|
2000
|
|
|
Dekretu
|
hori
bat dator gure batzar nazional eta legegile guztien gogoarekin.
|
|
2001
|
|
|
Beraz, adimenezko logikak ezin dit eman kanpokoaren segurantzarik, ez filosofiaz eta ez zientziaz.
|
Horretan
bat nator Kantekin108, ‘natura pentsalaria’ ren filosofoarekin109.
|
|
2003
|
|
|
— Eta nire ustez Fedrok zuzen dio.
|
Horregatik
batetik nire ekarpena eskaini eta mesedea egin nahi diot, eta bestetik oraingo egoeran hemen gaudenontzat egokia iruditzen zait jainkoa ohoratzea. Eta zuek ere iritzi berekoak bazarete, hitzaldietan nahid ko denbora pasa izango genuke.
|
|
|
Gauzak horrela, gurasoek hainbat eginbehar dituzte, hala nola, hezkuntza eginbeharra, heziketa eginbeharra, bai eta gainerako guztiak ere. Seme alabek ere maitasuna zor diete euren gurasoei, eta maitasun
|
hori
bat etorri behar da seme alabon eginbeharrekin, alegia, mendekotasun, esker on, obedientzia eta bestelako eginbeharrekin. Izan ere, seme alabek eginbehar horiek bete behar dituzte, gurasoengandik eskuratu dutelako biziaren onura, eta Jainkoak berak erakusten digu gurasorik gabe seme alabek ez luketela bizirik izango.
|
|
|
Bigarren lege horrek lagun hurkoa maitatzeko agintzen du, eta, beraz, elkar maitatzeko agindua barneratzen du. Eta betebehar berezien ondorioz elkarrekin batzen direnean bigarren legearen espirituak bultzatzen dituen pertsonak, orduan, zalantzarik gabe, haien artean lotura estua sortzen da, eta lotura
|
hori
bat dator elkarri zor dizkioten eginbeharrekin. Pertsona horietako bakoitzak bestearengan aurkitzen baditu lotura estuago bat ezartzeko ezaugarriak, lotura horrek, une horretatik, adiskidetasunaren izaera eskuratzen du.
|
|
|
|
Horretan
bat egiteko, izaerari dagokio lege hori eta on gorenerako gizakiaren xedea erakusten digu hark modu bertsuan, beraren norabidea ere ezagutarazten diola gizarteari, eta horrekin ditugun esteka eta lokarri ugariak; adieraziz, orobat, esteka horiek, lehen bi legeen jarduketarako helburuaren ondorioa izateaz at, badirela, aldi berean, eginbehar ororen erregelen oinarria eta lege guztien iturburuak....
|
|
|
Nolanahi den ere, egiazko erlijioa betetzen den tokietan, gizarteak egoerarik berezkoena bizi du, eta, ondorenez, ordena onari eusteko egoerarik onena du. Halako kasuetan, xede
|
horretan
bat egiten dute erlijioak eta politikak, espirituaren botereak eta aldi baterako botereak batu egiten direlako.
|
|
|
Jainkozko ordena horretan, gizonezkoa emakumezkoaren buru denez gero, horren gainean boterea du; botere
|
hori
bat dator ezkontzako batasunean gizonezkoak duen eginkizunarekin, eta, botere hori oinarri hartuta, lege zibilek senarrari agintaritza ematen diote eta agintaritza horrek zenbait ondorio ditu, hura zein gaitan erabili behar eta gai horietan.
|
|
2004
|
|
|
Esan dugunez, aldi eta alde orotan gizakiaren egintzak eta jokabideak zuzentzat edota zuzengabetzat jo ohi dira irizpide, interes edo uste ezberdinen arabera. Epai moral horien egokitasuna eta zuzentasuna gorabehera, ezin uka daiteke gizakiak, gizaki denetik eta denez gero, baduela kontzientzia bat —den mendrena eta intuitiboena— zuzen ala zuzengabe jokatu duen adierazten diona, adierazpen
|
hori
bat etorriko den edo ez bere herrikideen edo beste kulturen eta gizarteen iritziarekin.
|
|
2006
|
|
|
Eta balantza
|
horren alde
batean ohorea dago: ohoretsua denari gorespena (epanoj) zor zaio gizartean, saririk preziatuena.
