|
2001
|
|
|
Urkixoren gaia, izenburuak argi eta garbi adierazten duenez, ez zen euskara izan zuzen zuzenean. Gogoan zuena ez zen hizkuntza eta
|
hizkuntzaren
gorabeherak, hizkuntzaren inguruan egina zegoen eta egiten ari zen ikerlana baizik, filologia eta hizkuntzalaritzaren aldetik hain justu, bi hitz hauek orduan (Urkixoren ingurunean batik bat) edo hitz horiek aditzera ematen dituzten gogoetak aski ongi bereizten ez ziren arren. Ordukoez eta etorkizunekoez ere mintzatu zen, ezinbestean, hizkuntzari buruz, garai hartako eztabaida latzen oihartzuna Oñatira zekarrelarik.
|
|
2004
|
|
|
Bastida herri txikia da eta Arabako Errioxan dago, Gasteiztik baino Logroñotik gertuago. Kokapenak ezinbestean du eragina
|
hizkuntzaren
gorabeheretan. Ikastolak euskararen aldeko apustu sendoa egin du eta erronkak eman du fruitua.
|
|
|
Hain kaltegarria zaigun ikuspegia, hain justu.
|
Hizkuntzaren
gorabehera sozialak behar bezala antzemateko, haren galbide eta garaipenak hautemateko, oinak lurrean landaturik behar ditugu; eta irudi hori, esan bezala, dotore marraztu digu Errenteriako euskalari eta euskaltzale apartak.
|
|
|
Alderdi horretatik, bada,, gizarte mailako?
|
hizkuntzaren
gorabeherak gogoeta gai ditugunean, nik ez nuke hiztun jendearen rol jokoetara murriztuko euskararen normaltze jarduna. Ezinbestekoa dela deritzot, horrelakoetan, gizarte dinamiken norabidea modu dialektikoan determinatzen duten makro botere gauzatuen erreferentzia ere egitea.
|
|
|
Erresuma modernoetan batez ere, erresumak egun duen ahala lehen baiño haundiagoa izaki,
|
hizkuntzari buruzko
gorabeherak sakonki ohi dituzte istudiatu zapaltzaille gertatzen diran erresuma gobernariek: gaurko egunetan ba dago berariazko hizkuntza politika sendo eta zindo bat.
|
|
|
" herririk ez dago, klaseak daude soillik.
|
Hizkuntzen
gora-beherak kapitalistek asmatutako sasi problemak dira"...
|
|
|
Hitz batez gure iritzia biltzeko:
|
hizkuntzaren
gorabeherak ez dira oharrezkoak izan, ez dira herrien edo gobernamenduen kontzientzian ari izanak; baiña oharkabean, ageritasunez jantzirik, inkontzientean nahi bada, ba dira, eta betidanik izan dira, hizkuntzei buruzko atxikimenduak, herrak, maitasunak, arbuioak eta erresuma politikak.
|
|
|
Plekhanov, Lenin, eta Trotsky). Sozial zanpatzea ikaragarri bortitza izanik, eta langilleak suedendartutako hirietako industrian finkaturik, nazio askatasuna, nazio pizkundea eta
|
hizkuntzaren
gorabeherak bost axola zitzaizkien. Beren indarra Helsinki’n eta Tampere’n zegoen batez ere; baiña zenbait nekazari txikik boza ematen zien.
|
|
2006
|
|
|
[...] hau da, gutxi batzuengana ailegatuko zela mezua, baina gehiengoa" euskara euskara euskara" mezuaren aurrean ez zela inplikatuko eta, are okerrago, kontrako efektua lortzeko arriskua ere indar genezakeela horrela. Beste modu batera esateko,
|
hizkuntzaren
gorabeherekin sentsibilizatuta zeudenengana ailegatuko ginela berriro ere baina albo batean geratuko zitzaizkigula hain sentsibilizatuta ez zeudenak —ustez, gehienak— Bi hitzetan laburtzeko, arriskuak aurreikusi genituen, eta erabaki genuen merezi zuela beste ahalegin bat egitea.
|
|
2007
|
|
|
«Herririk ez dago, klaseak daude soilik.
|
Hizkuntzen
gorabeherak kapitalistek asmatutako sasi problemak dira»1156 Artikulu horretan ez da klaseen arazoa eta ezkerra bi lerrotxo horietan baino gehiago aipatzen. Hortaz, begien aurrean egiaz duen etsaia nabariki «eskuinekoa» da (galdera markarik gabe) eta «abertzalea(?)», galdera marka Txillardegik berak jartzen diola1157 «Euzkotar» edo «euzkozale» horri (zeini ere «euskaltzalea» kontrajartzen baitzaio) herri baten arima hizkuntza dela esatea gehiegikeria iruditzen zaio1158, zeren eta «hizkuntza galduta ere, gure ohiturak, gure folklorea, gure izakera, gure pelota jokoa hor gelditzen dira»1159.
