|
2007
|
|
|
Behin euskaltegi batean lanean hasita, ibilbide profesionala bertan garatzeko bideak jarri behar dira. Horretarako lan baldintzak hobetu behar direla oso argi dago, baina
|
horrekin
batera formazioan, irakaskuntzako materialetan, baliabide teknologikoetan eta beste arlo batzuetan asko inbertitu behar da. Azken finean, giza baliabideen asebetetasuna gora egiten duen neurrian lortuko dugu behin behinekotasunetik behin betikora pasatzera.
|
|
2008
|
|
|
" Informazioaren gizartea" kontzeptua entzun genuen, lehenengo aldiz, orain urte batzuk eta,
|
horrekin
batera," Teknologia Berriei" buruz hitz egiten hasi ginen. Internetek, hau da sareen Sareak, bizitza aldatu digu:
|
|
|
" Informazioaren gizartea" kontzeptua entzun genuen, lehenengo aldiz, orain urte batzuk eta,
|
horrekin
batera," Teknologia Berriei" buruz hitz egiten hasi ginen. Internetek, hau da sareen Sareak, bizitza aldatu digu...
|
|
2009
|
|
|
Ondoren, goiena.net edo uztarria.com bezalako blog komunitateak sortu ziren. Blog komunitate horien atzetik dohako blog plataformak sortu ziren, eta
|
horrekin
batera blog kopuruaren eztanda etorri zen.
|
|
|
Kontrabandoan ekarritakoarekin bizi izan da hainbat. Kontrabandistak ekartzen duena, ordea, ez da bizitzen jarraitzeko salgaia bakarrik,
|
horrekin
batera beste nonbaiteko oparotasunaren oihartzun gozoa ere badakar.
|
|
2010
|
|
|
Irudi edo argazki bilduma bat, azken batean, herri euskaldun bat zertsu den edo nola bizi den neurri batean bederen argitzen edo ilustratzen saiatzeko. Irudiak eta,
|
horrekin
batera, irudi horiek eragindako hausnarketak edo askatutako ideiak. Horiek ere, ezinbestean, egilearen eta bere bizipenen iragazkitik pasatakoak. soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
Planifikazioak bikoitza behar du izan: ikasgaiaren edukiekin batera irakasleak aurreikusi behar du zein komunikazio estrategia, euskarri eta baliabide erabiliko dituen ikasleak ikasgaiari zentzua emateko eta gelan komunikazioa bermatzeko, alegia, ikaste irakaste prozesua esanguratsua izan dadin eta, horren ondorioz, ikasleak jakintzagaia eta
|
horrekin
batera hizkuntza eskura dezan (Laplante, 2004).
|
|
|
2) Hezkuntzaren rolarekin lotzen diren arrazoiak: gutxiengoen hizkuntzen normalizatze prozesuan, hezkuntzan eta hezkuntzatik kanpo eginbeharrekoak kontuan hartuz, eta
|
horrekin
batera ingelesaren ikaskuntza nola bideratu, zenbait testuingururen esperientziak aipatuz eta baita Euskal Herriarena ere;
|
|
|
Hezkuntza elebidunak hizkuntza ezberdinen erabilera dakar eta,
|
horrekin
batera, gutxiengoaren hizkuntzaren legitimitatea gizartean. Horrek inplikazio sozio-politikoak ere baditu gizartean, kontuan izan behar baita modu bertsuan garatzen direla hizkuntzarekiko identitate eta jarrerak eta hizkuntza taldeekikoak.
|
|
|
1 Irudia: Ikergaiaren kokapen teoriko kontzeptualaren eskema hizkuntzen garapen sozialaren teoriarekin lotutako kontzeptuak, ikuspegiak, datuak edota autoreak aztertu nahi izan dira ikergaia bera hizkuntz esku hartzearen ikuspuntutik soziolinguistikaren esparruan non kokatzen den ulertzeko. baina
|
horrekin
batera, organizazioek osatzen duten sistema konplexua aztertu eta horrek duen garrantzia azaldu nahi izan da, organizazioak osotasun eta sistema gisa ulertzeko. normalkuntzarako esku hartzeetan aldaketak planteatzerakoan hizkuntzaren alorrean ez ezik, organizazioaren sistema konplexuan eragitea planteatzen dela ulertzeko, sisteman eta sistemaren azpi-sistema ezberdinetan (pertsonak, prozesuak, eg...
|
|
|
Aniztasunean bildurik. dena den, europako batasunaren sorreraren aitzindari europako ekonomi elkartearen hastapenetatik egon den garapenari erreparatuta aniztasun partziala besterik ez dela izan ondoriozta dezakegu. ekonomi elkartetik gaur egungo europako batasunerako prozesuan zazpi itun aurkituko ditugu: ...bian jarritako hainbat ekimen eta dinamika. horietan gehienetan batasunaren ekarpena ekonomikoa besterik izan ez bada ere. esaterako, europako parlamentuaren ekimenez, 1982an eblul erakunde sortu zen. eblul (european bureau for lessed used languages) gobernuz kanpoko erakunde independentea da eta gutxiengoen hizkuntzak sustatzen du helburu. aipatu behar dago eblul erakundea 2010ean desagertu dela.
|
horrekin
batera, europako batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, euroMoSaiC. azterketa horren bidez, hizkuntzen buruzko informazioa jaso nahi izan zuen, bai eta hizkuntza horiek garatzeko zituzten arazoak ulertu ere. halaber, gutxiengoen hizkuntzei edota kulturei buruzko informazioa trukatzea helburu duen MerCator sarea...
|
|
|
Europako kontseiluko Ministroen Batzordeak. gutxiengo nazionalen babesa arautzen duen lehen ituna dela esan daiteke. diruz sustatu du europako batasunak. egun hiru eremu jorratzen ditu MerCator sareak: hezkuntza (Frisian), legeria (katalunian) eta hedabideak (galesen).
|
horrekin
batera, 2004an aduM proiektua sustatu zuen gutxiengoen hizkuntzen inguruan lan egiten dutenentzako informazioa zabaldu eta proiektu komunak egiteko sarea. azken urteotan aipatzekoa da 2005ean batasunak adostutako Hizkuntzaaniztasunerako estrategia berria izeneko dokumentua. horren ondorioz, 2006ko urrian hizkuntza aniztasunari buruzko goi mailako taldea jarri zen abian. horrela, 2006an batzordeak... hizKunTz eSKuBideen deKlarazio uniBerTSala azken hogei urteotako errepasoa egiten ari garela, ezin saihestu hizkuntza komunitateen berdintasuna lortzeko gizarte zibilak egindako ekarpena:
|
|
|
Kontseiluko idazkari nagusia Helbide elektronikoa: ...zak ere tartean egon direla. ez da erraza europan zenbat hizkuntza bizi diren adieraztea, ez eta europan zein hizkuntza mintzo diren ere. adibide bat jartzearren, iturri batzuen arabera, europako batasunean 125 hizkuntzatik gora erabiltzen dira, horietako asko azken hamarkadetan izandako migrazio mugimenduen ondorioz sartuak. berezko hizkuntza komunitateei dagokienez, 60 inguru direla esan ohi da.
