|
2001
|
|
|
Norbaitek esan dezake nahikoa delaerabilera aztertzea ondoren hizkuntza era egokian erabiltzeko. Ordea, gu konbentzituta gaude hizkuntza horren kulturan murgildu ezean ikaslea ez dela inoiz jabetuko bigarren hizkuntzaz, eta atzerritar
|
hizkuntza
modura ikasiko duela. Badirudigaur egun bereizketa hau ere eztabaidatik kanpo geratu dela.
|
|
2005
|
|
|
Jada urtebete egin du eta urtebete horretan euskara ikasten hasia da. Bigarren
|
hizkuntza
moduan ikasi du eta hizkuntzaz gain literaturari buruzko kontuak landu dituzte Itziar Aduriz irakaslearekin. Hastear den ikasturtean euskara gehiago ezagutzeko astia izango du Manelek.
|
|
|
frantsesa agian (Iparraldeko ukipeneko hizkuntza delako euskararen ondoan), alemana... Hasierako bi edo hiru urtetan
|
hizkuntza
moduan ikasiz. Hurrengo urteetan, agian, curriculumeko ikasgairen bat hizkuntza honetan ikas daiteke.
|
|
|
Euskaldun erdien artean hainbat motatakoak aurki ditzakegu26: batetik, ama hizkuntza euskara izanik ere, irakaskuntza osoa erdaraz jaso dutelarik, euskara estandarra edota beren lan esparruko euskara menderatzen ez dutenak; bestetik, euskara bigarren
|
hizkuntza
modura ikasi dutenak eta lagunarteko esparruetan edota esparru komunetan edota beren lan esparruetan erabiltzeko gai ez direnak, edo bestela, esparru hauetan guztietan erabiltzen badute ere, jabekuntza erabat burutu ez izanagatik hutsuneak dituztenak. Euskara erabat normalizaturik ez egoteak posible egiten du irakaskuntzaren esparru guztietan eta baita testugileen artean ere mota hauetako guztietako hiztunak egotea.
|
|
2011
|
|
|
Ez dira beraz «benetako» hiztun kopuruak, hizkuntza bat ez baita lehen hizkuntza modura bakarrik erabiltzen. Esate baterako, ingelesaren kasuan, bigarren edota atzerriko
|
hizkuntza
modura ikasi duen hiztun kopurua ere kontuan hartuz gero, 1.500 eta 2.000 milioi arteko hiztun kopurura iritsiko ginateke (Crystal, 2006).
|
|
|
Irakasleen elebitasunari buruzko ideia orokor hauek ixteko, Francis eta Reyhnerren hausnarketa bat ekarri nahi genuke hona, gure ustez guztiz interesgarria. Hizkuntza gutxitua bigarren
|
hizkuntza
modura ikasten duten irakasleen artean oso hedatua egon ohi da hizkuntza hori erabat menderatzen ez duten kezka. Baina Francis eta Reyhnerren arabera, halakoak oso hedatuak dauden frogatu gabeko usteak izan ohi dira askotan.
|
|
2018
|
|
|
Tradiziozko euskaldunen tipologiaren araberako banaketa da aipatzen ari garena: euskaldun zaharrak (lehen hizkuntza euskara dutenak, etxe giroan ikasi dutenak, alegia) eta euskaldun berriak (bigarren
|
hizkuntza
modura ikasi dutenak, eskolan edo heldu aroan). Gai horren inguruan, Amorrortuk eta bestek euskara bigarren hizkuntza modura ikasi dutenen artean euskaldun legitimoa izatearen kontzeptua landu dute.
|
|
|
euskaldun zaharrak (lehen hizkuntza euskara dutenak, etxe giroan ikasi dutenak, alegia) eta euskaldun berriak (bigarren hizkuntza modura ikasi dutenak, eskolan edo heldu aroan). Gai horren inguruan, Amorrortuk eta bestek euskara bigarren
|
hizkuntza
modura ikasi dutenen artean euskaldun legitimoa izatearen kontzeptua landu dute. Izan ere, euskararen erabilerarako, erabilera espontaneorako, nolabaiteko hizkuntza identitatea definitua izatea betebeharreko baldintzatzat jotzen da, baita euskaldun" legitimotzat" hartzeko euren burua ere.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza horien artean dira samogitiera (gehienetan lituanieraren dialekto gisa sailkatzen dena), latgaliera (Letoniako konstituzioan" letonieraren aldaera historiko idatzia" bezala aipatzen dena (Lazdina eta Marten, 2019), livoniera (dagoeneko hiztun natiborik ez duen Letoniako uraldar familiako hizkuntza), voroera eta setoera (ofizialki estonieraren aldaeratzat hartzen dira). Hizkuntza hauek biziberritzeko eta legezko estatusa emateko hainbat ekimen daude; nabarmenak dira, adibidez, livoniera bigarren
|
hizkuntza
moduan ikasteko programak (Letoniako Kultura Akademiaren edota unibertsitate batzuen bidez), edota voroera institutuaren (https:// wi.ee/) jarduerak; era berean, hainbat saiakera egiten ari dira, hizkuntza horiek herrialdeen paisaia linguistikoetan sartzeko xedez.
|
|
2022
|
|
|
Udalerriko euskara gaitasunaren eta lehen hizkuntzaren artean aldea izatea ohikoa da, diferentzia horretan islatzen baita euskarak izan duen irabazia azken 30 urte inguruan, hezkuntza sistemaren eta helduen ikasketa prozesuen bitartez. Gaur egun, biztanleriaren parte esanguratsu batek euskara bigarren
|
hizkuntza
modura ikasi du, eta, beraz, euskararen ezagutzaren aldeko irabaziak dira.
|