|
2000
|
|
|
Herri bakoitzean, subiranoa nor izan eta
|
horren
borondatearen adierazpen ospetsua da legea, guztion onurako den objektu bati buruzkoa.
|
|
2003
|
|
|
8 Gizartea gizabanako guztien bilera denez gero, gizarte ordenarekin zerikusia duen guztiak betebeharra eratzen du gizabanako bakoitzarengan; horregatik, gizabanakoak ez badu betebehar
|
hori
borondatez betetzen, agintaritza zibilak horretara behartu dezake. Hala nola, norbait alkate edo erregidore izendatuz gero, edo norbaiti bestelako komisiorik emanez gero, horrek kontzeju zamak bete behar ditu.
|
|
2004
|
|
|
Baina horretarako gizakiak bere praxiaren jabe izan behar du, hots, bere praxiaren kontziente eta nagusi. Autojabetze horri esker, desegoki, oker edo inmoral iritzi dion praxia (egintza puntual bat zein ohitura luze bat) alda dezake,
|
horretarako
borondaterik, indarrik eta egokierarik (laguntza barne) izanez gero.
|
|
2009
|
|
|
Musika hierarkia horretatik kanpo lagako du, hori ez baita nahimenaren objektibazioa (ez baita errepresentazioa), baizik eta borondate hutsa, borondatea edo nahimena bera da. Nahimenetik askatzeko, bizitzeko nahimenetik askatu behar da gizakia, eta
|
horretarako
borondatearen berezko izate negatiboa ulertu behar da. Hori da Schopenhauerren etika.
|
|
2010
|
|
|
Bigarren baldintza da, agintzeko indarra izatea, eta
|
hori
borondateak bakarrik dauka, eta ez adimenak; adimenaren bidez, objektuak berak duen beharrizana azaltzen da, baina halakorik izan ezean, adimenak ezin dio eman. Borondateak, aitzitik, objektuak ez zuen beharrizana sor dezake, eta horrek dakar, esaterako, zuzentasunaren esparruan zerbaitek horrenbeste balio izatea, edo gainerako dohainen kasuan, zenbait inguruabarretan jokabide zehatza behar izatea, beste inguruabar batzuetan behar ez dena.
|
|
|
Kasu horretan, legea arrazoinamendu praktikoa da, eta subiranoarengan agertzen den bezala, arrazoinamendu hori ez da borondatearen aurrekoa, ezpada ostekoa; dena den, ez litzateke izango zerbait egitera bultzatzen gaituen egintza, arrazoinamendu ez dena (ikuspegi hori behar beste ezeztatu dugu dagoeneko), baizik eta arrazoinamendu praktikoa; agindua indarrean dagoen bitartean, subiranoak arrazoinamendu praktiko horren bitartez ondorioztatzen du mendekoek berori bete behar dutela, eta horregatik ezarri behar zaie agindua. Aurreko kapituluan azaldu nuen bezala, arrazoinamendu
|
hori
borondatearen ostekoa da, subiranoaren asmoan. Ikuspegi horri helduta, subiranoaren adimenean idatzitako lege deitu ahal zaio arrazoinamendu horri, kanpoko lege oro eratortzen duena.
|
|
|
Egungo eztabaidaren muina, beraz, goikoaren borondateak ezarritako legea da. Duda izpirik gabe, lege
|
hori
borondatearen eta adimenaren egintzek osatzen dute, edo, gutxienez, ezin daiteke legerik izan, bi osagai horiek gabe; legeak horietako bat bakarrik izan arren, bestearen mende dago, aldez edo moldez. Horixe ondorioztatzen dute, lehenengo bi ikusmoldeen inguruan aipatu argudioek.
|
|
|
Hauxe da euren baieztapena: printzearen borondatea ez da nahikoa legea sortzeko, borondate hori zuzena ez bada; lege hori ekitatezko eta neurrizko arrazoinamendu baten ondorioz sortu behar da, eta arrazoinamendu
|
hori
borondatearen aurrekoa denez, ez da legea. Horien aburuz, beraz, legea da arrazoi zuzena, sustrai gisa ikusita; ildo bertsutik, Zizeronek baieztatu zuen, dohaina dela bizitzaren arrazoi zuzena.
|
|
|
Bigarren tesi horren inguruko aipamenek bakarrik frogatzen dute lege betebeharra legegilearen borondateak eratortzen duela, eta hori nahikoa da, hauxe baieztatzeko: Jainkoaren legea betetzen duenak
|
horren
borondatea betetzen du edo horren arabera dihardu, eta alderantziz. Ikuspegi horren aldeko argudioek indar gehiago hartzen dute, ezarritzat jotzen bada legea subiranoaren egintza dela, berez bete behar dena, eta mendekoa behartzen duena.
|