|
2000
|
|
|
eskolako garaiak, ingeleseko partikularrak, Tere, Txema lotan, Txema autoan, Txema tabernan, Txema barreka, Txema izarrak oparitzen, izarrak oparitzen, oparitzen... Badago jendea dioena heriotzaren atarian egon dela, eta hor, segundo gutxiko marra
|
horretan
bere bizitza osoko irudiak ikusi dituela, diapositibak bailiran. Ba momentu horretan nik horixe ikusi nuen.
|
|
2001
|
|
|
Baina horrek ez gaitu eraman behar euskarak bereziki Iparraldean eta Nafarroan bertan ere duen ahulezia ezkutatzera, eta hizkuntz komunitate
|
horrek
bere bizitza garatzeko dituen zailtasun eta muga nabarmenak ez aldarrikatzera. Ofizialtasuna Euskal Herri osoan lortzea gutxienezko zerbait dela argi eta garbi aldarrikatu behar dugu, nahiz eta hori lortzeko zenbait kasutan aurrepausoak azpimarratzea beharrezkoa izango den.
|
|
2003
|
|
|
Anarkismoak indarrean dagoen ordenari egiten dio aurre, ordena hori desegin nahi du, edo hartatik ihes egin. Anarkista politikoak erakunde politikoei egiten die aurre, anarkista erlijiosoak mundu fisiko osoari egin diezaioke aurre, izatearen behe mailako esparru gisa har dezake, eta esparru
|
horrek
bere bizitzan duen eragina ezabatu nahi izan dezake. Batak zein besteak iritzi dogmatikoei eusten diete gizakiarentzat egiazkoa, ona edo baliotsua zer denari buruz.
|
|
2004
|
|
|
Nik ez dakit kukuak nola joko digun hemendik urte batzuetara. Baina, nolanahi ere, hizkuntza bat eskolan ikastetik hizkuntza
|
hori
bera bizitzaren gainerako erabilera esparruetara zabaltzeak dituen trabez ez dakit behar bezain ohartuak gauden. Ez dirudi.
|
|
|
Kantek garai horretan egiten zuen bizimoduak ez zeukan zerikusi handirik bere lanean murgilduta bizi den jakintsu bakartuaren irudiarekin, bizitza publiko bizia izan baitzuen. Askoz geroago,
|
hori
bere bizitzako garai atseginena izan zela aipatu zuen. Aldarte horren lekuko, Eder eta bikainaren sen tipenari buruzko oharrak, best seller handia izan zena.
|
|
2007
|
|
|
Hain modu leunean ager daiteke, non pazienteak berak ere ez baitaki zer duen; edo hain modu indartsuan, non punpek eraginda ezin baitu bizitza normala egin, edo modu mistoan. Adituen ustez, herrialde industrializatuetako biztanleriaren %25ek izango du infekzio
|
hori
bere bizitzako uneren batean; beraz, oinak ondo lehortzea gomendatzen dute, garbitu ondoren, batez ere behatzen artean; larruzko edo materia naturalezko zapata transpiragarriak kaleratzea; eta gimnasioetan, igerilekuetan, aldageletan, hoteletan eta abarretan zapatilak erabiltzea.
|
|
2008
|
|
|
Aldiz, militante abertzalea erdalduna baldin bada, lurraldearen esanahia eta zentzua murritzagoa izango da; izan ere, halakoaren esperientziak eta erreferentziak ideologia politikoaren orbitan agortzen baitira. Gerta liteke noski delako ekintzaile politiko hori abertzale gartsua eta leiala izatea, eta lurralde
|
horren alde
bere bizitza emateko gertu egotea. Baina, guztiarekin ere, ez luke euskalduntasunaren esperientzietan eta erreferentzietan bizi den herrikidearen pareko nortasun sentierarik barneratuko.
|
|
|
Gero eta maizago Melanoma tumore gaiztoa da, eta Europa osoan eta Estatu Batuetan eragin handiagoa du. 1950 baino lehen, pertsona batek 500 arrisku zituen gaixotasun
|
hori
bere bizitzan zehar garatzeko. Gaur egun, herrialde, bizitza osoan melanoma izateko arriskua 50 ingurukoa da.
