|
2007
|
|
|
Beti horrela izango ez bada ere, plangintzen barruan ikasleen alorrarekin lotutako gaiak eta egoerak landuko ditugu. Zeregin bakoitzerako,
|
hizkuntz
jarduera ezberdinak egin ditugu. Hauek testu mota ezberdinetan gauzatuko dira eta bertan aurkituko ditugu bai arau gramatikalak, bai osagai semantikoak.
|
|
|
Baina bere eragile izate horretan elementu askok hartzen dute parte, denak ere elkarri lotuta: hizketa ekintzak
|
hizkuntzaren
jardueretan gauzatzen dira. Hizkuntzaren erabiltzaileak, gizarte eragilea, gaitasun orokor eta komunikazio gaitasunak biltzen ditu bere baitan.
|
|
|
Hizkuntzaren erabiltzaileak, gizarte eragilea, gaitasun orokor eta komunikazio gaitasunak biltzen ditu bere baitan. Egin beharreko atazak egiteko bere
|
hizkuntz
jarduerak testuinguru batean gertatzen dira gai edo arlo batzuen inguruko testuak (ahozkoak zein idatzizkoak) ekoiztuz. Horretarako estrategia batzuk erabili behar dira.
|
|
|
Adibidez, trebetasunei dagokienez, ahozko/ idatzizko trebetasun sortzaile/ hartzaile/ elkarreraginezkoa bereizten ditu. Hauen deskribatzaileen ondoren, bakoitzaren bitartez burutu ohi diren
|
hizkuntz
jardueren eskala mailakatuak ematen ditu eta hauetan lor daitezkeen helburu ezberdinak deskribatu. Azkenik jarduera hauek burutzeko erabili beharreko estrategiak bereizten ditu.
|
|
2009
|
|
|
Gutako bakoitzak, bestalde, parte hartzen dugun taldeetan, gure
|
hizkuntza
jarduera egokitu egiten dugu talde horren dinamikara eta arauetara. Ondorioz, azterketaren azpimarra ez dugu jarri bikotekide horien ezaugarri indibidualetan; aitzitik, talde gisa bikote bakoitzak garatu duen harreman mota edo izaera ezagutzea bilatu da —hizkuntza erabilerari dagokionez, beti ere—, eta izaera horretan nola eman den aldaketa prozesua:
|
|
2010
|
|
|
1989an sortua, kulturaren ministeritzari lotu den erakunde arin horrek, 30 langile baino gutiago dauzka aurrekontu txiki batekin, Frantses hizkuntzarako ordezkaritza izena zuen. ...," estatuak gure herriko aniztasun linguistikoaren onarpena marka dezala" (www.dglf.culture.gouv.fr/). baina bere jarduera nagusia frantsesaren alde doa. urtero, irailaren 15eko, 1994ko Frantsesaren erabilerari buruzko legea aplikatuz, erakundeak frantsesaren erabilerari buruzko txosten bat parlamentuari eman behar dio. eskualdetako hizkuntzak 3/ 4 orrialdetan aipatuak dira. euskaldetako
|
hizkuntzen aldeko
jarduerak hemen ere xehetasunetan sartzea luze luzea litzateke, beraz egoerabalantze motz bat baizik ez dut eginen. estatuaren mailan, hizkuntzaplangintzetan lantzen diren eremuetarik bat bakarrik aski landu izan da nire ustez, hizkuntzen irakaskuntza. oro har, Frantziako ikasleen %2k eskualdetako hizkuntza irakaskuntza izan dute ikasturtean (Les langues de France, 2010ko frantsesaren erabilerari... 72). halere, murgiltze eredua gutxien garatu den eredua da irakaskuntza pribatuan izanez. irakaskuntza publikoaren parekotasuneko elebidun eredua gehiago garatu da baina oztopoak ez zaizkio faltatzen ere (Coyos, Bat 70:
|
|
2012
|
|
|
Gurasoek haurren
|
hizkuntza
jarduerak eta jarrerak eratzen dituzte, baina familiaren" hizkuntza ekologian" haurrak eragileak dira, objektuak baino gehiago. itxuratzeko zenbait datu kuantitatibo eman ditu, datu horiek zenbait aldagairekin (gurasoen hizkuntza gaitasunarekin edota bizitokiko ezaugarri soziolinguistikoekin) gurutzatu dituzte baina, oro har, datu kuantitatibo horietaz gain, euskaraz hazteari lotutako b... transmisio informala, familia bidezkoa, eta transmisio formala, irakaskuntza bidezkoa (zinkunegi 1995:
|
|
|
Ikermolde honetan haurren hizkuntza sozializazioa norabide bakarreko prozesutako ikusi beharrean, erabilgarriagoa da familiaren elkarreraginen sare dinamiko gisa ikustea. Izan ere, gurasoek haurren
|
hizkuntza
jarduerak eta jarrerak eratzen dituzte, baina familiaren" hizkuntza ekologian" haurrak eragileak dira, objektuak baino gehiago: " For this reason, socialization should be viewed in terms of ‘participation’, rather than merely ‘transmission’" (Luykx 2003:
|
|
|
"... everyday life —the mundane activities and interactions in which ordinary individuals participate, constituting the warp and woof of human sociality" (Garrett & Baquedano López 2002: 343). eguneroko solasaldi arruntak
|
hizkuntza
jarduera gisa ikusteak bide ematen du mintzaira errutinei erreparatzeko. Azken finean, sozializazio prozesuan helduek haurrari eguneroko hizkuntza jardueretan (errutinetan) parte harrarazten diote (Schieffelin & ochs 1986).
