|
2000
|
|
|
Gaur egun, benetako aukera historikoa dugu erronka horri heltzeko. Hainbat urte pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu
|
horretan
bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana, urte askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen ari diren horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik egon ziren bitartean, Euskal Herriaren kalterako denbora galtzen. Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak denak hein berean esaten ari gara Euskal Herriak baduela erabakitzeko ahalmenik.
|
|
2001
|
|
|
Hau dela eta, lekuan lekukoeuskalkiak hasieratik erabiltzea gomendatzen dugu, baita alokutiboa ere. Hala ere, azken honekin 9 eta 10 urratsak izango direnak prestatzen ari gara, non bete betean euskalkiak eta alokutiboa landuko ditugun,
|
horretarako
bereziki sortukoditugun helburuekin eta materialarekin. Plangintza hori batez ere eskualde erdaldunetan erabiltzeko dago pentsaturik, horrelakoetan ez baitago erreferenterik komunikazio errealean.
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, aurreko definizioari so eginda, oro har, lurraldearen antolaketa giza zibilizazioa bera bezain zaharra dela esan genezake, gizakiak bere ingurunean modu antolatu batean eragiteko gai izan den uneazgeroztik hala egin izan duelako, egin ere. Esandako
|
hori
bereziki begi bistakoa dahirigintzaren kasuan, gizakiak bere bizilekua aukeratu eta moldatzerakoan sekulaez baitu arbitrarioki jokatu izan, hots, betidanik bilatu eta egokitu izan baititu guneeta egitura jakin batzuk, dela babesa eta segurtasuna bermatzeko, delakomunikazioa eta garraioa errazteko, edo direnak direlako irizpideengatik.
|
|
2004
|
|
|
Orain, langilearen parte hartzea da beharrezkoa; lanean langilearen inplikazioa, motibazioa etasormena. Alor
|
hori
bereziki ekonomia sozialeko enpresek landu dute hasieratik, aipatutako ezaugarri horiek euren jardunean funtsezko elementuak baitira.
|
|
2005
|
|
|
Zenbait taldetako adituen iritziz, kopuru horiek benetan bizi diren espezie guztien zati txiki bat izan litezke, soil soilik; aieru
|
hori
bereziki egiazkoa dela dirudi nematodo, intsektu eta akaroei dagokiela. Ohar zaitez artropodo eta kordatuen kasuan subphylumak kontsideratu direla, eta bai protozooak denak batera zenbatu direla.
|
|
2006
|
|
|
haurrak urte asko izatea adopzioa hastendenean, tratu txarrak pairatu izana, instituzionalizazio luzea eduki izana, porrot eginduten familia harreretan egon izana, neba arrebekin batera adoptatua izatea edogutxiengo etnia bateko partaidea izatea. Brodzinsky eta laguntzaileekin (1992/ 2002) bat etorriz, behar bereziak dituen haur bat adoptatua izateko mementorik zailena, sei hilabete eta hiru urte artekoa da, zeren garai
|
hori
bereziki sentibera baita lehenmailako lotura afektiboa sortzean. Barth eta Berry-k (1988), haurraren egokitzapenari eragin diezaioketen faktoreen artean, honakoak azpimarratzen dituzte:
|
|
|
Gainera, autokontserbazioak gizakien arteko ezberdintasun harremanak dakartza. Askatasun galera
|
hori
bereziki garbi ikusten da burokratizazioaren gertakariarekin: gizakiek beharrizan sistemiko berrietara egokitu beharra dute modu hazkorrean (portaera gero eta funtzionalagoa).
|
|
|
Alabaina, aipatutako 29 artikuluak aipatzen du hedapena amaitu eta gero errepikatze arriskua egon daitekeela. Arau
|
horrek
bereziki gaitzen bide du, eta berehalako errepikatze arriskua egotea eskatzen (agian, urtaroko publizitate kanpainen kontrako ekintza gauzatzea oztopa dezake, denboraldi bati dagozkionak eta dagoeneko amaiturik daudenak, berehalakotzat hartzeko hurrengo kanpaina nahikoa urruti dagoela ulertzen baita).
|
|
2007
|
|
|
Baina balizko kalte horien beldur ezin gara egonean egon Euskal Herrian.Masa kulturaren arlo
|
horretan
bereziki, kontuan izan behar dugu gizarteari kulturazaiola munduari airea bezala: gasa presiobidez zabaltzen dela eta, besterik ezean, kanpoko aire korronteek hartzen dutela tokia.
|
|
|
Berdenboran momentu orok eta banako orok begitarte propio bat erakusten du, iraganiko ezeretik ilkitzea ez dagoena. Alde kreatibo, aske
|
horretan
bereziki, izpiritua dakusagu lanean, sorkuntza ariketan. Giza historiako orok du bitarikotasun hau:
|
|
2008
|
|
|
bizi zikloaren ikuspegiari, ez soilik gaur egungo garapenaren psikologiaren barruan duen garrantzi handiagatik, baizik eta orientazio horrek bizitzaren geroagoko adinen azterketa lehenetsi duelako; gai
|
hori
bereziki interesgarria izan da azken urteotan (Fernandez Lopiz, 1998).
|
|
|
Interesen bat egite edo lerrotze estrategia
|
hori
bereziki garrantzitsua da lan kooperatibetan. Kooperatiba horietan, ez da desagertzen, ezta gutxiagorik ere, langilearen banako interesen eta kooperatibaren interesen arteko ezberdintasuna.
|
|
|
Alderdi hau oso zail da eskuratzen kooperatiba handietan,
|
horretarako
bereziki bideratutako eginbideak ez badira ezartzen.
