|
2001
|
|
|
Globalizazioak ingelesaren nagusigoaren aurkako jarrera sortu du Europan, eta horren zipriztinak baliteke hizkuntza gutxituetara iristea. Baina argi dago Alemania, Frantzia edo Espainiaren xedea euren estatu
|
hizkuntzetara
mugatzen dela, eta gainontzeko estatuek ahal beste egingo dutela eurenak ere behar duen txokoa izan dezan, bigarren taldean besterik ez bada ere.
|
|
|
Lanbidea lanbide, askozaz ere zabalagoa da filologiarena linguistikarena baino. Hizkuntzalariaren eremua, gaiaren muina hitzez hitz hartzen badugu,
|
hizkuntzak
mugatzen du. Badakigu, egia, hizkuntzaren muga oro inguratzaileak mundu osoarenak direla (izan daitezkeen mundu guztienak, nolabait esan); hiz  kuntza bera du, halere, bere soilean, dagokion eta egotzi zaion lanbide bakarra, gainerako guztia (zenbaiten ustez bederen) delako zorioneko inmanentziaren hesitik ihes ibiltzea bailitzateke.
|
|
2002
|
|
|
Hitz anitzeko espresioak izanik, ez dago oso argi morfologiaren barruan dagoenik, baina
|
hizkuntza
mugatu eta itxi bat definitzeko aukera ematen digu, eta, ondorioz, azaldutako tresnen erabilera argitzeko.
|
|
|
2002ko kultur balantzea egiterakoan ipar Euskal Herrira eta
|
hizkuntzara
mugatuko naiz. Laburbilduz esan nezake euskara aktualitatearen erdian kokatu dela urte honetan, besteak beste, bere inguruan sortu diren iniziatibak direla eta.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntza kamustea, herdoiltzea, bizitza kimatzea da izatez. Hizkuntzan bizi gara,
|
hizkuntzak
mugatzen du, besteak beste, geure bizi kalitatearen luze zabala.
|
|
|
Forma komun hori hizkuntzarencgiturak, hots, logikak, erakutsiko digu. Ikuspegi honen arabera, egitura logikoak ctahizkuntzak errealitatearekin duen loturak
|
hizkuntza
mugatzen dute. Hizkuntzak ezin ditumuga horiek hautsi; hala egitean sortzen dira arazo filosofikoak (Wittgensteinentzat arazofilosofikoak sasiarazoak dira, hizkuntz arazo sinpleak).
|
|
|
Erosteko, mintza ditekean dendetan sartzen da, eta lana ez da aurkitzen, eta ezin gaiñera, gor mutu izan lukean lantegietan. Bere egiazko mundua, beraz, bere
|
hizkuntzak
mugatzen dio goitik behera. Bere joka lekua ez da bere erresuma bera, bere hizkuntzazko eskualdea baizik.
|
|
|
Beste hitz batez esateko:
|
hizkuntzak
mugaturik, egiazko erresuma berezi bat sortzen da. Eta, hizkuntzarekiko beti, ba dira itsaso zabaletik etortzen diran lehortarrak, ba dira Aberri bat eta Atzerri bat, politikazko muga guzien gaiñetik.
|
|
|
Erresumaren oiñarria hizkuntzaren batasuna da. Erresuma berririk gehienak, horregatik, eta URSS’ekoak bereziki,
|
hizkuntzaren arabera
mugatutako erresuma federazioak dira. Ez baita beste biderik erresuma eta hizkuntza alkarren habe eta sostengu, eta denbora berean herriaren zerbitzuko, egon ditezen.
|
|
2006
|
|
|
Lehenik, jatorrizko
|
hizkuntza
mugatzea edo zehaztea. Ez dakigu ziur arabiera klasikoa, dariya (kaleko arabiera) edota berberea irakatsi behar den.
|
|
2007
|
|
|
Erosteko, mintza ditekean dendetan sartzen da, eta lana ez du aurkitzen, eta ezin gainera, gor mutu izan lukeen lantegietan. Bere egiazko mundua, beraz, bere
|
hizkuntzak
mugatzen dio goitik behera. Bere joka lekua ez da bere erresuma bera, bere hizkuntzazko eskualdea baizik.
|
|
|
Beste hitz batez esateko:
|
hizkuntzak
mugaturik, egiazko erresuma berezi bat sortzen da(...). Leo Ferré ez da Guadalajaran behinere herrikoi izango, baina Jorge Negrete bai.
|
|
|
bilakaera intelektualak, zenbateraino dira aldian aldiko
|
hizkuntzak
mugatuak edo erraztuak. Hizkuntzak berak bide batetik orientatuak edo bestera bulkatuak?
|
|
2008
|
|
|
Ahozko genero honen ezaugarri formalak aztertzeko lana hartu dugu gure gain. Badakigu hiztuna, den hiztun sortzaileena delarik ere,
|
hizkuntzak
mugatuta bere jarduna molde jakinetan egitera behartua dagoela. Testuak mintza jardunaren bide erakusle harturik aritu ohi gara hiztunak.