|
horrekin
batera, azken hogei urteotan estatu berriak sortu dira europan, eta horrek hizkuntza politika berriak ezartzesoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain az gain, hizkuntzen estatusetan ere eragina izan du. garai batean estatuko hizkuntza nagusia zirenak, egun gutxiengotzat hartzeko eskatzen diote europari. Finean, inposizio hizkuntza izateari utzi diotenean ohartu dira hizkuntza handiak ezartzen duten inposizioez. aurreKo mugimenduaK gutxiengoen hizkuntzen direlakoen bilakaera historikoa egingo badugu, zenbait egilek XVii. mendera1 eramaten gaituzte, hain zuzen ere, westfaliako biltzarreko itunera, non gutxiengo erlijiosoen babesa aitortu baitzen. aro Modernoak hizkuntzen bilakaeran garrantzia hartuko zuten elementuak ekarri zituen:
|
|
|
Bat, gogoetara eta azterlan jasoetara bideratutakoa; bestea, esperientzia aplikatuetara bideratutakoa. gogoetan ari direnentzat zein proiektu zehatzetan dihardutenentzat iritzi eta informazio trukerako gune elektroniko bat luke.
|
horrekin
batera irakurleen kaptaziorako kanpainak egiteko, lan talde sendoagoa ordaintzeko edo jendaurreko ekitaldiak antolatzeko baliabideak lituzke. ez dirudi bizi ditugun garaiak horretarako aukera handirik uzten dutenik, garai oparoagoetan ere ezinezkoa izan baitzen, baina euskararena baldin bada hizkuntza gutxituen artean garapen ekonomiko eta juridiko handieneko lurraldea, horretara iritsi genuke.z...
|
|
|
aldaketa soziolinguistikoak zenbat eta gehiago finkatu, hainbat eta zailagoa dela egoera lehengoratzea. horregatik, urte bakoitzak, hilabete bakoitzak, bere balioa du hegoaldean gaztelaniak euskara ordezkatzearen aurka abiatutako erlojupeko lasterketan. horregatik, hogei urte igaro eta gero, interesgarria zen 2001eko datu demolinguistikoak aztertzea. datu horiek erakutsi behar zuten ea bazen euskara berreskuratzeko eta elebitasun eraginkorrerantz aurreratzeko egiazko gizarte borondaterik, edo, alderantziz, euskal gizartearen gehiengoarentzat euskara antzinako erlikia bat baino ez den, gizartekomunikaziorako balio ez duen tresna bat. begiratuta, hauxe da ikusten den lehen gauza ziurra: euskarak kolpea gelditu duela hegoaldean. euskaldunen kopurua %50etik gorakoa zuten eskualdeek ehuneko horri eusten diote, eta haurren eskolatzea da horretarako giltzarria.
|
horrekin
batera, familiaren bidezko hizkuntzatransmisioa jada ez da gehiago mugitzen gaztelaniaren aldera: biztanle euskaldunek, oro har, beren hizkuntza transmititu zieten beren oinordekoei, aldi horretan.
|
|
|
7 ondorioaK artikulu honetan heldu erdaldunek zein balio ematen dizkioten euskarari aztertu da, aurkeztu den bezala, azken urteotan euskararen tresnabalioa hazi delako pertzepzioa orokorra da baina
|
horrekin
batera balio integratzailea ere beharrezkoa dela azpimarratu dute ikerketako partaideek. Bi munduko egoeran bizi dimentsioa bereziki emankorra suertatu da helduak euskararekiko nola kokatzen diren ulertzeko. izan ere, heldu asko bi munduko egoeran bizi direla kontuan harturik, hiritar horiek euskararekiko eta euskararen aldeko politikarekiko dituzten jarrerak ulertzea errazagoa da. artikuluan beste auzi garrantzitsu bat ere aztertu da:
|
|
|
Nola ahaztu zuten hau dena gure apologistek? Hain zuzen, Poza Lizentziatuak Malon Etxaideren liburuaren aurreko urtean kaleratu zuen berea (1587). hizkuntza sakratuenen
|
horrekin
batera, klasikoen iritzi ezagunak ere bazuen indarrik kritikarientzat, platon ek esan baitzuen" que no era l� cito profanar los misterios ocultos". azken argudio honi ironia finez erantzun zion Malon etxaidek. ikusiko dugu. kritikarien hurrengo argudio multzoa hizkuntzaren izaera edo egoeratik bertatik jasotako arrazoiekin osatzen zen: hizkuntza herritarra ezdeusa zen, baliabide gutxikoa, duintasun eskasekoa. gure idazleak azpimarratu zuenez, balioespen oker horren kontra mintzatu behar izan zuen frai luis ek:
|
|
2011
|
|
|
helduek araua ordezkatzen duten neurrian, horien aurkako joera adieraziko dute gehienetan, arauak hauste horretan gazte izaera azaltzeko funtsezko bidea dute eta. Dena dela,
|
horrekin
batera nagusiek gizarte botere eta prestigioa bereganatzen duten neurrian, eredu eta ispilu bilakatzen dira neska eta mutil gazteentzako5 Ez da kasualitatea nerabeen geletako ormak edo eskoletako karpetak irudiz beteta egotea, esate baterako. Musikan, telebistan, kirolean, politikan edo beste edozein gizarte taldetan topatuko dituzten eta eredu sentituko dituztenen irudiz beteta hain zuzen ere.
|
|
|
Nerabezaroen ezaugarriekin amaitzeko esan behar da, adin horretan ematen den haustura
|
horrekin
batera, kontuan hartu behar dela ere nerabeek ereduenganako duten imitazio indarra. Alegia, nerabeek identifikaturik sentitzen diren jarraibideak bilatzen dituzte gizarteak eskaintzen dizkien ereduetan.
|
|
|
Objektibotasuna ziurtatuko zuten datu" zientifikoak" eskuratu nahi zituzten, arazorik gabeko euskararen biziberritze prozesua bati ekiteko. hartzeko. Baina,
|
horrekin
batera, lan soziolinguistiko positibisten ugaritzearen beste arrazoi bat izan daiteke datu kuantitatiboak aztertzeko programa estatistikoak merkatu eta hedatu zirela.
|
|
|
Ikerketa honen helburua zen, talde txikietan euskararen inguruan gertatzen ziren dinamikak ezagutzea, baina,
|
horrekin
batera, baita kuadriletan errealitatea linguistikoa aldatzea ere. Egizabal, Huegun, eta Jauregiren ikerketak argi erakutsi zuen esku hartzea guztiz eraginkorra zela euskararen erabilera suspertzerakoan.
