|
2004
|
|
|
Beharrezko edo dirudi, hortaz, bestetara baino lehen, honako arlo honi ekitea:
|
hizkuntzaren
gizarte erabilera fenomeno soziala den unetik, gizarte egitura eta eraketa horretan aldez edo moldez eskumenik duten eragile guztiak tarteko direla gogoan hartuta, hizkuntzaren eta gizartearen arteko estekamendua aletzen joatea. Gizartearen katean mintzairaren kate-begiari dagokion lekunea eta zeregina bereiztea.
|
|
2009
|
|
|
Eredu guztietako ikasleek kulturarekin lotutako sentimenduak adierazi dituzten arren, baikorrenak eredu euskaldunenetakoak izan dira. Bestalde,
|
hizkuntzaren
gizarte erabilera adierazten da sarritan hura ikasten laguntzeko; horretarako, hizkuntzaren gizarte ospe eta erakargarritasunak eragingo lituzke euskararen erabilpena suspertzeko harreman sareak. Besteekiko harremanak sare sozialetan egituratzen dira eta hor hizkuntzak bere nagusitasuna du.
|
|
|
Izan ere, zer da hizkuntza bat hiztunik eta erabilera eremurik gabe? Nolatan gaurkotu liteke hizkuntza bat nonahi baliatzeko, hiztunen gaurko zein bihar eta etziko hizkuntza beharrak asebetetzeko
|
hizkuntzaren
gizarte erabileraz kezka eta ardura erakutsi gabe. Horiek horrela, hizkuntzaren erabileran eragina duten gizartearen alde guztiak, bai eta hiztunek bizi dituzten kultura arauak, itxaropenak eta testuingurua ere biltzeko zein haietan eragiteko eratu zuen Euskaltzaindiak Jagon Saila. Sailaren barruan dagoen Sustapen Batzordeak, azken urteotan, euskal gizartean puri purian dauden gaiak aztertu eta aztergai izan dituen gaiei buruzko iradokizunak egin ohi ditu ia urtero.
|
|
2010
|
|
|
lurraldera ahalik eta gehien hurbiltzea, eta hizkuntza gutxituaren presentziari buruz ahalik eta informaziorik zorrotzena ematea. hauxe da, beraz, nire proposamena: ...azterketa xehatua egitea ahalbidetu dezan. gero, ezagutza maila erakutsi ahal izateko, sailkapen soziolinguistiko bat proposatzen dut nire lanetan, hiztunen ehunekoen arabera taula kromatiko bat aplikatuz. ez dugu inoiz ahantzi behar ezagutzaz dihardugula hemen, eta ez erabileraz. normalizazio prozesu ororen xedea —Reversing Language Shift (rlS) tradizio fishmandar jatorrenaren arabera—
|
hizkuntzaren
gizarte erabilera osoa lortzea da. baina argi dago horretarako aurretiazko baldintza dela hizkuntza ahoz erabiltzeko gaitasuna izatea. normalizazioak gizartearen erabateko elebitasuna bilatzea arrazoizkoa dela uste dut (are gehiago, gizarte hori elebiduna balitz bezala aurkezten bada ofizialki). horregatik, hizkuntza gutxituaren ahozko ezagutza %90etik gorakoa duten eskualdeak jotzen ditut gorene...
|
|
|
2001eKo errolda: XXi. mendea, BeSTe auKera BaT euSKararenTzaT hogei urte ez da denbora luzea, aldakortasun soziolinguistikoaren ikuspegitik. gaiaz zerbait ikasi duen orok badaki
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran gertatzen diren zenbait ohitura aldaketa finkatzeko, ezarpen aldi luzeak, behartzeko hainbat neurri eta hedabide andana behar izaten direla, biztanleriaren lekualdaketa garrantzitsuekin batera. hala ere, esperientzia zientifikoak beste hau ere erakusten digu: aldaketa soziolinguistikoak zenbat eta gehiago finkatu, hainbat eta zailagoa dela egoera lehengoratzea. horregatik, urte bakoitzak, hilabete bakoitzak, bere balioa du hegoaldean gaztelaniak euskara ordezkatzearen aurka abiatutako erlojupeko lasterketan. horregatik, hogei urte igaro eta gero, interesgarria zen 2001eko datu demolinguistikoak aztertzea. datu horiek erakutsi behar zuten ea bazen euskara berreskuratzeko eta elebitasun eraginkorrerantz aurreratzeko egiazko gizarte borondaterik, edo, alderantziz, euskal gizartearen gehiengoarentzat euskara antzinako erlikia bat baino ez den, gizartekomunikaziorako balio ez duen tresna bat. begiratuta, hauxe da ikusten den lehen gauza ziurra:
|
|
2011
|
|
|
Halaber, batasunarekin eta hizkera berezituen prestaketarekin batera, aldi bereko beste prozesu bat izan da azken hamarkadetan:
|
hizkuntzaren
gizarte erabileraren normalizazioa. Hau da, batasuna egiten ari zela, euskara zientifikoa prestatzen ari zen, eta aldi berean normalizazio politiko eta linguistikoaren ondorioz euskararen erabilera unibertsitatean (irakaskuntzan, argitalpenetan) zabalduz joan da.
