|
2001
|
|
|
Egungo Urnietako herriaren nortasuna osatzerakoan eraginik handiena izan duten gizon emakumeen aipua egiten du Mikel Atxagak idazlan honetan, Urnietako Udalak, Dabid Etxeberriaren itzulpena medio, euskaraz eta gazteleraz argitara emandako" Gure Urnieta" liburuan. Liberalek Urnieta kiskali zutenekoa gogora ekarriz hasten du Mikel Atxagak bere ibilbidea, eta harrez geroztik herri
|
horretan
euskalgintzan gehien nabarmendu diren urnietar zein urnietartuen izenak biltzen ditu eta haien lanen berri eman. Mikel Atxagak dio, etorkinen uholdeak eta bat bateko hazkundeak gehiegi aldatu dutela Urnieta, gaurko gazteek haren izaera eta bilakaera behar bezala ulertzeko.
|
|
|
Lehenengo galderari erantzuna emateko orduan adierazidudana ren bidetik, bonbardaketa hari aurre egiteko moduko estrategia da beharrezkoa. Eta
|
horretan
euskalgintzak eremu politikoan jauzi kualitatiboa eman du, eskari zehatzak, neurtuak baina irmoak galdatuz. Euskararen ofizialtasuna herri osoarentzat da estrategia hori gidatu behar duen helburua.
|
|
2002
|
|
|
Ho rregatik hausnarketa oroko rretarako astia eta patxada hartzea ez da beti posible izaten. Hausnarketa
|
hori
euskalgintzako gainerako erakundeekin konpartitu eta adosteko aukerak, berriz, oraindik gutxiago izaten dira. Euskalgintzaren Plan Estrategikoak horretarako marko egokia eskaini die eguneroko lanean normalizazioaren alde murgilduta dabiltzanei, bide batez elkarren ezagutza hobetuz.
|
|
|
Hizpide bihurtu zaigu etorkin berrien auzia egungo gizartean, eta zurrunbilo
|
horretan
euskalgintza ez da salbuespena izan.
|
|
2003
|
|
|
Badira erakunde batzuk bidea egin dutenak, badaude pertsona asko sinesgarritasuna dutenak, eta ikuspegi egokiagoen oinarri izan daitezkeenak. Badugu potentzial
|
hori
euskalgintzan, baina poliki doa.
|
|
|
Manex Goihenetxe, lehenengo zuzendaria, EHAS alderdiko idazkaria ere izan zena, zegoen ezkerreko pentsamendutik hurbilen, baina ez zen jarrera itxien aldekoa, alderantzizkoa baizik. Joseba Intxausti, Jakin ekoa zen, eta talde
|
horrek
euskalgintzan ari ziren eragile desberdinak elkarlanean jarri nahi zituen, orduko aldizkari baten hitzetan «ezker eta eskubiaren konfiantza» irabazten saiatzen ziren. Nire ustez, jarrera horiek izan zuten eragina UEUn, iritzi eta ideologia desberdinetako pertsonen arteko lankidetza bultzatu baitzen, UEUra irakasle etortzeko bereziki.
|
|
2004
|
|
|
ekintzaile eta pentsalari aldi berean izatea pertsona bakan batzuen dohaina izaten da komunzki. Belar mota arrotza da
|
hori
euskalgintzan ere. Eskuarki, ekintzaileak edo pentsalariak gara huts hutsik neurri eta zentzu bertsuan.
|
|
|
Nik ez daukat arazo ideologikorik noski autonomiaren kontzeptu
|
hori
euskalgintzari ere egozteko. Nolanahi ere, ideia horren erabilera erreparatuta susmoa dut autonomia erlatiboaren indarra berezko izaera duen espirituren bat bailitzan hartu izan dugula maiz; alegia, kontuan hartu gabe, autonomia horren egiazko izate zentzua, soil soilik, euskalgintzak garatzen duen gizarte dinamikaren neurrikoa izango dela.
|
|
2007
|
|
|
Eragile nagusi diodanean protagonista esan nahi dut.
|
Horretarako
euskalgintzak bere tresnak baditu: bai Oinarriak en zein Kontseiluaren Vascuencearen legearen inguruko tentsionamenduaren eta beronen betiereko aldaketa eskatzera behartuak gaude.