|
|
2009
|
|
|
Une honetan aipatu behar da konfiantza erro askok kobratu egiten dutela ziurtagiriak jaulkitzeagatik. Izan ere, gaur egun dauden konfiantza erro gehienak
|
horretarako
bereziki sortutako konpainiak dira. Hau da, konfiantza ere negozio bihurtu da Interneten.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, nahiz eta derrigorrezkoa ez izan, herritar batek bake epailearen aurrean abokatuarekin jardun nahi badu, ezin zaio eskubide hau mugatu. Are gehiago, bake epaileak bere eskubide
|
hori
bereziki jagongo du eta edozergatik eragotziz gero, jardueren deuseztasuna aldarrikatuko du.
|
|
|
Gainera, epaitegian sartzen diren idazki eta gainerako agirien gaineko fedea ematen du, horretarako erregistro bat eramanez. Erregistro hori egiteko helburu
|
horrekin
bereziki sortutako liburu bat erabiltzen da, zeina eskuz idatzitakoa zein informatikoa izan daitekeen.
|
|
|
Askok, gerraurreko ekoizpena, edo ez zuten ezagutzen, edo ezagututa ere, ez zitzaien baliagarria gertatzen, lexiko garbizaleegia zuelako492 edota 70eko hamarkadan nagusitzen ari zen hizkuntza eredua erabilgarriagoa zelako. Eredu berri
|
hori
bereziki sortua zenez erregistro formalerako (hau da, idatzirako zein irakaskuntzarako), ezin erabilgarriagoa suertatzen zen zientzia, teknologia eta ezagutza jasorako.
|
|
|
Baina 70eko hamarkadan, paradigma erabat aldatu zen. Garai honetan sortu ziren erakunde eta elkarteetan (UEUn, Elhuyarren, Z EKTn,...) Natur Zientziak eta Zientzia Hutsak nagusi ziren,
|
hori
bereziki elkarte horien ekimen editorialetan antzematen da, hau da, liburu argitalpenetan, aldizkarietan edota hiztegietan. Zergatik paradigma aldaketa hori?
|
|
|
hizkuntzaren batasuna. Eta
|
hori
bereziki nabarmena da ponentzia nagusien osteko eztabaidetan. Hizlari guztien artean adostasuna antzematen delako eta denak hizkuntza batasunaren alde zeudelako58, baina zalantza antzematen da prozesua hezurmamitzeko orduan, nondik hasi?
|
|
2012
|
|
|
Nemesio Etxanizek moraltasun galera
|
hori
bereziki gerra zibilari eta harenondorioei egozten zien. Hona hemen Txillardegiren Leturiaren egunkari ezkutuaeleberriaz egindako iruzkinean zer zioen:
|
|
2015
|
|
|
Mapa honetan berdez margotu ditugueuskaldunen kopuruak gorakada izan duten herriak, eta gorriz gaur egun duela 30 urte baino euskaldun gutxiago dituzten herriak. Berde biziz margotu ditugu bilakaera
|
hori
bereziki positiboa izandenean,% 5etik gorako hazkundeak izan ditugunean, eta gorri biziz margotu ditugu galerak ere %5a baino handiagoak izan direnean [5 irudia].
|
|
2017
|
|
|
Lan honen xedea Arrangoitzeko eskualdearen ahoskeraren lehen deskribapen baten ekartzeada, baita hein batean haren bilakaeraren berri ematea ere.
|
Horretarako
bereziki baliagarriak izanzaizkigu L. L. Bonaparte dialektologoak bertan XIX. mende erdian egin inkesten eskuizkribuak1, XIX. mende bukaeran E. Bourciezek Arbonan eta Arrangoitzen eginaraziriko itzulpenak (in Vinson1907) eta XX. mende bukaeran K. Artolak bertan bilduriko datuak (in Yrizar 1997).
|
|
|
Halako hitz konbinazioaktestuetan identifikatze hutsa nahiko lan nekeza izaten da, askotan ezaugarri morfosintaktiko malguakizaten dituztelako eta, ondorioz, ez delako nahikoa hiztegietan begiratu eta hitz batez baino gehiagozosatutako sarrerak testuetan hitz segida finkoak balira bezala bilatzea. UF batzuk artikulu honetanhizpide izango ditugun aditza+ izena konbinazioak, kasu beste batzuk baino malguagoak izaten diramorfosintaktikoki (Inurrieta et al., 2016b), eta
|
horrek
bereziki zailtzen du haien prozesamendua.
|
|
2019
|
|
|
Agerpen idiomatikoen eta literalen arteko bereizketak sekulakogarrantzia du HPn, bereizketa horren araberakoa baita tresna automatiko askoren kalitatea. Euskaraz ere egin dalanik fraseologia konputazionalaren arloan, dela corpusetatik UFak erauzi eta hiztegietan sartzeari begira (Gurrutxaga et al., 2014), dela analisi sintaktikoetan halako hitz konbinazioak nola tratatu erabakitzeko (Urizar, 2012). Bigarren ataza
|
horretan
bereziki, UFak beren agerpen literaletatik bereiztean datza gakoa, bai eta itzulpengintzaautomatikoan ere, hala erabakitzen baita hitz konbinazio jakin bati ordain idiomatikoa ala literala eman (Inurrietaetal., 2017).
|
|
|
Ikerketa hori, LURO fundazioan egina izan da (Izpuran kokatua). Euskal Herrian eta zehazkiagoNafarroa Beherean kokatua den zahar etxe
|
hori
bereziki hautatua izan da, pertsona elebidun kopuruhandi bat biltzen duelako, bai artatzaileetan, bai pazienteetan ere; eta gehiengo batek ama hizkuntzaeuskara duelako. Ondorioz, ingurumen multikultural hori oso egokia da elebidunak (euskara/ frantsesa) eta ADaz hunkitua den pertsonaren akonpainamendua ikertzeko.
|