|
2000
|
|
|
Bertold Brechten poema ospetsu batean disidentzia mota desberdinen atxiloketa kateaz hitz egiten da. Tamalez, askotan ikusi dut poema
|
horretan
Euskal Herrian bizi dugun egoeraren isla. Poliziak komunista atxilotzean, disidentzia eta erantzun oro zapuztearekin mehatxatzen zuen tresneria geratzeko astia izanik, gizarteari prozesua noiz geratu behar zuen erakusteko baliagarria zelakoan nengoen.
|
|
|
Gustatu edo gustatu ez, hori besterik ez dugu; eta planteamendu horrekin euskal herritar guztien eskubideabermatuko litzateke. Izan ere, gutxienez badaukagu gune bat non prozesua bermatuko litzatekeen, eta gero gune
|
hori
Euskal Herria osora enfokatua izango litzateke, nahi duten guztiek parte har dezaten. Ez inkorpora daitezen, hori agian GernikakoEstatutuaren hutsetako bat izan da, eta noski, nafar batek, ziurrenik arrazoi handiz, esan dezake:
|
|
|
Ez nuke nahi hor beheko lur
|
hori
Euskal Herria izatea.
|
|
2001
|
|
|
Ia Euskal Herria osoa Guggenheim museoko aretoetatik pasa da. Baina
|
horregatik
Euskal Herrian mundu guztiak ba al daki arte garaikideaz? " Bisitaria lehen bezala geratzen da" dio EHUko irakasle Ismael Manterolak," ez da oinarrizko lanik egiten horrek ez duelako errentagarritasun politikorik".
|
|
|
errepide eta kotxeekiko lehia zela-eta bertan behera geratu zen trena. Garai
|
horretan
Euskal Herriak sekulako trenbide sarea zeukan eta Vasco Navarro armiarma sare horren harribitxia zen, bai luzeragatik (140 km) zein garrantzi estrategikoarengatik, Gipuzkoa, Araba eta Nafarroa lotzen baitzituen.
|
|
|
Otsolizar, maspila eta hostazuriaren fruituak jaten zituzten antzinako bermeotarrek. Egun, oso gutxi dira errosazeoen familia
|
horrek
Euskal Herrian dituen ordezkariak.
|
|
|
Pribilegiatua sentitu nintzen. Oso jende gutxik eduki du aukera final
|
horretan
Euskal Herria ordezkatzeko. Aparteko aukera bat galdu dut kopa altxatzeko eta Euskal Herrira ekartzeko.
|
|
|
Horretarako egituraketa estrategikoak eta taktikoak egin ditugu. Iparraldean, esate batera, guk agurtzen dugu AB alderdi politiko bilakatu izana,
|
hori
Euskal Herriaren etorkizunerako notizia oso ona delako; eta gutxiengoan geratu diren Batasunakoek ere ongi egin dutela uste dugu, leial izateaz gain ezker abertzalearen argitasunerako balioko duena onuragarria delako.
|
|
|
Diferentzia hor dago: abentura
|
horretan
Euskal Herrian dudarik gabe horrekin [ETArekin] topo egiten dela. Ezin dut ulertu batzuek nola egiten dituzten abenturak horrekin topo egin gabe.
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren erdialdean, hiltzeraino kexatu ginen, borroka armatuaren gai pilpiratsua zela kausa. Joanesek, militanteentzat sakrifizio pertsonalaren goren maila jotzen zuen borroka mota
|
horrek
Euskal Herriari, eta batez ere Iparraldeari ekarriko lizkiokeen abantailak oro zerrendatu zizkidan behin: eztandaz inarrosi kontzientziaren iratzartzea, elkartasunaren kontzeptuaren bermatzea, politika mailako oharketa lasterra, ekintza eremuen finkatze praktikoa, egitura instituzional baten premiaren azalpena, hizkuntza politika dinamitaren plantan jartzea eta horrelako mila eginbide beharrezko.
|
|
2002
|
|
|
Gauzak horrela, Bruselan legeztatua dagoen Euskal Herriko Informatzaile Grafikoen Elkartea sortu dute, prentsa argazkilaria aintzat hartua izan dadin, bere eskubide profesionalak errespetatuak izan daitezen, argitaratzen diren argazki guztiak egilearen izenarekin ager daitezen... Eta Juantxo Egaña fundatzaile, sustatzaile eta zuzendaritza batzordeko partaide duen elkarte
|
horrek
Euskal Herria osoko prentsa argazkilariak biltzen ditu
|
|
|
Egoera hori nekazaritzaren eta arrantzaren gaur egungokinka larriaren erakuslea da. Hain zuzen, Europako Batasunaren sorgunetikpolitika bateratu garrantzitsuena izan dena, hots nekazaritza politika bateratua, ez dagai izan Europan nekazaritzaren ustiakuntzen gainbehera era egokian saihesteko.Horiek horrela, merkatu bakarrak nekazaritza eta arrantza jardueretako doikuntzabizkorra ekarri du, eta hainbat ustiakuntza txiki eta ertainen galera areagotu du.Joera
|
hori
Euskal Herrian ere agerikoa izan da, eta sektorearen krisi larria agerikoada hemen.
