|
2006
|
|
|
|
Hizkuntzen
galera prozesuak ematen direnean badira komunitate gutxiagotuak pairatzen dituen zenbait" kalte" edonork ulertzeko modukoak direnak: genozidio kasu larriak izan direnean edota Estatu batek han edo hemen hizkuntza bat erabiltzea debekatu duenean, bere hiztunak gizarte mailan marjinatuz, biolentoki edo sibilinoki zigortuz, etab. Beti izango da zaila halakorik jasan ez duen bati halako bidegabekeriak zer diren sentiaraztea, baina behintzat nago edonon eta edonori adierazteko errazagoak direla (jasan dutenengan sufrimendua ere askoz handiagoa eragiten dute, noski!).
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntzak bizirik jarraitzeko aukerak ez dira haien berezko ezaugarrietan, edo egokitzeko gaitasunean oinarritzen, gizarteko indarretan baizik.
|
Hizkuntz
galera prozesu darwindar gisa ulertzeak hizkuntza batzuk besteak baino egokiagoak direla esan nahiko luke: hizkuntza garatuek bizirik iraungo dute eta hizkuntza primitiboak, ordea, dinosauroen bidetik joango dira(?).
|
|
2014
|
|
|
Horiek esanda, ariketari hel diezaiogun atzekoz aurrera. Alegia, ikus dezagun lehenik
|
hizkuntza
galera prozesuaren ohiko irudia.
|
|
2015
|
|
|
Horrenbestez, munduko hizkuntza aniztasunaren pisu ia osoa hiztun gutxi batzuek dute bere gain. Hau ez da betidanik horrela izan, munduko hizkuntza gehienak
|
hizkuntza
galera prozesuan murgilduta baitaude.
|
|
|
Munduko biztanleriaren %96ak munduko hizkuntzen %4 hitz egin du, eta are gehiago, munduko hizkuntzen %96 munduko biztanleriaren %3k soilik hitz egiten dute munduko hizkuntza gehienak
|
hizkuntza
galera prozesuan murgilduta baitaude.
|
|
2018
|
|
|
" Garai hartan zioen, etengabe hitz egiten zen Carmen, Nabarreria eta San Domingo kaleetan, eta denda guztietan langile euskaldun bat behar zuten, gutxienez". 108 Honelako datuetan oinarriturik, Erizek defendatu du Iruñean euskaldunen portzentajea esanguratsua izango zela, eta %25ko datua proposatu du hurbilpen gisa. Argi dago Iruñeko euskaldunen kopurua zehaztea ezinezkoa dela, baina, bestalde, mugimendu migratorioen azterketak informazio baliagarria ematen ahal digu hiriko hizkuntz egoerari buruz, kalkulu zehatzagoak proposatuz, eta hiriaren garrantzia
|
hizkuntzaren
galera prozesuan azpimarratuz.
|
|
2020
|
|
|
Gure herriak munduarekin partekatzeko zein esperientzia edo jardunbide bereizgarri dituen pentsatzen hasita ezinbestean dator burura euskararen biziberritze prozesua. (...) Hori dela eta, biziberritze bidean pila (tu) tzen dugun jakintza altxorra da munduko hizkuntza gutxitu askorentzat, are gehiago
|
hizkuntzen
galera prozesua inoiz baino biziago den garai honetan. (Garabide Elkartea, 2020a).
|
|
|
Dena den, ekimen zibiletik sortu eta azpiegitura sarea oinarri duen hizkuntza biziberritze esperientzia moduan, ez du pareko gehiegirik. Hori dela eta, euskararen biziberritze bidean pila (tu) tzen dugun jakintza, altxorra da munduko hizkuntza gutxitu askorentzat, are gehiago
|
hizkuntzen
galera prozesua inoiz baino biziago den garai honetan. (Garabide 2020)
|