|
|
2009
|
|
|
Nahikoa da atalasea gurutzatu eta pasabide ilun bat igarotzea bere bizitzaren beste bertsio batean murgiltzeko. Errealitate paralelo
|
hori
bere bizitzaren antzekoa da, baina askoz ere hobea. Nagusiek, tartean Beste Amak, askoz ere atseginagoa dirudi.
|
|
|
Ez du laguntzarik eta Mikelek Laura lagundu edo bere hitzordura joatearen artean erabaki behar du. Erabaki zail
|
horrek
bere bizitza aldatu dezake.
|
|
|
Guretzatoso oso gordina zen hainbeste urtetan hainbeste sufritu zuen gizon edo emakumehorri hori guztia jakinaraztea. Halere, lekukotasunak grabatzean zeraz jabetu ginen, gertaerak kontatzen ari zitzaigun
|
hori
bere bizitzan lehendabizikoz ari zela «hura»kontatzen, grabaziorako orduan bertan zeuden seme alabek ere ez zutela inoizhalakorik entzun. Eta Aranzadik grabatu eta Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideenzuzendariak gutun batekin lekukotasunaren DVDa helarazten zienean, haien lekukotza balioan jartzen zela, eta familiarentzako transmisio erreminta gisakoa da; dagoeneko haien kontaera historikoa ez zen «batallita» bat, garrantzi historikoazuen narrazio bat baizik, eta haien sufrimendua aitortua izateak maila sinbolikobatean moralki erreparatzen zituela.
|
|
2010
|
|
|
Jaioberria zela umezurztegi batean utzi zuen amak, eta hamar urte baizik ez zituenean egin zuen lehen lapurreta. Jazoera
|
horrek
bere bizitza eta literatura markatu zituen. Sartu irten ugari egin zituen espetxean, eta preso zela idatzi zituen Chant secret poemarioa (1945) eta Notre Dame des Fleurs (1946) eta Miracle de la rose (1947) nobelak.
|
|
|
Erakundeek arte lanak lekuz mugitzeko agindu dute. Manuel zaintzaileak Goyaren autoerretratu galdu bat aurkituko du, eta koadroa babestea erabakiko du, nahiz eta erabaki
|
horrekin
bere bizitza arrisku larrian jarri.
|
|
|
Ikasten ari zela hartu zuen bere herriak bizi zuen egoeraren kontzientzia, eta
|
horrek
bere bizitza baldintzatu du. Hajak ez du sekula ahaztuko 2007an hainbat ikaslerekin batera autodeterminazioa aldarrikatzeko egindako manifestazioaren eguna.
|
|
2011
|
|
|
Honek aldaketa eta gatazka bortitzak eragingo dizkio gazteari. Behar berriak eta bizipen berriak izango ditu bere inguruarekin eta
|
horrek
bere bizitzako gauza askoren birplanteamendua ekarriko du, tartean ordura arte besteekin komunikatzeko erabili duen hizkuntzarena ere bai. Gatazka horretan helduek eskaintzen dioten mundu ikuskeraren kontra arituko da bere nortasuna erakutsi nahian, baina aldi berean helduen mundutik eta gainontzeko gazteengandik hartuko ditu ereduak ere.
|
|
|
Itxura denez, maitasun zurrunbilo batean sartu da artista eta
|
horrek
bere bizitza profesionalean eragina izan du.
|
|
|
Andres Calamaro musikariaren bizitza berriz gainbeheran doa. 50 urteko musikaria, itxura denez, maitasun zurrunbilo batean sartu da eta
|
horrek
bere bizitza profesionalean eragina izan du, prestatzen ari zen diskoaren argitalpena atzeratu egin baitu eta Warner Music diskoetxearekin zeukan harremana ere eten egin baitu.
|
|
|
Merkatura normaltasunez joaten da, behar duenean medikuarengana joaten da, bere aitaginarreba eta amaginarreba maiz bisitatzen ditu, kaletik doanean normaltasunez agurtzen ditu ezagunak (nahiz eta haiekin ez geratu eta labur labur agurtu), etab. Eguneroko eginkizunak normaltasunez egiten ditu, baina beste pertsonekiko kontaktua modu aktiboan saihesten du, eta ekidite
|
hori
bere bizitza moduan integratua du. Zentzu horretan, pairatzen duen nahastearen jatorrian bere familia istorioak eragin handia izan duela uste da.