|
|
|
Proiektu horren atal batek eleaniztasunaz dihardu. Ez da
|
horretaz
Euskal Herrian egin den gogoeta bakarra. Dagoeneko, gutxienez abian dira bi esperientzia, lehen aipatu baititugu:
|
|
2003
|
|
|
Adibidez, emakumearen arazoa: honek ez du irtenbiderik Euskal Herriaren ikuspegitik kanpo, eta
|
horretarako
Euskal Herriaren izaera onartu behar da. Beste adibide bat, kultura unibertsala da, baina baita lokala ere, eta gure kulturak dituen arazoei aurre egiteko autodeterminazioa behar dugu.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria» ixten zuten egunean, Madrileko irrati bateko esatari aditu batek ondoko izenburua ipini zion aste
|
horretan
Euskal Herrian gertaturikoari: Aste beltza ETArentzat.
|
|
|
HidroCantabrico enpresaren eskumenekoa izango da konpainia berriaren gestioa. EEErekin izenpetutako itunaren arabera, konpainia
|
horrek
Euskal Herrian mantenduko ditu egoitza eta zuzendaritza, baina Asturiasko elektrikak" bere kabuz jarduteko marjina handia izango du, enpresa berriaren estrategia eta operazio industrialetan". Han eta hemen diotenez, Bilbon ezarriko dute enpresa berriaren egoitza soziala.
|
|
|
Izan ere, gauregun, globalizazio neoliberalaren aurkako mugimenduak mundu globalean etamaila lokalean pentsatu eta jardun behar duela kontuan izaniak, nola uztartzen dirabi betebehar horiek? Zelan eramaten da eginbehar
|
hori
Euskal Herrian?
|
|
|
XVI. mendearen bukaeran martxan jarri arren, kontrarreforma katolikoak ez ditu bete betean fruituak jasoko XVIII. mendeak aurrera egin arte. Datu historikoak argiak dira zentzu
|
horretan
Euskal Herriari dagokionez. Eta historialari guztiak bat datoz, halaber, herri xehearen eta kleroaren arteko batasun estua Erregimen Zaharraren krisialdian sendotzen dela baieztatzean.
|
|
|
Ondorioz, komentu askotatik ihes egin behar izan zuten, eran  tzunaren beldur (Revuelta Gonzà ¡ lez, 1974; RodrÃguez de Coro, 1990b). Eta
|
hori
Euskal Herrian ez zela Espainiako beste toki askotako antiklerikalismoarekin konparatzekorik ere izan: ez zen izan fraide hilketarik âReus, Zaragoza edo Bartzelonan, 1835eko udan egin ziren bezalakorikâ, eta ez ziren komentuak erre âArantzazukoa izan ezik, 1834ko  abuztuanâ, segur aski hemen liberalek bestela ere nahiko lan bazutelako gerraren gogortasunarekin.
|
|
2004
|
|
|
T. PERURENA. Baina hi ere saltzen ari haiz, momentu
|
horretan
Euskal Herriaren irudia ari haiz saltzen!
|
|
|
Partzuergoan debatean ari gara eta batek dio: " Ba,
|
hori
Euskal Herria pixka bat egitea da". Beste batek, aldiz," Hori Euskal Herriaren kontra doa".
|
|
|
" Ba, hori Euskal Herria pixka bat egitea da". Beste batek, aldiz,"
|
Hori
Euskal Herriaren kontra doa". Orduan?
|
|
|
Ñabarduraz jositako mundua nahi genuke, mundua berez horrelakoa izan delako, eta mundu ñabar
|
horretan
Euskal Herria. Esana dugu, baina berriz esango dugu, munduko herri bakoitzak ezin diola muzin egin bere nortasunaz hornitzeko eta janzteko daukan oinarrizko giza eskubideari.
|
|
|
Euskal Herriko eta euskaldunen pluraltasun kontuak gora eta behera ari bagara, ez zait zilegi iruditzen, geure burutapenen mugarriak izatez Euskadi izeneko zatian kokaturik, osotasuna zatira murrizteko joera hori. Binenabar, ez ote da erredukzionismo
|
hori
Euskal Herriaren ukapen egoeraren zantzurik esanguratsuena. Hitzak dira bai geure adigaietako mezuak aditzera emateko lanabes euskarriak.