|
|
2007
|
|
|
Horrela, bada, hizkuntzaren eta hizkuntzen irakaskuntza —bai eta hizkuntzaren pedagogia osoa— ezin da auzi didaktiko, metodologiko edo estrategikoetara mugatu, jarduera
|
horrek
bat egiten duelako bere izaeraz gizakiaren hezkuntza eta formazio orokorrarekin. Aipatutako Campsek, hori dela eta, honelakoak idazten ditu:
|
|
|
Bildung kontzeptua, bestela, XVIII. eta XIX. mendeetako alemaniar humanismoan eraberritzen da, hain zuzen Humboldt bezalako pentsalariek hura" gizakiaren gaitasun guztien garapen orohartzaile" 32 gisa zehazten dutenean. ...agoen— Bildung horrek, bere baitan," hezkuntza" bezala itzultzen dugun —eta integrazio sozialetik gertuago dagoen— Erziehung delakoa biltzen duela33 Horren haritik, eta alemaniar tradizioan bereziki," pedagogia" (Padagogik)" hezkuntza zientzien" (Erziehungswissenschaften) marko orokor bezala agertzen zaigu, hura batez ere" giza formazioaz" eta
|
hori
batez ere" hezkuntzaz" arduratzen diren heinean34 Azken batean pertsona —beti" helburu" eta ez" bitarteko" dena— humanizazio prozesu ororen abiapuntua eta helmuga da. Horregatik esan dezakegu, Gudjonsekin batera, Bildung delakoak ez duela batere gaurkotasunik galdu:
|
|
2008
|
|
|
Motor geldia ez da ortziaren kausa eragilea, xedezkoa baizik. Planteamendu
|
horrek
bat egiten du Aristotelesen sistema teleologikoarekin. Izan ere, Motor geldiak erakarpenez mugiarazten du mundua, maitatuak maitatzailea mugiarazten duen moduan.
|
|
|
Baina autokontzientziak beste autokontzientziarekin duen harremanean duen higidura
|
hori
bataren egite gisa aurkeztu da; baina bataren egite horrek berak ondoko esanahi bikoitza dauka: bere egite bai bestearen egite izatea; izan ere, bestea era berean beregaina da, bere baitan itxia, eta bere buruaren bidez ez den ezer ez dago bere baitan.
|
|
2009
|
|
|
" jende masa izatearen itxura klasearen errealitateaz uxatu" 30 Benetako enigma gelditzen da: klase alienatu bat, lanarekin trenkatua eta lehiakortasunaz zatitua, nola bihur daiteke ezer izatetik dena izatera, eta, metamorfosi
|
horren
bat bateko denboran, nola desegin azal eta bizio zaharrak?
|
|
|
Nietzscherekin erran daiteke mugimendua sartzen dela berriro filosofian (Heraklitok ere sartu zuen eran); filosofiaren eginbeharra kontzeptuen edo idealen sorrera, genesia, aurkitzea izango da (edo sortzea).
|
Hori
batetik. Bertzetik, hemendik aurrera du inoiz filosofo batek ahantzi jarrera pragmatista batekin ari dela aztertzen historian zehar sakratua izan den hura, higiezina izan den hura, mundu jainkotiar hura.
|
|
|
Moderniaren zatiketa horrek paradigma horien aldaketa ondoen markatuko digulakoan nago, eta horretara dator (bertze gauza askoren artean) lan hau: erratera Modernia bera anitza dela, bere barnean mundu, giza, gizarte, politika... filosofian ikuspegi arras ezberdinak egon direla (bai denboralki zein geografikoki edo kulturalki) eta, beraz, errore bat dela Modernia bere
|
horretan
batera hartzea, zatiketarik eta ezberdinketarik egin gabe (nahiz eta onartzekoa den Modernia osoaren loturak ere asko direla, ezbairik gabe). Modernia, beraz, bi azpigaraitan banatuko dugu hemen:
|
|
2010
|
|
|
Gero azalduko dugu zergatik. Batzuetan, erkidegoarentzat emandako manua ere berori eman zuena hiltzean desagertzen da, baldin eta lege forma ez bazaio eman, gero esango den moduan, baina horrek orain ez du garrantzirik, bakarrik frogatzen duelako erkidegoarentzako manu guztiak ez direla legeak; baieztapen
|
hori
bat dator legea betikoa eta legegilearengandik lokabe izateko baldintzarekin, eta baldintza hori manu orokorretan bakarrik betetzen da.