|
|
|
Kurlanskyk (2000) gerra honetan euskaldunek izan zuten zereginari buruz dioenez, Aingeru Epalzak ere euskaldunen gerrarako hoztasun horren berri ematen digu aipatu dugun Pedro Mari Arrieta gudari karlistaren bidez. Arrazoi sendorik gabe eta konbentzimendu gutxiagorekin Lehen Karlistadan parte hartu zuen gure Pedro Mari gerra amaitutakoan ez zen joaterakoan baino aberatsago itzuli. Karlista zahar
|
horrek
bere bizitzaren amaieran ikusten du berak gazte garaian bizi izandako beste gudaldi bat bezalakoa piztear dagoela, ezer onik ekarriko ez duena:
|
|
2012
|
|
|
«Tabernako feminista» gisa deskribatu zuten behin Stacie Collins musikari estatubatuarra, eta definizio
|
horrek
bere bizitza, lana eta jarrera ongi azaltzen dituela iruditu zitzaion berari. AEBetako hegoaldeko emakumezko folk abeslari goxoak sarri ikusten ditugu, baina Collinsek beste gauza bat dakar, alde basatia aukeratu zuelako.
|
|
|
–Mikelen ondoren, zu izango zara?.
|
Horrek
bere bizitzan zer gertatzen den ulertzen laguntzen dio haurrari, Eta, era berean, umearen segurtasun fisikoa eta afektiboa integratzen laguntzen du.
|
|
|
Egoera gainditzeko, haurrak zeregin batzuk egin behar ditu: galeraren errealitatea onartu, hildako pertsonarik gabeko girora egokitu, pertsona
|
hori
bere bizitzan berriro kokatu eta hura gogoratzeko erak bilatu.
|
|
|
Beraz, bere intimitateari buruzko datu eskasia hori ez da harritzekoa, ezen
|
hori
bere bizitza osoan ohiko ezaugarria izan baitzen; esaterako, oso zaila da idazlearen argazkiak aurkitzea edo haren familiaren inguruko informazioak biltzea. Fernando Jorgek beste datu interesgarria eman zigun:
|
|
2013
|
|
|
–Nireganako ezinikusi sakon eta sendo batek, neurri batean jelosiari atxiki behar diodan ezinikusi batek. Darcy jaun zaharrak ni gutxiago maite izatera, bere semeak hobeto eramango nindukeen; baina aitak zidan atxikimendu aparteko
|
horrek
bere bizitzako lehenengo urteetatik sumindu zuen, nire ustez. Lehia antzeko batean ginen biok, eta berak ez zeukan hura pairatzeko odolik, ezta jaunak sarritan ematen zidan lehentasun hura eramatekorik ere.
|
|
2014
|
|
|
Juan Paredes Manotena, esate baterako, erregularra izan zen, epaile batek agindu zuelako, aginpidea eman zioten horretarako, heriotza zigorra ezartzeko. Baina ez dago argi epaile
|
horrek
berak bizitzarako eskubide propioa galdu zuen une horretan, bestea hiltzeko agindu zuenean, ala eutsi zion. Ez dago argi epaile hori armadaren parte ote zen Bellamyren irizpidearen arabera, combatant ala non combatant.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, ez bagenu juaneterik izango», zehaztu du espezialista honek. Deformazio horren garapena baldintzatzen duen beste faktore bat lan jarduera da, zutik edo mugimendu etengabean egiten denean, pertsona
|
horrek
bere bizitza produktiboan denbora luzez hartzen duen posizioa zehazten baitu. Juanete eta emakumeak:
|
|
2016
|
|
|
bat: pentsa dezakegu Unamuno jauna izugarri sufritu zuen gizona izan zela, oinaze
|
hori
bere bizitzaren zutabe eta muin egiteraino sufritu ere; bi: pentsa dezakegu Unamuno jaunak batere sufritu ez zuelako idatzi zuela oinazearen sublimazio suhar hori, hots, zorigaitza kanpotik ikusiz, eta ez bere haragitan.
|
|
|
«Indartsuak dira eta eragin handia dute gure bizitzan» hitzak nabarmentzen ditu Marisa Navarrok. Eta zehazten du helduek adierazten dituzten hitzak eta tonu baikorra edo pesimista funtsezkoak direla, adingabeek beren hiztegia sortzen baitute, eta «hitz egingo dute gurasoengan bezala,
|
horrek
bere bizitzarako ekar dezakeen guztiarekin.