|
|
|
Helduentzako euskararen irakaskuntzan diharduen erakundea da, baina arlo hori euskararen normalizaziorako bidea den neurrian, AEK euskararen normalizazioan lan egiten duen erakundea baita. Irakaskuntza jarduera horretara era integralean bideratzeko ahalegin garrantzitsua izan zen EBI, eta zentzu
|
horretan
euskalgintzari egindako ekarpen gisa hobeto aztertzea litzateke.
|
|
|
Helduentzako euskararen irakaskuntzan diharduen erakundea da, baina arlo hori euskararen normalizaziorako bidea den neurrian, AEK euskararen normalizazioan lan egiten duen erakundea baita. Irakaskuntza jarduera horretara era integralean bideratzeko ahalegin garrantzitsua izan zen EBI, eta zentzu
|
horretan
euskalgintzari egindako ekarpen gisa hobeto aztertzea litzateke.
|
|
2009
|
|
|
Mintzodromoa. Euskarak Batzenek pozik hartu zuen ideia, eta Udal Patronatuak bazekien egun
|
horretan
euskalgintzaren laguntza izango zuela. Baina, zoritxarrez, egun horren hurbiltasunean Donostiako Udalaren jarrera euskararekiko eta euskaldunekiko ez dela berdina ikusi ahal izan dugu.
|
|
|
Euskararen aldeko hizkuntza kontzientzia indartzeko eta hedatzeko, euskara eta euskararen munduen erakargarritasuna da giltza. Eta
|
horretan
euskalgintza osoak du zeresana eta zeregina.
|
|
2012
|
|
|
" Ikasle berriak lortzea oso garrantzitsua da, are gehiago egoera honetan, hizkuntza politika egitearen izenean euskararen aurkako politika egiten ari direnean.
|
Horren aurrean
euskalgintzako guztiok beste politika bat, euskararen aldekoa, egin genuke. Guri dagokiguna ikasle gehiago erdiestea da, euskara ikasteko eta erabiltzeko".
|
|
|
ZAHARRA; 65etik gora datu horiek ikusita balirudike, deban, euskal kulturaren eremuan ausart jokatzeko nahikoa indar eta aukera dagoela. esan behar da, ordea, bai herrian bertan, bai kanpoan, oro har, herri erdaldun modura perzibitzen dela eta aurreiritzi
|
hori
euskalgintzan aurrera egiteko daukagun ahulguneetako bat izan daitekeela. Nolanahi ere, datuak eskuan, euskal kulturaren aldeko politika aktiboa egiteko plaza egokia izan daiteke, herriko kultur eragileen partetik norabide horretan ere aritzeko prestutasuna eskuratzen bada. erronka horixe da, hain zuzen ere. deban ditugun kultur talde eta eragileek euskaldunon komunitatea indartzeko eta batzeko aitzindaritza eta lidergoa beren gain hartzea. diagnostikoaren helburuak eta testuingurua ipinita, goazen bada, diagnostikoan aztertu diren analisi unitate bakoitzean ateratako ondorioak azaltzera:
|
|
|
Esan behar da, ordea, bai herrian bertan, bai kanpoan, oro har, herri erdaldun modura perzibitzen dela eta aurreiritzi
|
hori
euskalgintzan aurrera egiteko daukagun ahulguneetako bat izan daitekeela. Nolanahi ere, datuak eskuan, euskal kulturaren aldeko politika aktiboa egiteko plaza egokia izan daiteke, herriko kultur eragileen partetik norabide horretan ere aritzeko prestutasuna eskuratzen bada. hasieran esan dugu, ordea, eskolak erreleborako bide erraz eta egokienak badira ere, ez dutela %100ean hala izango denik bermatzen.
|
|
|
Baina orain etorkizun hori irudikatzen hasteko ordua heldu da, eta denok egin behar dugu hori. Aurrerapausoa handia litzateke, hurrengo hiru edo lau hamarkadatarako estrategiak irudikatuko bagenitu, eta handiagoa oraindik, irudikatze
|
hori
euskalgintza guztiak batera egingo balu, lehenago egon izan diren zenbait dinamika apurtuz.