|
|
|
Halaber, iritzi
|
horrekin
bat datoz San Tomas, Soto, Sylvester eta Angelus teologoak, baita beste sumista batzuk ere, lege hitzaren inguruko iruzkinak egiten dituztenean. Baieztapen hori, bestalde, Aristotelesen honako hitzetatik ere ondoriozta daiteke:
|
|
|
Hori dela eta, lege positiboari batzuek zuzenbide ezarria deitzen diote; ikus, besteak beste, Connanok esaten duena. Lege positiboaren inguruko interpretazio
|
horrekin
bat egiten du Aristotelesen baieztapen honek: legea" lokuzioa" da, eta lokuzio hori nolabaiteko jakituria eta adimenetik dator, eta behartzeko indarra du.
|
|
|
Aipatutako bigarren pasartean ere, hauxe baieztatzen du: " ius"
|
horrekin
bat etorriz egiten dena justiziarekin bat etorriz egiten da. Hortik ateratzen da Sassoferratoko Bartoloren baieztapena:
|
|
|
Ildo horretatik, epailearen egintzak izendatzeko, zuzenbide izena erabiltzen da, dela egintzok legeen araberakoak izan behar direlako, dela egintzok legea betearazten dutela ematen duelako.
|
Horrekin
bat dator honako esamolde hau: epaileak, bere zereginean ari denean, zuzenbidea adierazten du.
|
|
|
Kulturak abstrakzioetan oinarrituz bakarrik funtziona dezake, eta horiek, bere aldetik, hizketari (edo
|
horren ordezko
bati) esker bakarrik dira posible. Kultura, horrela, hizkuntza agertu zenean hasi zen, eta, geroztik, baten aberastasuna bestearen garapenean itzuli da125.
|
|
|
" Morfo sintaktikoa": a/" Hitz bikoteak" (fase
|
horrek
bat egiten du jabekuntza sintaktikoaren garapenarekin eta 18 hilabeteren tartea hartzen du); b/" Hitz hirukoteak" (fase hori 2 urtetik 4 urtera bitartean izaten da eta bertan haurrak geroz eta konplexuagoak diren arau morfosintaktikoak asimilatzen ditu).
|
|
|
Arnoldek, adibidez, bi multzotan bereizten eta aztertzen ditu horiek: ...ak" (antsietatea, inhibizioa, estrobertsio introbertsioa, autoestima, motibazioa, eta ikasteko estiloak) eta" erlazionalak" (enpatia, gelako transakzioak eta prozesu interkulturalak) 274 Kontua da, azken batean, egungo hizkuntzaren psikopedagogiak geroz eta arreta gehiago eskaintzen diola" afektibitateari" —bai eta horrekin loturiko beste hainbat aldagairi—, modu
|
horretan
bat egiten duelarik hezkuntzaren beraren planteamendu holistiko eta humanistikoekin275.
|
|
2011
|
|
|
Ikuspegi hori erraz irensten du mundu ikuskera magikoak; ez, ordea, hierarkia edo araubide bat ezartzen bada (arrazoimena edo erregea). Ikuspegi
|
hori
bat letorke joan etorrian agertzen den izatearekin eta beraren zirkulartasun edo transdimentsionalitatearekin, pauso bakoitzean hurrengoa sortuz aldez aurretik pentsatu edo uste gabe; izan, amaierarik gabe, giza egite orotatik (pentsatzetik, esatetik, sentitzetik, eta gainerakotik) azaleratuz, ez egitearen atzean zabaltasun osoan zain.
|
|
|
Hala ere, zenbait esperientzia teoriko nahiz pragmatikoren haritik, ohartarazten da errealitatea behaketa ekintzan eraikitzen dela. Ikuspegi horren haritik, kanpoko errealitate beregain
|
horrekin
bat etortzeko helburuak ez du mugatzen ezagutza; bai noski munduaren irudi bat eskaintzen duen heinean, bidean aurkitzen duguna kokatzeko aukera ematen digun bilaketa ekintzan, baina ez harago.
|
|
|
Garunaren funtzio gorenak arrazoimenarenak (neokortexekoak eta harekin harremanetan daudenak) direla sinestea oso hedaturik dago, baina zaharkitzen ari da sineskizun hori. K. Pribamen ondoren, badirudi hori ez dela guztiz egia; ikertzaile hori badirudi kontu
|
horretan
bat datorrela David Bohmekin, esaten duelarik garunaren funtzioa halako itzulpen bat egitea dela, errealitatearen beste maila batzuetatik datorkionari forma ematea: portaera forma, ulermen logikoaren forma, senaren forma...