|
|
|
Egia da Garci' a Bacca Iruñean jaio zela eta Savater Donostian. Maila bereko egiadugu Roland Barthes Ahurtin zendu zcla, baina azken
|
horrentzat
Euskal Herria Frantziakohego mendebaldea zen bezala(. Ahurti frantses herri baten paradigma da. Funtsezko organoak biltzen dituen plaza bat da:
|
|
|
Hain zuzen ere, azken urteotan telebista lokal askok hedapen eremua zabaltzera jo dute gero eta indar handiagoarekin. Batzuetan eskualdera, eremu
|
horrek
Euskal Herrian duen izaera eta tradizioari jarraituz. Baina bestetan, hortik haratago, probintziaraino ere, 1 grafikoan erakusten den bezala.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herriaren errealitatean txertatuak bizi gara, bere poz eta miseria guztiekin, eta gure argi ilunekin. Bada esperantza haizerik euskal gizartean, eta guretzat ospakizunekoa den garai hau, bizi dugun gatazka bortitza gainditzearekin uztartzea litzateke pozgarriena,
|
horrek
Euskal Herria eraikitzen jarraitzeko indar ugari aktibatuko lukeen uste osoz.
|
|
|
Eta aldrebes izan litzateke. Orain komunikabideetan dagoen ia informazio guztia praktikoki informazio berdina da, eta
|
hori
Euskal Herrian gertatzen denaren %1 baino ez da. Gatazka politikoari buruz eta inportanteak ez diren beste gauza batzuei buruz hizketan pasatzen dugu egun guztia.
|
|
|
Mikel, argazkiak ateratzen ari ginela, zerorrek honela esan duzu: «Osatzen duzuen irudi
|
horretan
Euskal Herriaren aniztasuna ageri da». Euskal Herriko festa bereizten duen ezaugarrietako bat horixe da:
|
|
|
Ez al da
|
hori
Euskal Herrian ere gertatzen ari dena. Alegia, herri txikiak izan edo luze zabal handiko kulturak izan, globalizazioaren merkantilismo erasokorretik kanpo bizi nahi duten berezko kulturak ere egon badaude gaur egun. Eta, Morenok dioenez, globalizazioari aurre egiteko beste kultura horiei lagundu behar zaie; euren balioetan eta premietan oinarrituriko dinamikak bultzatu behar dira.
|
|
|
Hala ere, bikoiztasuna da ipuin hauen ezaugarririk behinena. Izenburuak berak ematen digu espazio eta egoeraren zentzu bikoitza Hollywood eta biok, non" biok"
|
horrek
Euskal Herria izan litekeen. Horrela, espaziook eta bakoitzak iradoki dezakeena nahasten dira ipuinetan zehar, bien arteko mugak non dautzan argi lotu gabe.
|
|
|
Hezkuntzari buruz erakunde desberdinetan emandako hitzaldiak ere hemen aipatuko ditugu. Hola Pablo Alzolak Bilboko Arte eta Lanbide eskolan, gai
|
horrek
Euskal Herrian zuen garrantzia izan zuen mintzagai artikulu bitan. Pedro Sagredo, Donostiako Ateneoaren 1879 kurtso irekieran, langileen formazio beharraz aritu zen, eta egungo lanbide heziketaren gisako ikasketa eskolak sortzea proposatu zuen.
|
|
2006
|
|
|
Eta horietan interes politikoek eta espekulatzaileek indar handia dute. Nahiz eta kasu argienak eta eskandalagarrienak Espainiar Estatuan izan diren, gaitz
|
horrek
Euskal Herria ere jo du. Hala, zenbait kasu susmagarri ezagutarazi dira.
|
|
|
Berriro gertatzen dena da, hizkuntza hain instrumental soil soila bada,
|
hori
Euskal Herrian, Katalunia, Galizia zein Gaztelan, Txile eta Argentinan hizkuntza komuna izateak, denok Fagor hozkailua erabiltzeak baino ez digula ematen batasun izpiritual handiagoa. Eta hispanitatearen apostoluak egiaz bilatzen zuena, ez zela hori.
|
|
2007
|
|
|
Duela urtebete hartu zuen Brasilgo multinazionalak Sidenor taldearen kontrola. Talde
|
hori
Euskal Herrian zeuden altzairu berezietako enpresen kontzentraziotik sortu zen (SA Echevarria, Aceros de Llodio, Olarra, Forjas Alavesas). Sidenor baino lehen, Aceralia eta Acenor talde publikoak izan ziren.
|
|
|
emakumeen presentzia taldean. " Gaur egun normala iruditzen zaigu emazte idazleen aurkitzea, baina
|
hori
Euskal Herrian, beste sozietateetan bezala, oso arraroa izan zen hasieran. Gure taldearen erdia ia emakumeak ziren naturalki.
|
|
|
Irudiak Gipuzkoako Foru Aldundiaren funtsetakoak dira eta kultur zentro desberdinetan daude. Egitasmo honen helburua da mende
|
horretan
Euskal Herriari buruz ekoitzitako ikonografia modu erraz eta arin batean eskuratzeko bidea ematea. Album honetan parte hartu dutenak:
|
|
|
Zer ikusi eta zer ikasi badugu
|
horri buruz
Euskal Herrian, zer irakatsi eta zer erakutsi ere badugula bazterrean utzi gabe.
|
|
2008
|
|
|
Areago, Nafarroako zati batzuetan ez da inoiz euskara mintzatu ez Bizkaian ez Araban ere.