|
|
2017
|
|
|
Egoera basatian, Ipar hemisferioko itsasoetan hazten da izokina, eta ibai eta lakuetan ugaltzen da. Horrek esan nahi du espezie honi eskaintzen zaizkion arrain haztegiek espezie
|
horrek
bere bizitza modu naturalean garatzen duten baldintzak erreproduzitu behar dituztela: ur geza, ur gazia eta kalitate kontrol zorrotza.
|
|
|
Gure seme alabak drogekin duen erlazioan, honek bere garapenean duen eraginaren inguruan kezka azaldu dezakegu, nola eragiten duen bere heldutasun prozesuan, bere autonomian, gainontzekoekin duen erlazionatzeko moduan, bere osasunean, etab. Kezkatzekoa ez da bereziki kontsumitzen duen edo ez, kontsumo
|
horrek
bere bizitzan duen eragina baizik.
|
|
|
”Subjektu traumatikoa –biktimaren ahaide eta lagunak, biktimak haiek ere– ordura arteko bizitza baldintzak suntsiturik, hildako bizidun bilakatzen da beste bizitza bat eraiki arte. Ordura arteko bizi baldintzek ez diote balio, eta zentzu
|
horretan
bere bizitza bukatu zaion biziduna bilakatzen da, zonbi bat”.
|
|
2018
|
|
|
Linda, berriz, bere pentsamenduetan, bihozkada bat izan zuelako kezkatuta. Berehala iritsi ziren apartamentura, Lindak ireki zuen atea eta zuzenean joan zen Babaren gelara, geratu gabe, geratzea ezinezkoa balitzaio bezala, indar beldurgarri batek bultza egingo balio bezala, Babaren gela barruan zegoena ikustea une
|
horretan
bere bizitzako gauzarik inportanteena balitz bezala. Hala, Babaren gelako atea jo gabe ireki zuen, eta bost minutura itxi.
|
|
|
–Ba, Aita Damian
|
horrek
bere bizitza osoa eman zuela legenarrak jotako gaixoak zaintzen, azkenean bera ere gaixotu eta bertan hil zen arte.
|
|
|
Isiltasuna luzatzen ari dela ikusita, beste behin azaldu nahi dio zein den bere asmoa. Bere autobiografia idatzi nahi duela, eta
|
horretarako
bere bizitzan zehar inflexio puntu bat eragin duten pertsonekin elkartu nahi duela, tartean Margotekin berarekin. Grabagailua martxan jar dezakeen galdetu dio, eta andreak, inongo trabarik gabe, horretarako askatasuna eman dio.
|
|
2019
|
|
|
rawpixel Beharrezkoa da diabetesa duten pertsonek, gazteek, helduek eta helduek prestakuntza ona izatea batez ere patologiari dagokionez (tratamendu farmakologikoa, bizimodu osasungarriak, balizko konplikazioak, etab.). kontrol egokia lor dezaten. Ikaste prozesu
|
hori
bere bizitza osoan zehar garatzen da, eta bere ardura da, batetik, pazienteak berak, osasuna zaintzeko konpromisoa hartu behar duenak, eta, bestetik, bide horretan laguntzen dioten profesional sanitarioak, erizain eta erizainen protagonismo bereziarekin. Erizainak oinarrizko atentzio sanitarioaren eremua da diabetea duten pazienteentzat; izan ere, bere profesionalek gidatzen dituzte pertsona horiek, besteak beste, bizi ohitura osasungarriak hartzea, eta, horren ondorioz, erizaintza osasungarriago bihurtzen da.
|
|
|
Pixkanaka, mundua mentalizatzen ari da ingurumena zenbateraino zaindu behar den. Herritarrek iraunkorrak diren produktu eta zerbitzuak eskatzen dituzte, eta aukera
|
hori
bere bizitzako hainbat alderditan aplikatzen dute: erabilera bakarreko plastikoen kontsumoa gero eta txikiagoa da, gertu dauden elikagaiak nahiago dituzte, eta moda iraunkorra, elikadura eta poluzioa eragiten dituzten eta ekonomia zirkularra bultzatzen duten Amazoniako, elikagaigintzako eta poluzioko suteak ere kezkatzen dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Hala, art. Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 21 artikulua bere lana dela-eta langileak arrisku larri eta berehalakoaren eraginpean egon daitezkeenean, enpresaburua behartuta dago informazioa ematera eta beharrezko neurriak hartzera arrisku larri, berehalako eta saihestezinean langileek beren jarduera eten ahal izan dezaten eta, beharrezkoa bada, lanpostua berehala utz dezaten. Eta enpresaburuak egiten ez badu, langileak eskubidea izango du bere jarduera eteteko “eta lantokitik alde egiteko, jarduera
|
horrek
bere bizitzarako edo osasunerako arrisku larria eta berehalakoa dakarrela uste duenean”, dio Calvok. Langileen legezko ordezkariek erabaki dezakete, kideen gehiengoz, “arrisku horrek ukitutako langileen jarduera geldiaraztea.