|
|
|
343). eguneroko solasaldi arruntak hizkuntza jarduera gisa ikusteak bide ematen du mintzaira errutinei erreparatzeko. Azken finean, sozializazio prozesuan helduek haurrari eguneroko
|
hizkuntza
jardueretan (errutinetan) parte harrarazten diote (Schieffelin & ochs 1986).
|
|
|
Ama euskalduna zen eta euskaraz egiten zigun baina eskolan hastean, erdaraz hastean, amak erdaraz egiten zigun(...) eskola garai horretan galdu genuen, eta etxeko guztiak gainera (Laura, 7 FG). hala bada, eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira
|
hizkuntza
jarduera erabat bereiziak. haurtzaroko hizkuntza sozializazioaren prozesu zabalagoan txertatzen dira eta elkarri eragiten diote. Familiaren mintzairari dagokionez, gurasoen jarrerak funtsezkoa dirudi etxe barneko harremanetan euskara atxikitzeko. ego belaunaldiaren haurtzaroan herriguneko hainbat familiatan euskararen transmisioa etena zen, erdara hutsezko eskola zegoen eta plazako sozializazioan gaztelania zen araua.
|
|
|
Eskolako hizkuntza, harreman eszentrikoak (adinkideen artekoak) eta familiakoak (belaunaldien artekoak) ez dira
|
hizkuntza
jarduera erabat bereiziak.
|
|
|
Antzeko egoera deskriba genezake arnasgune gehienetan. Urbanizazio berri horrek
|
hizkuntzen
jarduera moldaeran eragindako aldaketaz gain, edota hizkuntzari lotuta, aldaketa sozikultural sakona ekarri du. Etnokultura oso baten aldaketa, hain zuzen.
|
|
2015
|
|
|
Bestelako egoeretan, erabiltzailea babestua sentitzen da, eskubidea aitortu zaiolako. Badira aldagai hori ere gainditutzat ematen dutenak, baina erabiltzaile asko teknikariaren
|
hizkuntza
jarduerara egokitzen da.
|
|
|
Patronatuko kidea da edo diruz laguntzen dituen egitasmoak dira: BCCren weba, AFM jardunaldia, FICOBAren weba eta iragarkia, PESAren autobusetako errotuluak, UPV Saskibaloi taldearen partidetako eta beste kirol ekitaldi batzuetako aurkezleen
|
hizkuntza
jarduera.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak bat egin nahi izan du herrialdearen errealitate soziolinguistiko horrekin, bai bere
|
hizkuntza
jardueretan, bai euskara sustatzeko egindako ekimenetan. Horregatik, Foru Aldundiak euskaraz bizitzeko eskubidearen alde lan egin du legealdian, gure hizkuntzari lehentasuna emanaz eta euskaraz bizitzeko baldintzak sortuz eta bitartekoak jarriz.
|
|
2016
|
|
|
Grabaketak ez dira nahitaez hizkuntza biziberritzeko ideiarekin biltzen edo aztertzen (Sugita 2007; Amery 2009; Childs et al. 2014), eta hizkuntza biziberritzeko mugimenduek ez dituzte, edo ezin dituzte zertan horretarako erabili: biltzen diren
|
hizkuntzaren
jarduera motak, maiz, ardura antropologiko tradizionalak islatzen dituztenak dira, erritu, kontakizun eta ipuinetan zentratuz. Denak umeei zuzendutako hizkuntza interakzioak dira, zeinak biziberritze programetan baliotsuenak izan daitezkeen eta grabaketa biltzetik ateratzen diren.
|
|
|
|
Hizkuntza
jarduerak aldatzeari dagokionez, maiz baztertzen ditugu aktore eta egitura arteko loturak eta harremanak. Hizkuntza praktiken eragileak bi mulzotan topatuko ditugu:
|
|
2017
|
|
|
37" hiztun izatea edo hizkuntza batekiko zernahi atxikimendu adieraztea komunitate edo elkarrekintza espazio zabalago baten parte izatea edo bertan parte hartzea erran nahi du, eta espazio hori hizkuntza eta
|
hizkuntza
jarduerak azaleratzeko dutenera ezberdinen bidez definitzen da".
|