|
2017
|
|
|
Hain zen bestelakoa dena! Ohiturek, sineskera, hizkuntza... hala ere, afrikar mordoa ezagutu nuen, auzo hartan bizi baitziren Bilbon zeuden etorkin gehienak, eta
|
horrek
etxetik gertuago sentiarazten ninduen. Hauetariko asko beraien sineskerak alde batera utzi eta bertakotu baziren ere, nik ahalik eta tinkoen eutsi nien nire ohiturei.
|
|
|
Gizon bat lehenbizikoz ikusi zuten lekutik oso desberdina zen inguru batean sar bazitekeen eta, garrantzitsuena, inguru berri
|
horretan
etxean bezala aritu eta hortik kanpo inoiz egon ez balitz bezala jokatzen bazuen, munduko detektiberik argienak ere nahasiko zituen. Eta istorio bat kontatzen zuen:
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, guraso asko (eta haur asko ere bai), hobeto, erraztasun handiagoz, moldatzen dira erdaraz; naturalago egiten dute Cervantesen edo Julio Verneren hizkuntzan. Zenbat denbora iraun dezake gurasokrazia
|
horrek
etxe horietan. Zenbat denbora iraungo du gurasoen aginte eredu linguistiko horrek?
|
|
|
Zalantzarik ez, inoiz egin ez bada, positiboa da behingoan egiten hastea, baina erreparatu beharreko auzia da udal independentista batek sopeloztar euskaldunei erdaldunei baino zerbitzu gutxiago ematen dizkiela. Eta inork ez diola erreparatzen aisialdi
|
hori
etxean telebista aurrean gertatzen dela neurri handian, eta etxeko supazterra espainolez dela gaur egun Barakaldon zein Azpeitian. Alde horretan, susmoa dut arnasguneetan ez ote den lasaitze moduko bat gertatzen, Tuterakoak inoiz izan ez dezakeena:
|
|
2019
|
|
|
Olentzaro, Onentzaro, Onontzaro, Orentzaro, Onentzero, Onantzaro, Onontzaro, Onontzoro, Orantzaro, Aranzaro, Gomentzago, Subilaro, Silaro, Xiularo, Suklaro, Kalerre, Putierre... Eta izen batekin zein besterekin, beti loturik agertzen da mundu zaharrarekin, sinesmen zaharrekin, 24ko gauean etxeetako tximinietan erretzen zuten enbor handiarekin, eta gau
|
horretan
etxe guztietan pizten zuten su sakratuarekin.
|
|
|
Eki eta Euriren ezteiak direnean, hau da, Ortzadar koloretsua zeruan agertzen denean, gogoak bide hori hartuko du gogo ororen bilgunea den Ilargirengana joateko.
|
Horretarako
etxeko erleek erakutsiko diete zein den bide zuzena, eta non dauden zelatan ezkutaturik era guztietako izaki gaizto ezkorrak. Bide horretan galtzen zirenak, edota zelatan dauden indar ezkorren hatzaparretan erortzen zirenak gogo erratu edo hildako bizidun bilakatzen ziren, modu batez edo besteaz, Ilargirengana iristea lortzen zuten bitartean.
|
|
|
Lanbidez, hasieran, okina izan zen, eta gero arropak saltzen aritu zen Baionako Pilori plazan zen Maison Roger-entzat.
|
Horretarako
etxez etxe ibiltzen zen. Ondotik, bere kontura ezarri zen gauza bera egiten.
|
|
2020
|
|
|
Konfinamenduaren garaian KCAk dohainik eskaintzen digu balizko bidaia
|
hori
etxetik mugitu gabe egiteko txartela. Helmuga zein den ez du axolarik, KCAk pasaporterik ez dizu eskatuko eta.
|
|
|
Zatoz nire atzetik mediku judu
|
horren
etxea ondo asko erakuts diezazudan agureak eskatu dit kantoi bazterrean jar nadin. Ba al dakusazu bi kriseilu handi horien atean dagoen atari ikaragarri ederra edo arranditsua, hamaika mairu apaingaiez jantzia?
|
|
|
Irailaren 2an Jupiter ez zen afaltzera etorri. Larritzen hasi nintzen, eta nire beltzetako bat auzipetu
|
horren
etxera bidali nuen, baina han nire anaiarik ez zegoela esanez bueltatu zen. Oheratu nintzen, baina loak ezin hartu.
|
|
|
Oheratu nintzen, baina loak ezin hartu. Kanpora atera nintzen, gaua oso aurreratua zen, eta paseatuz auzipetu
|
horren
etxeraino joan nintzen. Luzaro samar ibili nintzen inguru haietan, nire anaia ikusiko nuelakoan; ez nuen pentsatzen ordurako munduko pena guztietatik libre zegoela jadanik, beste mundu hobe batean zegoela...
|
|
|
Azalduko dut burura zer etorri zitzaidan. Larunbat beldurgarri hartan gau betea zela, eta preso
|
horren
etxe inguruan benetan triste nenbilela, aitzur hotsa entzun nuen tabako soro bazterrean. Makurtu eta hesi artetik begira hasi nintzen, eta preso hori zulo bat egiten ikusi nuen... kirten luzeko pala batez... eta berriro estaltzen.