|
Horri
Euskal Herria deitzea ondo iruditzen zait, baina konturatu behar dugu zertaz ari garen. Euskal Herria deitzeagatik hizkuntza bakarra mintzatu behar dela pentsatzeko joera dago eta hori ez zait errealista iruditzen.
|
|
|
Hasierara itzuliz, ongi iduritzen zait Euskal Herria herri asmatua delako proposamenari aurre egitea, are gehiago, esaldi
|
horrekin
Euskal Herria ez dagoenik aditzera eman nahi denean. Baina nik uste dut okerreko erantzuna eman dugula, eman dutela erantzuten saiatu direnek.
|
|
|
Guilbeauk, orduan, batzar eguna irailera atzeratu, antolaketa aldatu eta bere adiskide Vinson «gorria» eta gainerako atzerritar euskalariak batzarretik baztertu zituen. Bazterketa
|
horri esker
Euskal Herrian euskararen inguruan zebiltzan belaunaldi, ideologia eta herrialde desberdinetako pertsonak hurbildu ziren Hendaiara. Hutsune aipagarririk egon bazen bereziki Donostiako Euskalitzjostaldien Batzarrearen eta Euskal Erria aldizkariaren inguruan mugitzen ziren gipuzkoar idazleena izan zen, gonbidatuta egon arren, ez zirenak agertu, nahiz atxikimendu gutun batzuk igorri.
|
|
|
Jakin badakigu lehen pausoak zailenak izaten direla, eta are gehiago Madril eta Parisek gure arteko mesfidantza giroa bultzatzen dutenean. Baina eskoziarren bideari helduta, agian lehen urrats
|
hori
Euskal Herriaren subiranotasun printzipioa errespetatzeko prest daudenen aldetik publikoki eztabaida nazional bat bultzatzea izan zitekeen. Eztabaida horren bidez gizarteak jakin ahal izango luke zer dakarkigun herri gisa gaur egungo eredu juridikoak eta zer Europako estatuek dutenen moduko eredu bat lortzeak.
|
|
|
«Pertsona defentsagabeak eta esku hutsik daudenak egurtzen eta tirokatzen Polizia.
|
Hori
Euskal Herrian bakarrik gertatzen da oraindik Europa osoan».
|
|
|
Diskoa ekaina eta azaroa bitartean grabatu dute, Muxikan eta Berrizen. «Hemen egindako lana da, Bizkaian hain zuzen, eta
|
hori
Euskal Herriaren aniztasunaren isla da», Aizpururen ustez. Taldeak «etxean egindako ogiarekin» konparatu du diskoaren ekoizpen prozesua:
|
|
|
herri xehea euskaraz mintzatzen zen, baina ofiziala zen guztia erdaraz egiten zen. Egoera
|
horretan
Euskal Herriak gutxi iraungo zuela esaten zuen. Egia da azken bi mendeetan asko galdu dugula (Nafarroako eskualde handia galdu dugu eta Iparraldea dramatikoki hondoratu zaigu azken hogei urteotan), baina, hala ere, iraun dugu.
|
|
|
Hori bukatuta, orduan euskaldunok sendotasunaren bertuteaz meditatu genuke luze eta zabal, ea posible egiten dugun
|
horretara
Euskal Herria aurrera ateratzea.
|
|
|
2008ko martxoan, elkarte
|
horrek
Euskal Herria gomitatu du Baskarad izendatu duten festibalean. Euskal Kultur Erakundea proiektuaren partaide izan da eta Euskal Herri osotik hogeita hamar talde baino gehiago —Ipar eta Hegoaldekoak— gomitatua izan da, nola antzerkia, ipuina, musika, kantua, zinema, eta literatura alorretakoak; biziki egitarau aberatsa oro har.
|
|
2009
|
|
|
Eta horixe da gure instituzio gehienen jokalekua, globalizazioaren aldeko apustu irmoa egin baitute: Zelai
|
horretan
Euskal Herriak postu ona lortu behar du; ezta pentsatu ere bigarren edo hirugarren mailan jokatzea! Hala, Euskal Autonomia Erkidegoan azpiegitura handiak eraikitzeko politikak sona handiko helburu hau du:
|
|
|
Orduan,, euskaldun fededun? gaian interesgarria ezin izan daiteke topikoa bera, nahiko unibertsala (hori ere guk kopiatu baino egin ez duguna), ezpada
|
horrek
Euskal Herrian hartu dituen funtzio sozial, politiko, moral konkretuak. Ez da guztiz berdina Iparraldean eta Hegoaldean, historia politikoari oso lotua ibili baita:
|
|
|
Ipar Euskal HerrianIII.Errepublikabereerroak eginezjoanzenemeki emeki. Izanere, Errepublikari jartze
|
horretan
Euskal Herria Frantziako beste eskualdeak bainogibelatuagoazen, orok, gorrietaxuri, aitortzenzutenez. 1881eannagu situzirenerrepublikanoak, BaionakoI.eskualdeanPlantiéetaMaulekoan ThéodorePradet Ballade jalgiaraziz.