|
|
|
Mugimendu garela barneratzea eta batera jokatzeko joera areagotzea. Eta indar bateratu
|
horretatik
euskalgintzan eta jendartean eragitea haizea jar dadin euskararen alde. Kataluniako ‘castellers’ak jarri izan ditut adibide.
|
|
|
Honaino, asmoak. Baina fokua pixka bat urrunduz gero, distantzia hartuta, ez da zaila ondorioztatzea urrats
|
hori
euskalgintzan orokorrean gertatzen ari den gogoetaldiaren barruan dagoela, eta beste dimentsio handiagoa eta sakonagoa daukala, garai berri baten oihartzuna dakarrelako. Gauzak berriro aztertu, hausnarketa pausatua egin eta, seguru asko, indarrak biltzeko aroa datorrelako.
|
|
2014
|
|
|
Ez baita gauza bera. Klusterrari egozten zaion ikuspegi
|
hori
euskalgintza osoari ere egozten zaio. Eta, egia izatera Klusterrak saritutako lanetan ikuspegi zehatz eta ustez aseptiko eta tekniko huts hori islatzen dela, hori desegokia da ezinbestean?
|
|
2015
|
|
|
Ez da nahikoa, noski, baina bai derrigorrezko baldintza.
|
Horrek
euskalgintza ulertzeko modu berri batera eraman behar gaitu, hau da, estrategiaren birdefinizio batera. Eraginkortasunean irabazteko, euskararen eta nazioaren, edo nahiago bada, abertzaletasunaren eta euskalgintzaren arteko erlazio zurruna arinduz joan da.
|
|
2016
|
|
|
Erdaraz ere ahul antolaturik dago horrelako hainbat zerbitzu419: abantaila ohargarria da
|
hori
euskalgintzarentzat. Bestalde, zerbitzu eskaintza horrek ez dauka maiz, eta ez du izango gero ere, estaldura instituzional handirik:
|
|
|
Baina kontua da euskal kritika ez dela, inolaz ere, aberasteko bide bat. Mundu osoko kritika bezala, gaizki ordainduta dago, diruz behintzat?, eta
|
horri
euskalgintzaren sarrera eredu estandar berez apala eta aberriaren alde ari naiz sindromea gehituz gero. Ez pentsa, dirutan ez ezik, maitasunean ere eskas ordainduta dago, globo osoko kritika bezala hori ere, nahiz eta euskal kritikoak badituen, alde horretatik, aringarriak eskura:
|
|
|
|
Horretan
euskalgintzak «zeresan handia» daukala nabarmendu du: «Euskararen inguruko planteamendu sendo batzuk egiten baditu, eta horien inguruan indar politiko eta sentsibilitate ezberdinekin lan egiten badu, dinamika indartsu bat martxan jartzen badu, alderdiek azkenean onartuko dute hori aintzat hartu beharrekoa dela.
|
|
|
Abian da Errigora ekimenaren Nafar hegoaldeko uzta, euskarari puzka ikasturteko lehen kanpaina eta azaroaren 8ra bitartean, Nafarroa hegoaldeko produktu ezberdinez osatutako saskiak eskatzeko aukera egongo da. Beti bezala, saskiaren balioaren %25 eremu
|
horretako
euskalgintzako hainbat eragileri bideratuko zaio.
|
|
2018
|
|
|
" Gaur berresten dugu duela ehun urte lau Foru Aldundiek euskal gizarte zibilaren izenean eman ziguten zeregina, eta harago eramaten dugu konpromisoa, euskara eta euskal kulturaren mesedetan". Urrutiak aitortu du Akademiak baikortasunez begiratzen diola etorkizunari, eta erran du Euskaltzaindiaren zerbitzu gogoa ez dela ahuldu, euskara aitzinatzeko erakundeak indartsu dirauela, eta ohartarazi du eginbide
|
hori
euskalgintzan ari diren guzien artean gauzatu behar dela.
|
|
2019
|
|
|
J. Vendryes irakaslearen Le langage (1921) liburuari jarraituta, hizkuntza literarioa Estatuaren hiriburuko dialektoan oinarritu behar zela uste zuen. Kexu zen, orobat, Espainiako linguistikaren maila apalaz, eta
|
horrek
euskalgintzan zuen ondorio negatiboaz. Baina Euskal Herriko egoera soziopolitikoari erreparatuta, gipuzkera proposatu zuen estandar gisa, geografikoki erdigunean dagoelako, italierarekin gertatutakoaren bidetik.