|
|
|
Eztarria soka tenkatu batek baino gogorrago estutzen dio Soleri barruan duen negargurak, ez du, ordea, negarrik egin nahi. Emakume
|
horri
etxera bueltatu nahi duela esan nahi dio, Carmen galdu dela eta ondoezik dagoela. Ez daki zelan adieraz diezaiokeen hori guztia, eta konturatu denerako izerditu zaizkio eskuak, ikusmena lanbrotu zaio, tripetan ziztada minkorra igarri du eta berehala konturatu da txizak barruko eta kanpoko arropa guztiak busti dizkiola.
|
|
|
Ez al duzu ikusten gure patua idatzita dagoela eta ez dugula hautsi edo irentsi besterik gure muturren aurrean? Zer egingo duzu unea heltzen denean, Kathmandura ihes egin eta betiko agur esan gure etxeari, lagunei, herrixkari edo hor aurreko maldako herri
|
horretako
etxerik onenean zure hurrengo 50 urteak igaroko dituzula onartu. Ez iezadazu esan, ahizpatxo, ez zaizkizula erraiak goragalea sortzeraino kiribiltzen gainera datorkiguna ikusten duzun bakoitzean" jaurtiki zuen jaurtiki beharrekoa herrixka maite baina kartzela lez ere bizi zuen Shampalmuk.
|
|
|
Suge gaizto
|
horrek
etxeari su eman dio esan zuen Harrisek.
|
|
|
Hitz batean esateko, senarra galdu berria duen emakume gazte eta xarmagarri baten tristura guztiz ulergarri eta naturala erakusten zuen. Azkenean bere etxeraino eraman nuen, lasaitu nuen eta, berekin bazkaldu eta kafe katilu urruntsu bat hartu ondoren, arratsaldeko seietan Timofei Semionitxen etxerantz abiatu nintzen, familia duen eta egoera onean dagoen edonor ordu
|
horretan
etxean atsedeten egongo zelako ustean.
|
|
2021
|
|
|
Ez nuen inolako gogorik nire irakasle superjator eta hiperkontzenziatuen begiekin topo egiteko, hots, atzo arratsaldean gertatutakoari buruz zer edo zer esateko, edo are okerrago, berak mehatxatu bezala Ertzaintzaren eskutik agurearengana joateko prest egongo zirenak. Arrisku hori nolabait saihestu beharrean nengoen,
|
horregatik
etxetik irten orduko nire lagun Marêdengana hurreratu eta goiza berarekin potrojorran pasatzeko proposatu diot. Espero nuen bat bateko baiezkoa lortu eta gero Alde Zaharretik hainbat urrunen joateko eskatu diot gaurko eguraldi epela eta ikaragarri eguzkitsua zela aitzaikia.
|
|
|
Printze gazte hori plazeretara emana zen oso, ehiza, denbora pasa eta emaztekien zalea, gaztetasunak eskatzen zion bezala, eta emaztea biziki gogaikarria zuen, senarraren denbora pasak batere atsegin ez zituena; horregatik, jaun horrek, arreba eramaten zuen beti emaztearekin batera, hura baitzen izaten ahal zuen lagunik alaiena eta onena, baina zuhurra eta zintzoa betiere. Jaun
|
horren
etxean bazen zaldun bat, garaieraz, edertasunez eta graziaz bere gainerako kide guziak baino gehiago zena. Zaldun horrek, bere nagusiaren arreba hura emakume alaia zela eta irri aise egiten zuela ikusirik, adiskidetasun zintzo baten proposamenak desatseginak iduri izanen ote zitzaizkion jakiten ahalegindu behar zuela pentsatu zuen, baita halaxe egin ere.
|
|
|
Tik tak baten denak taxitik kanpo zeuden, maletak eta fardelak eskuan. Anttonek atean jotzeko imintzioa egin zuen, baina une
|
horretan
etxeko atea zabaldu zuten barrutik.
|
|
2022
|
|
|
|
Horrek
etxeko giroa, nonbait, baretu zuen, aita alaben arteko mesfidantza desagerrarazi ez zuen arren. Su etentzat hartu zuten biek berria, baina armak ez zituzten horrenbestez utzi.
|
|
|
68), Basajaun andereek beren harpera bazkaltzera gomitatu zuten artzain lagun bat eta hark ebatsi zien tresna bitxia. Beste batean, Basajaunak" seduzitu" zuen Baigorriko artzaintsa bat eta Basandereak, jelosturik, ibaira bota zuen enbor baten barnean sartuta; Baigorriko zubian aurkitu omen zuten hila, bere haur sortu berriarekin; ume
|
hori
etxe on batean hazi zuten eta Baionako apezpiku izan zen. Bertrand de Etxauz da Baionako apezpiku baigorriar ezagun bakarra eta, beste noble asko bezala, natura gaineko arbasoaz jantziko zuten.