|
|
|
Telebistak modu analogikoan emititzetik beren seinalea modu digitalean igortzera pasatzen ari dira. Zelan ari da gauzatzen prozesu
|
hori
Euskal Herrian. Hona zein ziren lehen asmoak eta zelan joan diren gero kontuak EAEn151:
|
|
|
Euskarazko kazetaritzaren hastapenak ulertzeko ezinbestekoa da, beraz, Euskal Herrian sorturiko almanaken berri izatea, eurek ireki baitzizkioten ateak euskal prentsa sendoago eta serioago bati. Euskal prentsa
|
horrek
Euskal Herrian zein hasiera eta garapen izan zuen azaltzen saiatuko gara, hain zuzen, hurrengo atalean.
|
|
|
Horrekin batera, burgesiaren eta langileriaren arteko borroka pil pilean zegoen.
|
Hori
Euskal Herrian abertzaletasunaren sentipenekin nahasten zen, liberalak eta espainolak alde batean, kontserbadoreak eta abertzaleak bestean. Garai mugituak ziren politikan, mundu gerra bat tartean.
|
|
|
Lehenik, negoziazio horretan eskatzen dena guztiz demokratikoa delakoan daude. Bigarrenik, negoziazio
|
hori
Euskal Herria eraikitzeko ezinbesteko baldintza dela uste dute. Arrazoiek sendoak dirudite.
|
|
|
Horretan ezkutatzen da, hain zuzen, sugearen aurrean behin eta berriro makurrarazten gaituen amarrua. Egia al da negoziazio
|
hori
Euskal Herria eraikitzeko ezinbesteko baldintza dela?
|
|
|
Lan politikoa egiteagatik gero eta euskal herritar gehiago espetxean daudela ohartarazi du Amnistiaren Aldeko Mugimenduak.
|
Hori
Euskal Herrian dagoen salbuespen egoeraren erakusgarri dela uste du. Independentismoaren aurka denak balio duela erakutsi dute Zapaterok eta Rubalcabak.
|
|
|
Beraz, alderdi espainolistak, EB izan ezik, antidemokratikoak dira, ukatzen baitiete eskubide
|
hori
Euskal Herriari, Kataluniari eta Galiziari.
|
|
|
Epaileak, 15 egunero epaitegian sinatzeko baldintzarekin utzi gintuen aske, eta guk sinatzeari uko egitea erabaki genuen. Sistema judiziala errepresio eta kontrol sozialerako beste modu bat da, eta, gainera,
|
horrek
Euskal Herriak egun bizi duen salbuespen egoera mantendu eta babesten du. Horregatik, errepresioari mugak jartzeko eta erantzuteko jarrera irmoa hartu genuen, sinatzeari uko eginez.
|
|
|
behar dela azpimarratu du,, gatazkari konponbidea emateko edo gutxienez konponbiderako bidea irekitzeko?.
|
Hori
Euskal Herriarentzat ez ezik,. Espainiako Estatuaren jurisdikzioaren azpian gauden herri guztientzat, ere garrantzitsua izango dela uste du II HEko hautagaiak,, horrek esan nahiko baitu aurrerapauso demokratikoa eman dela, sakondu egin dela Estatuaren demokratizazioan?.
|
|
|
Zalantza gabe, urriaren 25a eztabaida sortzen duen eguna da. Izan ere, data
|
horretan
Euskal Herriarentzat garrantzia historiko handia duten uneak gerta arazi izan dituzte. Eta ez dira baikorrak izan.
|
|
|
Batasun subiranisten aldeko apustua are derrigorrezkoagoa iruditzen zaio EAri, kontuan harturik Espainiako Estatuaren interesak defenditzen dituzten alderdien jarduera bateratuak baztertu egin duela transbertsalitatearen ideia; alegia, PP eta PSOEk fronte unionista osatu dutela. Hori ikusirik, Urizarrek ohartarazi die transbertsalitatearen tesiari eusten dioten abertzaleei beren gain hartu dutela
|
horrek
Euskal Herriaren iraupenerako izan ditzakeen ondorioen erantzukizuna. Agiri honek planteamendu eta postulatu argiak exijitzen ditu eragile bakoitzaren aldetik.
|
|
|
Argi dago Fagor enpresak mundua merkatutzat duela; baina, zoritxarrez, Fagorren mundu
|
horretan
Euskal Herria ez da existitzen, euskaldunok ez gara bizi, euskara ez da ezer.
|
|
|
Elkarlanak emandako datuak dira honakoak: tren azkar
|
horrek
Euskal Herrian 10.000 milioi euroko kostua izango du; horietatik Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, 6.000 milioi eurokoa.
|
|
|
Galtzera kondenatuta dago Katalunia mendekoa, eta Europako estatu bihurtzeko bidean dabil Katalunia librea. Zuzi
|
hori
Euskal Herriak har dezan komeni da orain.