|
|
2009
|
|
|
Ondoren, nahiko nuke norbaitek nire hitzak itzultzea kanten aurretik. Entzuleekin hobeto komunikatzeko eta erakusteko oinarrian dauden emozioak berak direla
|
hizkuntzak
gorabehera, erakusteko gutxiengoa izan zaitezkeela eta baztertua eta, aldiberean, unibertsala.
|
|
|
Onartu behar dugu, inoren aldetik inolako gainkarga edo etsipenik gabe onartu ere, euskal herritar izateko modu asko daudela. Kontua ez da,
|
hizkuntza
gorabeherak tarteko, inor beste inor baino euskal herritarrago ote den, baizik eta bakoitza bere erara dela euskal herritar, eta era guztiak direla zilegi besteekiko errespetuari eusten zaion neurrian. Horregatik egiten dugu hizkuntz integrazioaren alde, gizartea bera ere integratuagoa izango delako.
|
|
|
Egun,
|
hizkuntza
gorabeherek garbi erakusten digute berriro zenbaterainokoa den hizkuntzaren eta botere politikoaren arteko promiskuitatea. Kantagintza ez da arazo horietatik kanpo geratzen eta berehala agertuko da lurralde bakoitzaren barruan hizkuntza nagusitasuna irabazteko borrokan.
|
|
2011
|
|
|
Zabalaren hitzaldiaren izenburua euskaraz argitaratu arren, jesuitak lana gaztelaniaz prestatu zuen. Hitzaldiaren gaiari oratu aurretik
|
hizkuntzaren
gorabehera horren gainean honelaxe zuritu zuen bere burua:
|
|
2012
|
|
|
Etiketa bat eta bakarra izango da Europako Batasuna osatzen duten 27 herrialdeentzat,
|
hizkuntza
gorabehera, zeren orain arte agertzen ziren testuen ordez, piktogramak ageri baitira orain.
|
|
|
Dena dela, esaten du jarraian, hizkuntzei dagozkien diferentziak alde batera utzirik, garrantzitsuena, fruitua, barreneko mamia? omen da, oraingohonetan ere Jainkoarengandik datorrena, eta
|
hizkuntzaren
gorabeherek edo itzultzailearen akats edo faltek desitxuratzen badute ere, beti esentzia finko eta aldaezin gisa irauten duena:
|
|
2013
|
|
|
Behin baino gehiagotan saiatu da euskara ikasten (bere kabuz eta Osakidetzak lagunduta) eta ez dago gustura egin duen bidearekin (edo egin ez duenarekin).
|
Hizkuntzarekiko
gorabeherak kontatu dizkit berriketan ari ginela. Oso argigarria iruditu zait gogoeta.
|
|
|
Bizkor gabiltza, baina are eta bizkorrago ibili behar dugu. Izan ere, harrigarria da nola lortu zuten elkartzea 27 herrialdek, askotariko gai, kultura, politika, erlijio eta
|
hizkuntzak
gorabehera. Eta nola ez ginen elkartu, aldiz, Latinoamerikako herrialdeok, berbera izanik hizkuntza, kultura eta sistema politikoa; harrigarria, ezta?
|
|
2015
|
|
|
Bertan,
|
hizkuntzen
gorabeherak zergatik gertatzen diren azaltzen du, pausoz pauso.
|
|
|
Txepetxen beste ekarpen bat hizkuntzen bilakabidea azaltzeko proposatu zuen eredua da. Bertan,
|
hizkuntzen
gorabeherak zergatik gertatzen diren azaltzen du, pausoz pauso. Oraingo honetan ere, irizpideak eta puntuaketa sistema zehatza behar ditu faktore honek, nahiz eta pauso bati, adibidez," legezko babesa", 3 puntu eman ahal dizkiogun," funtzioen berreskurapenari" 4 puntu eta abar.
|
|
|
ez dago hizkuntz politika deliberaturik ez duen gobernurik!
|
Hizkuntzari buruzko
gorabeherak sakonki estudiatzen dituzte herrialde zapaltzaileek!
|
|
2023
|
|
|
Harekin batean, zerbait serioago galtzen ari gara: Erriberan, eta ez Erriberan soilik,
|
hizkuntza
gorabehera, euskal herritar (vasco navarro, erdaraz) sentitzeko oso zabaldurik zegoen berezko modua, beste talde nortasun batzuekin erabat bateragarria zena eta ideologia guztiak zeharkatzen zituena. Euskararen eta nafar arteko bizikidetzaren onerako, itzaltzear dagoen ondare hori, nahi adina gaurkoturik, biziberritu beharra dago.
|