|
|
|
Hain zuzen ere, EKB k egin zuen, 1985.urtean, Siadeco k, garatutako metodologia erabiliz. Ikerketa honek euskararen erabilera neurtzeko bide metodologiko tekniko bat finkatu zuen, eta
|
horrekin
batera, euskal soziolinguisten ezagutza teoriko zein ikertzeko gaitasuna hobeagotzen ari zela erakutsi zuen.
|
|
|
...0 artikulu eta nekez lor genezake euskarak duen presentzia hezkuntza sisteman. esan moduan, egia da, gizarte zientzietako lanabesek, gaur gaurkoz, ez digutela ahalbidetzen geroa igartzea baina oso erabilgarriak dira euskararen egoera aztertzeko eta bere biziraupenerako erabaki egokiak hartzeko. egia da, bestetik, soziolinguistikazko teoriak gaurkotzea eta eraberritzea behar beharrezkoa dugula eta,
|
horrekin
batera, soziolinguistika aplikatua, euskal soziolinguistika, garatu eta sakondu behar dugula. euskararen egoeraren gaineko oinarrizko diagnostiko adostua eta funtsezko terminologian kontsentsu maila gutxienekoa lortu behar ditugu, beraz. hori da gure gaia.
|
|
2012
|
|
|
Bordetako iruritarrak nekazariak izan dira eta egun ere abeltzaintzari lotuta segitzen dute, nahiz eta batzuetan
|
horrekin
batera bertze jarduera ekonomiko bat izan. hizkuntza aldetik karrika eta erreka hagitz desberdinak izan dira. herriguneko gizarte bizitza erdaraz izan da; errekako familien bizimodua aldiz, euskaraz. euskararen historia hurbilean maiz nabarmendu da baserrien garrantzia euskarari eusteko (Irigaray 1956, estornés 1960, Sánchez Carrión 1972).
|
|
|
...aten dio, eta hizkuntza horren beharra areagotzen du. horrela, gaztelaniak bere nagusitasuna nabarmentzen duten atxikimendu komunitate eta komunitate diskurtsibo sendoak ditu. euskararen atxikimendu komunitatea ere trinkotua dago, batez ere afektibotasunaren dimentsioan. hizkuntza hau sendotzeko, ordea, komunitate diskurtsiboak eratzea beharrezkoa da, dimentsio arrazionala eransten diotelako, eta,
|
horrekin
batera, gizarte mailako hizkuntza hedatzen laguntzen dutelako. Bi hizkuntzatan aritzeak, gainera, euskararen gaurkotasunari kalte egiten dio, eta bere beharra mugatua izatera behartzen du.
|
|
|
Batzuek begi bistakoak ziren baina inon jaso gabeak. ...ntolaketa eta baliabide desberdinak aztertzeaz gain, arreta berezia eskaini diogu euskal kulturak eta euskarak berak taldeetan duten tokiari. helburu orokorra, beraz, herriko kultur taldeen gaineko argazki bat egitea izan da baina baita taldeen artean harremanak bideratzeko enpatiazko jarrera bat bultzatzea ere, besteek egiten duten horri zabaltasunez eta aurreiritzirik gabe begiratu ahal izateko.
|
horrekin
batera euskalgintza ardatz izango duen kultur politika bat diseinatzen hasteko pista batzuk ematea ere izan du helburu. diagnostikorako, Sorguneak ikertegiak Gipuzkoako kultur bizitzaren azterketa kualitatiboa egiteko erabili zuen lan eskema ekarri dugu, gutxi gora behera, herrira, eskema horri hainbat datu kuantitatibo erantsiz; hau da, batetik, elkarrizketa sakonak egin dizkiegu taldeetako zuze...
|
|
2013
|
|
|
2011ko Arrueko azterketen aurretik eta ondoren berriak euskalduntzea maiz sortzen den galdera da. Ikerketa honen datuek argi erakusten dute lorpen hori eskuratu eskuratzen dela, baina
|
horrekin
batera bere mugak ere erakusten dizkigu.
|
|
|
Halako lanak euskal testuinguruan egiten, haien berri ematen eta diziplina diferenteetatik hizkuntza erabileraren azterketari beren ekarpena egiten dioten adituekin batera lan berriak diseinatzen jarraitzea da lerro hauek sinatzen ditugunon asmoa. Eta
|
horrekin
batera, gorago aipatu dugunez, baita hizkuntza ukipenezko egoeran dauden beste errealitateetan egiten diren azterketen ezagutza zabaltzea eta gurearekiko alderaketa aintzinatzea. Eta hori guztia zertarako?
|
|
|
Hirugarrenez, gazteak teknologia binomioan jarri dugu fokua. Batetik, nerabezaroan identitatea eraikitzen joaten dira gazteak eta hor funtzio garrantzitsua betetzen du hizkuntzak; bestetik, teknologiaren garapenarekin komunikatzeko bide eta modu berriak sortzen ari dira, eta
|
horrekin
batera baita hizkuntza aldaera berriak ere. Gaur eguneko gazteak komunikatzeko bide berri horiek erabiltzen dituzte eta gure ikerketarekin jakin nahi izan duguna da gazte horiek esparru informalean elkarren artean idatziz komunikatzen direnean erabiltzen duten hizkuntzak zein ezaugarri dauzkan.
|
|
|
2) laburdurak erabiltzen direla; eta 3)
|
horrekin
batera hainbat estrategia erabiltzen direla ahozko hizkuntzara gerturatzeko ahaleginean, hala nola: hizkiak luzatzea edo errepikatzea, emotikoiak erabiltzea, puntuazio ikurrak errepikatzea edota hizki larriak erabiltzea oihu egitea simulatzeko.
|
|
|
Guri nabarmenenak iruditu zaizkigunak hauek dira: 1) euskalkia erabiltzen dela; 2) laburdurak erabiltzen direla; eta 3)
|
horrekin
batera hainbat estrategia erabiltzen direla ahozko hizkuntzara gerturatzeko ahaleginean, hala nola: hizkiak luzatzea edo errepikatzea, emotikoiak erabiltzea, puntuazio ikurrak errepikatzea edota hizki larriak erabiltzea oihu egitea simulatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Lehengo adibidean ‘arintzea’ hitza erabiliz, zergak zama bezala irudikatzea ondorioztatzen zen, ahalik eta gehien arindu beharreko zerbaiten gisa ikustarazten ditu horrela izendatzeak. Babesaren kasuan, berriz, ahul dagoen zerbaiti buruz ari garen ideia sortzen da
|
horrekin
batera. Babesaren ideiak beste eremuetatik arnasguneak babesteko ikuspuntua elikatzen du.