|
|
|
Arrazoi historikoengatik zein euskal nazionalismoaren diskurtsoa lantzeko moduagatik, kontua da gatazka politiko bati buruz hitz egin dezakegula. Gatazka
|
horrek
Euskal Herriak Espainiarekin eta Frantziarekin —kokatuta dagoen estatuekin, alegia— dituen harremanei eragiten die. Orain, bi estatu horiek gertakari hauen aurrean zer jarrera izan duten ikusi behar dugu.
|
|
|
Ez daukagu hemen haustura horren baldintzei buruzko ikerketa historikoa egiteko asmorik, ezta Nafarroako Erresumaren lehenagoko existentziari buruzkorik ere. Dena den, komeni da entitate estatal desberdinetan izaniko banaketa primario edo fundatzaile
|
horrek
Euskal Herrian izan dituen eraginak eta ondorioak nabarmentzea. Kontua ez da herri bat banatzea soilik, herri horren zati bakoitza multzo kultural eta politiko boteretsu eta espezifikoetan integratzea baizik, horrela euskal lurraldeko zati bakoitzean gero eta haustura kultural funtsezkoagoak ezartzeko.
|
|
2010
|
|
|
Liluratu egiten nau astronomia kontuak euskaraz ikusteak. Oraindik ez dugu sarerik lortu
|
hori
Euskal Herrian erakusteko.
|
|
|
Kasu honetan artzainek beteko dute lan hori eta produktuaren jatorriaz, artzainaren eguneroko lanaz eta ekoizpen sistemaz hitz egingo dute. Ekimen
|
horren bitartez
Euskal Herrian garaturiko artzantzaren sustapena, artzantzak gizartean duen balio eta garrantzia azaltzea eta aktore ezberdinak harremanetan jartzea lortzen da.
|
|
|
Alberto Contadorrek Irunen erositako haragi bati leporatu dio Tourrean izandako clembuterolarekin positiboa. Hori bai, ekoizleek zehaztu dute guztiz ezinezkoa dela haragi
|
hori
Euskal Herrian ekoiztu izana.
|
|
|
1956an, Eusko Jaurlaritzako lehendakariorde Xabier Landaburuk era honetara definitu zuen autodeterminazio printzipio
|
hori
Euskal Herriari dagokionez [52]:
|
|
|
Herentziaz ukan duenarena edo lantzen duenarena?" zioten antzerkiaren publizitatean. Noren problema da
|
hori
Euskal Herrian. Norbaitek galde egiten du auzoari hemen sortua denez, eskubide duenez hemen egoteko?
|
|
2011
|
|
|
Espainian badirudi oraingoan PPk alde duela haizea. Hala bada ere, ez naiz alderdi
|
horrek
Euskal Herrian datorrena hankaz gora jarriko duela uste dutenetakoa.(...) Espainian agintera iristen badira, gaur edo duela aste gutxi ezinezkoak ziruditen diskurtso eta jarrera aldaketak ikusiko ditugu.Inozokeria hori interpretatzeko orduan irakurle bat baino gehiago bat etorriko da nirekin: egungo EAJko gidarien politika babesten ari da Ibarretxe, prestasuna agertu baitute Madrilen Gobernuan dagoenarekin itunetara heltzeko orain arte bezala, lehen PSOErekin bezala orain PPrekin.Aldiz, kritika gogorra erakusten du PSOEk eta ezker abertzaleak Loiolako elkarrizketetan erakutsitako jarrerarekiko:
|
|
|
Emandako presioaren araberakoa izanen da. Argi dago estatuek ez dutela interesik konponbidean,
|
horrek
Euskal Herriaren onarpena dakarrelako eta ez daudelako horretarako prest. Frantziak Espainiaren arazoa dela dio, eta Espainiak beti erran du ETAren kontua dela eta ETA desagertuz gatazka desagertzen dela.
|
|
|
Andoni Otegi ETAko kidearen kontrako epaiketa egiten ari da Auzitegi Nazionalean, Fuengirolan (Malaga) auto bonba bat jarrita leporatuta. Epaiketa
|
horretan
Euskal Herrian egiten ari den presioa babestea leporatu dio Otegik auzitegiari eta garai honetan gatazka konpondu behar dela adierazi du.
|
|
|
...an izan dira, besteak beste, Martin Garitano Gipuzkoako ahaldun nagusia, Juan Karlos Izagirre Donostiako alkatea, Miren Legorburu ezker abertzaleko bozeramailea, Peio Urizar EAko idazkari nagusia eta Rebeka Ubera Aralarreko Antolakuntza idazkaria.Maite Aristegiren iritzian, datorren azaroaren 20an argi geratuko da Euskal Herrian gizartearen gehiengoa autodeterminazioaren aldekoa dela, eta gehiengo
|
hori
Euskal Herrian aldaketarako eta konponbiderako zabaldu den prozesuaren motor izango da.
|
|
|
Zer esan nahi du
|
horrek
Euskal Herriaren gaurko egoeran. Zer esan nahi du horrek adiskidetzearen eta bakearen kasuan?