|
|
|
Saussure, 1974, op.: 314) den heinean,
|
hizkuntza
mugatua da eta izate homogeneoa du. Hitza, aldiz, ez da homogeneoa eta horregatik bere sistema osotasunean ezagutezina da.
|
|
2009
|
|
|
Hori bera gertatzen da hizkuntzekin ere: hutsegite ikaragarria da Europako hizkuntza pluraltasunari buruzko ikuspegia estatu
|
hizkuntzetara
mugatzea. Europan estatu hizkuntzez gain eskualdekoak edo eremu urrikoak deitzen diren hizkuntzak daude, kasu askotan arnasa eta bizi indar eske, eta beste kasu askotan biziberritze eta indarberritze prozesuetan murgilduta, hiztunek hala nahi dutelako.
|
|
|
Lehena: Europako hizkuntza aniztasuna babestu eta garatzea, kontuan hartuz aniztasun hori ez dela estatu
|
hizkuntzetara
mugatzen, baizik eta estatu hizkuntzak ez ezik eskualdeetako edo eremu urrikoak ere aniztasun horren zati saihetsezinak direla.
|
|
2011
|
|
|
Ezin bata bestearen gainetik jarri hortaz. Bilbaok joko fonetikoa dioenean, ez da ari bi
|
hizkuntzetara
mugatzeaz, euskaraz eta ingelesaz gain, frantsesezko eta gaztelaniazko hitzak ere erabiltzen baitituzte," eta txinera erabiltzea ere gerta liteke". Bilbaoren ustez, bi hizkuntzak nahastea berezia da," joko fonetiko hori gure kutsua da, gure marka".
|
|
|
Zerk, errealari zer dagokion?
|
Hizkuntzaren bidez
mugatu aurretik, izatearen alde bat hartu ote dut (ez dakit nola) eta hartaz pentsatu eta mintzatzen ote naiz, edota pentsatzean eta hitz egitean izatea mugatzen dut, eta, beraz, harrapaturik nago (hori pentsatzen dut; beraz, hori da). Ordenari buruzko pentsamendua, hala, pentsatu denaren ordena bihurtzen da, eta ez osotasunarena.
|
|
2012
|
|
|
Finean nazionalismoaz. Nazionalismo bakoitzak, kontakizun ezberdinak egiten ditu nazioariburuz; nazioa holakoa edo halakoa dela,
|
hizkuntzak
mugatzen duela, lurraldeak, historiak, erlijioak, arrazak, borondateak... esango digute. Nazionalismoak erabiltzendituen kontakizunak eta kontakizun horien subjektua den nazioak sortzen dituen etaegiten dituen ekintzei esango diegu diskurtso nazionalista.
|
|
|
Finean nazionalismoaz. Nazionalismo bakoitzak, kontakizun ezberdinak egiten ditu nazioariburuz; nazioa holakoa edo halakoa dela,
|
hizkuntzak
mugatzen duela, lurraldeak, historiak, erlijioak, arrazak, borondateak... esango digute. Nazionalismoak erabiltzendituen kontakizunak eta kontakizun horien subjektua den nazioak sortzen dituen etaegiten dituen ekintzei esango diegu diskurtso nazionalista.
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza muga handia da. Sera edo bestela ingeles hizkuntza tarteko ez denean, gehienetan, aurpegien eta gorputzen
|
hizkuntzara
mugatzen dira enpatiak.
|
|
2016
|
|
|
katalanez, italieraz, galegoz, alemanez... Azkenean, ordea, lau
|
hizkuntzatara
mugatzea erabaki zuten: euskara, gaztelera, frantsesa eta ingelesa.Sortzean ere zabala eta kolektiboa izan da prozesua, Jimenezek nabarmendu duenez.
|
|
|
Baina gure hiztun komunitatearen/ hizkuntzaren arazoari behar duen neurrian heldu ahal izateko, uste dut ezinbestekoa dugula gure komunitatearen mugatze linguistiko huts hori izatea buruan. Eta
|
hizkuntza
mugatze hori gainera, beste adjektibo zehaztailerik gabea. Ez ezker, ez eskuineko; ez fededun, ez fedegabe; ez ekologista, sozialista, kapitalista, feminista?
|
|
|
–Antza, lehen ez zuten nahi txiletarrek mapudungun ikas zezaten.Winkek (horrela deitzen diete maputxeak ez diren txiletarrei eta, oro har, mendebaldar guztioi) bizimodua eta lurrak lapurtu dizkiete, beraz, ez zuten nahi hizkuntza ere harrapatzea. ' Winka' hitzak' lapur, usurpatzaile' esan nahi du mapudugunez?. Metodologiari dagokionez, mapudungunaren irakaskuntza ez da
|
hizkuntzara
mugatzen,, maputxeen kosmo ikuspegia oso berezia delako. Haien galdera batzuek jokoz kanpo ere utzi ninduten; esaterako, behin eta berriz galdetzen zidaten zer nolako espiritualitatea daukagun Euskal Herrian.
|
|
2017
|
|
|
Gorputzaren eragina, ordea, ez da
|
hizkuntzara
mugatzen. Loretxu Bergouignan neurozientzialaria, esaterako, orain BCBL zentroan dabil lanean, hizkuntzarekin lotutako ikerketa batean, baina aurretik Stockholmen aritu da, Karolinska Institutuan, gorputzak oroimenean duen eragina ikertzen.