|
|
|
helduek araua ordezkatzen duten neurrian, horien aurkako joera adieraziko dute gehienetan, arauak hauste horretan gazte izaera azaltzeko funtsezko bidea dute eta. Dena dela,
|
horrekin
batera nagusiek gizarte botere eta prestigioa bereganatzen duten neurrian, eredu eta ispilu bilakatzen dira neska eta mutil gazteentzako. Bigarren kasuan gazteak berak dira eredu bilakatzen direnak beste gazteentzako." (Hernandez 2005: 121)
|
|
|
Hizkuntza praktika aldatzea ez da soilik kode bat aldatzea, jokaera aldatzea da eta
|
horrekin
batera kasu askotan" pertsonaren disposizioak" aldatzea. Bistan da, hizkuntza bat ikastea neurri batean ikasi duen lagun hura aldatzea da, baina zer esanik ez, mintzo hori erabiltzeko eta are gehiago norberaren ohiko inguruan erabiltzeko ikasi den kasuetan.
|
|
|
Zumaiako hiztun komunitatean eragiten duten talde eta erakundeak jaso eta erakutsi nituen EKT ikastaro amaierako proiektuan, eta
|
horrekin
batera komunitate horri euskal kulturaren bitartez sendotzeko estrategia batzuk proposatzen ere ahalegindu nintzen. Helburua izan zen galdera honi erantzutea:
|
|
2015
|
|
|
Euskal soziolinguistikak ere badio Fishman irakasleari kitatzen zaila izango den zorra. Mende erdia joan da bere Language, maintenance and shift (1964) lan ezagun eta erabakigarria argitaratu zela, eta denbora tarte horretan euskararen biziberritze prozesuan bidelagun izan da lan
|
horrekin
batera, bere Reversing Language Shift (1991), besteak beste. Mundu mailako hizkuntza gutxiagotuen ordezte prozesuei itzulia emateko ahaleginetan, ekarpen horiek izan duten itzal eta eraginaren tamainako besterik aurkitzea ez da erraza izango.
|
|
|
Gerra Zibilak eten egingo zuen aipatutako erakundeek abiatutako eztabaida, baina jada egindako lana eta piztutako kezken aztarnak airean iraungo zuten. Denborarekin euskara zerbitzuak eta bestelako zerbitzu publiko, zein pribatuen eraketa etorriko zen eta
|
horrekin
batera hizkuntz plangintza eta hizkuntz politika modu antolatu eta formal batean ulertzeko parada.
|
|
2016
|
|
|
Identitateak berreraiki, demokrazia sendotu, boteretze kolektiboa bultzatu eta subalternitate eraldatzaile unibertsalak eraikitzeko proposamen bat goa egiten dutenak. Lan munduan genero segregazioa izaten da, eta
|
horrekin
batera hizkuntzaren ‘zonifikazio’ bat gertatzen da: emakumeak zerbitzuen sektorean nagusi dira, eta hor euskararen eskakizuna beste sektore batzuetan baino handiagoa da; beraz, emakume batek lan munduan aukera gehiago izan ditzan euskara ezagutzeko presio handiagoa izango du.
|
|
|
Focus ean jasotako ondorio azpimarragarrienak honako hauek izan ziren: partaideak prest agertu ziren dinamizatzaile jarduteko, jokoaren ezaugarriak kontuan hartuz ludikoa baino gehiago hausnarketaren dinamizaziorako tresna gisa ikusten zuten, jokoaren aukerak nabarmendu eta balorazio positiboa egin zuten eta,
|
horrekin
batera, jokoan aldaketak egin beharra adierazi zuten, bereziki edukietan sinplifikatze aldera. Jokoaren eraginkortasunari buruz galdetuta, partaideek emandako balorazioaren batez bestekoa 3,04koa izan zen, 0 eta 5 bitarteko eskalan.
|
|
|
Euskal Herriko neurketetan biltzen ez dituzten beste datu batzuk ere biltzea: pertsonen harremana —eta
|
horrekin
batera jardunguneak hobeto zehazteko aukera—, eta hiztunen jatorria, Aiakoak diren ala ez.
|
|
|
Herrikoa izateak eta herritar gehienak ezagunak izateak erraztu egin dit Hizkuntzen Kale Erabileren Euskal Herriko neurketetan biltzen ez dituzten beste datu batzuk ere biltzea: pertsonen harremana —eta
|
horrekin
batera jardunguneak hobeto zehazteko aukera—, eta hiztunen jatorria, Aiakoak diren ala ez.
|
|
|
Guernesey-n, nire berriemaile askok adierazi zuten etxeetan guernesey era hitz egiteari uzteko arrazoi nagusietako bat eskolan onartua ez izatea zela. Hezkuntza sistemak prestigio baxua indartzen du, eta horrek erakusten du eskoletan onarpena lortzeak biziberritze mugimendu askoren helburuetan duen garrantzia, eskolak estatusa igoarazten baitu eta
|
horrekin
batera erabilgarritasuna; eskolak oso eraginkorrak izan dira hizkuntza menderaJulia Sallabank – Hizkuntzaren biziberritzerako politika eraginkorra: nolakoa izan liteke?
|
|
|
Gogora dezagun hausnarketa horrek, batetik, azken 30 urteetan euskarak izan duen bilakaera nolakoa izan den agerian jartzea duela helburutzat. Eta
|
horrekin
batera, diagnostiko hori oinarritzat hartuta aurrera begirako erronkak zeintzuk diren identifikatzea bilatzen du.
|
|
|
Lau lurralde eremu horietan ET jarduna (eta, horrenbestez, euskara) indarberritzen ari den seinale izan liteke 1991tik 2011rako igoera global hori. Hala izan liteke, ondoko hiru elementuok gertatzen badira
|
horrekin
batera: a) ET hiztunen burujasotze portzentuala adin talde gazteenetan agertzea; b) ET hiztunen burujasotze portzentuala batez ere mintzajardunaren151 belaunez belauneko jarraipenaren euskarri diren etxe auzo lagunarte (eta, adin batetik gora, lanbide) alorretan agertzea; c) ETren gorabide horrekin batera E4tik E3rako trasbase handirik ez gertatzea.
|
|
|
Hala izan liteke, ondoko hiru elementuok gertatzen badira horrekin batera: a) ET hiztunen burujasotze portzentuala adin talde gazteenetan agertzea; b) ET hiztunen burujasotze portzentuala batez ere mintzajardunaren151 belaunez belauneko jarraipenaren euskarri diren etxe auzo lagunarte (eta, adin batetik gora, lanbide) alorretan agertzea; c) ETren gorabide
|
horrekin
batera E4tik E3rako trasbase handirik ez gertatzea. Bestela, balio mugatukoa izan liteke goian esandako burujasotze hori:
|
|
|
RLS/ HINBEko lehen saio hartan baino garatuago dator ordea oraingoan. Garapen
|
horrekin
batera F3 eta F4 faktoreetan dago, gure ustez, UNESCOren Language Vitality and Endangerment dokumentuaren ekarpen nagusia. Hiztun elkartearen (edo bere baitako hiztun taldeen) kontzentrazioari eta jardungune jakinetako mintzaldaketari berariazko azterbidea eskaintzen die dokumentu honek, F3 eta F4 faktoreen bidez. Gure errealitatea gogoan izanik lagungarri dira F3ren gradazio egitura nagusia289 eta F4 faktorearen LM4, LM3 eta LM2 mailak.