|
|
|
Politika artifizio bat da, gizarte bat antolatzeko. Nik eta PNVko gizon
|
horrek
Euskal Herria, gure herria maite dugu modu natural batean. Baina politikoek euren alderdia maite dute gauza guztien gainetik.
|
|
|
Egia da horretarako ordu asko pasatu ditudala Interneten, baina zientzia hutsa eginez. Seguru asko animalia
|
horri buruz
Euskal Herrian gehien dakiena izango naiz memento honetan.
|
|
|
Hizkuntzen eta klase sozialen arteko zatiketa
|
horretan
Euskal Herria bera dugu informazio iturri: –Erromantzez mintzo zen gutxiengo pribilegiatu bat zegoen, batez ere espazio publikoan, alde batetik, eta euskaldun hutsak ziren baserritarrak, beste aldetik.
|
|
|
Hara, hodei batek bihotz forma daukala seinalatu du zure hatz batek. Bihotzarena ez, txotxolo,
|
horrek
Euskal Herriaren eitea du. Erdi triste itaundu didazu orduan Euskal Herriaren eta zure artean zein hautatuko dudan, lainoari zazpi probintzien irudia atxiki diodan orduko hegazkinean alde egiten irudikatu izan baninduzu bezala.
|
|
|
|
Horregatik
Euskal Herrian demokrazia errealak dimentsio ezberdin bat izan luke: demokrazia integrala izango da edo ez da demokrazia izango.
|
|
|
Beraz, aurrerantzean, giro
|
horretan
Euskal Herria zazpi herrialdeetakoa izango zen. Pello Mari Otañok ere, Ameriketako Euskal Herrietatik, zazpiak baten alde egin zuen.
|
|
|
Bere hitzetan," rock and roll globala eta bere heroi askoren histrionismo antisistema". Ba, bai, nolabait bat gatoz Atxagari, begi bistan denez, arrotza zaion fenomeno global
|
horrek
Euskal Herrian eduki zuen islak, euskal punkak, oso garrantzi handia duela kontuok aztertzerakoan. Ez dezagun ahaztu Greil Marcus iparramerikar kritikariak hari historikoa topatzen duela punka eta gurean ere hain erabilia izan den milenarismoa lotzeko...
|
|
2012
|
|
|
Oso orokorra da testua, eta hutsune nabariak ditu. Egoera ideal bat deskribatzen du, eta ez da
|
hori
Euskal Herriak jasaten duena: eskubide urraketak badaude oraindik.
|
|
|
Bere buruari inoiz protagonismorik eman ez dion benetako kazetari horietakoa da. Bere idazteko era aberats eta poetiko
|
hori
Euskal Herriak eman dituen taldeak bultzatzeko eta motibatzeko besterik ez du erabili. Oso ona da.
|
|
|
Bada, aipatu dugunez, euskal nazionalismoak garrantzi handia eskaini dioimmigrazioaren auziari; prozesu
|
horrek
Euskal Herrian izandako eragina kontuanhartuta, bestalde, harritzekoa ez dena. Jarrera desberdinak garatu dira immigrazioariburuz, baina, oro har, immigrazioak esangura nabarmena izan du abertzaletasunarenezaugarritzean.
|
|
|
Oso oinarrizko banaketada, bai, baina balio du Euskal Herriko mapa datuez hornitzeko. Biztanleak lurraldean, biztanleriaren bilakaera, jaiotzak eta heriotzak, biztanleriaren adin egitura, migraziomugimenduak, sektore ekonomikoak, etxebizitza, eta beste hamaika datu ipinidaitezke mapa
|
horren gainean
Euskal Herria zertan den jakiteko. Mapa eta banaketahori da, hain zuzen ere, datuak erakusteko erabiltzen duguna.
|
|
|
Nekazaritza, abeltzaintzaeta basogintzaren industrializazioak nagusi izaten jarraitzen badu ere, baditu beremugak Mendebaldeko gizarte garatuek exijitzen duten garapen iraunkorragatik. Etaproblematika
|
horrek
Euskal Herrian ere du eragina. Beste alderdi kezkagarri batnekazaritzaren balantza komertzialaren defizita da, bai Espainiako estatuarekin baiatzerriarekin.
|
|
|
Eta 1839an jadanik horregatik hasi ziren joera politiko desberdinak nabarmentzen. Eta
|
hori
Euskal Herrian bertan hobeto ezagutzen zen.
|
|
|
(...) Bien bitartean Espainia eta Frantziak beren menperakuntza, okupazio eta eraso errepresiboekin aurrera jarraitzen dute; eta Euskal Herrian dauden indarrak ez dira aski aktibatuak eraso horri eutsi eta eraikuntza bidean aurre egiteko. Gauzak horrela, iaz abiarazitako prozesua blokeo eta usteltze nabarmena jasaten ari da, eta Euskadi Ta Askatasunak testuinguru
|
horretan
Euskal Herria defendatzeko hartutako konpromezuari erantzunez borroka armatuaren erabilera berraktibatzeko erabakia hartua du". Bistan dena, gidoi" demokratiko" bat proposatzea ez da nahikoa besteek bete dezaten lortzeko.