|
|
|
Saskiko erosleak aipatzearekin aitortu behar dugu lehenik
|
hizkuntzak
mugatzen gaituela. Ez ginuke erran nahi Saskiko bezeroak (client), ez dakigu erraiten" consom acteur" edo Petriniren" co producteur".
|
|
2018
|
|
|
AEBetan hizkuntza zerbitzuak derrigorrezkoak dira. Profesional elebidunak edo itzulpen zerbitzuak eskaini behar zaizkie, doan, ingeles
|
hizkuntza
mugatuta duten paziente guztiei. Batetik profesional elebidunen urritasuna eta bestetik hizkuntza aniztasuna kontuan hartuta, ezinbestekotzat jotzen dute itzulpen zerbitzuen erabilera.
|
|
|
AEBetan hizkuntzazerbitzuak derrigorrezkoak dira. Profesional elebidunak edo itzulpenzerbitzuak eskaini behar zaizkie, doan, ingeles
|
hizkuntza
mugatuta duten paziente guztiei... ezinbestekotzat jotzen dute itzulpenzerbitzuen erabilera. guruan sortu zen. Ottawan dagoen ospitale unibertsitarioa da eta sortu zenetik zerbitzua ele bietan eman du.
|
|
|
Eta egia izango da hori beharbada, baina hizkuntza politikoaren alderdi hori nabarmentzeak indartu egiten ditu XX. mendearen amaierako gizarte honen interpretazio patriarkalak. Baldin eta aitek (edo, agian, gurasoek) umeen eta haurtxoen gainean duten boterearen sinboloetara eta
|
hizkuntzara
mugatzen badugu patriarkatua, orduan ez gara ohartuko nola gizon helduek etengabe menderatzen dituzten emakume helduak.
|
|
|
XII. mendean, Iruñea hiru zatitan baina bi udaletanosatua zegoen. Etnikoki, kulturalki, juridikoki eta ekonomikoki bereiziak zeuden, harresiek eta
|
hizkuntzek
mugatuta: Nabarreria, San Zernin eta San Nikolas.
|
|
2019
|
|
|
" Hizkuntzaren aukeraketa naturaltasunez egin dela esatea ohikoa bihurtu da, bereziki euskaraz aritzen direnen artean: taldea gustura sentitzen den hizkuntza bat aukeratzen da, eta ez da
|
hizkuntza
mugatzen. Kontuak polemikoa da, ez baita normaltasun eta berdintasun egoera batean egiten hautua, areago, horietako bat, euskara, minorizatuta dago" (ibid, 200).
|
|
|
Gorputzaren eragina, ordea, ez da
|
hizkuntzara
mugatzen. Loretxu Bergouignan neurozientzialaria, esaterako, orain BCBL zentroan dabil lanean, hizkuntzarekin lotutako ikerketa batean, baina aurretik Stockholmen aritu da, Karolinska Institutuan, gorputzak oroimenean duen eragina ikertzen.
|
|
2020
|
|
|
Bilaketa Pubmed bilatzailea erabiliz egin da. Denbora eta
|
hizkuntza
mugatu gabe, eskuragarri dagoen bibliografiaren bilaketa honako hitz gakoak erabiliz egin da: " PCI"" coronary angioplasty"" revascularization"" STEMI"" ST elevation myocardial infarction"" complete PCI"" culprit only PCI"" staged"" complete"" simultaneous"" preventive angioplasty"" non infarct related artery" eta" multivessel disease".
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herrian immigrazioaz pentsatzen dugunean nazioaren aldagaia ere kontuan hartu litzatekeela uste dut. Beti ere nazioaren definizio ireki batean sakonduz, eta, aldi berean, nazioari buruzko hausnarketa
|
hizkuntzari buruzkora
mugatu gabe, Euskal Herrian askotan egiten dugun bezala. Bide horretan orain dela 50 urte egindakoak altxor bat direla uste dut.
|
|
2022
|
|
|
Honako ikerlanaren euskarri teorikoa Ikuspegi Eleaniztuna edo Focus on Multilingualism (Cenoz eta Gorter, 2014) eredua da. Ereduak ez du eleaniztuna haren hizkuntza mailagatik sailkatzen, ez ditu eleaniztunak ezagutzen dituen
|
hizkuntzak
mugatzen eta isolatzen; aitzitik, eleen arteko muga malguetan eta horiek eskain ditzaketen komunikazio gaitasunetan ardazten da, zuzentasunari garrantzia kendu eta esangurari, komunikazioari, emateko. Funtsean, hizkuntzak funtzio komunikatiboa ahalbidetzeko lanabes baitira, neur daitezkeen objektu manipulagarriak baino areago.
|
|
2023
|
|
|
Sultanaren ametsa filmean, euskara ez ezik gaztelania, italiera, ingelesa, bengalera eta hindia ere entzuten dira. Pelikulako aniztasuna, hala ere, ez da
|
hizkuntzetara
mugatzen: ilustrazio teknikak ere askotarikoak dira.
|