|
|
|
Dena den, handik bi egunetara berriz ere eskolara joaten hasi behar eta mutikoak ez zuen denbora alferrik emateko; dena ongi aprobetxatu beharra zegoen.
|
Horregatik
etxeko hainbat lekutan jarraitu zuen jostaketan jasotako jostailu berriekin, jangelan, sarrerako gela zabalean, sukaldean, ukuiluan eta abarretan. Hala eta guztiz ere, geroago amarekin logelan topo egin eta honako hauxe galdetu zion:
|
|
|
Eskerrak udaberrian, udan eta udazkenean lanak ongi egin zituztela baserritarrek, eta,
|
horri esker
etxean bazeuzkaten era guztietako erreserbak: baba beltzak, banabarrak, gaztainak, gaztak, esnea, porruak, tipulak, baratxuriak, txerrikiak, gaztanbera, olioa, ardoa, irina, azukrea, azak eta abar.
|
|
2023
|
|
|
Hil baino lau egun lehenago, 1546ko otsailaren 14an bi apaiz ordenatu zituen Luterok; egun berean, San Balentin egunez, idatzi zion Luterok azken gutuna Katalinari Eislebendik Wittenberg era. Gutunean esaten zion Alberto eta Gerardo anai kondeek bakeak egin zituztela eta aste
|
horretan
etxera itzultzea espero zuela. Esaten zion semeak Mansfeldera joan zirela, bera giltzurrunetako harria ez zuela sentitzen eta Jonas doktoreak hankan arazoak zituela; haragiz eta edariz ongi hornituak zeudela eta Albrecht kondesak emandako amuarrain batzuk bidaltzen zizkiola.
|
|
|
" Gorde ezazu hau ondo ondo"" (Runyan, 1981); gero desagertu egin zen. Gertaera horren berri jakinik, zeina burutik joandako gizajo batek egina baizik ezin baitzen izan, polizia gizon
|
horren
etxean azaldu zen hurrengo goizean, eta ohean etzanda aurkitu zuen, bizitzaren seinalerik batere gabe. Larritasunez eraman zuten koitadua ospitalera".
|
|
|
Otsailaren 17an ospitalean alta eman zioten Vincenti, baina oraindik ere han jaten eta lo egiten zuen; Arlesko biztanleek arriskutsu jotzen zuten haren itzulera; berak zioen ez zegoela zoratua, egiten zuen pinturatik ikus zitekeenez; berriro pintatzen hasi zen eta berehala pintatu zuen belarri bendatuaren autoerretatua, Self Portrait With Bandaged Ear and Pipe izenekoa. 1889ko otsailaren 17an (577) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion mentalki aldarte txarrean egon zela eta ez zela gai izan haren eskutitz atseginari erantzuteko; egun
|
horretan
etxera etorri zela probisionalki. Goizago edo beranduago erietxera joan beharra izanez gero, bere onespena ematen zuela; baina urrats hori eman aurretik berarekin kontsultatzeko, orain arte burua bere onean gorde zuelako; Arles aldeko jendeak bazituela superstizioak pintatzeari beldur izatera eramaten zutenak; Vincentek zioen berak joera zuela besteen usteek berarengan eragina izateko; orain ezagutzen zutela ospitalean eta berriro sartu beharra izanez gero, bazekitela zer egin behar zen; ez zuela beste sendagileen beharrik.
|
|
|
Arlesko ostalariek altu jartzen zituzten gelen prezioak; Vincentek beretzako eta berarekin bizitzera etorriko zen beste artistaren batentzako moduko etxe bat aurkitu nahi zuen eta Etxe Horiarekin egin zuen topo. 1888ko maiatzaren 1ean (480) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion egun
|
horretan
Etxe Horiaren eskuinaldea hartu zuela, lau gelakoa; kanpotik horiz pintatua zegoela, barnetik kare txuriz pintatua, zoruan adreilu gorria, kanpoan plazako jardina; hileko 15 franko kostatzen zela; gela bat, lehen solairukoa, altzariz hornituko zuela, han lo egin ahal izateko; Etxe Horia izango zela bere estudioa eta bere almazena Hegoaldean zegoen artean; orain ostalarien amarruetatik libre geldi... Osasun txarrari bakarrik ziola beldurra esaten zuen Vincentek; Parisen zegoen artean ardo txar gehiegi edan zuelako omen zegoen gaizki; Arles aldean ere ardo txarra zegoela esaten zuen, baina berak gutxi edaten zuela.
|
|
|
Eta ez bazaio gustatzen, niri ere ez zitzaidan gustatu zinemagile arraro
|
hori
etxean sartzea. Gainera pentsatzen du zuk zerbait nahi duzula berarekin urtegian larrugorritan bainatu zinelako.
|
|
|
" Astuna zea Mirentxu", esaten dit, baina kasurik ez. Parez pare irekita topatu dut berriz ere, nork daki gaueko zein ordutatik, tutueriako usain higuingarri
|
hori
etxean zabaltzen zelarik. Bihar astelehenarekin fontaneroa etorriko dela zin egin zidaten, ea egia den.
|