|
|
|
2001eko erabilera 2011koaren berdina izan zen: %13, 3" Egoera horren determinante posibleen analisia eskaintzen du Soziolinguistika Klusterrak,
|
horrekin
batera: " egungo baldintza soziolinguistikoekin euskararen erabilerak goia jo du(..).
|
|
|
Gogoeta gune horietariko gehienek aski bilakaera bihurria izana dute bestalde456 Beren argi ilun guztiekin ere, hizkuntzaren gizarte dimentsioa oro har, eta aurrera begirako lehentasun enfasi soziokulturala (uniMikel Zalbide – Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera. Aurrera begirako erronkak bus en ordez, edota
|
horrekin
batera, pluribus ikuspegian oinarrituriko filosofia zabala) era monografikoan aztertu eta lantzeko sortuak ditugu iniziatiba horietariko gehienak (ez guztiak) eta, alde horretatik, bada hor zer ikasi457 Eredugarri da, alde askotatik, ICRML/ CIRLM institutua458 Hango kontuak ez dago hemen hitzez hitz kopiatzerik, alde askotatik. Funtsezko xedea eta antolamenduaren zenbait ezaugarri aski gogoan izatekoak gerta litezke, ordea.
|
|
|
Aurrera begirako erronkak – Mikel Zalbide a) arnasguneen estabilizazio demolinguistikoa: bertako bizilagun (gazte) gehienak bertan (edo inguruan) bizi izaten gera daitezen, hainbat haurreko familia euskaldunak (ez, ahal dela, eleartekoak) sortuz; kanpoko erdal elebidunak edo erdaldun hutsak bertan bizi izatera samaldan etorri ez daitezen lagundu behar da
|
horrekin
batera: migrazio fluxuen soziolinguistikazko erregulazio ahalmenaren zati ohargarri bat herritarren esku izatea eta ahalmen hori zuhurki erabiltzea eskatzen du horrek; b) arnasguneari eta bere ingurumenari bideragarritasun sozioekonomikoa bermatu behar zaio:
|
|
|
Mugimendu bortitz haien aldean txikia da oraingo migrazio balantzea, baina herri giro arruntean euskara nagusi den (edota orain puntura arte hala izan den) hainbat lekutan eragimen bizikoa gertatzen ari da: euskal erdal bikoteak ugarituz doaz, bertako (edo kanpoko) erdaldun jendea dator bertan bizi izatera joaten bertakoak erdara nagusi den esparruetara biltzen ari dira; hots, orain ere aurrera darrai dislokazio demografikoak; zerrendako c) elementu
|
horrekin
batera d) eta e) faktoreak dira, egungo egunean, bortizkien eragiten ari direnak215.
|
|
|
HPPn duten eragin inoiz baino handiagoa dela eta,
|
horrekin
batera gobernuek bultzatzen duten planteamenduak ahuldu direla.
|
|
|
Antzeko iritzia partekatzen duten egile gehiago ere badago. Adibidez, baieztatzen dutenak globalizazioaren garai hauetan, erakunde eta enpresa multinazionalek HPPn duten eragin inoiz baino handiagoa dela eta,
|
horrekin
batera gobernuek bultzatzen duten planteamenduak ahuldu direla. (Mazrui 2002 eta Alidou 2004, in Tollefson, 2006:
|
|
2017
|
|
|
Gutuna logika neoliberalen menpe dagoela erakusteko froga argiena da hizkuntzaaniztasuna estatuen arazotzat jotzen duela. Uste
|
horrekin
batera, Gutunak aurresuposatzen du hizkuntzak estatuen jabetza direla (Sokoloskaren" la patrimonialisation des langues" adierazpena txit egokia da), eta estatuei dagokiela hizkuntza batzuei lehentasuna ematea (gutxiengoen baitan dauden gutxiengoak), eta hizkuntza bat zer den erabakitzea (cf. Duchêne 2008; Heller 2011).
|
|
|
...eremuko hiztunek eredu linguistiko diren aldetik duten eginkizuna. elkarrizketatu gehienentzat, Gaeltacht eremua haien kontzientziaren parte da eta Gaeltacht eremua bizirik mantentzeko beharra azpimarratu dute. asko bertara joanak dira irlandera hobetzera eta irlanderako eredu bat hartzera. elkarrizketatuetako askok esplizituki lotu zuten irlanderaz ondo hitz egitea Gaeltacht eremukoa izatearekin.
|
horrekin
batera, behera egin zuen hiztun berri bakoitzak irlanderaz hitz egiteko duen moduak. b12 hiztunak (25 urte, emakumezkoa) dio Gaeltacht eremuko jendeak benetako blas a (doinua) duela, eta bere irlandera saghas caighdeánach dela dio (nahiko estandarra). hitz egiteko bere moduarekin nahiko pozik badago ere, behar handia sumatzen du Gaeltacht eremuan boladatxo bat igarotzeko beste hiztun berri askok...
|
|
2018
|
|
|
Gaitasunari lotuta, elkarrizketa sakonetan ere aipatu dute ondarroarrek euskaraz gaztelaniaz baino hobeto egiten dutela, eta
|
horrekin
batera, gaztelaniaz gaizki egitearen konplexua dutela. Horrek euskararen erabilera handitzea dakarrela aipatu dute.
|
|
|
Era berean, garrantzitsua da unitateen arduradunek langileen motibazioa lantzen laguntzea, behar bezala jokatu eta eroso senti daitezen euskara erabiltzeko irizpideak paziente eta erabiltzaileekin aplikatzean. Motibazio
|
horrekin
batera, etengabe lan egin behar litzateke eguneroko jardueretan euskararen erabilera sustatzearen aldeko jarrerak areagotzeko eta sendotzeko. c) Erabiltzaileek lehenetsitako hizkuntzaren erregistroan aurrera egitea
|
|
|
Sektore pribatuan, Bezero Misteriotsuaren Teknika zerbitzuaren kalitatea hobetzeko erabiltzen da,
|
horrekin
batera enpresaren errentagarritasuna eta diru sarrerak handitzeko. Administrazioaren kasuan, aldiz, Bezero Misteriotsuaren Teknikaren bitartez politika publiko baten inplementazioari buruzko informazioa edo lege baten betetze mailari buruzkoa jasotzea dago.