|
|
2012
|
|
|
Alde horretatik, Iruritako
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran arau bat bada nabarmena dena: haurrei euskaraz egiten zaie. haurrekin erdaraz egitea" arraroa" da (Lola, 4 FG; Laura, 7 FG; Alberto, 10 FG).
|
|
2015
|
|
|
Pueyo eta Turull-ek (2003) hiru normalizazio maila bereizten dituzte: gutxiengo normalizazioa litzateke normalizazioaren objektu den
|
hizkuntza
gizarteko erabilera esparru guztietan presente egitea; normalizazio ertaina hizkuntza hori ezagutzen ez duten herritar guztiek ikastea; eta gehienezko normalizazioa hizkuntza ezagutzen ez dutenen integrazioa burututa, berau gizarteko mintzaira nagusi ala bakar bilakatzea. Euskal testuinguruan gutxiengo normalizazioa eta normalizazio ertaina dira euskararen egoera soziolinguistikoa hobetze bidean azken helburu moduan ezarri ohi diren normalizazio mailak.
|
|
|
Hizkuntzak gizartekideen mintzoak bizi ditu. Halaber, estatuek maila linguistikoan hartzendituzten erabakiek
|
hizkuntzen
gizarte erabilera baldintzatu dezakete. Estatuek esparru publikoanerabiliko diren hizkuntzak hautatu ohi dituzte herri administrazioan, hezkuntza sisteman, komunikabide publikoetan, etab. eta epe ertain luzean esparru pribatuko gizarte zibilantolatuaren eta herritarren jokabide eta ideologia linguistikoetan ere eragin dezakete.
|
|
2017
|
|
|
6 OnDORIOAK amaitzeko, beraz, esan daiteke nerabeekin egindako ikerketa honetan argi geratu dela genero rolen araberako banaketa argia dela. hori dela eta, nerabeek nesken ezaugarriak eta mutilen ezaugarriak garbi identifikatu eta ezberdintzen dituzte, eta hizkuntza praktiketan desberdintasunak nabaritzen direla ikusi ahal izan dugu. beraz, nire ustez, lekuan lekuko lanaren bidez artikulu honen hasieran planteatzen zen tesi nagusia berresten da: hizkuntza eta bere erabilerak gizartearen isla direla eta gizartea generoaren arabera antolatua dagoenez eta, norbanakoen sozializazio prozesuan" bi sexuen" araberako bereizketa egiten indar eta energia handia erabiltzen denez, horrek eragina du
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran. azken bi hamarkadetan" euskararen erabilera" kezka iturria bihurtu da, eta, gehienetan, auzi hau planteatzerakoan nerabe eta gazteengan jarri da lupa. nire ustez, ordea, euskararen biziberritzea askoz modu zabalagoa planteatu ezean egungo egoera mantenduko da. paula kasaresi behin entzun nion bezala, haurrak etorkizuna dira baina hizkuntza kontuetan orainaldi estatik...
|
|
|
klasea, kategoria sozio-ekonomikoa, adina, arraza, jatorria, generoa... artikulu honetan adina eta, batez ere, genero kategoriak euskal herrian egun ematen diren hizkuntza praktikekin gurutzatuko ditut. nerabeekin egindako ikerketa esploratzaile baten bidez generoak euskara eta beste hizkuntzen erabileran izan dezaketen garrantziaz mintzatuko naiz. halako azterketa bat nerabezaroan kokatzeak adinari buruz hitz egitea dakar. kultura gehienetan bezala, gurean ere, adina gizarte antolaketaren oinarria da. pertsona bakoitzaren kokapen soziala jaio den unetik pasa den denboraren araberakoa da. ...bi sexuen" araberako bereizketa egiten indar eta energia handia erabiltzen da. genero aldagaia kontutan hartzea ezinbestekoa da edozein talde edo jarduera soziala ulertu ahal izateko, eta generoa analisi kategoria gisa erabiltzeak, genero harremanak botere harremanak direla ikusarazten ahalbidetzen digu. genero rolen bidez kategorizatzen eta eraikitzen dira subjektuak, eta esperokoa da horrek
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran ere eragina izango duela. hizkuntza eta bere erabilerak gizartearen isla baitira, eta hizkuntzak ez direlako diskurtso, arau, uste eta praktiketatik aparte dauden egitate autonomoak: gizarte egiturek eta agentziek hizkuntzen bizitza bideratzen dute. artikulu honetan, beraz, generoaren inguruko esplorazio teoriko metodologikoa zein enpirikoa mahai gainean jarri dut, beti ere, hizkuntzaren praktika sozialean ardatz horrek izan dezakeen eragina azpimarratuz. genero perspektibarekin egindako hizkuntzaren azterketa sozialaren bidez, emakume eta gizonen arteko gizarte desberdinkeria
|
|
|
hizkuntza eta bere erabilerak gizartearen isla direla eta gizartea generoaren arabera antolatua dagoenez eta, norbanakoen sozializazio prozesuan, bi sexuen? araberako bereizketa egiten indar eta energia handia erabiltzen denez, horrek eragina du
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran.
|
|
|
Bestalde, gizartea generoaren arabera antolatua dago eta, norbanakoen sozializazio prozesuan, bi sexuen? araberako bereizketa egiten indar eta energia handia erabiltzen denez, esperokoa da horrek
|
hizkuntzaren
gizarte erabileran ere eragina izango duela.
|