|
2008
|
|
|
Beren ekarpen nagusia, Eliza katoliko ortodoxoarekin haustea izan zen, erlijio naturalago bat, tolerantea eta espontanoago bat bilatuz (beraz jainkotasuna onartuz baina ez era katolikoan, baizik aleman Naturphilosophie erara). Naturara jotzea, harekin komunioan sartzea bilatzen zuten, eta
|
horrek
bereziki Espainiako eta Gaztelako paisaian extasiatzera eraman zituen, exkursionismoa landuz etab. Nazioak eta herriak, errealitate primigeniotzat, organikotzat, naturaltzat zituzten, erromantikoek bezala, familia, udalerri eta gizateriarekin batera, denen arteko harmonia bilatuz. Hori ageri da Altamira historialari krausistan adibidez.
|
|
2010
|
|
|
Gero eta herri, euskaldunago, etara zabalduz joan zen deskonpartimentazio soziofuntzionala, mendeak aurrera egin ahala. Azelerazio
|
hori
bereziki azkarra izan zen 1955 ingurutik aurrera.
|
|
2012
|
|
|
Zailtasunak, ordea, ez ditu mintzagaiaren edo aztergaiaren edukiaren muga estuetan topatuko, ez
|
horretan
bereziki. Bestelako bideetatik topatuko ditu zailtasunak, Mitxelenaren prosaren ezaugarririk nabarienetatik.
|
|
2013
|
|
|
1880ko hamarkada hasieran eskolatu zituztenek doi doia ikasi zuten frantsesa, baina hamar urte geroagokoek (gerla egin zutenek) frantsesa ikasi zuten.
|
Horretan
bereziki eragin handia izan zuen neskak ere eskolara igorri izanak 1880tik goiti. Neskak eskolatuak ez ziren bitartean, ama bihurtzen zirenean beren hizkuntza irakasten zieten haurrari, hala nola frantsesa ez zen hizkuntza bat.
|
|
|
Hango biztanleak han bizi zirelako zeuden han. Eta pausa denboretan mezara joate
|
hori
bereziki soldaduentzat zela ulertzen da, Annette Beckerreren esplikazioen arabera. Honek dio gerla ez zela plegatzen erlijio giristinoak finkatzen zituen hitzorduetara, igandeak igande izateak edo meza orenean meza izateak ez zuen gerlako jarduna aldatzen.
|
|
|
Baina sarrera
|
hori
bereziki interesgarria da, Eskualduna astekariaz ere zabal hitz egiten baitu eta argibide anitz ematen baitu.
|
|
2017
|
|
|
Bestetik eta bukatzeko, Euskaltzaindiak euskararen kalitateari eta arauei buruzko aholku emaile ofiziala izatearen aitorpena galdatzen die Ipar Euskal Herriko herri erakundeei, Euskal Elkargo berri
|
horri
bereziki. Erran bezala, batasunerako bidean ematen dituen arauak, gomendioak eta irizpenak euskararen lurralde guztietarako dira.
|
|
2021
|
|
|
34, 37) onomastika aztertzean ez dela aski dimentsio zeharkakoa (espazioa) aintzat hartzea; goitik beherako koordenatua (gizarte maila) ere kontuan hartu behar dela, maiz hori izaten delako izenen nondik norakoa ulertzeko gakoa. Oharpen
|
hori
bereziki baliotsua da erromatar garaikoen gisako mostra onomastikoak ikertzean, eliteek (hilarriak eta aldareak ordaintzeko edota jabetza handi samarrak edukitzeko adina sos zutenek), eta ez herritar arruntek, darabilten antroponimiaz, teonimiaz eta toponimiaz ari baikara.
|
|
|
Bestalde, badirudi ahozko erregistro
|
horretan
bereziki, itxura bereko beste korrelaziozko perpausak ere molda daitezkeela hegoaldeko euskalkietan. Haietan, (e) n menderagailua lotzen zaio galdera izenordaina duen perpauseko adizki jokatuari, zehar galdera batean bezala.
|
|
|
Baina aditza mintzagai aurreratu bihurtzen dugunean, ezin esan dezakegu informazio zaharra ematen duela. Horrelakoetan zuzenagoa da esatea aditzak adierazten duen ekintza, jarduera edo gertaera hori dela gure diskurtsoaren unibertsoa,
|
horretaz
bereziki esan nahi dugula zerbait.
|
|
|
Horrela, bigarren perpauseko osagai hori hanpatua edo gelditzen dela esango genuke, aurreko beste osagai baten kontra jarriz, bien arteko oposizioa markatuz (ni..., aita, ordea,...). Ezkerrean duen osagai
|
horrekin
bereziki lotua joan ohi dela dirudi gainera, komak gorabehera, eta ez ondoren datorrenarekin: Atzenekoak lehenengo, eta lehenengoak atzeneko izango dira:
|