|
|
2019
|
|
|
esparru informal intimoetan eragitea oso lan delikatua da arnasguneak biziko badira, euskarazko mintzajardun arruntari bizirik eutsi behar zaio eguna joan eta eguna etorri: nagusitasun moldaera argia izan behar du mintzajardun horrek, orain arte izan duen bezala.
|
horrekin
batera, belaunez belaun proiektatu behar da nagusitasun hori: 35 urteko proiekzioaz ari gara hizketan, ez haurrei (jaio ondoko lehen urteetan soilik) etxean euskaraz (ere) egite hutsaz. askoz zailagoa da lehena (35 urtealdiko lorpena), azkena (etxeko mahai ingurukoa) baino. euskaraz egiten segitu behar dute, orain eta gero, bertako biztanleek. hala egin behar dute etxean eta kalean, lagunartean eta ohiko gizartebizitzan. euskarazko mintzajardun arruntak nagusi izaten segitu behar du bertan.
|
|
|
Itxurazko diru sarreraz gainera oinarrizko zerbitzu publikoak, erosotasun aukerak eta babes laguntza sozialak behar dituzte arnasguneetako biztanleek, bertan bizi izaten segitu ahal izateko: zerbitzu publikoei dagokienez funtsezkoak dira lehen mailako eskola (haurtzaindegia barne) eta osasun atentzio basikoa (astean behingo kontsulta gutxienez; biztanle kopuruz ahal bada, egunerokoa).
|
horrekin
batera oinarrizko erosotasunak behar dituzte arnasguneetako biztanleek, bertan bizi izateko: bide eta kale, ezpaloi eta aparkaleku, haur parke eta kiroldegi, bilgune eta taberna, ahal bada denda eta kutxazain automatiko,..
|
|
|
Mikel Zalbide – Arnasguneak. Etorkizuneko erronkak b) Euskarazko bizi giro arruntari bizirik eusteko beregaintasun erronka emozioz kargaturiko Gemeinschaft elkartasuna, ohiko herri giroa, ez du Gesellschaft gizartearen balio sistema arrazionalak bakarrik ahultzen. arnasgunetik kanpora osatzen eta mamitzen den estilo soziokultural supraetniko oso bat da,
|
horrekin
batera, arnasguneen orain gutxira arteko herri giroa nabarmen ahultzen, inoiz indargabetzen, duena. Bizimodu Berri horren ildotik gero eta espazio meharragoa gelditzen da arnasguneko herritarrek beren artean euskaraz jarduteko.
|
|
|
54 ahuldutako hizkuntzen maizeneko gizarte egoera hobetzeko beharrizan nagusiez mintzo da commonly horren bidez. garbi dio,
|
horrekin
batera, fulcrum hori beste zerbait izan litekeela" for particular languages vis à vis particular functions that are being targeted in particular cases." (Fishman, 2001: 467)
|
|
|
ez da erraza, egungo egunean, (Bz) neurrimailan dauden arnasguneak (Bz) n daudenetatik argi bereiztea: zenbaitetan, are familia berean, zaharrak (Bz) neurri mailan daude eta gazte (ago) ak (demagun 40 urtetik beherakoak) (Bz) ean.
|
horrekin
batera, (Bz) neurri mailako arnasgune asko transformazio fase bizian
|
|
|
...z izatea. hURREngO BIDE ORRIA lAnTzEn hurrengo bide orria lantze aldera, ekimen ezberdinak burutu dira Ingurune digitalaren Batzorde atalean. alde batetik, txostena argitaratu eta bi urte geroago, 2018an, gomendioen ordura arteko betetze mailaren azterketa egitea erabaki zen, alegia, argitara eman zenetik azterketa burutu zen arte gomendio bakoitza herriaginteek zein neurritan bete zuten ikertzea.
|
horrekin
batera, ordura arte betetako gomendioen jarraipena egiteko adierazleak proposatu ziren eta 12 gomendioak erabat betetzeko urratsak identifikatzeko ahalegina ere egin zen. horiek denak" Euskarazko IKT ak: gomendioak herri aginteentzat" dokumentuaren diagnostikoa izeneko lanerako barne dokumentuan bildu ziren.
|
|
|
Ortografia estandarizatua, wikipedia bezalako proiektuetan laguntzeaz gain, berez, bizindarra digitalaren adierazle garrantzitsua da. Eta
|
horrekin
batera beste adierazle garrantzizkoa da dokumentu luzeagoak sortzeko gaitasuna. ordenagailu bidezko hizkuntza euskarria ezagutzea oso esanguratsua da ikerketa honen helburuetarako. horren inguruko datuak microsoftetik eta apple tik datoz, bi mailatan banatuta: datu sarrera eta sistema eragilea. datu sarrerak idazketa sistema bideratzeko metodo espezifikoetan zentratzen da, adibidez kotoeri hizkuntzak edo japonierak behar dituztenak.
|
|
|
Crúbadán proiektuaren ustez, faktore garrantzitsua denez hori, software libreko zuzentzailea dituzten hizkuntzak zerrendatzen dituzte. ...zaileen zerrenda aztertu da (software libreko zuzentzaile erabiliena Németh L, trón V, halácsy p, kornai a, rung a, et al.., 2004), eta wikipediako edukiarekin gurutzatu da estaldura kalkulatzeko. estaldura %50tik behera denean zuzentzailea ez heldutzat hartu da. ortografia estandarizatua, wikipedia bezalako proiektuetan laguntzeaz gain, berez, bizindarra digitalaren adierazle garrantzitsua da.
|
eta
horrekin batera beste adierazle garrantzizkoa da dokumentu luzeagoak sortzeko gaitasuna. Crúbadán proiektuak, berriz ere, esanguratsutzat hartzen du faktore hori, eta identifikatu du ea Biblia eta Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala eskuragarri dauden online hizkuntza jakinetan. kontuan izan behar da testu luzeak biltzeko lagungarria dela idazkera estandarizatua, horixe baita hizkuntza teknologiaren muina. hizkuntzaren bizindar digitalaren eta tresna linguistiko sofistikatuen arteko erlazioa eztabaidatzen da hurrengo atalean (etiketatzaile sintaktikoa, oCr tresna, hizketa ezagutza, informazioaren erauzketa eta itzulpen automatikoa esaterako).
|
|
|
Ardura eta jardute mota publikoak ulertzeko aldaketa
|
horrekin
batera, hppak antzemateko modu berria ere agertu zen. portaerak aldatzeko helburuan goitik beheranzko politikek huts egiten zuten neurrian, arreta handiagoa jarri zen tokian tokiko eragileengan, halakoak behetik goranzko politika egile gisa ulertuz. hasi zen onartzen hppren izaera eta emaitzak, politikarien eta adituen ekarpenen eskutik ez ezik, irakasleen, ikasleen eta hizkuntza komunitateko kid... 13, 14).