|
|
|
Baten batek esan omen zuen" hizkuntza aldaketa, gizarte aldaketa" dela. hori horrela, euskarak meneko egoera gaindituko badu eta osasuntsu bizitzera iritsiko bada, hainbat gizarte eremu sakon eraberrituak eta irauliak izan dira. Esan nahi du
|
horrek
euskalgintzak, oro har, Gizarte Berrikuntza Eraldatzailearen bidetik nahitaez joan behar duela. Alegia, ekimen zehatzetatik harago, euskalgintzak instituzio egitura nagusia berritzerantz eta gizarte eredu alternatiboa eraikitzerantz ere jo behar duela?
|
|
2021
|
|
|
2010eko azaroan, Lorienten (Bretainia), Frantziako EBLUL erakundeak antolatutako Parternship for Diversity jardunaldietan, hainbat estatutako EBLULeko ordezkariak zeudela kontuan hartuta, bilera bat antolatu zen egoera berria aztertzeko. Bilera
|
horretara
Euskalgintzako Kontseiluko ordezkaria eta EUROLANGeko arduraduna ere gonbidatu zituzten. Euskalgintzaren Kontseiluak hainbat ekimen garatuak zituelako lankidetzan bertan ziren hainbat erakunderekin, bereziki, Frantziako estatukoekin.
|
|
|
Bilera
|
horretan
Euskalgintzaren Kontseiluko ordezkariak hasieratik mahai gaineratu zituen bi eskaera. Batetik, erakunde demokratikoa izan behar zela eta, beraz, erakunde berriaren printzipioak betez gero, ezin izango zela inor kanpoan utzi.
|
|
2022
|
|
|
Garai
|
horretako
euskalgintza sozialak euskara eta nazioaren eraikuntza ezin bereiziko bi egitate gisara hauteman eta irudikatu zituen. Euskal Herri baten eraikuntza euskararen" salbaziorako" ezinbesteko mugarri gisara hautematen zen, eta kasik nazio eraikuntza hori, euskararen biziberritzean nahitaezko egitate bilakatu zen.
|
|
|
Beraz, garai
|
horretako
euskalgintza sozialak –batez ere 1998 urte artekoak euskara eta nazioaren eraikuntza ezin bereiziko bi egitate, edota elementuren gisara hauteman eta irudikatu zituen. Irudi horretan, mugak bere sinbolismo eta protagonismo berezia izango ditu.
|
|
|
Irudi horretan, mugak bere sinbolismo eta protagonismo berezia izango ditu. Laburbilduz, esan liteke garai
|
horretako
euskalgintza sozialaren ikuspuntutik, Euskal Herri baten eraikuntza euskararen" salbaziorako" ezinbesteko mugarri gisara hautematen zela, eta kasik nazio eraikuntza hori, euskararen biziberritzean nahitaezko egitate bilakatu zela (Ezkerra & Fernandez, 1995: 50).
|
|
|
Hau da, jendarte nekatu bat gara; hain nekatuak, irudimenik ere ez baitaukagu beste ezer pentsatzeko. Orduan, sumatzen dut neke
|
hori
euskalgintzan, baina ez nuke esango euskalgintzarena bakarrik denik gaitz hori. Gaitz orokorra da, eta badakit hau inozokeria moduan interpreta daitekeela, baina esango nuke itxaropena edukitzea hautu politikoa dela orain.
|
|
|
noski, denok berdin aritzeko, baizik eta nork bere eremuan eta bere tresnen bidez sokaren mutur beretik tira egiteko. Indarrak batzeko egin behar dugu bat; eremu zabal
|
horretan
euskalgintzak izan beharreko lehentasunak adosteko eta norabidea bateratzeko.
|
|
2023
|
|
|
eginarazteko espazioak, momentuak, baliabideak eta beharrezkoa den guztia lortzea. Milaka gauza ezberdin egiteko zortea izan dut, eta
|
hori
euskalgintzari zor diot.
|