|
|
|
Adibidez, gutun bat idazteak —irakurriz (edo ez) gero besteen aurrean— gure emozioak adierazten lagunduko digu. Senitarteko bakoitzak zerbait ematea (argazki bat, oroitzapen bat, pertsona
|
horrek
bere bizitzari eman dion zerbait…). Txikienek marrazkiak egin ditzakete eta, nahi izanez gero, leihoan, aretoan.
|
|
|
Telesailaren sortzaileen artean Eddy Kitsis eta Adam Horowitz daude; zuzendarien artean, Chris Long, Mark Mylod, Michael Dinner, Susanna Fogel eta Sylvain White; eta aktoreen artean, Dylan O' Brien, Victoria Pedretti, Josh Holloway, Sasha Alexander eta Robert Forster. Azken
|
horrek
bere bizitzako azkeneko lana egin zuen Amazing Stories en, urrian hil baitzen.
|
|
|
Connell isilik geratu zen eta beste tiraldi bat eman zion zigarroari. Hori zen seguru asko Ericek esan ziezaiokeen gauzarik izugarriena, ez
|
horrekin
bere bizitza amaitzen zelako, amaitzen ez zelako baizik. Orduan konturatu zen bere zoriona eta beste pertsona baten zoriona sakrifikatu zizkion sekretu hura guztiz garrantzi gabea zela hasiera hasieratik, eta alferrikakoa.
|
|
2021
|
|
|
Ba, egia da. Gure ama Teresak naturaltasun osoz adierazoten dau" poz"
|
hori
bere bizitza guztian zehar, eta gaur be halantxe sentitzen dau. Berba egiten dauen eratik, ezin lei pentsau zurikerian dabilenik.
|
|
|
Paperik gabe, hori bai. Baina herritartasuna ez lortze
|
horrek
bere bizitza baldintzatuko zuen handik urte gutxi barru.
|
|
2022
|
|
|
Hori gutxi balitz bezala, bere maitale ohiak bortxaketa bat salatu du.
|
Horrek
bere bizitza guztiz aztoratu du. Bere emaztearekin duen erlazioa ere kolokan jarri da, baina bera ez da horretaz konturatuko ia amaierara arte.
|
|
|
Musikariak atzo eman zuen prentsaurrekoan adierazi zuenez, aurkeztu duen lana otsailaren 24a baino lehenago bukatu zuen, Errusiaren tropek Ukrainako muga zeharkatu zuten eguna baino lehen. Egun
|
horretan
bere bizitza «betiko aldatu» zela esan du.
|
|
2023
|
|
|
Lagunen batek Luterori esaten bazion juduekin gogorregia zela, berak esaten zion bigunegia zela. Jarrera
|
hori
bere bizitzako azken egunetara arte izan zuen eta printzeei esaten zien juduei justizia zorrotza ezartzeko. Lutero etengabe nahigabetzen zuen deabruak; gaizkiaren sinboloa zen harentzat deabrua; juduak, etsai guztiak bezala, deabruak ziren (Wiener, 1999).
|
|
|
Hizkuntza aktibista izatea ez da erraza, Miretek kontatu zuenez. Are, militantzia
|
horrek
bere bizitzan izan ditu ondorioak: «Okzitaniera eta katalana garrantzitsuak dira niretzat, eta benetan kezkatzen naute.
|
|
|
Hala kontatzen du behintzat; aleman zipitzik jakin gabe nola hala ulertu zela barkukoekin eta eurekin eraman zutela. Kontua da ontzi
|
horretan
bere bizitzan lehen aldiz (eta bakarra, oker ez banago) izan zuela esperientzia sexual bat gizon batekin...
|