|
|
|
2008 inguruan, eginak genituen esperimentu batzuk familiaren esparruan, etxeko hizkuntzan eragin nahian, eta baita udalean ere udal langileen ahozko harremanak euskaraz garatu zitezen–, baina kalearen zabalean ez, eta kosta egin zen ulertaraztea, baina utzi zuen bere arrasto txikia. Ondoren, donostiako Egia auzoan egindako esperientziari jarraituz, 2016ko udazkenean, indar proba deitu zitzaion ekimena jarri zen abian hernanin. urritik azarora bitartean, 6 astez euskaraz bizitzeko deia egin zen. helburua zen euskaldunek euskaraz bizitzeko aukerak badituztela eta euskaraz bizitzeko aukera uste baino handiagoa dela ikusarazi edo sentiaraztea.
|
horrekin
batera, euskaraz ulertu bai baina euskaraz hitz egiteko zailtasunak dituenari, ikusarazi nahi izan zitzaion ez duela zertan besteen jarduna erdaldundu, berak ulertzen badu, besteek euskaraz egin dezaketela, eta horrela bere euskara ere hobetu egingo duela, nahiz eta berak erdaraz hitz egin.
|
|
|
Baina batek ere ez du argitzen interbentzio bakoitzaren eraginkortasuna zertan den, kalitateari dagozkion terminoetan. ezin dute bere horretan argitu. horregatik guztiagatik pairatzen ditugu sindrome berberak guk eta beste hainbatek. eta horrela, ikusten dugu helburu gehiegi eta neurtezinak egozten dizkiegula interbentzio mikroei; eta okerreko konklusioak ateratzen ditugula jardueren arrakasta neurtzean, irizpide faltagatik; eta ikusten dugu nola pilatzen diren ekintzak, halako modutan non egoera paradoxiko benetan bitxiak sortzen diren: non eta 2 gune soziolinguistikoan aktibitate gehiegi planifikatzen dira, eta dosifikatu behar(!); eta kexatzen gara beti gauza berberak edo bertsuak antolatzen ditugulako; edo, aitzitik, beti zerbait berri egitera kondenatuak gaudelako. eta
|
horrekin
batera sentitzen dugu ez dakigula benetako progresiorik lortzen ari garen ala ez —alde batera utzita, noski, benetan asebetetzen ez gaituen parte hartzaileen kopuruaren gorabeheren datu" jostalari" hori— eta ez dakigu bereizten, askotan, zein diren ekintza" tronkalak" eta" subsidiarioak" normalizazioaren ikuspuntutik: zeini eutsi eta zein utzi, bere funtzioa bete duenean.
|
|
|
Lan honetan bi helburu zehaztu ditut hasieratik: lehenengoa izan da euskararen erabileraren dimentsioa neurtzea aukeratutako erabilera eremuetan —nagusiki whatsapp eta Instagram sare sozialetan, baina baita ere etxean, ikasgelan eta kaleko lagunartean—; neurketa
|
horrekin
batera, bigarren helburua izan da erreparatzea ea zenbaterainokoa den kode alternantzia, zein hizkuntza erregistro erabiltzen dituzten eta zelako idazkera darabilten.
|
|
|
Lehen fitxan jasotako erantzunei lehenengo orraztaldia egin eta gero, gogora ekarri nahi ditut ikerketa lanaren bi helburu nagusiak: euskararen erabileraren dimentsioa neurtzea erabilera eremuan; eta,
|
horrekin
batera, kode alternantziari, hizkuntza erregistroari eta idazkerari erreparatzea. halaber, aipatu behar da lehen fitxan jasotako erantzunek ez dituztela egitateak ordezkatzen, baizik eta euren buruarekiko daukaten irudia. Corpusa aztertu eta gero ikusiko dugu ikasleen pertzepzioa eta jarduna bat ote datozen.
|
|
|
Laburpena. 2010eko hamarkadako musikariek euskaraz kantatzeko zein arrazoi ematen dituzten aztertzea izango da ikerketa honen helburua. horretarako, teoria soziolinguistikoan hizkuntza bat ikasi edo erabiltzerako garaian eragiten duten jarrerak eta motibazioak ezagutu dira, eta belaunaldi horretako musikariekin hitz egin ondoren, teoria hori euren kasuan aplikatu.
|
horrekin
batera, azken 50 urteetan euskaraz egindako musikagintzak izan duen bilakaera ere analizatuko da, gaur egungo abeslariek egiten duten hizkuntza hautua testuinguruan jartzeko. elkarrizketatuko diren musikariak belaunaldi berrikoak izango dira, eta euskal publikoan arrakasta dutenak: Izaro Andres (Izaro), Josune Arakistain (huntza) eta Iñigo etxezarreta (en tol Sarmiento). • Hitz gakoak:
|
|
2020
|
|
|
Unitate guztiak 2018/ 19 ikasturterako burutu genituen eta, urtebete geroago, ikasle guztien eskuetan dago nasa yuwe ikasteko ikaslearen liburua: Kwe´sx yuwe´s piiywa´NYAFX FXIDX. Liburu
|
horrekin
batera, irakaslearen liburua eta materialak ere badaude.
|
|
|
Espazio erradioelektrikoaren berrantolamendua bizkortu egin da azken urteetan. Espektro erradioelektrikoaren doikuntza
|
horrekin
batera, EBk 5Garen hedapena zehaztu behar duten dokumentu, partzuergo eta proiektuak taxutu ditu. Covid inpaktua gorabehera, aurreikusitako plangintzari jarraiki, funtsezko bi une finkatu dira egutegian.
|
|
2021
|
|
|
Kontuan izan behar da, gainera, gaur egungo immigrazioko biztanleriak inoiz baino ezaugarri desberdinagoak dituela, bai jatorri estatuei dagokionean, baita kultura zein hizkuntza desberdinei dagokionean ere. Jakina,
|
horrekin
batera azaleratzen ari diren egoera sozial, ekonomiko eta politikoak ere askotarikoak dira.
|
|
|
Helburu
|
horrekin
batera, ordea, elkarrizketatutako biztanleek zein hizkuntzatan hitz egiten duten identifikatzea ere nahi izan da, batez ere, aurrez hipotesi mailan egindako hurbilketa baieztatzen den ikusteko. Kontuan izan behar da, halere, artikulu honetan hiztun kopuru handiko jatorri atzerritarreko migratzaileekin eta jatorrian gaztelania hizkuntza ofiziala dutenekin egindako azterketaren emaitzak azalduko direla, soilik3.
|
|
|
Emaitza intelektual
|
horrekin
batera, esperientzia trukea sortu da Europako kultura ondarearen aberastasuna eta balioa sustatzen ari diren erakundeen zein kanpainen eta ondare hori osatzen duten eskualdeen artean. Proiektu honen emaitza nagusia proiektu hau garatu duten erakunde kideen eskualde eta herrialdeetako hizkuntzak ikasteko plataforma birtual bat izan da.