|
|
2013
|
|
|
Indarren batuketa horren haritik Mikel Irizarrek azaldu duenez," sistema
|
horrek
Euskal Herrian beste inork antolatu ezin duen komunikazio talde indartsu bat emango luke emaitza lez". Euskararentzat" ezinbestekoa" dena hain zuze.
|
|
|
Egunotan Madrilen LOMCE Hezkuntza Kalitatea Hobetzeko Lege Organikoa onartu dute, PPk bere gehiengo absolutua baliatuz. Lege
|
horrek
Euskal Herrian atzerapausoa suposatuko du, hezkuntza publiko herritarraren aurkako eraso latza izateaz gainera, hezkuntzaren ikuspegi neoliberal eta zentralista ere inposatuko delako. Orain arte hezkuntzak herriaren eskura izateko zailtasun nabarmenak izan ditu, denok ezagutzen ditugun harresi burokratikoak eta handikeria instituzionalak direla medio.
|
|
|
Eta esaten dut bake bakean eta mikaztasunik gabe. Ez da batere logikoa liburu
|
horrek
Euskal Herrian izan duen harrera, eta kanpoan izan duena. AEBetan atera zuten urteko libururik onenen artean, eta kanpotar bakarra zen.
|
|
|
Artikulu horiek eta gehiago irakurriz, ongi ulertzen da Euskal Herriko soldaduek aisialdian denbora pasatzen zutela eta aisialdi hori pilota eta musa zela gehienetan. Baina
|
horren gibelean
Euskal Herriarekiko kezka edo herrimina ikusi behar ote da. Baconnier, Minet eta Solerren arabera, eskualde bakoitzeko jendea bere ohiturekin dibertitzen zen.
|
|
|
Baina musa hitza erabiltzeko ordez, museko oinarrizko elementu bat aipatu zuen, «hogeita hamaika eskutik». Esaera
|
hori
Euskal Herrian erabiltzen da, mus jokokoa delako, eta musetik harago, aukera guztiak alde daudela edo garaipena eskura dagoela errateko ere erabiltzen den esaera bilakatua da. Poker jokoari erreferentzia egin nahi izan balio, ez zuen esaera hori erabiliko; baina poker jokorako ohiturarik ez dago Euskal Herrian.
|
|
|
Hartara, bi bitako kontuak dira aipatzekoak lan honetan, alde batetik gerraren gertakariak eta bizipenak eta, bestetik, gerra
|
horren aurrean
Euskal Herrian izan ziren gogoetak eta iritziak. Ezin baztertu, bestalde, orrialde hauetan agertzen diren euskal letretako egile aipatuak, Oxobi, Zerbitzari, Etxepare eta abar, horiek betetzen baitute kazeta baten giroa.
|
|
|
Pluraltasun honetan, kulturen arteko giltza euskara dela ere argi dute herri ekimen honetan, eta horrela jakinarazi zuten adierazpenean: . Euskara euskaldunon hizkuntza izan da eta da gure historian zehar hiritarren artean partekatu dugun identitatearen adierazpen gorena; gure aniztasunean elkartu eta Herri egiten gaituen lokarria da; gizadiaren ondare da hizkuntza, eta kultura eta identitate aniztasun
|
horri
Euskal Herriak ematen dion jatorrizko mundu ikuskera desberdindua?. Atxikimenduak biltzen Ekimen hau gure herriko gizarte eragile zein erakunde ororen parte hartzeari irekita dago.
|
|
|
Hartara, Euskal Herriko herrialdeek esparru juridiko bateratu eta beregaina osatu ez arren, Foru herrialde desberdinek euren zuzenbidea adierazten dute hizkuntza erromantzeen bidez (gaztelania, okzitanoa, frantsesa?). Euskara bera bizirik eta gizartean erroturik dago,
|
horiekin batera
Euskal Herrian eta maila apalean bada ere, hizkuntza juridikoa da. Era idatzian baino, ohiturazko moldean ari da euskara, foru izateari dagokion legez.
|
|
|
eskolaren eraginak bere mugak baditu ere, eragin benetan handia du euskararen babesean eta erabileran, gotorleku moduko bat da eta bere emaitzak baikorrak dira bereziki adin gazteenetan; adin talde nagusiagoetan, gizartearen eraginez, txikiagoa da, baina hala ere garrantzitsua.
|
Hori
Euskal Herrian, eta Xavier Vilak jardunaldian aurkeztu zuen moduan, Katalunian katalanarentzat ere gauza bera gertatzen dela dirudi.J
|
|
|
Ikusi dugunez, eredu matematiko egokiak sortzeko, badirudi soziolinguistikan ditugun eredu metodologikoak findu eta eguneratu behar ditugula. Azken asteak oso emankorrak izan dira alde
|
horretatik
Euskal Herrian. Esanguratsuak diren bi kasu aipatuko ditugu hemen, baina beste batzuk ere aipatzea luke:
|