|
|
2012
|
|
|
Nola sortzen da horrelako gorputz bat? Gertaeraren ondorioak onartzen dituzten aniztunak bildu eta prozesu berri
|
horretan
bat egiten dute. Horretarako, gorputz baten eta munduan gertaeraren aztarna (trace) suposatzen duen funtsezko esakunearen arteko kidetasuna (affinite) beharrezkoa da (Logiques des mondesen VII. kapituluan jorratzen da zehazki gai hori).
|
|
|
Hegelen filosofiari dagokionez, eta zehazki Estaturik gabeko Herriei buruzko bere diagnostikoaren aurka, euskaldunon mantentzeko eta ez desagertzeko borondatea azpimarratzen ditu; bestalde, agerian utzi izan du beti Azurmendik Heideggerren filosofiarekiko duen distantzia. Azken puntu
|
horretan
bat gatoz berarekin.
|
|
|
Ideia
|
horrekin
bat etorriz, Siegfried Kracauerrek, Frankfurteko Eskolako kideak, duela 70 urte baino gehiago," teorialari kritikoaren" eginbeharra" gugan eta gure inguruan dauden gaitasun mitiko oro suntsitzeko" lan moduan definitu zuen (Kracauer 1990, 353). Kracauerrek" gaitasun naturalak"" mitiko" gisa ulertzeaz gain, eginbehar denaren zein ez denaren eta egin daitekeenaren zein ezin denaren forman gugan egokitzen diren aurreiritzi kontzeptual guztiak ere" mitikotzat" jotzen ditu.
|
|
2014
|
|
|
Gehiegikeria hori sublime wagneriarraren kontrapuntua da Tristan-ek amaitzen duen" hochste Lust" a hutsunean murgiltzea da. Rossiniar eta wagneriar Sublimearen oposizio
|
horrek
bat egiten du sublime matematiko eta dinamikoaren arteko oposizio kantiarrarekin: ikusi berri dugun bezala, rossiniar sublimea matematikoa da, subjektuak bete ezin dituen eskakizunek sortzen dioten ezintasuna ulertzeko duen gaitasun falta ordezkatzen du; wagneriar sublimea, ordea, dinamikoa da, eskakizun bakarraren indar kontzentratu txundigarria ordezkatzen du, maitasun eskari baldintzagabea.
|
|
2017
|
|
|
Agertzen zaidana, orduan, eta berarekin tronpa naitekeena, ez da ez Bestea eta ezta Bestearen nirekiko lotura erreala eta konkretua ere, baizik eta
|
hori
bat gizon objektu bat adieraz dezakeena edo ez. Probablea baino ez dena zera da, Bestearen distantzia eta hurbiltasun erreala, alegia, ez dira zalantzagarriak ez bere objektutasuna ezta bera nik zabaltzen dudan munduaren parte izatea ere, zeren nire agertze hutsarekin egiten baitut Bestea ere agertzea.
|
|
|
munduko osotasunaren hedadura bera duen objektu osotasuna. Eta atzemate
|
hori
bat batean gertatzen da: munduaren osotasuna abiapuntu hartuta nator Beste objektuarengana.
|
|
|
Halatan, Beste objektua tresna lehergarria da eta tentuz maneiatzen dut, bere inguruan etengabeko posibilitatea sentitzen baitut leherraraz dezaten eta leherketa
|
horrekin
bat batean bizi dezadan munduaren ihesa nigandik kanpo eta nire izatearen alienazioa. Horregatik, nire ardura konstantea Bestea bere objektibotasunean edukitzea da eta, beraz, Beste objektuarekin dudan harremana batik bat abileziaz eratu ohi da berak objektu izaten jarrai dezan.
|
|
|
Bereziki, Bestearen begiradak, berau begirada begiratzailea eta ez begirada begiratua, ukatu egiten ditu nire distantziak objektuekin eta bere distantzia propioak zabaltzen ditu. Bestearen begirada
|
hori
bat batean agertzen da distantzia mundura datorreneko zera bezala, distantziarik gabeko presentzia baten baitan. Atzera egin dut, nire munduarekiko presentzia distantzia gabeaz gabetuta nago eta Bestearekiko distantzia batez hornituta:
|