bere metodoak naturalizatu ditu, hain zuzen, dimentsio komunikatiboa ardatz bezala hartzen duten ekintza didaktikoak diseinatuz eta horiek testuinguru kuasi errealetan gauzatuz.
|
|
|
Horren ondorioz, bada," linguistika", Payratok dioen bezala," hizkuntzaren zientzien multzo bezala uler daiteke" 47 Gizakia hiztuna den bezala, hizkuntza ere gizatiarra da, eta, horrexegatik, linguistikak —bestelako giza eta gizarte zientziak aintzat hartuz— ezinbestean erreparatu behar dio gizakiaren berezko hizkuntz gaitasunari. Eta
|
horren
haritik ulertzen du Weberrek, adibidez, hizkuntzalaritzaren beraren barne bilakaera:
|
|
2017
|
|
|
" Geroz eta ohikoagoa da estatu berean herri leinu ezberdinak elkartzea", baina" orain arte gehiago pentsatu da ezberdintasun horiek dakarzkiten zailtasunen ezabapenean eta ez hainbeste singulartasunak bere baitan daraman onuraren erabilpenean" (XIII, 14). Galderak galdera, beti ere, bere asmoa euskaldunak euren" singulartasun nazionalean" kontsideratzea da; eta, egiaz,
|
horren
haritik ulertu behar da ere horietaz hitz egiterakoan maiz erabiltzen duen" leinu karaktere" kontzeptua.
|