|
|
2022
|
|
|
euskal hiztunak abertzaleak dira gehiengoaren gogoan, baita atseginak eta arduratsuak. Baina,
|
horrekin
batera, gehiengoak baserritar eta tradizional irudikatzen ditu (toleranteak izatearekin batera). Aipagarria da adin guztietako euskaldunak irudikatzen direla (eta baita gazteak zaharrak baino gehiago ere), nahiz eta gazteenen artean badagoen joera euskaldunak zaharrago irudikatzeko (baita baserritar eta tradiziozaleago ere).
|
|
|
Diskurtsoa eta baita estetika ere, oro har, leundu egingo dira. Leuntze
|
horrekin
batera, euskararen despolitizazio bat emango da. Ez da jada gudaririk, naziorik, eta are gutxiago nazio zapalkuntzarik agertuko garai honetako testuetan.
|
|
|
Diskurtsoa eta baita estetika ere, oro har, leundu egingo dira. Leuntze
|
horrekin
batera, euskararen despolitizazio bat emango da. Ez da jada gudaririk, naziorik, eta are gutxiago nazio zapalkuntzarik agertuko garai honetako testuetan –betiere orokorrean hitz eginez.
|
|
|
Interes taldeen bidea urratzeak aukerak handitu ditzake enpresek euskara euren estrategiaren barruan txertatzeko. Ahaleran dator aditza, jakitun garelako
|
horrekin
batera beste bide batzuk ere jorratu direla, ez baita nahikoa estrategia bakarra baliatzea enpresetan eragin nahi badugu modu orokorrean eta iraunkorrean.
|
|
|
Gogoeta
|
horrekin
batera beste bi kontsiderazio egin behar dira:
|
|
|
2020). Hazkunde hori are kezkagarriagoa da,
|
horrekin
batera elitismoa areagotzen baita cegep murriztu horietan, eta cegep frankofonoetako exodoa ere bai, bigarren mailako aukera bihurtzen baitira, bereziki Montrealeko eskualdean (Lacroix 2020a, Prioleau 2022). Irakasleek dinamika horri egozten diote" lan merkatuak kalte egin diola frantsesezko unibertsitate hezkuntzarako" eta, honekin batera, hizkuntza segurtasunik eza aipatzen dute, elebitasuna beren erakundeetan sartzeko beldur baitira (Coll.
|
|
|
hainbat espazio deseroso bihurtu dira eta segurtasun faltaren sentsazioa areagotu dute. Horretaz gain, aisialdiaren pribatizazioak eta kontsumo ohituren aldaketak zaintza lanak, ikastaroak, aisialdia, eta jokoak eremu pribatuetara desplazatu ditu, eta
|
horrekin
batera, kalean egoteko haur eta nerabeen denbora murriztu da.
|
|
2023
|
|
|
Arrauneko eta eskubaloiko klubak eta Danbolin musika eskola nabarmentzen dira hizkuntza horretan, gazteek azpimarratu baitute entrenatzaileak eta irakasleak herrikoak direla eta oso giro euskalduna sortzen dutela. Egoera zertxobait desberdina da futbolean eta softbolean; Ikastolako DBHko koordinatzaileak eta Euskara Zerbitzuko teknikariak berretsi dutenez, elkarteek entrenatzaileak aurkitzeko zailtasunak izaten dituzte, batez ere maila baxuenetan, eta
|
horrekin
batera doa hizkuntza eskakizunak malgutzeko joera.
|
|
|
Herritarrek bi hizkuntza ofizialetan informatua izateko duten eskubidea aitortzen da, eta
|
horrekin
batera, herritarrek beraiek komunikabideetan valentziera erabiltzeko duten eskubidea ere aitortzen da (Valentzieraren Erabilera eta Irakaskuntzaren Legea, 1983: 26 art).
|
|
|
nazioarteak eta zehazki Europak hizkuntza eskubideen inguruan duten diskurtso eta markoa ezagutu da, hortik Espainiako Estatuak diseinatuta duen hizkuntza politika aztertu da eta azkenik Galiziako, Euskadiko, Nafarroako, Kataluniako, Balear Uharteetako, Valentziako eta Kataluniako Autonomia Estatutuek hizkuntza bakoitzaren ofizialtasuna nola aldarrikatzen duten alderatu da. Behin marko teorikoan lanketa hori eginda, lurralde bakoitzean hizkuntza normalizatzeko lege orokorren analisia burutu da eta
|
horrekin
batera hizkuntza bakoitzak hedabideen sektorean duen egoeren azterketa egin da, urteetako ibilbidea eta beraien arteko alderaketa ardatz hartuta.
|
|
|
Euskararen egoeraren erakusle direlarik, urtez urte bailara mailan lan mundua euskalduntzeko egin diren zenbait ekimen kontuan hartu dira. Eta
|
horrekin
batera, Oarsoaldeko biztanleei zabaldutako galdetegitik ateratako emaitzen analisiak eskainiko dira. Era berean, galdetegi horren emaitzak urteetan jasotako datuekin alderatu eta sektorearen araberako hizkuntza datuen analisia egin da, datu horietan oinarrituta, bailarako lan munduan euskarak duen egoeraren berri jasotzeko.
|
|
|
Komunitatearen beharrei erantzuteko eta hizkuntzaren beharrei erantzuteko egiten ziren ahaleginen arteko oreka berreskuratu nahia izan zen, Kongresuaren bidea hartzera eraman gintuen arrazoirik nagusiena. Kongresu hartan, ordura arte egindako lana, eta zerbitzugintzan egindako ahaleginak ontzat eman ziren, baina
|
horrekin
batera beste hainbat aspektu nabarmendu zen:
|
|
|
sentsibilizaziotik eta atxikimendutik hiztunen ahalduntzea lantzera jotzea. Eta,
|
horrekin
batera, ezagutzaren ardatzetik jokaera eta praktika linguistikoen ardatzera jotzeko proposamena.
|
|
|
Hala ere, hizkuntza dokumentazioaren gorakada
|
horrekin
batera, tokiko biziberritze prozesuek ere azaleratzen jarraitu zuten, eta galtzearen aurka agertu ziren azken helmuga gisa. Hala erakusten du 2018an egindako Hizkuntza Biziberritzeko Ahaleginei buruzko Nazioarteko Inkestak (Pérez 2018).
|
|
|
Baliabide asko etxeetan daude, eta material horien erabilera familiara mugatzen da. Hortaz, hizkuntza baliabideen biltegi bat sortu behar da, hizkuntza materialak eskuratzeko; eta
|
horrekin
batera, erabiltzeko eta partekatzeko politikak garatu behar dira.
|