|
2009
|
|
|
ezer gutxitarako balio die judu horiei jiddish ezko literaturgintzak etxea eta kalea, lagunartea eta ohiko harreman sare arruntak gesalduz eta indargabetuz joan zaizkielarik(...) Garrantzizkoa izanik ere goi mailako literatur ekoizpen hori, besterik da ahuldutako hizkuntza indarberritze aldera literatura horrek izan dezakeen garrantzia. Ekoizpena baino gehiago kontsumoa da, zinez eta benaz, kontuan izan behar dugun datua
|
hizkuntzaren
osasuna neurtzerakoan.
|
|
2012
|
|
|
|
Hizkuntzaren
osasuna neurtzeko garaian bi indar horien datuak nahastea ondorio okerrak ateratzeko arrazoia izan daiteke. Oso esanahi ezberdina du euskararen gaitasuna igotzea Euskal Herrian oinordetutako euskarari esker, edota berreskuratutako euskarari esker.
|
|
|
Transmisioa
|
hizkuntzaren
osasuna neurtzeko eta etorkizuna aurreikusteko ezinbesteko tresna dugu; neurri handi batean, oinordetutako hizkuntzaren inertziaren indarraren berri ematen digu. Ez da faktore bakarra; aldiz, inertzia horretan beste aldagai batzuk sartu behar dira:
|
|
2015
|
|
|
Hiru aldagai horietara mugatu gara, eta ikuspegia mugatua da beraz. Hala ere, argi eta garbi esan behar da aztertuditugun hiru aldagai horiek ez direla garrantzirik gabekoak, edozein
|
hizkuntzaren
osasuna neurtzerakoan ezagutza zer mailatan dagoen, etxean umeak zer hizkuntzatan ikasten duten hitz egiten, eta etxeetan zer hizkuntza erabiltzen dugun, funtsezko aldagaiak dira zalantzarik gabe, eta beraz, kontuan hartzeko modukoak.
|
|
2019
|
|
|
...(aspaldidanik edo azken mende erditik hona) berebereak ez dituen ingurumenetan jakite kontuan ezin ukatuzko irabaziak eskuratu dituen. harturik, eta denborazko eta geografiazko aldagaiak gogoan izanik, argi dago batetik Lastur edo ea ez direla tutera edo portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan; bistan da, bestetik, 1940ko hizkuntza politika eta 1985ekoa ez direla gauza bera izan.
|
hizkuntzaren
osasuna neurtzeko orduan bi indar horiek nahasteak ondorio okerrak ateratzera eraman gaitzake. oso esanahi diferentea du euskararen gaitasuna igotzeak euskal herrian, oinordetutako euskarari esker, edota igoera berreskuratutako euskarari esker gertatzea. euskararen etorkizuna argiagoa eta baikorragoa da bera nagusi den eremu geografiko eta soziofuntzionaletan euskara transmititzen, ikasten eta er... Beste kasu batzuetan aldiz, datu demografikoak aztertzerakoan indar batek ezkutatu egiten du bestea; horrek dakar, hain zuzen, ondorio okerrak ateratzeko arriskua. demagun, batetik, azken hamar urtean Barakaldon, portugaleten eta Sestaon 30.000 gaztek euskara ikasi duela hein batez, ikasgelatik kanpora osooso bakan erabiliz halere. demagun, bestetik, orain puntura arte arnasgune izandako, edota orain bertan arnasgune den, zenbait ingurumenetan (Bermeon, ean, Lekeition, ondarroan eta markinan adibidez) 1.000 gaztek euskaraz egiteari uzten diola, eguneroko mintzajardun arruntean (etxean eta auzoan, kalean eta herri giro zabalean ez zaielako transmititzen ari edo ez dutelako erabiltzen), aldi berean. kuantitatiboki, aski egoera baikorra izango genuke begien aurrean:
|